عبادتگاه پیروان کلیم‌الله در تهران قدیم
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۳۶۷۶۳۶
خبرگزاری آریا - شهر: نخستین کنیسه تهران یعنی کنیسه حاجی برخوردار در عودلاجان گم شده و قدیمی‌ترین عبادتگاه یهودیان تهران کنیسه عزرا یعقوب است.
از نخستین کنیسه تهران تنها یک نام در کتاب‌های تاریخی مانده است:« کنیسه حاجی برخوردار یا کنیسه بزرگ» که براساس اسناد باقی مانده از زمان قاجار قدمتش به دوران فتحعلی‌شاه قاجار می‌رسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته منابع تاریخی ورود یهودیان به تهران از اواخر دوران نادرشاه آغاز شد.آنها به این شهر تازه شکل گرفته آمدند و از آن‌جایی که یهودیان تاجران و طلاسازان و نقره‌کاران خوبی بودند خیلی زود فهمیدند که تهران فضای مناسبی را برای گسترش کسب و کار خود دارد و همین نیز باعث شد که از شیراز به سمت اصفهان و کاشان و سرانجام تهران بیایند و در شرقی‌ترین محله آن که محله مهمی هم بود کلنی خود را راه‌اندازی کنند. یهودیان در ورود به تهران محله اودلاجان را که در شرق ارگ قرار داشت برای سکونت انتخاب کردند.
به نوشته منابع تاریخی عودلاجان در آن زمان مساحتی بالغ بر سه کیلومتر مربع و 10 هزار خانه داشت که بخش زیادی از قسمت شرقی این محله را به یهودیان اختصاص دادند. گروهی علت اسکان همه یهودیان در یک محله را سخت‌گیری روحانیون شیعه و برخی دیگر سبک زندگی خود یهودیان می‌دانند. اما به نظر می‌رسد جدای این‌ها عودلاجان به نسبت سه محله اصلی دیگر تهران فضای مناسب‌تری برای ایجاد کلنی و استقرار جمعیتی را داشت و همین نیز باعث شد تا آنها بعد از استقرار و گرفتن برخی آزادی‌ها از سوی حکومت مرکزی علاوه برخانه مراکز مخصوص خودشان را هم در این محله برپا کنند.
یکی از این مراکز بی‌تردید کنیسه یا عبادتگاه یهودیان بود که چند سالی بعد از حضور یهودیان در تهران و البته استقرار سلطنت قاجاریه بنای آن را گذاشتند. نخستین کنیسه همان‌طور که اشاره شد در زمان فتحعلی‌شاه قاجار که یهودیان در محله یهودیان در اودلاجان ساخته شد کنیسه بزرگ یا کنیسه حاج‌برخورداری بود.
حاج برخوردار یا برخوردار بن برخوردار بن مشه یکی از تاجران یهودی بود که اهل کاشان بود و در تهران و عودلاجان مستقر شده بود. از پیشوند حاجی اسمش مشخص است که او به بیت‌المقدس رفته بود. از حاج‌برخورداری یادگارهای زیادی در عودلاجان باقی مانده است. یکی از این یادگارها حمام سرچال بود که همراه به مشه یوسف ساخت. همچنین قدیمی‌ترین تورات وقفی تهران که در حال حاضر در کنیسه یعقوب نگهداری می‌شود توسط او وقف شده است.
در مورد این که مکان اصلی این کنیسه کجا بوده است اطلاعات دقیقی نیست. به نظر می‌رسد با توجه به املاکی که حاج برخوردار در سرچال داشته باید در آن منطقه مستقر باشد. اما بعد از آن کنیسه دیگری در عودلاجان ساخته شده است که به کنیسه عزرا یعقوب معروف است و به وسعیت عزرا یعقوب ساخته شده است. عزرا یعقوب تاجر یهودی بود که برای نخستین بار با تجار منچستر انگلستان وارد معامله شد.
او در سال 1273 شمسی در دوره ناصرالدین‌شاه بیمار و درگذشت. به وصیتش همسرش صنوبر حق‌نظر که طبیب مخصوص مهدعلیا مادر ناصرالدین‌شاه هم بود بخشی از ثروتش را صرف ساختن کنیسه‌ای بزرگ در عودلاجان کرد. یکی از مهمترین ویژگی‌های این کنیسه آب‌انباری بود که آب همه یهودیان عودلاجان را تامین می‌کرد.
این کنیسه همچنین پناهگاه بسیاری از یهودیان آواره ای بود که از سمرقند و بخارا به ایران آمدند.در جنگ جهانی دوم نیز بخشی از یهودیان لهستانی در این کنیسه اسکان داده شدند. این کنیسه چند سالی متروک بود اما در سال 83 با حمایت انجمن کلیمیان تهران بازسازی شده است.
پژوهشگر :فرزانه ابراهیم زاده
عکس تزیینی است .
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: حاج برخوردار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۶۷۶۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستگیری شرور تیرانداز محله بی‌سیم تهران
سرهنگ سعید راستی اظهار کرد: چند روز گذشته ماموران مرکز عملیات سازمان اطلاعات پلیس تهران خبری را در خصوص تیراندازی راکب موتورسیکلتی که به دیوار یک مرکز تجاری تیر اندازی کرده بود دریافت کردند و شناسایی هویت متهم و دستگیری آن را در دستور کار قرار دادند.
وی با بیان اینکه در تحقیقات میدانی چهره متهم شناسایی شد ادامه داد: با تطبیق چهره متهم با متهمان سابقه دار هویت متهم که یکی از افراد اراذل و اوباش سابقه دار بود، شناسایی شد.
این مقام انتظامی افزود: طی اقدامات انجام شده مخفیگاه متهم در محدوده محله بی سیم شناسایی و پس از هماهنگی‌های قضائی متهم در مخفیگاهش در یک عملیات پلیسی مشترک با همکاری نیرو یگان ویژه نوپو دستگیر شد و متهم به مقر پلیس انتقال یافت.
سرهنگ راستی در پایان خاطرنشان کرد: پلیس در مسیر تحقق این مهم با قاطعیت و جدیت کامل با اراذل و اوباش و افرادی که قصد بر هم زدن نظم و امنیت عمومی و آسایش و امنیت شهروندان را داشته باشند برخورد جدی خواهد کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حوادث و انتظامی
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور