به نقل از «شبستان»

تغییر در ساختار جامعه سنتی هنر دینی شمایل نگاری را به حاشیه راند

تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۲۹۱۳۰۷

سعید رضاخان با بیان اینکه شمایل نگاری هنر دینی است که ریشه در باورها و اعتقادات شیعی دارد، گفت: تغییر در ساختار زندگی جامعه سنتی باعث شد تا امروز شمایل نگاری به عنوان هنر دینی به حاشیه برود.

به گزارش خبرنگار فرهنگی  خبرگزاری شبستان،  در گذشته های نه چندان دور  شمایل نگاری هنری پر رونق در فرهنگ ایرانی اسلامی و شیعی بود و این آثار را می توانستید در تکیه ها و مساجد ببینید  اما امروز با روند رو به رشد مدرنیسم و نوگرایی و تغییر در ساختار زندگی جامعه  سبب شد تا هنر شمایل نگاری هم به حاشیه برود البته  شاید بتوان تخریب سقاخانه‌ها را یکی  از علل این به حاشیه راندن خواند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در گذشته سقاخانه‌ها تکیه ها و مساجد  مراکزی بودند که مردم برای آنها تابلوهای شمایل نذر می‌کردند همچنین شمایل ها بر در و دیوار و رف خانه هم  نشسته بود، اما امروز دیگر  این هنر دینی نه طرفداری دارد و نه خیلی به آن توجه می شود. درباره هنر دینی و شمایل نگاری  و جایگاه آن در فرهنگ ایرانی اسلامی با «سعید رضاخان»  هنرمند نقاش پشت شیشه به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:

 

با توجه به خاستگاه دینی شمایل نگاری چرا امروز کمتر به آن توجه می‌شود؟

درباره دلایل افول و زوال نقاشی پشت شیشه بارها مطالبی را عرض کردم. اما در مورد شمایل نگاری باید به عرض شما برسانم؛ تغییر در ساختار زندگی جامعه سنتی باعث شد تا شمایل نگاری هم به حاشیه برود. تخریب سقاخانه‌ها یکی دیگر از دلایل مهم و اساسی در این زمینه است. در گذشته سقاخانه‌ها مراکزی بودند که مردم برای آنها تابلوهای شمایل نذر می‌کردند، همچنین مسجدها و تکیه‌ها نیز از جمله دیگر مراکزی بودند که افراد، آثاری را نذر آنها می‌کردند. بخشی دیگر از این تابلوها بر روی رف ها و تاقچه‌های خانه‌های قدیمی قرار می‌گرفتند. زندگی سنتی گذشتگان ما برای آثاری از این دست جایگاهی ویژه در نظر می‌گرفت. ولی همانطور که گفتم تغییر در ساختارهای اجتماعی باعث شد تا این شیوه از نقاشی به حاشیه رانده شود. 

 

آیا این امکان وجود دارد که در آینده، شمایل نگاری و خیالی سازی دوباره جایگاه پیشین خود را بدست آورند؟

جایگاه این شیوه‌ها در تاریخ هنر ایران محفوظ است و هیچگاه به آنها خدشه‌ای وارد نمی‌شود. اما اینکه در آینده بصورت گذشته رونق بگیرند کمی قابل تامل بنظر می‌رسد. به هر حال سیستم زندگی امروز با گذشته بسیار متفاوت است. در حال حاضر کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که مایل باشد یک اثر خیالی سازی را به دیوار خانه خود بزند. نوع نگرش‌ها دگرگون شده‌اند. اگر به سایتهای ثبت سفارش نگاه کنید، با سلیقه عامه جامعه به خوبی آشنا می‌شوید. اما این موضوع هم هست که برخی افراد علاقمند و مجموعه داران هنوز نمونه آثاری را با همان شکل و شمایل دوران قاجار و پهلوی سفارش می‌دهند.

پایان پیام/32

منبع: شبستان

کلیدواژه: شمایل نگاری سعید رضاخان نقاشی پشت شیشه هنر دینی تغییر در ساختار شمایل نگاری سقاخانه ها هنر دینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۲۹۱۳۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جهادگرانی که درس زندگی می‌دهند/ معلمان باید در قله کوه باشند

معلم فردی که وقتی وارد کلاس درس می‌شود٬ تمام مشغله‌های زندگی را پشت در گذاشته و از ذهنش اخراج می‌کند.

از آغازین روزهای  بزرگ شدن٬ معلمان همچون یک والد کنارمان هستند و با مهر و عطوفت الفبا و رنگ آمیزی زندگی را به ما می‌آموزند.

معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه عشق است. معلمان جهادگرانی هستند که در سرما و گرما با جان فشانی‌های خود به ما درس زندگی می‌دهند.

 در قرآن کریم به مقام معلم اشاره شده است. در نخستین آیات قرآن که بر رسول اکرم (ص) نازل شد، خداوند به این ویژگی خارق‌العاده اشاره می‌کند و همین امر دال بر اهمیت خواندن و نوشتن است.

اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: ۱ ۵)

بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت. بخوان! و پروردگارت کریم‌ترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی‌دانست.

مقام معلم همیشه در دین اسلام ستایش شده به طوری که حضرت محمد (ص) فرموده‌اند: معلمی شغل انبیا است و امام علی (ع) نیز در این باره می‌فرماید: به احترام پدر و معلمت از جای برخیز؛ هرچند فرمان روا باشی.

از همین رو  در تقویم کشورمان ۱۲ اردیبهشت که سالروز شهادت معلم بزرگ استاد شهید مطهری است٬ به عنوان روز معلم پاس داشته می‌شود.

به همین مناسبت با یکی از معلمان نمونه کشور به گفت و گو پرداختیم.

معلمی که نوزاد ۲۰ روزه خود را به مدرسه می‌برد

فاطمه زارع، آموزگار نمونه متوسطه دوم سال استان فارس در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: معلمی همچون شغل‌های دیگر سختی‌هایی دارد اما در کنار تمام سختی‌ها شیرینی‌ها و خاطرات زیبایی دارد که قابل چشم پوشی نیست.

وی در خصوص سختی‌های معلمی افزود: من در سال‌های اول خدمتم معلمی مناطق محروم و روستاها را انتخاب کرده بودم؛ به همین علت در رفت و آمد بسیار سختی می‌کشیدم. در آن سال‌ها اتومبیل‌ها تا لبه جاده بیشتر نمی رفتند و من مجبور بودم مسافت طولانی را تا مدرسه پیاده رفته و یا به دلیل کمبود خودرو در این مناطق با ماشین‌های نظامی یا گشتی در روستا رفت و آمد کنم که این امر بسیار برایم سخت بود.

 او ادامه داد: ‌زمانی که فرزند من ۲۰ روز بیشتر نداشت به دلیل نبود کودکستان او را به مدرسه برده و بر روی میز قرار می‌دادم تا به دانش آموزان درس بدهم.

فرهنگ سازی برای احترام به معلمان

زارع با بیان این که یکی از مشکلات معلمان بی احترامی و نادیده گرفتن توسط دیگر اقشار جامعه است؛ تصریح کرد: تمام اقشار جامعه مدیون معلمان هستند؛ چرا که اگر آموزگاران نبودند افراد نمی‌توانستند دکتر، مهندس و... شوند؛ به همین علت باید مقام معلم در میان جامعه فرهنگ‌سازی شود.

درس زندگی را به ما آموزش دادید

این معلم نمونه درباره یکی از خاطرات خود با دانش‌آموزان گفت: روزی در حال درس دادن به دانش آموزان بودم که متوجه شدم یکی  از آن‌ها در حال خوردن غذا است. چندباری به آن دانش آموز تذکر دادم اما گوش نداد در آخر به او گفتم بیرون برود و بعد از خوردن به کلاس بازگردد.

وی ادامه داد: این دانش آموز به همراه ۱۰ دوست دیگر خود از کلاس خارج شدند و به مدیر مدرسه گزارش دادند که من به آن‌ها بی احترامی کرده‌ام.

زارع افزود: بعد از این گزارش من  ماجرا را  به مسئولین مدرسه توضیح دادم و از آن‌ها خواستم دانش‌آموزان را به کلاس درس بفرستند. بعد از ورود دانش آموزان با آن‌ها عادی رفتار کردم به طوری که باعث تعجب آن‌ها شد.

او در پایان تصریح کرد: این کار من باعث شد دانش‌آموزان از من عذر خواهی کرده و به من شیرین‌ترین جمله را بگویند.

دانش آموزان به این معلم فداکار گفتند: شما درس زندگی، بزرگی و بخشندگی را به ما آموزش دادید. 

به گفته فرهادی٬ سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، معلمی ردایی است مقدس که خداوند آن را بر دوش هر کسی قرار نمی‌دهد و اگر بر دوش کسی قرار گرفت٬ مسئولیتی سنگین است. معلمی شغل نیست؛ بلکه ایثار است و وظیفه.

معلمان باید در راس قله باشند

سید عظیم طاهری اطاقسرا یکی از معلمان بازنشسته روستاهای مازندران نیز در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: معلمی علاوه بر شغل یک هنر است. هنر معلم باعث می‌شود مشکلات جامعه  حل شوند.

وی افزود: ما برای جامعه بهتر باید به معیشت معلمان چه مشغول به کار و چه بازنشسته توجه کنیم تا در تمام عرصه‌ها موفق شویم. معلمان باید در راس قله باشند و به آن‌ها احترام گذاشته شود.

او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مشکلات معلمان بازنشسته دلتنگی برای دانش آموزان، کلاس درس و مدرسه است. اقشار جامعه به خصوص مسئولین نباید معلمان خود را فراموش کنند. 

شایان ذکر است که مرجعیت عمومی و اعتماد عمومی به معلمان و مدرسه سرمایه‌ای گران‌قیمت است که باید آن را حفظ کنیم و برای کشور عزیزمان دانش، امنیت و آگاهی بیافرینیم. 

 

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی آموزش و پرورش