مروری بر مستند‌های ترور|از ماجرای "سازمان" و "آقای دادستان" تا ترور دانشمندان هسته‌ای
تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۲۱۷۴۶۲
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، مستند‌های ترور همواره یکی از سوژه‌های جذاب برای فیلمسازان و مخاطبان بوده است؛ فیلمسازان با پرداخت به این موضوعات رسالت خود را در مستندسازی از سوژه‌های مهم پیش برده و مخاطبان نیز با دیدن این‌گونه از مستندها، از جزئیات حادثه‌ای واقعی باخبر شدهاند. البته این سوژه از چند جهت قابل پرداخت بوده است و مستندسازان کشورمان در چند مقطع مختلف بدان پرداختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ترور‌های شخصیت‌های برجسته انقلاب اسلامی توسط منافقین در سال‌های ابتدایی پیروزی جمهوری اسلامی و به ویژه دهه ۱۳۶۰ اولین مقطعی بود که پای ترور را به جمهوری اسلامی باز کرد. افرادی نظیر شهید رجایی، شهید بهشتی، شهید مرتضی مطهری و ... از جمله چهره‌های مهمی بودند که به این شیوه به شهادت رسیدند. ساخت مستند از این حوادث نیز همواره یکی از سوژه‌های جذاب و رازآلود برای مستندسازان بوده و مخاطبان زیادی را پای مستند‌هایی که با این مضمون ساخته‌اند، نشانده است. در بین مستند‌هایی که با این مضمون ساخته شدهاند می‌توان به مستند‌هایی نظیر «سازمان»، «ترور سرچشمه»، «آقای دادستان» و ... اشاره کرد.
در تاریخ انقلاب اسلامی، برهه دیگری نیز موضوع ترور مهم شده است؛ دستیابی کشورمان به انرژی هسته‌ای در دهه ۱۳۸۰ به قدری مهم بود تا دستگاه‌های امنیتی آمریکا و اسرائیل متخصص‌ترین نیروهای خود را برای ترور دانشمندان هسته‌ای ایرانی مأمور کنند. شهیدان شهریاری، رضایی‌نژاد، علیمحمدی، احمدی‌روشن و اخیراً شهید محسن فخری‌زاده از جمله دانشمندان کشورمان‌اند که به همین شیوه به شهادت رسیدند. البته در پرداخت سینمایی به این حوادث، طبیعتا محدودیت‌های بیشتری وجود دارد و آثار کمتری ساخته شده است، اما در بین مستند‌هایی که با این سوژه تولید شده است، می‌توان به «میراث مجید»، «استاد»، «تولدت مبارک»، «بابا آمد» و ... اشاره کرد.
در زیر مروری بر آثاری داریم که در ژانر مستند ترور ساخته شدهاند:
«سازمان» ماجرایی هولناک از دل منافقین
احتمالاً اگر کسی بخواهد با سازمان مجاهدین آشنا شود، اولین پیشنهاد به او دیدن فیلم مستند ۸۰ دقیقه‌ای به نام «سازمان» است؛ مستندی که به زبان ساده این گروهک تروریستی را معرفی کرده و فعالیت‌های او در ۴ دهه پس از پیروزی انقلاب را شرح می‌دهد.
این مستند به بررسی بخشی از تاریخچه سازمان مجاهدین خلق، از تأسیس تا تغییر ایدئولوژی و ورود به فاز مسلحانه در سال ۱۳۶۰ می‌پردازد و جزئیات ترور‌های مخوف منافقین در دهه ۱۳۶۰ را مورد واکاوی قرار می‌دهد. افشای پشت پرده ارتباط ابوالحسن بنی‌صدر با سازمان مجاهدین خلق، از جمله مباحث مهمی است که در این مستند مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مستند «سازمان» به تهیه‌کنندگی مهدی رمضانی و کارگردانی محمدرضا هراتی در مؤسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی تولید شده است.
مستند، شهدای هسته‌ای، شهدای ترور، سینما، تلویزیون ,
بیشتر بخوانید
تغییر و تحول ۴۰ ساله در روش‌های ترور/ از ترور «تن به تن» تا آدم کشی از راه دور«ترور سرچشمه» و مستندسازی کارگردان معروف
محمدحسین مهدویان با ساخت مستند «آخرین روزهای زمستان» نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت و پس از آن با ساخت فیلم سینمایی متفاوتی درباره شهید متوسلیان وارد عرصه سینمایی شد. او پس از «ایستاده در غبار»، دو اثر سینمایی دیگر نیز ساخت تا حضورش در سینمای داستانی به عنوان کارگردان خیلی سریع تثبیت شود. البته مهدویان در لابه‌لای ساخت فیلم‌های سینمایی از مستندسازی نیز غافل نشد و با تحقیق و پژوهشی گسترده، مستند «ترور سرچشمه» را راهی جشنواره سینماحقیقت کرد.
این مستند بلند سینمایی اگرچه مورد بی‌مهری داوران جشنواره قرار گرفت، اما از نظر شیوه ساخت و تحقیق و پژوهش اثری متفاوت با دیگر مستند‌هایی در ژانر ترور بود. مهدویان در مستند «ترور سرچشمه» به بررسی ابعاد، آثار و چرایی انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در تیرماه سال ۱۳۶۰ که منجر به شهادت دکتر بهشتی و تعدادی از مسئولان ارشد کشور شد پرداخته و از زبان مطلعان بخش‌هایی از ناگفته‌های تاریخ معاصر کشور را بیان می‌کند.
این فیلم در کنار پرداخت به شخصیت متفاوت شهید بهشتی، در مقام یک جستجوگر سراغ چهره‌های مختلف رفته و با نشاندن آنان در اتاقی که بی‌شباهت به اتاق‌های بازجویی نیست، با آنان مصاحبه می‌کند. نمایش تصاویر آرشیوی جدید و کمتر دیده‌شده از انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی یکی از مزیت‌های این مستند به شمار می‌رود.
مستند، شهدای هسته‌ای، شهدای ترور، سینما، تلویزیون.
کینه دو دهه‌ای سازمان مجاهدین از آقای دادستان
مستند آقای دادستان به کارگردانی محسن اسلام‌زاده یکی دیگر از مستند‌هایی است که در آن موضوع ترور مورد بررسی قرار گرفته است؛ این فیلم مستند روایتی از زندگی و فعالیت چند دهه‌ای شهید اسدالله لاجوردی است؛ او که دادستان انقلاب تهران در دهه ۱۳۶۰ بود، در سال ۱۳۷۷ در حجره‌ای در بازار تهران توسط سازمان مجاهدین خلق ترور شد.
اسلام‌زاده در این فیلم مستند فعالیت‌های شهید لاجوردی را با دقت خاصی مورد واکاوی قرار داده و حتی از بی‌مهری‌هایی سخن گفته است که به لاجوردی روا داشته شد. در این فیلم مستند می‌بینیم که شهید لاجوردی در دهه ۱۳۶۰ برخورد بسیار قاطعی با سازمان مجاهدین خلق که سودای مسلح‌شدن و ایجاد جنگ داخلی در کشور را داشتند، داشت و همین موضوع عاملی شد تا کینه لاجوردی سال‌ها در دلشان باشد. همچنین شهید لاجوردی در دوران ریاست خود بر زندان اوین اقدامات بسیار مؤثری انجام داد.
مستند آقای دادستان در جشنواره سینما حقیقت به نمایش درآمد و پس از آن برای اولین بار در برنامه تلویزیونی «به اضافه مستند» روی آنتن شبکه مستند رفت.
مستند، شهدای هسته‌ای، شهدای ترور، سینما، تلویزیون ,
«یک روز به‌خصوص» به روایت کارگردان جوان
مستند «یک روز به خصوص» به کارگردانی میکائیل دیانی و تهیه شده در بسیج صدا و سیما، یکی دیگر از مستند‌هایی با موضوع ترور است.
این مستند به مخاطبان نشان می‌دهد که در کوران بحث‌های سیاسی بین اعضای حزب جمهوری اسلامی در مجلس شورای اسلامی و بنی‌صدر خبری مردم را شوکه می‌کند؛ آیت الله سیدعلی خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران ترور می‌شود، این مستند داستان اتفاقات آن روز به خصوص را از زبان شاهدان عینی برایمان روایت می‌کند.
مستند‌هایی از دانشمندان هسته‌ای؛ از «استاد» تا «میراث مجید»
مجید شهریاری، استاد دانشگاه شهید بهشتی، فیزیک‌دان و دانشمند هسته‌ای کشورمان است که در تاریخ ۸ آذر ۱۳۸۹ توسط عناصر کوردل منافقین به شهادت رسید.
او با کسب رتبه ۲ در سال ۱۳۶۳ در آزمون ورودی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رشته مهندسی الکترونیک پذیرفته شد، سپس در سال ۱۳۶۷ باکسب رتبه اول در آزمون کارشناسی ارشد به رشته مهندسی هسته‌ای در دانشگاه صنعتی شریف رفت و در نهایت در سال ۱۳۷۷ موفق شد دکترای خود را در رشته علوم و تکنولوژی فناوری هسته‌ای از دانشگاه امیرکبیر دریافت کند. این چهره برجسته علمی کشورمان در سال ۱۳۸۵ دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی را به عنوان قطب تکنولوژی هسته‌ای در ایران راه‌اندازی کرد و خودش نیز به عنوان عضو هیئت علمی در این دانشکده مشغول به کار شد.
مستند «میراث مجید» روایتی از زندگی این دانشمند هسته‌ای کشورمان است که به کارگردانی مصطفی آتش‌مرد و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر تولید شده است.
مستند «استاد»، دیگر فیلمی است که با محوریت دانشمندان هسته‌ای کشورمان ساخته شده است. این فیلم مستند زندگی شهید مسعود علیمحمدی از زبان همسر و دوستانش است که به کارگردانی محمدحسین حقیقی ساخته شده است.
شهید مسعود علیمحمدی، از نخستین دانشجویان دوره دکترای فیزیک در داخل ایران بود و اولین کسی است که در ایران دکترای خود را در فیزیک دریافت کرده است. او در روز ۲۲ دی‌ماه سال ۱۳۸۸ به شهادت رسید.
زندگی شهید احمدی‌روشن، دیگر دانشمند هسته‌ای کشورمان نیز در مستند «تولدت مبارک» به تصویر کشیده شده است. این دانشمند جوان کشورمان در ۲۱ دی‌ماه سال ۱۳۹۰ به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
مستند، شهدای هسته‌ای، شهدای ترور، سینما، تلویزیون.
حال پس از شهادت شهید محسن فخری‌زاده که خود به نوعی سرچشمه تکنولوژی هسته‌ای برای کشورمان به شمار می‌رفت، همه منتظر مستندی درخور شأن و منزلت آن شهید بزرگواراند. بدون شک محدودیت‌هایی در نام بردن از فعالیت‌ها و شاگردان ایشان وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که می‌توان با ساخت آثاری از خدمات بی‌پایان شهید فخری‌زاده، مردم کشورمان را نسبت به ابعاد فعالیتی ایشان بیشتر آگاه کرد.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: شهدای ترور شهدای هسته ای سازمان منافقین گروهک تروریستی منافقین سازمان مجاهدین خلق دانشمندان هسته ای هسته ای کشورمان فیلم مستند جمهوری اسلامی شهدای هسته ای آقای دادستان ترور سرچشمه شهید بهشتی شهدای ترور مستند هایی ساخته شده دهه ۱۳۶۰
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۲۱۷۴۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایتی از شهادت مرتضی مطهری، معلمی برای انقلاب اسلامی ایران
۴۵ سال از شهادت استاد مرتضی مطهری می‌گذرد، ترور شهید مطهری دومین ترور سیاسی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود، از فروردین ۱۳۵۸ یعنی کمتر از دوماه پس از پیروزی انقلاب، موج ترور‌ها علیه شخصیت‌های روحانی و نظامی انقلاب آغاز شد. اتفاقی که البته امروز به شکلی دیگر و توسط دشمنان جمهوری اسلامی ایران همچنان ادامه دارد.
ساعت حدود ۷ شب بود که تیم سه نفره ترور، شامل بصیری، نیکنام و وفا قاضی‌زاده مقابل منزل شهید مطهری در خیابان دولت تهران توقف می‌کنند.
نقشه اولیه ترور او در همان منطقه بود، اما هوشیاری راننده آیت‌الله مطهری و وضعیت بد منطقه از نظر ترور، مانع کار تروریست‌ها می‌شود.
آنها خودروی استاد مطهری را تعقیب می‌کنند. احتمالا راننده خیابان شریعتی را به سمت پل سیدخندان کنونی آمده و بعد از عبور از خیابان سهروردی به میدان هفت تیر رسیده و با گذر از خیابان مفتح به سمت میدان کنونی سپاه رفته بود. بعد از آن هم وارد خیابان فخرآباد شده تا به منزل مرحوم یدالله سحابی برسد.
جلسه آن شب برخلاف آنچه تصور می‌شود جلسه شورای انقلاب نبود، بلکه جلسه موسسه متاع (مکتب تربیتی ـ. اجتماعی علمی) بود که در سال ۱۳۳۷ تاسیس شده بود و به مسائل اجتماعی می‌پرداخت، اما به دلایل امنیتی هیچ سندی از خود ثبت نکرده بود.
خودرو تروریست‌ها در ضلع مقابل خیابان پارک شده بود. قاتل (محمدعلی بصیری) هم پشت دیوار منزل سحابی کمین کرده و منتظر استاد مطهری بود. ظاهرا نفر دیگری (حمید نیکنام) هم سر کوچه کشیک می‌داده است.
تروریست‌ها چراغی که ساکنان محل در پارک امین‌الدوله ـ. محل فعلی خانه مداحان ـ. برای روشنایی و امنیت محله گذاشته بودند را خاموش کرده بودند و با استفاده از تاریکی شب موفق به چنین کاری شدند.
ساعت حدود ۲۲:۴۰ شب جلسه تمام می‌شود و استاد مطهری عزم منزل می‌کند. ظاهرا قرار بر این می‌شود که با خودروی آقای ترخانی به شمیران ـ. منزل شخصی خود ـ. برود.خودرو ترخانی سرکوچه پارک شده بود. یدالله و عزت‌الله سحابی چند قدمی استاد مطهری را بدرقه می‌کنند تا این که آقای مطهری به سر کوچه می‌رسد.
ظاهرا در این هنگام است که قاتل اصلی به استاد مطهری نزدیک می‌شود و او را به نام صدا می‌کند و پس از برگشتن آیت الله مطهری گلوله‌ای به زیر گوش او شلیک می‌کند که از ابروی چپش خارج می‌شود.
قاتل پس از این اقدام، ظاهرا از طریق یک کوچه فرار می‌کند و خود را به اتومبیل پیکان استیشن‌شان می‌رساند و با دو نفر دیگر به سمت شرق تهران فرار می‌کنند.
گروه فرقان خود را یک گروه مسلمان متکی بر اصل توحید می‌دانست و اهداف خود را بر اساس تفسیر قرآن مشخص می‌کرد. این گروه معتقد بود تفسیر قرآن کریم تنها کار امامان است و هر کسی جز امامان معصوم دست به تفسیر قرآن بزند، کارش خلاف اسلام است.
استاد مطهری در جریان انقلاب از تفکرات و ایده‌ها و دستورات حضرت امام تبعیت می‌کردند و همواره در پی اجرای فرامین حضرت امام در مورد نهضت بودند. در این مورد آیت الله طاهری خرم آبادی می‌گوید؛ اگر چه دار التبلیغ کارش را بعد از تبعید، شروع کرد، اما آن رونقی که باید می‌گرفت پیدا نکرد و آخرش هم به جایی نرسید؛ چون مهر تایید امام به مسئله دار التبلیغ زده نشد و این موسسه از این مطلب انتزاع می‌شد که یک حرکتی است در مقابل امام و نهضت امام مخصوصا این که مقدمات آن مصادف بود با مخالفت امام و همان زمانی که امام تبعید شدند.
این‌ها یکسری مسائلی را تداعی می‌کرد که اینجا یک مرکزی است در برابر نهضت و در برابر امام. چند سال بعد که به مرحوم استاد مطهری اصرار کرده بودند که یک درس در آنجا برقرار کند. ایشان با مشورت امام اجازه او به آنجا رفت؛ و الا همین طوری خودش برای تدریس به دار التبلیغ نرفت، یعنی با این که مسئله آن شدت وحدت خودش را از دست داده بود و جنبه عادی پیدا کرده بود و یک موسسه‌ای شده بود برای تربیت مبلغ ولی باز شهید مطهری در برابر اصرار آنها به تنهایی تصمیم نگرفته بود.
همچنین شهید مطهری حلقه وصل و رابط امام با انقلابیون و مردم بود. در این مورد مرحوم حجت الاسلام موحدی ساوجی می‌گویند:در تهران آیت الله مطهری و چند نفر با امام مع الواسطه در ارتباط بودند و آنها بودند که پیغام‌ها را به کل افراد انقلابی در سطح تهران می‌رساندند پیام‌ها معمولا در قم گرفته می‌شد، اما یک سالی را که ترکیه بودند ارتباطی با خارج نداشتند. ولی در زمانی که در عراق بودند با پیروزی انقلاب و لو با واسطه ارتباط برقرار می‌کردند افراد می‌رفتند و پیام‌ها را شفاهی از امام می‌گرفتند و می‌آمدند و عمل می‌کردند و یا به وسیله مکاتبه و نامه ارتباط انجام می‌شد، اما در واقع این ارتباط وجود داشت.
بدون تشبیه بگویم دوران تبعید امام از ترکیه به عراق تا سال ۵۷ و بازگشت امام به ایران تقریبا غیبت صغرای ولی عصر (روحی نه الفداء) بود که ملت ایران در میان خودشان امام را نداشتند، اما کسانی که نایب امام بودند وکیل و رابط بین امام و مردم بودند هر چند که این وکالت و نیابت نبود امام مردم می‌دانستند و می‌شناختند که این‌ها افراد مورد اعتماد امام هستند و از این طریق رهنمود‌ها و پیام‌ها را می‌گرفتند و عمل می‌کردند.
استاد مطهری در تمام میدان مبارزه حضور فعال و جدی فعال داشته است. از پخش اطلاعیه‌ها تا شرکت در قیام‌ها صحنه گردان میدان بود. استاد ابتدا در پخش اطلاعیه‌ها تا شرکت در قیام سال ۴۲ نقش فعال داشتند. بار‌ها از سوی عمال رژیم شاه بازداشت شده و زندانی شده بودند. اختلافات بین روحانیون را از بین می‌برد و مانع انفکاک در صفوف مبارزه می‌شد. استاد در جذب نسل جوان و روشنفکر به خصوص بعد از راه انداختن حسینه ارشاد نقش فوق العاده‌ای ایفا کردند. جذب نسل جوان نه تنها در دوران قبل از پیروزی انقلاب موثر واقع شد بلکه بعد از دوران پیروزی و جنگ برای کشور و انقلاب موثر واقع شد.
از نگاه شهید مطهری، بزرگترین ضربه‌ای که بر پیکر اسلام وارد شد از روزی شروع شد که سیاست از دیانت منفک گردید؛ و طرد دین از سیاست به معنای جدا کردن یکی از اعضای پیکر اسلام بود. با این حال در جهان تشیع، تفسیر «اولی الامر» متفاوت با برداشت اهل سنت است و هدف امثال سید جمال نیز مسلماً این نبوده است تا با ندای همبستگی دین و سیاست به استبداد سیاسی قداست دینی دهند، بلکه هدف، بیداری مسلمانان در دخالت در سرنوشت سیاسی و وابسته ساختن به دین بوده است.
شهید مطهری در بحث امامت و رهبری با ظرافت خاصی جدایی دین از سیاست را به منزله‌ی جدایی روحانیت از سیاست و حکومت به شمار آورده و معتقد است، بزرگترین آرزوی دوستداران ترقی اسلام باید توأم شدن سیاست و دیانت باشد:
نسبت این دو با هم نسبت روح و بدن است. این روح و بدن، این مغز و پوست باید به یکدیگر بپیوندند. فلسفه‌ی پوست، حفظ مغز است. پوست از مغز نیرو می‌گیرد و برای حفظ مغز است.
اهتمام اسلام بر امر سیاست و حکومت و جهاد و قوانین سیاسی، برای حفظ مواریث معنوی، یعنی توحید و معارف وحی و اخلاق و عدالت اجتماعی و مساوات و عواطف انسانی است.
شهید مطهری از مهمترین نیروهای انقلاب اسلامی بود و شاید مهمترین تعریف از این شهید بزرگوار را امام خمینتی (ره) بیان کردند.
خدمتی که مرحوم مطهری به نسل جوان و دیگران کرده است، کم کسی کرده است. آثاری که از او هست، بی استثنا، همه آثارش خوب است و من کس دیگری را سراغ ندارم که بتوانم بگویم: «بی استثنا آثارش خوب است». ایشان بی استثنا آثارش خوب است؛ انسان ساز است؛ برای کشور خدمت کرده است. در آن حال خفقان، خدمت‌های بزرگ کرده است این مرد عالی قدر
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲