فراز و فرودهای بخش مستند و فیلم کوتاه جشنواره فیلم فجر

جایزه بهترین مستند و فیلم کوتاه جشنواره فیلم فجر در تمام سال‌های عمر خود در جشنواره، همواره دستخوش بازی‌ها و تغییر نظرات مسئولین جشنواره در دولت‌های گوناگون بوده و گویا هنوز سیمرغ آن به آرام و قرار همیشگی خود دست پیدا نکرده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، داوری جشنواره فیلم فجر در بخش فیلم‌کوتاه و مستند، یکی از پرفراز و نشیب‌ترین بخش‌های جشنواره بوده که طی سال‌های مختلف جشنواره دستخوش اتفاقات متنوعی شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با آغاز به کار جشنواره فیلم‌ فجر در سال 1361، به دلیل تفاوت‌های عمده‌ای که در ابزار ساخت فیلم وجود داشت، فیلم‌های کوتاه 8 و 16 میلیمتری به دلیل امکان ثبت محدود تصویر، خود به روشی برای ساخت فیلم‌های تجربی بدل شده‌ بودند و بسیاری از فیلمسازان از فیلم‌های 8 و 16 میلیمتری جهت کسب تجربه و ساخت ایده‌هایی که در قالب فیلم‌کوتاه قابل بیان بود استفاده می‌کردند.

به همین منظور در چهار دوره نخست جشنواره بخشی تحت عنوان بخش فیلم‌های آماتور در جشنواره وجود داشت که بیشتر فیلم‌های حاضر در این بخش، فیلم‌کوتاه و مستند بودند.

در دوره نخست جشنواره از آنجایی که فیلم‌های بلند مورد داوری قرار نگرفتند، تنها هیأت انتخاب و داوری برای بخش فیلم‌های آماتور در نظر گرفته شد که افرادی همچون محمد اعتصامی، رضا انصاریان، سیف‌الله داد، حمید دهقان‌پور، ناصر عبداللهی‌نگار و محمود نظرعلیان داوری این بخش را به عهده داشتند و به فیلم‌ها جوایزی را هم اعطا کردند.

در دوره دوم جشنواره داورانی باز به شکل  مستقل به معرفی اثر برگزیده جشنواره در بخش فیلم‌های کوتاه و مستند آماتوری دست زدند. مرتضی پوراظهَری، مجید جوانمرد، حمید دهقان‌پور و حجت‌الله سیفی داوران بخش آماتور جشنواره در دوره دوم بودند.

صباغ‌زاده: تنگ‌نظری‌های مسئولین به سینما فکر ساخت قهرمان را از سرمان بیرون کرده است/ حاج قاسم برای سینما بهترین قهرمان است

در دوره سوم و چهارم کار داوری بخش آماتوری جشنواره توسط همان داورانی صورت گرفت که وظیفه داوری فیلم‌های بخش حرفه‌ای را هم به عهده داشتند.

در دوره سوم مهدی حجت، محمد خزاعی، سیف‌الله داد، اکبر عالمی و محمد‌علی نجفی داوران بخش حرفه‌ای جشنواره بودند.

در دوره چهارم هم ترکیب هیأت داوران از مجید بهمن‌پور، کمال حاج‌سیدجوادی، فرید حاج‌کریم‌خان، محمد خزاعی، جلال رفیع، مهدی فرید‌زاده و منوچهر محمدی تشکیل شده بود.

پس از دوره چهارم، با پاگرفتن «انجمن سینمای جوانان ایران»، فیلم‌های کوتاه و آماتوری از جشنواره فیلم‌فجر خارج شدند و در قالب جشنواره‌ای ملی با نام جشنواره فیلم «سینمای جوان» به نمایش و داوری گذاشته شدند. جشنواره‌ای که بعد از چند سال به «جشنواره فیلم‌کوتاه تهران» تغییر نام داد. غالب فیلم‌های مستند هم که در دوران قبلی در زیر گروه فیلم‌های آماتوری به نمایش در می‌آمد با این تصمیم جدید از جشنواره فیلم فجر به جشنواره‌های دیگر کشور نقل مکان کردند.

در دوره پنجم، ششم و هفتم جشنواره فیلم‌های کوتاه و مستند در جشنواره به شکل مسابقه‌ای حاضر بودند و اگر این فیلم‌ها در جشنواره به نمایش در می‌آمدند توسط هیئت داوران بخش اصلی جشنواره که همان بخش «سینمای ایران» بود به داوری گذاشته می‌شدند.

از دوره هشتم فیلم‌کوتاه و مستند در جشنواره حضور نداشتند. اگر فیلم‌های کوتاه و مستند در جشنواره حضور داشتند، در بخش‌های بین‌الملل و جنبی به نمایش در می‌آمدند و داوری نمی‌شدند.

فیلم‌های مستند و کوتاه در طی دوره‌های هشتم تا بیست‌و‌یکم جایی در جشنواره نداشتند. اما از دوره بیست‌و‌یکم  یعنی از سال 1381 به شکل جدی باز در جشنواره به سالن‌های اکران راه پیدا کردند. در این سال بخشی تحت عنوان «سینمای مستند» به جشنواره اضافه شد که هیأت داوران مستقلی داشت. محمدرضا اصلانی، مهوش شیخ‌الاسلامی و فرهاد مهرانفر داوران بخش مستند جشنواره بیست‌و‌یکم بودند. در همین دوره مسابقه فیلم‌های کوتاه هم دوباره به جشنواره اضافه شد که هیأت داوران بخش مستند، داوری این فیلم‌ها را هم به عهده داشتند.

در دوره 22 جشنواره، مصطفی رزاق‌کریمی، فرشاد فرشته‌حکمت و فرهاد مهرانفر داوری بخش مستند و کوتاه جشنواره را به عهده داشتند. در دوره  23 ، جدای از هیأت داوران، هیأت انتخاب مستقلی برای فیلم‌های کوتاه و مستند در نظر گرفته شد. محمد تهامی‌نژاد، منوچهر طیاب و مجتبی مُشیری داوران این بخش از جشنواره بودند.

در دوره 24 باز محمدرضا اصلانی در میان هیأت داوران بخش کوتاه و مستند قرار گرفت. سید علیرضا سجاد‌پور و نادر طالب‌زاده هم در این دوره اصلانی را همراهی کردند. در دوره 25 یک نفر به اعضای هیئت داوران بخش مستند و کوتاه جشنواره اضافه شد. در این دوره که در سال 1385 برگزار شد محمد دُرمنش، محمد رجبی، ابراهیم فروزش و ابراهیم مختاری داوری این بخش را به عهده داشتند.

در دوره 26 ترکیب این هیأت تفاوت‌های عمده‌ای داشت و نام‌های متفاوتی در کنار هم قرار گرفتند. البته  در این دوره جشنواره، به تعداد داوران این بخش هم افزوده شد و افرادی چون محمد تهامی‌نژاد، محمد شهبا، احمد ضابطی جهرمی، وحید موسائیان و محمدرضا دزفولی داوری فیلم‌ها را به عهده گرفتند.

دوره 27 جشنواره هم بخش مستند و کوتاه داشت. طهماسب صلح‌جو، فرید فرخنده‌کیش، منوچهر طیاب، محمدرضا عرب و محمدرضا مختاری داوران این دوره جشنواره بودند. در سال 1386 یعنی در دوره 28 جشنواره باز با سیاست‌های جدید، به یکباره بخش مستند و فیلم‌کوتاه از جشنواره حذف شد و دو بخش مجزا تحت عنوان «فیلم‌های ویدئویی» و بخش «نقش‌خیال» که به آثار پویا‌نمایی اختصاص داشت به جشنواره اضافه شد.

بعد از این که در دو دوره 28 و 29 فیلم‌های مستند و کوتاه در جشنواره حاضر نبودند، دوباره با تغییر سیاست مسئولان وقت در سال 1388 بخش مستند و کوتاه به جشنواره افزوده شد. در این دوره هم باز اسامی سینماگرانی چون احمد ضابطی جهرمی، نادر طالب‌زاده، شهاب‌الدین عادل، محمدرضا عباسیان و محمدرضا اسلاملو هیأت داوران بخش مستند و کوتاه جشنواره را تشکیل می‌دادند.

فیلم‎‌های مستند و کوتاه دوره 31 با حضور محمد رضا اصلانی، حبیب احمدزاده و مرتضی شعبانی داوری شدند. مرتضی پورصمدی، رامین حیدری فاروقی، مجید شیخ‌انصاری، فرهاد مهرانفر و فرهاد ورهرام هم در دوره بعد یعنی سی‌و‌دومین جشنواره فیلم فجر، داوران بخش مستند و کوتاه بودند.

دوره سی‌و‌سوم جشنواره آخرین سالی بود که فیلم‌های کوتاه و مستند داوران مستقل داشتند. در این دوره افرادی محمدرضا اصلانی، محمدعلی فارسی، مهرداد اسکویی، مانی میرصادقی و حبیب احمدزاده داور بودند. در دوره سی و چهارم جشنواره، داوران بخش «‌نگاه‌نو» جشنواره داوری آثار جشنواره را به عهده داشتند. حبیب احمد‌زاده، حمید فرخ‌نژاد، مهتاب کرامتی، مهدی کرم‌پور و سامان مقدم داوران بخش «نگاه‌نو» جشنواره بودند که داوری فیلم‌های مستند و کوتاه را هم بر عهده داشتند.

در دوره 35 جایزه سیمرغ نمادین بهترین فیلم کوتاه از نظر داوران جشنواره فجر اهدا شد. همچنین اعلام شد که به دستور رئیس سازمان سینمایی، اهدای سیمرغ بلورین فیلم کوتاه مجدداً در جشنواره صورت گیرد.
در بخش مستند نیز این جایزه به فیلمی از میان برگزیدگان جشنواره سینماحقیقت رسید که داوران اصلی جشنواره وظیفه بررسی این آثار را به عهده داشتند.

در دوره 36 جشنواره آثار کوتاه و مستند در بخش سودای سیمرغ قرار گرفتند و داوران جشنواره معرفی آثار برگزیده این بخش‌ها را هم به عهده داشتند. در دوره سی‌و‌هفتم جشنواره در سال 1397، بار دیگر داوران بخش «نگاه‌نو» متشکل از آیدا پناهنده، سعید سهیلی، مازیار میری، حبیب‌ احمدزاده و محمد آفریده آثار کوتاه و مستند را داوری کردند.

 روح‌الله حجازی، مهدی جعفری، مصطفی رزاق‌کریمی، فرشته طائرپور و هادی مقدم‌دوست به عنوان اعضای هیأت داوران بخش‌های مستند، فیلم کوتاه و نگاه نو (فیلم اول فیلمسازان) در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند.
حالا در جشنواره سی‌و‌نهم فجر فیلم‌های مستند و کوتاه بار دیگر به شکل مجزا داوری می‌شوند. در این دوره از جشنواره سعید پوراسماعیلی، محمدعلی فارسی، امیر توده‌روستا، سام کلانتری و محمد کارت به عنوان داوران فجر انتخاب شدند.

بر اساس این آمار تا کنون حبیب احمد‌زاده با پنج بار حضور در میان داوران بخش مستند و کوتاه جشنواره در این زمینه رکورددار است. محمدرضا اصلانی با چهار دوره حضور رکورددار بعدی است.

احمد ضابطی جهرمی، فرهاد مهرانفر، منوچهر طیاب، محمد تهامی‌نژاد، نادر طالب‌زاده، سیف‌الله داد، حمید دهقان‌پور، محمد خزاعی و محمدعلی فارسی هم هر کدام دوبار نامشان در میان داوران جشنواره به چشم می‌آید.

اما افرادی چون محمد اعتصامی، رضا انصاریان، ناصر عبداللهی‌نگار، محمود نظرعلیان، مرتضا پوراَظهری، مجید جوانمرد، حجت‌الله سیفی، مهدی حجت، اکبر عالمی، محمد علی نجفی، مرتضی شعبانی، مرتضی پورصمدی، رامین حیدری فاروقی، مجید شیخ‌انصاری، فرهاد ورهرام، مهرداد اسکویی، مانی میرصادقی، آیدا پناهنده، سعید سهیلی، مازیار میری، محمد آفریده، روح‌الله حجازی، مهدی جعفری، مصطفی رزاق‌کریمی، فرشته طائرپور، هادی مقدم‌دوست، محمدرضا مختاری، طهماسب صلح‌جو، مجید بهمن‌پور، کمال حاج‌سید‌جوادی، فرید حاج کریم‌خان، جلال رفیع، مهدی فریدزاده، منوچهر محمدی، مهوش شیخ‌الاسلامی، مجتبی مشیری، محمدرضا عرب، فرید فرخنده‌کیش، علیرضا سجادپور، محمد دُرمنش، محمد رجبی، ابراهیم فروزش، ابراهیم مُختاری، مُحمد شهبا، وحید موسائیان، محمدرضا دزفولی، شهاب‌الدین عادل، محمدرضا عباسیان و محمدرضا اسلاملو هر کدام تنها یک‌بار شانس حضور در جمع داوران بخش مستند و فیلم کوتاه جشنواره فیلم فجر را داشته‌اند.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: جشنواره فیلم فجر سینما فیلم جشنواره فیلم فجر سینما فیلم بخش مستند و کوتاه جشنواره داوران بخش مستند و کوتاه فیلم های کوتاه و مستند فیلم های مستند و کوتاه مستند و فیلم کوتاه عهده داشتند جشنواره اضافه شد جشنواره فیلم فجر کوتاه و مستند هیأت داوران بخش محمدرضا اصلانی فرهاد مهرانفر جشنواره بودند فیلم کوتاه حبیب احمد بخش فیلم فیلم ها نگاه نو بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۳۸۵۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تندیس‌های طلایی در دست راویان حقیقت

جشنواره‌ها عموما عامل انگیزشی بسیار قوی برای تولیدکنندگان آثار رسانه ای، هنری و پژوهشی هستند که این تولید کنندگان تلاش دارند تا علاوه بر محک خود در بستر جشنواره با تنوع تولید و اندیشه و دیدگاه‌های متفاوت نیز در موضوعات مورد علاقه خود بیشتر آشنا شوند و بر وجوه آموزشی موجود در جشنواره‌ها در کنار مباحث رقابتی توجه دارند.

امروز، معاونت صدای رسانه ملی به مأمن و مرکز مهم در زمینه مستندسازی تبدیل شده و حامی جدی مستندسازان است. مروری بر آثار ارائه شده در این دوره از جشنواره پژواک و اذعان داوران در این عرصه به خوبی اثبات می‌کند بسیاری از برنامه سازان پیشکسوت و جوان در حوزه مستندسازی آثار فاخر و تأثیرگذاری را ساخته و به سراغ سوژه‌های ناب برای مستندسازی رفتند. 

جشنواره مستند رادیویی پژواک محملی شده تا قالب مستندسازی در رادیو احیا شود و مستندسازان رادیویی در فضایی سالم با یکدیگر رقابت کنند. همچنین در سایر شبکه‌ها نیز فضای مناسبی برای پخش آثار شاخص و برتر مستند ایجاد کرده است. نتیجه این است که امروز، برنامه‌های مستندمحور رادیو، پرشنونده هستند و به واسطه رادیو، مستند‌ها جایگاه ویژه‌ای نزد ذائقه مردم یافته است.

از سوی دیگر جشنواره پژواک فرصتی فراهم کرده تا مردم هم در این جشنواره سهمی داشته باشند. هدف از این بخش، افزایش تعامل میان برنامه سازان و مخاطبان و از سوی دیگر شناسایی افراد مستعد در این حوزه است. همچنین آثار قابل داوری در بخش مردمی نسبت به دوره‌های گذشته به لحاظ کمی و کیفی رشد داشته و این نشان می‌دهد مردم علاقمند به این قالب از برنامه سازی هستند. ضمن این که در حوزه مردمی سعی شده گونه‌های راحت مستند (مستند روایی و گزارشی) گذاشته شود تا علاقمندان به این عرصه وارد میدان شوند. بخش مردمی جشنواره پژواک در راستای نگاه تحولی معاونت صدا مبنی بر راه اندازی نهضت تولیدات مردمی است که این نگاه به جد دنبال می‌شود.

در واقع ایجاد فضای تعاملی میان مردم و مستندسازان و احترام به نظر و علاقه شنوندگان رادیو هم از دیگر مزیت‌های این رویداد است. جشنواره مستند پژواک نیز همچون بسیاری دیگر از جشنواره‌های رادیو با مشارکت عموم مردم برگزار می‌شود. به این ترتیب که برای همه مردم این امکان فراهم شد تا بهترین فیلم‌های مستند از نگاه خود را انتخاب و در این جشنواره شرکت دهند. بدون تردید نظرات مردمی نیز به تقویت فعالیت رادیو در زمینه تولید و پخش آثار مستند کمک می‌کند. 

از سوی دیگر دوری از کلیشه‌های رایج، خلق و اجرای طرح‌های نو، تحولی عمیق در محتوا و اضافه شدن بخش‌های ویژه همچون وعده صادق و... حاصل توجه جشنواره پژواک در سومین دوره است.

مراسم افتتاحیه این جشنواره همزمان با سالروز ۸۴ سالگی رادیو برپا شد و برگزیدگان بخش‌های برنامه‌های مستمر، مستند‌های مستمر، مشاغل و مستندنگاری اعلام شدند. اکنون که به روز‌های اختتامیه نزدیک می‌شویم، قرار است برگزیدگان راویان حقیقت در بخش‌های اصلی، ویژه و مردمی اعلام شود و تندیس‌های طلایی در دستان راویان حقیقت در رادیو قرار بگیرد.