چرا رهبری از تعبیر «ام الخبائث» برای کسری بودجه استفاده کردند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، یکی از مهمترین مشکلات کشور در سال های اخیر و همزمان با بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا، کسری بودجه چشمگیر دولت است.

بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در تاریخ 4 آذرماه به این موضوع اختصاص داشت. هرچند متن کامل بیانات معظم له در این جلسه بنا بر مصالحی، منتشر نشد ولی اخیرا برخی از حاضران در این جلسه، توضیحاتی درباره مباحث مطرح شده درباره این موضوع در این جلسه ارائه کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و یکی از اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا که در این جلسه حضور داشت، اخیرا در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفت: «رهبر انقلاب در جلسه شورای هماهنگی سران قوا که در خدمت ایشان بودیم از کسری بودجه به‌عنوان ام‌الخبائث یاد کردند».

دیروز هم محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در جلسه هیات عمومی دیوان محاسبات گفت: «رهبر معظم انقلاب می فرمایند کسری بودجه ام الخبائث است».

«ام الخبائث» به معنای مادر پلیدی ها و تباهی هاست و در روایات اهل بیت، از شراب به عنوان «ام الخبائث» یاد شده است. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا رهبر معظم انقلاب از این تعبیر صریح و تند برای توصیف کسری بودجه استفاده کرده اند؟

*دیدگاه نمایندگان و کارشناسان درباره نقش کسری بودجه در ایجاد مشکلات اقتصادی

رئیس مجلس در جلسه دیروز با مدیران ارشد دیوان محاسبات درباره این موضوع گفت: «در یک نگاه کلان و عمومی، منظور از سیاست مالی جیب دولت و سیاست پولی به معنای جیب مردم است. زمانی که حرف از جیب دولت می زنیم یعنی دولت ها بودجه را با کسری تدوین می‌کنند به این معنا که علاوه بر کسری در تراز عملیاتی، درآمدهای پایدار و مصارف نیز با یکدیگر همخوانی ندارد. کسری در سیاست مالی به کسری در سیاست پولی یعنی جیب مردم از طریق ناترازی بانک ها، افزایش پایه پولی، افزایش نقدینگی و ... تبدیل می شود. در نتیجه جیب مردم خالی خواهد شد».

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درباره این موضوع گفت: «توجه داشته باشیم که چالش عمده اقتصادی ما تورم و کاهش مستمر ارزش ریال است که علت اصلی آن استقراض دولت از بانک مرکزی و تزریق پول پرقدرت به اقتصاد به‌دلیل کسری بودجه است، به این ترتیب برای حل آن باید مشکل کسری بودجه را رفع و تعیین تکلیف کنیم».

همچنین محمدهادی سبحانیان سرپرست سابق معاونت اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس و مشاور فعلی این مرکز پژوهشی درباره اینکه چرا رهبر انقلاب از تعبیر «ام الخبائث» برای توصیف کسری بودجه استفاده کردند، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: «کسری بودجه شدید دولت و نحوه تامین این کسری توسط دولت در دو، سه سال اخیر، یکی از دلایل اصلی افزایش پایه پولی، نقدینگی و درنتیجه، تورم در سال‌های اخیر شده است. بدین ترتیب که دولت با استقراض از بانک مرکزی یا با استفاده از ذخایر ارزی صندوق توسعه ملی منجر به افزایش اقلام مطالبات بانک مرکزی از دولت و خالص ذخایر ارزی بانک مرکزی شده که این هر دو منجر به افزایش پایه پولی و تورم در اقتصاد کشور شده است».

وی افزود: «این اتفاق منجر به این شده است که ما از یک طرف، شاهد تلاطم در بازارهای دارایی مثل بازار بورس، خودرو، سکه و ارز باشیم. در واقع، بخاطر افزایش سرسام آور نقدینگی و روان شدن این سیل به بازارهای مختلف، این بازارها دچار مشکلات زیادی شدند. از طرف دیگر، با توجه به تورمی که این نقدینگی در جامعه ایجاد می‌کند، منجر به کاهش قدرت خرید مردم و کوچک تر شدن سفره مردم و فشار تورمی بویژه بر اقشار کم درآمد بشیم. بنابراین فرمایش رهبری درباره اینکه کسری بودجه، ام الخبائث است از این منظر قابل تحلیل بوده و سخن کاملا درستی است».

سبحانیان ادامه داد: «یک نکته دیگر هم این است که وقتی دولت در دهه های گذشته و بخاطر وابستگی به منابع نفتی، مصارف خود را سامان نداده و منابع خود را با کارآیی لازم هزینه نکرده است. در حال حاضر، سهم هزینه‌های عمرانی نسبت به کلیه مصارف دولت کاهش پیدا کرده است. بنابراین کسری بودجه منجر به این می‌شود که دولت مرتبا از مخارج سرمایه ای یعنی طرح‌های عمرانی کم کند و هزینه های جاری خود را تامین نماید و این قضیه هم منجر به کاهش میزان سرمایه گذاری در اقتصاد، تعمیق رکود، کاهش اشتغال و افزایش بیکاری می شود. از این منظر هم موضوع کسری بودجه و تبعات آن در اقتصاد کشور قابل تحلیل است».

*تورم ناشی از هر 10 هزار میلیارد تومان جبران کسری با استقراض از بانک مرکزی چقدر است؟

به گزارش فارس، مرکز پژوهش‌های مجلس هم در گزارش «بررسی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور | 1. بودجه به زبان ساده» که حدود دو هفته قبل منتشر کرد، توضیحات خوبی درباره تبعات کسری بودجه بر معیشت مردم داده است. بازوی کارشناسی مجلس با تاکید بر اینکه تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد معمولا دولت کسری بودجه را با استقراض مستقیم یا غیرمستقیم از بانک مرکزی جبران می‌کند مثلا برداشت از صندوق توسعه ملی یا استقراض از بانک‌ها، اعلام کرده است که طبق محاسبات این مرکز پژوهشی به ازای هر 10 هزار میلیارد تومان جبران کسری بودجه دولت با این روش، تورم بیش از 2 درصد افزایش می‌یابد.

با توجه به اینکه بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس و دیوان محاسبات، کسری بودجه سال آینده در خوشبینانه ترین حالت، 175 هزار میلیارد تومان خواهد بود، انتظار می رود شاهد رد کلیات لایحه بودجه 1400 در کمیسیون تلفیق مجلس یا اصلاحات اساسی این لایحه در این کمیسیون باشیم وگرنه شاهد شکسته شدن رکورد تورم در کشور در سال های بعد از جنگ تحمیلی در سال آینده خواهیم بود.

گفتنی است دولت لوایح بودجه 98 و 99 را مشابه لایحه بودجه 1400 به صورت «صوری» و با بیش برآورد عمدی منابع نفتی و با تکیه بر منابع غیرقابل تحققی مانند فروش اموال مازاد تنظیم کرد و با توجه به عدم اصلاح جدی این لوایح در مجلس دهم، شاهد بودیم حدود یک سوم منابع مصوب قوانین بودجه در این سالها محقق نشد. نهایتا دولت برای جبران این کسری بودجه چشمگیر، با استفاده از ظرفیت شورای عالی هماهنگی سران قوا، به سراغ برداشت گسترده از منابع صندوق توسعه ملی و انتشار چشمگیر اوراق مالی مازاد بر قانون بودجه برود. براساس بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش قابل توجهی از تورم ایجاد شده در سالهای 1398 و 1399 ریشه در همین روش جبران کسری بودجه توسط دولت در این دوره زمانی داشته است.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: محمدباقر قالیباف کسری بودجه رهبر انقلاب تورم مجلس شورای اسلامی دولت رئیس مجلس محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس استقراض دولت از بانک مرکزی شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا کمیسیون تلفیق مجلس مرکز پژوهش های مجلس کسری بودجه بانک مرکزی سران قوا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۹۰۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رقبای قالیباف به دولت نزدیک هستند؛ مجلس در زمینه چای دبش و پتروشیمی باختر کوتاهی کرد

رئیس فراکسیون مجلس یازدهم می‌گوید: دولت احساس می‌کند برای ریاست مجلس رقبایی وجود دارند و مانند مجلس قبل نیست. در حال حاضر ۵ نفر از منتخبین به صورت مستقیم برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کردند، بنابراین شرایط مجلس دوازدهم مانند مجلس قبل نیست.

به گزارش خبرآنلاین، جلال محمودزاده که به واسطه ردصلاحیت از حضور در مجلس دوازدهم بازمانده، می‌گوید؛ «مجلس یازدهم چشم خود را بر روی اشتباهات دولت بسته بود و به دلیل نبودن نظارت فساد در دولت رسوخ کرده است.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی در قسمتی در دیگر از گفتگوی خود به نامه اخیر سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیسی به قالیباف اشاره می‌کند و می‌گوید؛ «دولت اگر برنامه‌ای برای حل مشکلات فعلی اقتصاد داشت برنامه‌ای ۳ مرحله‌ای به مجلس ارائه می‌کرد و به جای سر هم کردن آمارها در پاسخ به ضرب‌الاجل قالیباف برنامه جامعی می‌داد.»

در ادامه گفتگوی جلال محمودزاده، رئیس فراکسیون اهل سنت مجلس شورای اسلامی را می‌خوانید:

آقای محمودزاده! به نظر شما دولت با علنی کردن اختلافات با مجلس چه هدفی را دنبال می‌کند؟

در حال حاضر اقتصاد کشور در وضعیت بسیار نامطلوبی بعد از انقلاب قرار دارد، فشار اقتصادی به مردم، گرانی کالاهای اساسی و کوچک شدن سفره مردم، همگی از جمله مواردی هستند که مشاهده می‌کنیم. مردم کاملاً تحت فشار اقتصادی هستند، در این دو سال طیف خانواده‌هایی که زیر خط فقر قرار گرفتند، بسیار افزایش پیدا کرده، تا جایی که خانواده‌های حاضر در قشر متوسط حذف شدند و به سمت خط فقر رفتند.

مجلس باید به دولت اخطار دهد

شرایط به نحوی است که یک خانواده برای تامین نیازهای خود نیاز به حداقل ۳۰ میلیون تومان درآمد ماهیانه دارد، یعنی درآمد زیر ۳۰ میلیون زیر خط فقر است. در صورتی که خانواده‌هایی در جامعه حضور دارند که با ۸ و ۱۰ میلیون تومان حقوق زندگی خود را مدیریت می‌کنند، این شرایط باعث شده که فشار اقتصادی به شدت به مردم وارد شود.

از آن طرف هم مجلس وظیفه نظارتی دارد و باید اخطارهای لازم را به دولت بدهد و اگر دولت از مسیر اصلی در اداره کشور خارج شود، مجلس باید از طریق ابزارهای نظارتی که در اختیار دارد، دولت را به ریل اصلی برگرداند. وظیفه رئیس مجلس هم همین است که نظارت کند اما در حال حاضر دولت گفتار درمانی می‌کند و آمارهایی می‌دهد که کارشناسی شده نیستند و واقعیت ندارند و با واقعیت جامعه در تضاد است.

تیم اقتصادی دولت بسیار ضعیف است و توانایی مدیریت وضعیت فعلی را ندارد

بنابراین وظیفه مجلس این است که از بعد نظارتی ورود پیدا کند و از دولت بخواهد که برنامه‌های خود برای حل این مشکل در بازه زمانی کوتاه مدت، متوسط و بلند مدت، ارائه کند. اما دولت حاضر نیست این اقدام را انجام دهد چراکه تیم اقتصادی دولت برنامه‌ای برای ارائه به مجلس ندارد چراکه اگر برنامه‌ای داشت وضعیت کشور به این ترتیب نمی‌شد، بنابراین تیم اقتصادی دولت تیم بسیار ضعیفی است، توانمندی مدیریت وضعیت موجود را ندارد لذا برنامه‌ای برای اصلاح وضعیت ندارد.

در مجموع دولت به این دلیل که برنامه ندارد خطاب به رئیس مجلس نامه نوشته و حرف‌های معمولی خود را در آن نوشته و برای انتشار به رسانه‌ها داده است.

رقبای قالیباف به دولت نزدیک هستند

با توجه به اینکه حدود ۳ هفته به پایان عمر مجلس یازدهم باقی مانده، هدف دولت از علنی کردن اختلافاتش با مجلس چیست؟

دولت احساس می‌کند برای ریاست مجلس رقبایی وجود دارند و مانند مجلس قبل نیست. در حال حاضر ۵ نفر از منتخبین به صورت مستقیم برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کردند، بنابراین شرایط مجلس دوازدهم مانند مجلس قبل نیست که قالیباف تنها کاندیدای ریاست مجلس باشد.

لذا دولت این نکته را دریافت کرده کما اینکه از میان داوطلبین ریاست مجلس چهره‌هایی حضور دارند که از قالیباف بیشتر به دولت نزدیک هستند. لذا یکی از دلایل علنی کردن اختلافات دولت و مجلس همین نکته است. دلیل عمده هم این است که دولت برنامه اقتصادی برای ارائه ندارد.

حتی رئیسی هم نمی‌تواند مانع فعالیت‌های مجلس یازدهم شود

بنابراین دولت احساس بی‌نیازی به مجلس کرده و آن را جدی نمی‌گیرد…

حدود ۱۱۰ نفر از نمایندگان مجلس تغییر کردند و اکثریت منتخین از جناح دولت هستند یا تجربه چندانی برای شروع حرکت جدی در مجلس ندارند. اینها مواردی است که دولت مشاهده می‌کند. لذا خود را موظف نمی‌داند که در فاصله آمدن افراد دیگر به جای قالیباف، برنامه‌ای ارائه دهد.

در صورتی که مجلس تا روز آخر یعنی تا روز ۶ خردادماه مجلس مسئولیت دارد و باید وظیفه نظارتی خود را پیگیری کند و هیچ‌کس حتی شخص رئیس جمهور، معاون‌های او و وزرایش نمی‌تواند مانع اجرای مسئولیت مجلس یازدهم تا روز آخر شوند.

دولت به رئیس مجلس آینده نیم‌نگاهی دارد

منظور شما این است که مثلا دولت به ریاست رسایی بر مجلس بیشتر روی خوش نشان می‌دهد تا ریاست قالیباف؟

اسامی که برای ریاست مجلس مطرح هستند نسبت به قالیباف، به دولت نزدیک‌تر هستند و این واقعیت است که دولت نیم‌نگاهی به این موضوع دارد اما اینکه دولت تا چه اندازه موفق شود به نظر نمایندگان مجلس دوازدهم بستگی دارد.

برای شما که عضوی از مجلس یازدهم هستید، این نکته عجیب نیست، رئیسی که همین نمایندگان از او دعوت کردند که وارد عرصه رقابت ریاست جمهوری شود، حالا با این ادبیات پاسخ نمایندگان را می‌دهد و رئیس همین مجلس را تخریب می‌کند؟

مجلس یازدهم در برخی از زمینه‌های نظارتی کوتاه آمد و رعایت حال دولت را کرد، در صورتی که اقدام اشتباهی بود. به عبارت دیگر مجلس یازدهم با هدف همکاری، از اشتباهات دولت گذشت و پیگیری نکرد، که اقدام مناسبی نبود.

برای مثال در قضیه چای دبش مجلس می‌توانست خیلی بهتر وارد شود اما متاسفانه وارد نشد و یا در مورد واگذاری پتروشیمی باختر به بخش خصوصی که تحقیق و تفحص آن انجام شده، اما هیئت رئیسه مجلس اجازه طرح موضوع در صحن علنی را ندادند، یا درباره خرید میوه شب عید وزارت جهاد و کشاورزی و شرکت آریو تجارت سهیل که تخلفات بسیار گسترده‌ای انجام داد، مجلس کوتاهی کرد، از موضوع هم گذشت و همین باعث شد مجلس در برخی مقاطع بازوی نظارتی خود را از دولت بردارد و تخلفاتی در بدنه دولت صورت بگیرد که به دلیل همین ضعف نظارتی مجلس بود.