توسعه آبخیزداری پشت سد بحران بودجه
تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۲۳۵۱۶۱
نزدیک به ۶ دهه از آغاز نخستین عملیات آبخیزداری به منظور حفاظت از آب و خاک و کاهش خسارت ناشی از استفاده ناشایست از محیط طبیعی در کشور می‌گذرد اما تا پیروزی انقلاب اسلامی تنها یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از سطح اراضی کشور زیر پوشش این برنامه قرار گرفته بود.
پس از انقلاب اسلامی و به‌ویژه در سه سال اخیر و به‌دنبال تخصیص اعتبارات صندوق توسعه ملی به این پروژه، آبخیزداری توسعه و رشد قابل توجهی یافته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روز جهانی خاک را بهانه‌ای برای بررسی آنچه تاکنون در خصوص آبخیزداری به مفهوم مدیریت منابع زیست محیطی انجام گرفته است قرار داده‌ایم.
چرا آبخیزداری؟
معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به قدس می‌گوید: عملیات مهار، هدایت و مدیریت سیلاب در کشور موسوم به آبخیزداری می‌تواند سالانه از فرسایش ۹ تن خاک در هکتار جلوگیری کند. در واقع میانگین فرسایش خاک در کشور سالانه ۴/۱۶ تن در هکتار است که براساس ارزیابی‌ها با آبخیزداری این رقم به هفت تن در هکتار کاهش می‌یابد. علاوه بر این با آبخیزداری ۵۳۰ مترمکعب آب در هر هکتار استحصال و ۱۳۰ کیلوگرم به علوفه مراتع اضافه می‌شود.
پرویز گرشاسبی، از ضرورت انجام عملیات آبخیزداری در ۱۲۵ میلیون هکتار از اراضی کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: یعنی این وسعت قلمرو فرسایش آبی و سیل‌خیزی کشور است و باید عملیات آبخیزداری در آن انجام شود که ما در ۵۰ سال گذشته کار مطالعه ۴۵ میلیون هکتار آن را انجام داده و عملیات آبخیزداری را روی
۳۰ میلیون هکتار اجرایی کردیم و اجرای یک میلیون هکتار آبخیزداری را در سال جاری در دست اقدام داریم. وی عملکرد سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری را در اجرای برنامه آبخیزداری مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: نسبت به کشورهای مشابه خوب کار کردیم و آبخیزداری در سطح ۳۰ میلیون هکتار کار کمی نیست. البته اگر در نیم قرن گذشته هر سال
۳ میلیون هکتار آبخیزداری می‌کردیم الان سطح آبخیزداری ما به ۱۵۰ میلیون هکتار و عملیات آبخیزداری در کشور به پایان می‌رسید و اکنون می‌بایستی فقط کار مرمت، نگهداری و بهره برداری از آن را می‌داشتیم، اما این اتفاق به دلیل کمبود بودجه و همچنین جوان بودن موضوع آبخیزداری در کشور نیفتاده است.
وی با اشاره به اینکه برای هر هکتار آبخیزداری یک میلیون تومان بودجه لازم است، می‌افزاید: امسال برای اجرای عملیات آبخیزداری در سطح یک میلیون هکتار حدود هزار و ۱۰۰ میلیون تومان بودجه اختصاص یافته که این رقم باید به سه برابر یا ۳ هزار میلیارد تومان برسد تا بتوانیم در سطح ۳ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری انجام بدهیم.
فرسایش خاک در ایران سه برابر میانگین جهانی
علی مریدی، مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم به قدس می‌گوید: بر اساس مطالعات موجود، فرسایش خاک در ایران ۵/۲ تا ۳ برابر
میانگین جهانی است که دلیل اصلی بالا بودن این رقم این است که بهره‌برداری درستی از منابع آب و خاک خود نمی‌کنیم.
باید بیش از گذشته به مدیریت خاک که آبخیزداری بخشی از آن است توجه کنیم، چون با فرسایش و تخریب خاک، پوشش گیاهی و جنگلی خود را از دست می‌دهیم که در این صورت امنیت غذایی ما دچار مخاطره می‌شود. حتی سیلاب‌هایی که رخ می‌دهد شدیدتر خواهد شد؛ چون قبلاً وقتی باران می‌بارید بخشی از آب باران جذب خاک و مقدار کمی از آن تبدیل به رواناب می‌شد؛ اما الان با از بین رفتن خاک سطحی و پوشش گیاهی ما بخشی زیادی از باران تبدیل به رواناب و سیلاب می‌شود چراکه از حوضه‌های آبریز خود به‌درستی حفاظت نکردیم و آبخیزداری در بالا دست حوضه‌های آبی را آن گونه که باید انجام نداده‌ایم و همین موضوع سبب شده سیلاب‌هایی که رخ می‌دهد روز به روز با گل و لای بیشتر و مهیب‌تر باشند.
وی می‌گوید: عملکرد سازمان جنگل‌ها در توسعه آبخیزداری منفی است چون فرسایش خاک هر سال بیشتر از پیش می‌شود و این را می‌توان در تلنباری رسوب در پشت سدهای کشور به‌راحتی دید، به طوری که سد دز کم‌کم دارد از رسوب خاک، پر و از کارایی خود خارج می‌شود. البته نمی‌توان یک بخش یا سازمان را تنها مقصر عدم توسعه آبخیزداری در کشور دانست.
باید پیش از آنکه وارد ساخت سازه و سدسازی‌های کوچک برای کنترل سیلاب‌ها و رسوب خاکی شویم، از آبخیز صیانت کنیم؛ یعنی چرای دام را هم در مراتع کنترل کنیم یا کشاورزی دیم را به صورت مهندسی و با روش‌های نوین علمی انجام دهیم. موضوع اجتماعی آبخیزداری هم بسیار مهم است؛ در حالی که ما تازه از دو سال پیش قانون خاک را تصویب کرده‌ایم، ضمن اینکه بحث کمبود بودجه و امکانات هم مطرح است. برطرف کردن این مشکلات از عهده یک دستگاه خارج است و به عزم ملی نیاز دارد.
سخن آخر
سیل و جبران پیامدهای آن پیشگیری از آن را به‌ویژه در یکی دو سال اخیر اجتناب‌ناپذیر ساخته است. براساس آمار سازمان جنگل‌ها و مراتع، ایران چهارمین کشور سیل‌خیز دنیاست و حدود ۲۶ درصد پهنه کشور به دلیل نوسان‌های اقلیمی و دست‌اندازی‌های انسان به طبیعت در معرض سیل‌های شدید و طغیانی قرار دارد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که می‌تواند تهدید سیل را به فرصتی برای مقابله با کم‌آبی و خشکسالی تبدیل کند، عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری است.آن‌گونه که مسئولان محیط زیست درخصوص کارایی پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در سیل‌های اخیر می‌گویند ارزیابی‌ها نشان می‌دهد پروژه‌های پخش سیلاب توانسته‌اند ضریب رواناب و سیلاب را از ۱۰ به ۲ درصد کاهش دهند. این یعنی تا ۸۰ درصد سیلاب و خسارت‌های آن را کاهش داده‌اند. بنابراین بهتر نیست به جای صرف هزینه‌هایی که برای جبران خسارت‌های ناشی از وقوع سیل می‌پردازیم، با اختصاص بودجه‌های لازم برای آبخیزداری از وقوع این‌گونه حوادث پیشگیری کنیم؟
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: آبخیزداری بودجه عملیات آبخیزداری سازمان جنگل ها میلیون هکتار فرسایش خاک یک میلیون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۲۳۵۱۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بارش‌های رگباری پنجشنبه دراصفهان می‌بارد/آماده باش نیروهای امدادی
منصور شیشه فروش صبح سه شنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به صدور هشدار سطح نارنجی هواشناسی استان اصفهان اظهار کرد: بر این اساس بارش‌های رگباری طی روز پنج شنبه در تمامی مناطق استان اتفاق خواهد افتاد.
وی با بیان اینکه آماده باش مدیریت بحران استان اصفهان به دستگاه‌های امدادی و خدمات‌رسان اعلام شده است، ابراز کرد: با فعالیت سامانه بارشی و ناپایداری‌های همرفتی و محلی از روز چهارشنبه تا جمعه هفته جاری مرخصی نیروهای امدادی لغو شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه با توجه به بارش‌های هفته گذشته در مناطق شمال و شرق استان منجر به وقوع سیلاب‌های محلی و جمع شدن رسوبات در مسیر رودخانه‌ها و دهانه پل‌ها شد، ادامه داد: مستعد بودن شرایط سیلاب‌های محلی در مناطق فوق به علت رطوبت خاک مدیریت بحران را بر آن داشت به اداره راهداری، شهرداری‌ها، آب منطقه‌ای، بخشداری‌ها و دهیاران و سایر دستگاه‌های مرتبط ابلاغ شده است.
وی گفت: بازگشایی مسیل‌ها و رودخانه‌های فصلی، تخلیه رسوب از دهانه پل‌ها، تقویت و باسازی سیل بندها، آزادسازی هر گونه تصرف در مسیل‌ها، جمع آوری و هدایت آب‌های سطحی در معابر و زیرگذرها در دستور کار قرار گرفت و برای این امر تقویت نیروهای عملیاتی و تجهیزات دستگاه‌های امدادی برای پیشگیری و کنترل حوادث محتمل ناشی از سیلاب، طوفان و آبگرفتگی معابر شهری و روستایی و جاده‌ها انجام شد.
شیشه فروش با بیان اینکه تقویت تیم‌های عملیاتی جمعیت هلال احمر در جاده‌ها با تامین اقلام ضروری و پیش بینی ظرفیت‌های اسکان اضطراری انجام شده است، ادامه داد: عدم انجام سفرهای غیر ضروری در محورهای شمال و شرق استان ضروری است.
وی با اشاره به لزوم پرهیز از صعود به ارتفاعات رعایت الزامات ایمنی و توجه به توصیه‌های پلیس در جاده‌ها گفت: حفاظت محصولات و سازه‌های کشاورزی، گلخانه‌ها واحدهای دام و طیورو شبکه‌های آب و گاز در برابر سیل، تندباد و گرد و خاک و بارش رگبار باران امری ضروری است.
کد خبر 6092898
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند