دولت چطور دست در جیب مردم میکند؟
تاریخ انتشار: ۱۰ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۵۳۴۹۳
ساعت 24-دلیل تورم، نقدینگی است و باید نقدینگی کم شود تا این مسئله حل شود. اما خود این نقدینگی معلول است؛ معلول کسری بودجه است. اما در کسری بودجه هم نباید در جا زد. خود کسری بودجه نیز متأسفانه نتیجه هزینههای زائد دولت است.یکی دیگر هم بهرهوری پایین دستگاههای دولتی است که به ناکارآمدی سیستم اداری، اجرایی و نحوه انتصاب مدیران و کارمندان مربوط است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در ماههای اخیر از کسری بودجه دولت بسیار شنیدیم، اینکه دولت پول ندارد و دستانش خالی است آن هم در شرایطی که به دلیل تحریمها، درآمدهای نفتی کاهش یافته است. کرونا نیز هزینههای سنگین بر دوش دولت گذاشته است و درآمدهای مالیاتی و صادرات غیرنفتی را به کمترین میزان خود رسانده است.
رقمهای مختلفی از میزان کسری بودجه دولت گزارش میشود؛ از ۵۵ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان. ولی مرکز پژوهشهای مجلس در دی ماه سال ۹۸ که هنوز ثبات نسبی بر بازار نفت حاکم بود و تبعات اقتصادی کرونا آشکار نشده بود اعلام کرده بود: در سال ۹۹ دولت حداقل با یک کسری بودجه ۱۳۱ هزار میلیارد تومانی روبهرو است. کسری بودجهای که با توجه به روزگار وخیم کسب و کارها به دلیل کرونا و افت شدید درآمدهای نفتی حالا باید بیشتر هم شده باشد.
در این شرایط هر روز اخبار درباره گرانیها هم رو به افزایش است گرانی که از کالاهای سرمایهای حالا دامنگیر کالاهای ضروری هم شده است و قصد کوچکتر کردن سفره مردم را کرده است. در این شرایط برخی بر این نظر هستند که دولت برای تامین کسری بودجه دست در جیب مردم کرده است و گرانیهای اخیر را بیارتباط با کسری بودجه دولت نمیدانند. آنچه موجب میشود تا بپرسیم: آیا کسری بودجه بر سر مردم آوار شده است؟ آیا این مردم هستند که دارند کسری بودجه دولت را تامین میکنند؟ این پرسشها را در گفتگو با مرتضی افقه اقتصاددان مطرح کردیم.
او در این باره بیان کرد: دوستان اقتصادخوانده اغلب میگویند دلیل تورم، نقدینگی است و باید نقدینگی کم شود تا این مسئله حل شود. اما خود این نقدینگی معلول است؛ معلول کسری بودجه است. اما در کسری بودجه هم نباید در جا زد. خود کسری بودجه نیز متأسفانه نتیجه هزینههای زائد دولت است. دولت در واقع نانخورهای اضافی دارد که به بودجه دولت آویزان هستند. تعداد قابلتوجهی سازمان، دستگاه و حتی نیروی انسانی هستند که از این بودجه ارتزاق میکنند بدون آنکه نقش مثبتی در فرآیند تولید و افزایش تولید داشته باشند. این یکی از دلایل کسری بودجه است. هزینههای دولت از این طریق زیاد شده است. یکی دیگر هم بهرهوری پایین دستگاههای دولتی است که به ناکارآمدی سیستم اداری، اجرایی و نحوه انتصاب مدیران و کارمندان مربوط است. این بهمعنای این است که پولی که به این افراد میدهند به اندازهاش به تولید ملی اضافه نمیشود. مجموعه این دوتا عامل، باعث شده است تا کسری بودجه زیاد شود.
فشار کسری بودجه دولت چطور به مردم منتقل می شود؟
وی اضافه کرد: دولت هم برای تامین کسری بودجه در شرایط فعلی راهی جز استقراض از بانک مرکزی ندارد که آن هم به نقدینگی و افزایش تورم تبدیل میشود. بنابراین، کسری بودجه و نحوه تامین آن باعث شده تا به گرانیها دامن زده شود. دولت ناچار شده خدماتش را گران بکند و به همین ترتیب به صورت زنجیرهوار این کسری بودجه به مردم تحمیل میشود. به عبارت دیگر دولت کسری بودجه را از این طریق به مردم منتقل میکند.
او افزود: دولت با شیوه تامین کسری بودجه که توسل به بانک مرکزی و انتشار نقدینگی و گرانتر کردن خدمات است فشار کسری بودجه را به مردم وارد میکند و جاخالی میدهد. از یک سو دولت ناچار به این گرانیها است و از سویی دولت یا درواقع کل حاکمیت نه فقط قوه مجریه به دلیل فشار تبعات سیاسی اجتماعی و تنشهای احتمالی ناگزیر است که به فکر این کاهش تورم هم باشد. برای این کار باید راههای تامین کسری بودجه را عوض بکند، ولی فعلاً راهی جز استقراض از بانک مرکزی ندارد. چون راه دیگر حذف هزینههای اضافه یا قطع یا کاهش هزینه نان خورهای اضافی است که این برایش مشکلساز است. این نانخورها که به مصرف بودجه بدون کمک کردن به تولید ملی عادت کردند، قدرتمند هستند و بنابراین حذف آنها برای دولت هزینه دارد.
راه درست تامین کسری بودجه چیست؟
وی در توضیح اینکه منظور از این نانخورهای اضافی چیست ادامه داد: دستگاههای بسیار زیادی که موازی هم هستند مثلاً سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد هر دو تقریباً وظایف مشابه دارند. مملکت پر است از این دستگاههای موازی که اضافه هستند. به غیر از آنها بسیاری از نهادهای مذهبی هستند که دارند کارهای مشابه و تحقیقاتی میکنند و خیلی کمکی به تولید ملی نمیکنند، اما بودجههای زیادی را مصرف میکنند.
افقه در پاسخ به اینکه راه دیگری برای تامین کسری بودجه وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: راه دیگری هم هست، ولی مسئولان ما اهلش نیستند. این راه این است که سیستمهای دولتی و بوروکراسی را کارآمدتر کنند تا معادل آن پولی که دارند خرج میکنند درآمد هم کسب بکنند. یکی از مشکلات موجود این است که دستگاههای موجود پر هزینه و بدون بهرهوری هستند. غیر از دستگاههای زاید و موازی، خود دستگاههای دولتی هم تا دلتان بخواهد ریختوپاش دارند. مصارف اضافه دارند. از سفرهای اضافه تا سمینارهای اضافه. سفرهای داخل و خارج را خیلی کم کردند، اما هنوز هم خیلی بالاست. همه واحدهایی که از بودجه ارتزاق میکنند چه موازیها و اضافهها و چه آنهایی که لازم هستند ریختوپاشهای بسیار زیادی دارند و این بهصورت یک عادت درآمده است. این میراث به جا مانده از دورههایی است که در آن درآمدهای مفت نفتی داشتیم و به خاطر همین، این فشارها وجود نداشتند.
وی گفت: بسیار شنیدهایم که ما در یک دهه گذشته توانستیم وابستگی بودجه به نفت را کم بکنیم. عدهای حتی با تکیه به آمار بودجه میگویند این وابستگی کمتر از پنجاه درصد شده است، اما این ظاهر قضیه است. ما هنوز ۷۰-۸۰ درصد به نفت وابسته هستیم. یک قلم اصلی بودجه ما نفت و بعد مالیات است. الان مالیاتها هم وابسته به درآمدهای نفتی است. وقتی درآمدهای نفتی نباشد بسیاری از واحدهای اقتصادی که نیاز به ارز نفتی برای تامین مواد واسطهای و اولیهشان داشتند دچار مشکل تولید میشوند آن وقت مالیات کمتری میدهند. به دلیل کاهش فروش نفت، فروش تولیدات داخلی هم کاهش پیدا میکند و بنابراین مالیاتی که بر این تولیدات بسته میشد کمتر میشود. ضمن اینکه تعداد زیادی نیروی کارگر اخراج میشوند که آنها هم مالیات میدادند. پس مالیات اینها هم از درآمدهای دولت کم میشود. پس این زنجیره است و درآمد نفتی نقشی بالاتر از ۷۰-۸۰ درصد در بودجه کشور دارد. تقریباً بالای ۸۰ درصد کسری بودجه امسال و یکی دوساله اخیر که تحریمها شدید شده است به دلیل نبود فروش نفت و درآمدهای نفتی است.
تحریم، تورم، رکود و بی کفایتی
این کارشناس درباره تداوم روند گرانیها نیز مطرح کرد: متأسفانه این روند ادامه دارد و در افزایش تورم تردید نکنید. تا زمانی که مشکل فروش نفت حل نشود این فشارها به مردم وجود دارد و افزایش تورم را داریم. در کنار تورم هم مشکل رکود را داریم. با تعطیلی واحدهای اقتصادی، نیروهای کار اخراج میشوند این یعنی رکود؛ بنابراین تورم و رکورد تشدید میشود.
وی با بیان اینکه تلاش برای رفع تحریمها راهی کوتاهمدت برای حل مسئله است عنوان کرد: حتی اگر جریان نفت برقرار بشود باز برمیگردیم به سالهای قبل از ۹۰. ما پیش از آن هم در تمام سه دهه به دلیل ناکارآمدی همواره کسری بودجه را حتی با وجود درآمدهای نفتی داشتیم. چون تصورمان این بود که کشور ثروتمندی هستیم و نفت داریم تا توانستیم افراد و نهادها را و این نانخورهای اضافی را به بودجه آویزان کردیم. همین باعث شده تا در همه سالها کسری بودجه داشته باشیم. حتی سال ۷۴ با اینکه درآمد نفتی داشتیم و تحریم نبودیم بالاترین تورم تاریخ کشور بعد از جنگ جهانی دوم را تجربه کردیم.
او تاکید کرد: بارها گفتهام تحریمها فقط بی کفایتیها را عریان کرده است والا نفت هم که باشد این بیکفایتیها یعنی افزایش هزینههای مردم یعنی افزایش هزینه تولید در کشور. یعنی در شرایط عادی هم قیمت کالاهایی که تولید میکردیم به دلیل همین ناکارآمدیهای سیستم حاکم، بالاتر از کالاهای مشابه وارداتی بود. برای حل این مسایل در مرحله اول، نیاز به یک تحول اساسی در نگرش و به دنبالش ایجاد تغییر اساسی در ساختارهای اقتصادی، سیاسی و بخصوص اداری و اجرایی و مدیریتی داریم. در غیر این صورت حتی اگر تحریمها برداشته شود تازه میشویم سال ۹۰ که آن هم پر از مشکل بود.
راه حل چیست؟
افقه ادامه داد: باید بودجه بخشهای زائد را قطع یا کم کرد یا بعضی از آنها را در هم ادغام کرد. بسیاری از دستگاههایی که الآن از بودجه ارتزاق میکنند واقعاً زائد هستند و مستقیم یا غیرمستقیم کمکی به تولید ملی نمیکنند، ولی چون نهادها و دستگاههای قدرتمندی هستند دولتها معمولاً کمتر جرات میکنند که وارد درگیری با آنها شوند. در شرایط فعلی که دولت به کسری بودجه دچار شده است هزینه این نهادهای زاید از جیب ملت داده میشود و هزینه آنها بر دوش ملت افتاده است. نه تنها هزینه این نهادهای زاید بلکه هزینه بسیاری از مدیران ناکارآمد و کارکنانی که نه براساس شایستگی بلکه بر اساس روابط سیاسی، فامیلی، گروهی و قومی استخدام میشوند از بالا تا پایین در هر مرتبه از وزرا تا مدیران تا استانداران تا همه نهادهایی که از بودجه ارتزاق میکنند روی دوش مردم است. متأسفانه ملاک انتخاب نیروی انسانی در سیستم، شایستگی نیست بنابراین کارآمدی و بهرهوری پایین دارند. این هم یعنی تحمیل هزینه به کشور و مردم.
وی درباره گنجایش ظرفیت مردم برای گرانیها افزود: متأسفانه همین الان هم ظرفیت مردم تمام شده است و بیشتر از این طاقت ندارند و له شده اند. الان طبق آماری که خود دولت اعلام کرده است ۶۰ میلیون از ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور مستحق دریافت بسته حمایتی شدند. این یعنی ۶۰ میلیون فقیر مطلق شدند و وضعیت فقرا هم روزبهروز بدتر میشود؛ بنابراین همین الان هم با این گروه از مردم انبوه در آستانه خطر هستیم.
منبع: فرارومنبع: ساعت24
کلیدواژه: برای تامین کسری بودجه بودجه ارتزاق می کنند نان خورهای اضافی کسری بودجه دولت درآمدهای نفتی کسری بودجه تولید ملی افزایش تورم بانک مرکزی باعث شده تحریم ها گرانی ها بهره وری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۵۳۴۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بودجه ۱۴۰۳ شهرداری کرمانشاه در پیچ و خم شورای شهر
خسرو زرافشانی رییس شورای شهر کرمانشاه در نشست خبری امروز در خصوص عدم تصویب به موقع لایحه بودجه ۱۴۰۳ شهرداری کرمانشاه گفت : لایحه بودجه دیماه سال گذشته به موقع تحویل شورا شد، اما به جای یک لایحه کامل، یک لایحه ناقص تحویل ما شد.
رییس شورای شهر کرمانشاه افزود: متاسفانه با رفتن آقای یارتبار (معاون مالی شهرداری کرمانشاه) نیروی جدیدی که جای ایشان آمده اشراف زیادی در این زمینه ندارد و همین امر موجب شد لایحهای با اشکالات فراوان به شورای شهر ارسال شود.
وی تصریح کرد: با توجه به ملاحظاتی که در بحث شهر و شهرداری وجود دارد، به ناچار با کلیات بودجه موافقت شد، هرچند که معقتدیم تصویب آن خلاف اصول مالی و قوانین وزارت کشور است، اما به هرحال برای صلاح شهر این کار صورت گرفت.
زرافشانی گفت: با توجه به اینکه جزییات بودجه پراشکال بود، به ناچار دو دوازدهم بودجه را هم مصوب کردیم که کار شهر و شهرداری لنگ نماند.
وی در خصوص مشکلات بودجه گفت: رقم بودجه باید متناسب با تحقق درآمدهای سال گذشته و با توجه به ضریب درآمدهای پایدار تعیین شود و باتوجه به تحقق ۵۰ درصدی بودجه سال گذشته شهرداری، رقم بودجه امسال باید به جای ۶۳۰۰ میلیارد تومان نهایتا با ۴۰۰۰ میلیارد تومان بسته میشد.
زرافشانی گفت: ما حتی نباید کلیات بودجه را که پر از اشکال بود مصوب میکردیم، اما به هرحال برای منافع شهر و شهرداری با کلیات بودجه موافقت کردیم، ولی در خصوص جزییات، کار را به کمیسیون مربوطه سپردیم.
وی در خصوص دوفوریتی بودن لایحه بودجه و منع قانونی آن برای واگذاری به کمیسیون، گفت: اولا موضوع بودجه موضوعی نیست که فوریت داشته باشد. مگر میشود بودجه یک سال شهر و شهرداری که پراشکال هم هست را به عنوان فوریت مطرح کرده و بدون بررسی کمیسیون تصویب کرد.
زرافشانی گفت: بودجه باید کامل بررسی شود و کارفوری نیست و کار باید کارشناسی شده پیش برود و نیاز است که حتما در کمیسیون بصورت دقیق بررسی شود.
رییس شورای شهر کرمانشاه در خصوص تاخیر چند ماهه در بررسی این لایحه در کمیسیون گفت: من لایحه بودجه را به کمیسیون داده ام و پس از آن شهردار کرمانشاه باید پیگیر برگزاری جلسات باشد و به همراه مدیران دیگر شهرداری در جلسات حضور داشته باشد، اما شهردار پیگیر بودجه نبوده و تقاضایی برای تشکیل جلسات نداشته که زودتر لایحه بررسی شود.
وی افزود: نهایتا در حال حاضر کلیات بودجه به تصویب رسیده و ایراداتی در خصوص جزییات بودجه گرفته شده که به شهردار اعلام کرده ایم و باید این اشکالات مرتفع شود تا آن را تصویب کنیم.
زرافشانی در خصوص برخی اشکالات در لایحه بودجه ۱۴۰۳ شهرداری کرمانشاه گفت: دراین لایحه رقم مزایای کارمندان رسمی شهرداری از ۹۲ میلیارد تومان در بودجه سال گذشته به ۱۹۷ میلیارد تومان در لایحه بودجه امسال افزایش داده شده است و این افزایش ۱۱۴ درصدی برای کارمندان شهرداری در حالیست که مزایای کارگران شهرداری تنها رشد سه درصدی داشته و از ۸۱ میلیارد تومان به ۸۴ میلیارد تومان افزایش داده شده است.
وی افزود: اضافه کارها هم در لایحه بودجه از ۱۸۶ میلیارد تومان به ۳۱۶ میلیارد تومان افزایش داده شده که رشد ۷۰ درصدی را نشان میدهد.
زرافشانی گفت: هزینه اطلاعرسانی هم از ۵۰۰ میلیون به دو میلیارد تومان، هزینه چاپ آگهی اداری و عکس و نقشه از ۱.۲ میلیارد به سه میلیارد تومان، هزینه عکاسی و فیلم برداری از ۵۰۰ میلیون به ۲.۵ میلیارد تومان و هزینه تبلیغات تلویزیونی و مستند از ۱.۲ میلیارد تومان به شش میلیارد تومان رسیده و هزینه آگهی تبلیغات که سال گذشته در بودجه نداشتهایم امسال سه میلیارد تومان برای آن در لایحه بودجه تعیین شده است.
رییس شورای شهر کرمانشاه گفت: این افزایشها در حالیست که سال گذشته ۵۰ درصد بودجه محقق شده و امسال هم رقم بودجه بیش از واقعیت موجود تعیین شده و این هزینههای تبلیغاتی و ... هم که اینطور افزایش داده شده است.
زرافشانی گفت: این افزایش هزینهها در بخشهای مذکور در حالیست که در بخشهای مورد نیاز شهر از جمله ساماندهی متکدیان سطح شهر رقم بودجه کاهش داده شده است.
وی افزود: کمکهای رفاهی پرسنل که سال گذشته ۳۰ میلیارد تومان لحاظ شده و یک ریال آن برای پرسنل خرج نشده، امسال به ۱۰ میلیارد تومان کاهش داده شده است.
زرافشانی گفت: این کاهش در موارد ضروری در حالیست که هزینه «تشریفات» از ۵.۵ میلیارد به یازده میلیارد تومان، هزینه «مواد غذایی» از ۱۹ میلیارد به ۴۲ میلیارد تومان، هزینه «سمینارها و جلسات» از ۱.۵ میلیارد به ۴.۵ میلیارد تومان و «سایر هزینههای متفرقه» هم از ۱۲ میلیارد به ۲۷ میلیارد تومان رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: هزینه «تشویقی موردی» که حتی بنده نمیدانم چیست و قبلا هم در بودجه نداشتهایم، امسال در لایحه بودجه ۱۵ میلیارد تومان تعیین شده است.
زرافشانی با انتقاد از این تقسیم بندی بودجهای گفت: قطعا این موارد از نظر ما اشکال است و به جای اینکه بودجه صرف امور ضروری شهر شود، نباید صرف غذا و تبلیغات و تشریفات شود. بله این موارد هم باید باشد، اما نه با این میزان رشد. ۴۲ میلیارد تومان برای مواد غذایی، ۱۵ میلیارد تومان برای تشویقی موردی و ۲۷ میلیارد تومان برای هزینههای متفرقه پذیرفتنی نیست، آن هم در شرایطی که وضع نظافت شهر و آسفالت کوچهها اصلا مطلوب نیست و مردم گلایهمندند.
رییس شورای شهر کرمانشاه با تاکید بر لزوم اعمال تغییرات در لایحه بودجه شهرداری، گفت: هر زمان که شهردار کرمانشاه لایحه جدید را بفرستد، بلافاصله جلسه تشکیل شده و نسبت به بررسی و تصویب آن اقدام میکنیم. اگر شهردار سریع عمل کند مصمم هستیم لایحه بودجه را تا ۱۵ اردیبهشت ماه امسال مصوب کنیم.
وی در خصوص لایحه دیگر شهرداری یعنی اصلاحیه بودجه سال ۱۴۰۲ هم گفت: کلیات اصلاحیه بودجه هم با هفت رای مخالف در شورا رد شد، چرا که این لایحه هم پر از اشکال و ابهام بود.
وی افزود: بودجه سال گذشته ۵۰ درصد محقق شده و به جای اینکه در اصلاحیه بودجه هزینهها کاهش یابد، در بخشهایی غیرضروری افزایش یافته و این یعنی شهرداری بیش از درآمدی که داشته در بخشی از موارد هزینه کرده است.
وی افزود: در اصلاحیه بودجه سال گشته هزینه تشریفات که ۵.۵ میلیارد تومان بوده و به جای اینکه با توجه به تحقق ۵۰ درصدی بودجه کاهش داده شود، به ۷.۱ میلیارد تومان افزایش داده شده است.
زرافشانی گفت: هزینه هدایا و پرداخت تشویقی از ۳.۵ میلیارد به ۱۰ میلیارد تومان، کرایه ماشین آلات از ۳۲ میلیارد به ۴۰ میلیارد و هزینه مواد غذایی از ۱۹ میلیارد به ۲۹ میلیارد افزایش یافته است.
رییس شورای شهر کرمانشاه خاطرنشان کرد: این افزایشها درحالیست که در موارد ضروری مانند مطالعه و طراحی رینگ شهری که دو میلیارد تومان بودجه داشته، ریالی هزینه نشده است و هزینه کمکهای رفاهی برای پرسنل شهرداری هم که ۳۰ میلیارد تومان بوده، بازهم ریالی هزینه نشده است.
زرافشانی گفت: هزینه روشنایی معابر هم که ۱۶.۵ میلیارد تومان بوده به ۳۴ میلیارد تومان افزایش داده شده و این نور و روشناییها کجا هست که ما نمیبینیم و اینقدر هزینه برای آن شده است. همین الان بلوار سرابیان در خاموشی است، این پولها کجا هزینه شده است.
رییس شورای شهر کرمانشاه ادامه داد: در خصوص آسفالت هم ۱۴۰ میلیارد تومان بودجه داشتهایم که در اصلاحیه رقم آن به نصف کاهش یافته و به ۷۵ میلیارد تومان رسیده است، اما هزینه بازدیدهای شهردار که به عنوان هزینههای پیش بینی نشده لحاظ شده از ۴۰ میلیارد به ۶۴ میلیارد تومان افزایش داده شده است.
زرافشانی گفت: این لایحه پر از اشکال است و باید این موارد رفع شود و شهردار باید جواب قانع کننده برای این تغییرات داشته باشد. اگر جوابها قانع کننده باشد، برای چه نباید مصوب کنیم .
باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه