به نقل از «فارس»

جلوه‌های تربیتی حضرت زهرا(س)/ اهمیت جایگاه خانواده در تربیت فرزند

تاریخ انتشار: ۸ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۴۸۰۰۸۴

به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس معرفت‌های دینی صحیح و متناسب با سن فرزندان، نقش با اهمیتی در سرنوشت و آینده‌ فرزندان دارد. اگر تفکر، اندیشه و رفتار برپایه‌ تعالیم دینی باشد زندگی سمت و سوی الهی  پیدا می‌کند. به همین خاطر، دین اسلام طرح‌های جامع و کاملی در قالب تربیت دینی داشته و آن را از جمله وظایـف والدین و در شـمار حقـوق فرزندان می‌داند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حضرت زهرا (س) الگوی مادر مسلمان

در تعالیم اسـلام، بـر تربیـت فرزند از زمـان کودکی تأکید شده است و کودک همانند آینه‌ای شفاف معرفی شده است. حضرت زهرا (س) از آغازین لحظات زندگی فرزندانش، آنها را بزرگ و گرامی داشت و درصدد تربیت آنها برآمد.

بی‌شک توفیق بی‌مانندی که این بزرگواران و به ویژه حضرت زهرا (س) به عنوان الگوی مادر مسلمان، در تربیت کودکان داشتند، ناشی از معرفت عمیق و صحیح ایشان از دستوراتی بود که اسلام درباره انسان ارائه کرده است و روش تربیتی و اخلاقی حضرت فاطمه علیهاالسلام بهترین شیوه و تجربه برای ساختن نسلی پاک و سعادتمند است.

تربیت درست پاکی و تربیت نادرست آلودگی به همراه دارد

پدر و مادر با تربیت صحیح کودک، می‌توانند این پاکی را فـزون و دوام بخشـند یـا بـا تربیـت نادرسـت، آن را غبار آلـود سازند. آشنایی بـا فرایـض دینی و حلال و حرام الهی، جزو آموزش‌های ضروری برای تمامی مسلمانان است و آموزش این فرایض و تکالیف بـه فرزندان، در زمره‌ وظایف پدران آمده است [۱].

برایـن اساس یکی از دلایل مهم آسیب‌های فردی و اجتماعی که در آینده در افـراد بـه وجود می‌آید، بی‌توجهی و غفلت در تربیت دینی در دوره کودکی و نوجوانی است [۲]. روح انسان بسان خمیری است که اگر آن را در هر قالبی بریزند، به همان شکل در می‌آید. هر چه انسان رشد کند، بـه مرور زمان، انعطاف پذیری‌اش کمتـر می‌شود. لزوم تربیت دینی کودک و ارائه راهکارهای عملی برای خانواده کودکی که در دوره پیش دبستانی اسـت، از کسی که در دبسـتان، دبیرسـتان و دانشگاه است، تربیت پذیـری بیشتری دارد. بـا رشـد فیزیکـی، حـالت روحـی کم کـم تثبیـت می‌شـود و اصـلاح آن بسـیار دشـوار می‌شـود [۳].

وظایف والدین

نخسـتین وظیفه والدین در مسیر تربیت دینی فرزندان، انتخاب نام مناسـب بـرای فرزندان اسـت؛ همان‌گونـه کـه امـام علـی (ع) فرمـوده اسـت: «حـق فرزنـد بـر پـدر سـه چیـز اسـت؛ نـام نیکـو بـرای او انتخاب کند، او را به نیکی ادب کنـد و به او قـرآن بیاموزد»[۴].  در جایـی دیگـر چنیـن آمده کـه امام صـادق (ع) در سـخنی فراگیـر و کامـل در پاسـخ ابـن حمیـد کـه بـرای مشـورت در مـورد انتخـاب نامـی بـرای فرزنـدش شـرفیاب شـده بـود، فرمـود: «از نام‌هایـی کـه بندگـی خـدای را می‌رسـاند، بـر او بگـذار» [۵].

دوره‌های تربیتی از منظر امام صادق (ع)

تربیـت دینـی کـودک در دوران قبـل از دبستان محدود بـه ایجاد انس نسـبت به مسـائل دینی اســت؛ بــه ایــن معنــی کــه کــودک نســبت بــه آنچــه بــه طــور منظــم در محیــط خانــواده می‌بینــد، انـس پیـدا می‌کنـد و همیـن انـس اولیـه، زمینـه را بـرای پیدایـش عـادت و انجـام فرایـض دینـی در مراحـل بعـدی فراهـم مـی‌آورد. آنچـه در تربیـت دینـی دارای اهمیت اسـت، این اسـت کـه کودک بایـد آرام آرام و به تدریـج بـا مسـائل دینـی آشـنا شـود. امـام صـادق (ع) دوره تربیـت فرزنـدان را بـه سـه دوره هفـت سـاله تقسـیم کـرده و می‌فرمایـد: «کـودک در هفت سـال اول بـازی کنـد، در هفت سـال دوم خوانـدن و نوشـتن بیامـوزد و در هفـت سـال سـوم (مقـررات زندگـی از) حلال و حـرام را یـاد بگیـرد»[۶].

ضرورت رعایت اعتدال و تعادل در آموزش‌ها

امـا نکته مهـم رعایت اعتدال و تعادل در آموزش‌هاست. بایـد بـا کودکان و نوجوانـان در آموزش‌هـا به رفـق و ملاطفت رفتـار کرد. ســخت‌گیری و افــراط در آموزش‌هــا باعــث دلزدگــی و حتــی بیــزاری آنــان می‌شــود. اولیــای دیــن از سـخت‌گیری در عبـادات، نـه تنهـا بـرای دیگـران حتـی بـرای خـود شـخص نیـز نهـی کرده‌انـد؛ چـه آنکـه اسـلام دیـن سـهله و سـمحه، یعنـی دیـن آسـان و همـراه بـا وسـعت و فراخـی در عمـل اسـت [۷]. امـام باقـر (ع) از قـول رسـول خـدا (ص) می‌فرمایـد: «اسـلام، دیـن سـهل و خالـی از مشـقت اسـت. بـا مـدارا در آن قـدم برداریـد و عبـادت خـدا را بـر بنـدگان او تحمیـل نکنیـد و همانند سـواری نباشـید که مرکـب خود را خسته و فرسوده می‌کند و در نتیجه نه راه سفر را پیموده، نـه مرکبش سـالم مانده است» [۸]

مادری که امامانی چون حسن و حسین (ع) و شیر زنانی چون زینب و ام کلثوم را تربیت کرد

حضرت زهرا (س) می‌دانست که باید امامانی چون حسن و حسین (ع) و شیر زنانی چون زینب و ام کلثوم را تربیت کند و نمونه‌هایی را به جامعه تحویل دهد که آیینه و معرف حقیقت روح اسلام باشند و حقایق و معارف قرآن در وجودشان جلوه‌گر باشد و انسان‌های کمال یافته‌ای که از این مکتب اعجازآمیز بیرون می‌آیند، به خوبی می‌توانند روح پرعظمت و نیروی وصف‌ناپذیر وجودی حضرت زهرا (س) را نشان دهند. وجود مطهر و روح بی آلایشی که نسلی پاک را به تاریخ هدیه کرد و در حقیقت، روزگار همچو او را به خود ندیده و نخواهد دید و بر ماست که با به کار بستن شیوه‌های تربیتی آن حضرت، در تربیت و پرورش نسلی پاک همت گماریم تا از این رهگذر، سعادت جاودان خود و فرزندانمان را تأمین کنیم.

والدین باید بدانند که چشمان ظریف و تیزبین کودک مانند دوربین حساس از تمام صحنه‌های زندگی خانواده و به خصوص حرکات و رفتار آنها و دیگر اعضای آن، فیلم‌برداری می‌‌کند. اگر پدر و مادر به دستورات دینی اهمیت دهند، اهل عبادت، نماز، دعا، تلاوت قرآن و توجه به معنویات باشند، بدون شک، بر ابعاد روحی و دینی کودک تأثیر می‌‌گذارد.

مهمتریـن عوامـل رشـد شـخصیتی کودکان

در نهایت بر این نکته تأکید می‌شود که هدف، تربیت و به سـرانجام رسـاندن فرزندی صالح اسـت. از ایـن رو، شـیوه فرزندپـروری، روش‌های ارتباطی والدیـن با کودکان، شـیوه‌های آموزش رسمی و آموزه‌های دینی، از مهمتریـن عوامـل رشـد شـخصیتی کودکان محسوب می‌شود کـه دین اسـلام اهمیت فراوانی برای آن قائل اسـت.

در پایان بر این مطلب خوب است تأکید داشته باشیم که در اسـلام، آموزش‌های دینداری از دوران کودکـی آغـاز شـده است تا نهاد کودک رنگ و بوی دینی بگیردو رفتار او در دوره‌های دیگر زندگی مبتنی بر دینداری باشد.

مجتبی یعقوبی

پی‌نوشت‌ها:
[۱] حقـوق متقابل کـودک و ولی در اسـلام و موارد تطبیقی آن، ص ۲۰۱
[۲] روش‌هـای اثربخشـی در تربیـت کـودکان و نوجوانان قم، ص ۳۳۶
[۳] تعلیم و تربیت در اسلام، ص ۷۸
[۴] نهج البلاغه، حکمت ۳۴۱
[۵] اصول کافی، ج ۲، ص۸۶
[۶] همان، ج۶، ص۴۷
[۷] حقـوق متقابل کودک و ولی در اسـلام و موارد تطبیقی آن، ص ۲۰۲
[۸] اصول کافی، ج ۲، ص ۸۶

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: قرآن خانواده اسلام کودک تربیت حضرت زهرا روش های تربیتی تربیت دینی حضرت زهرا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۴۸۰۰۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترفندهای کاربردی تربیتی برای جلوگیری از لجبازی کودک

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزیاتو، بچه ها به دلایل مختلفی بدرفتاری می کنند، اما شایع ترین دلیل آن بی حوصلگی و کسل شدن است. آن ها متوجه می شوند که رفتارشان تأثیرگذار است، بخصوص اگر بتوانند با استفاده از آن به چیزی که می خواهند برسند. گاهی هم میل به قدرت داشتن، دلیل بدرفتاری های آن ها است، چرا که این روشی است برای کودک تا بتواند تلاش کند و قدرت کنترل خود را اثبات کند. به همین دلیل مهم است که نحوه ی صحیح مدیریت این رفتارها را بلد باشید.

راهکارهایی که در ادامه از آن ها صحبت خواهیم زندگی شما به عنوان پدر و مادر را ساده تر خواهند کرد.

۱- با آرامش و خونسردی بیشتری با او برخورد کنید

بچه ها اغلب از رفتار والدین خود تقلید می کنند، بنابراین باید با آموزش حفظ آرامش و خونسردی به فرزندتان، به رفتار او شکل دهید. اگر زمانی که شروع به جیغ و داد می کند، شما هم سرش فریاد بکشید، این رفتار برای عادی و طبیعی خواهد شد. بنابراین، به جای این کار، به او روش دیگری برای مدیریت احساساتش نشان دهید.

۲- به او حق انتخاب دهید تا بتوانید تصمیم بگیرد که دوست دارد چه کاری انجام دهد

حق انتخاب دادن به کودک کمک می کند نیاز به قدرت داشتن و کنترل داشتن روی امور خود در او ارضا شود. بنابراین مثلاً اگر باید هم اسباب بازی هایش را جمع می کرد و هم دندان هایش را مسواک می زد، از او بپرسید که دوست دارد اول کدام را انجام دهد.

۳- همیشه تنقلات همراه خود داشته باشید

بدرفتاری کودک بسیاری از اوقات ناشی از گرسنگی او است، بنابراین اگر قرار بود با کودک تان بیرون بروید، با همراه داشتن تنقلات می توانید جلوی جیغ و داد کردنش را بگیرید و او را خوش خلق نگه دارید.

۴- او را از پیامدهای منفی احتمالی کارهایش آگاه کنید

«چون من می گویم!» پاسخ خوبی به کودکی نیست که می خواهد بداند چرا نباید کاری را انجام دهد. همیشه سعی کنید با فرزندتان صحبت کنید و برایش توضیح دهید که اگر بدرفتاری کند چه اتفاقی ممکن است و چرا نباید برخی کارها را انجام دهد. او را از عواقبی که کارهایش ممکن است داشته باشند آگاه کنید تا بتواند یاد بگیرد و در آینده تصمیمات بهتری برای خود بگیرد.

۷ نکته مهم برای آرام کردن کودکی که عصبانی و پرخاشگر است

۵- یک برنامه ی روزانه برایش تنظیم کنید و بابت عمل به آن به او جایزه دهید

به فرزندتان کمک کنید که یک برنامه ی روزانه ی مناسب برای خود داشته باشد، مثلاً ممنوعیت تماشای تلویزیون از یک ساعت مشخص به بعد، کمک به شستن ظرف ها، مسواک زدن و رفتن به رختخواب در ساعتی مشخص. و اگر دوست دارید خلاق باشید، می توانید برای کل ماه برنامه تنظیم کنید و به فرزندتان بگویید که اگر تمام ماه (یا یک یا ۲ هفته) طبق برنامه عمل کند، می تواند به انتخاب خودش جایزه ای از شما بگیرد.

۶- تنبیه های معقولی برای قانون شکنی هایش تعیین کنید

برای برخی بدرفتاری های کودک تان تنبیه های معقولی در نظر بگیرید. مثلاً اگر فرزندتان در برابر خوردن سبزیجات مقاومت کرد، به او اجازه ی خوردن تنقلات ندهید. یا اگر نمی خواست اسباب بازی هایش را جمع کند، اجازه ندهید بقیه ی روز را با آن ها بازی کند. این شیوه برای کودکانی مناسب است که انجام برخی کارها برایشان دشوار است. با این حال، از تعیین تنبیه های نامعقول خودداری کنید. مثلاً اگر نمی خواست غذایش را بخورد، او را مجبور به شستن لباس ها نکنید.

۷- حواسش را پرت کنید

بچه ها گاهی به این دلیل بدرفتاری می کنند که احساس بی حوصلگی یا کسل شدن می کنند یا کار بهتری برای انجام دادن سراغ ندارند. به همین دلیل، اگر کاری برایش پیدا کنید، بخصوص چیزی که او سرگرم و درگیر کند، حواسش پرت چیز خوبی خواهد شد و دیگر بدرفتاری نخواهد کرد.

۸- از او درباره ی نظرش و و راه حل هایش برای مشکلات بپرسید

وقتی فرزندتان شروع به بدرفتاری می کند، از او بپرسید که آیا مشکلی دارد یا آیا چیزی اذیتش می کند. اگر مشکلی وجود داشت و کودک تان آن را با شما در میان گذاشت، وقت بگذارید و با او درباره ی آن صحبت کنید. از فرزندتان بپرسید که نظر و فکری دارد یا به عقیده ی او چظور می توان آن مشکل را برطرف کرد. اگر پاسخی نداشت، کمی به او کمک کنید، اما یادتان باشد که باید به او این احساس را دهید که این خود اوست که دارد مشکل را حل می کند و شما باید حامی و مشوق او باشید.

۹- احساساتش را بپذیرید و سعی کنید به او کمک کنید

به جای اینکه به فرزندتان بگویید بچه ی بدی شده یا دارد بدرفتاری می کند، می توانید به او نشان دهید که او و احساسی که دارد را درک می کنید. از آنجایی که احساسات نقش مهمی در رفتار کودک دارند، همیشه پذیرای آن ها باشید. مثلاً جمله ی ساده ای مانند این می تواند کمک زیادی به فرزندتان کند: «می فهمم که از اینکه امروز نمی توانیم برویم پارک ناراحت هستی اما هوا خوب نیست».

کد خبر 848600 برچسب‌ها خبر مهم کودکان مهارت‌ها خانواده