روستا را از نفس تولید نیندازیم
تاریخ انتشار: ۱۵ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۵۶۴۱۶۲
اقتصاد روستایی یکی از مؤلفه‌های اساسی و مهم در اقتصاد هر کشوری است و در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نیز توجه به اقتصاد روستا یکی از اهداف کلان در برنامه‌های توسعه‌ای است، اما آمارها نشان می‌دهد جمعیت روستایی کشور در دهه‌های گذشته نسبت به کل جمعیت، رشد منفی داشته و روستانشینی سیر نزولی پیدا کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امروزه اغلب روستاها خالی از سکنه رها شده‌اند و یا با مهاجرت نیروی مولد و جوان روستایی به شهر؛ روستاها به خانه سالمندان مبدل شده‌اند. خالی شدن روستا از نیروی مولد و فعال و رها شدن شغل کشاورزی از یک‌سو و از سوی دیگر رشد قارچ‌گونه فضاهای تفریحی و گردشگری در روستاها بدون توجه به هویت و فرهنگ روستایی؛ روستا را به خانه دوم برخی از شهرنشینان متمول تبدیل کرده است. به طور خلاصه علت کاهش جمعیت روستایی در سه عامل عمده خلاصه می‌شود؛ تبدیل‌شدن تعداد زیادی از روستاهای کشور به شهر، سالخوردگی جمعیت روستایی و مهاجرت روستاییان به مراکز شهری.
سال ۱۴۱۰ روستاها به چه شکل خواهند بود؟
در تحقیقی که توسط کلانتری و همکارانش(۱۳۹۲) در خصوص جمعیت روستایی کشور انجام شده است، پنج ویژگی عمده را برای جمعیت روستایی ایران در افق ۱۴۱۰ پیش‌بینی کرده که شامل تداوم روند مهاجرت روستا شهری، کاهش جمعیت مطلق و نسبی روستایی کشور، سرخوردگی ساختار سنی جمعیت روستایی و افزایش عرضه نیروی‌کار روستایی است که علاوه بر کاهش مطلق جمعیت روستایی کشور در فاصله سال‌های ۱۴۱۰- ۱۳۸۵ سهم نسبی آن نیز در افق ۱۴۱۰ کاهش خواهد یافت. به طوری که جمعیت روستایی از ۳۱.۴درصد در سال ۱۳۸۵ به ۲۲.۸۵درصد در سال ۱۴۱۰خواهد رسید. به عبارتی دیگر در سال ۱۴۱۰ نزدیک به ۸۰ درصد از جمعیت کشور شهرنشین خواهند بود.
همچنین یافته‌های این پژوهش حاکی از تداوم روند سالخوردگی جمعیت روستایی در دوره ۱۴۱۰- ۱۳۸۵ است. از سوی دیگر سازمان ملل در سال ۲۰۱۴ جمعیت کل ایران را معادل ۷۸میلیون و۴۷۰هزارنفر برآورد کرده است که ۲۷.۱درصد آنها در روستاها سکونت داشته‌اند. همچنین لازم به ذکر است این سهم در سال ۲۰۵۰ به ۱۶درصد خواهد رسید.
مهاجرت مهم‌ترین عامل تضعیف روستا
اگرچه کاهش موالید در همه نقاط شهری و روستایی کشور همزمان اتفاق افتاده است، اما اصلی‌ترین دلیل کاهش نرخ رشد جمعیت روستایی کشور، افزایش چشمگیر مهاجرت روستاییان به شهرهاست. بررسی گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در دوره پنج ساله ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ حدود یک‌میلیون و ۶۵۵ هزار نفر فقط به مراکز استانی کشور مهاجرت کرده‌اند که بخش عظیمی از آن مربوط به مهاجرت روستاییان بوده است.
جمعیت روستایی به عنوان بخش مولد جامعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چرا که روستاها نقش غیرقابل‌انکاری در تأمین امنیت‌غذایی کشور دارند و یکی از مهم‌ترین اهداف پیشرفت همه‌جانبه کشور هستند. امنیت‌غذایی برای هر کشوری یکی از مسائل راهبردی محسوب می‌شود؛ بنابراین کاهش جمعیت روستایی به معنای کاهش جمعیت مولد، زنگ خطری برای کشور است که استقلال کشور را متزلزل خواهد کرد.
همچنین افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها و عدم‌تمایل جامعه برای استمرار زندگی در مناطق روستایی، علاوه بر کاهش جمعیت مولد موجب افزایش جمعیت حاشیه‌نشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی در شهرها شده و تا حد زیادی امنیت اجتماعی شهرها را نیز به مخاطره انداخته است و تداوم این روند مخاطرات بسیاری در زمینه ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی به وجود خواهد آورد.
چرایی مهاجرت روستاییان
روستاییان به منظور استفاده از امکانات معیشتی و رفاهی و یافتن شغل بهتر و ایجاد درآمد مناسب به سمت شهرها مهاجرت می‌کنند. شکاف درآمد در زندگی روستایی و شهری یکی از عوامل تأثیرگذار در مهاجرت روستاییان به شهرهاست. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ هر فرد روستایی حدود ۹۰درصد کمتر از فرد شهری درآمد دارد. وجود این شکاف درآمدی، مهاجرت به شهر را برای روستاییان ایده‌آل می‌نماید. به همین دلایل روستاییانی که در فقر و محرومیت بودند در نخستین فرصت به سرعت تلاش می‌کنند روستای زادگاه خود را به مقصد شهرها ترک کنند. به عبارتی دیگر، عدم‌توسعه متوازن در کشور به خصوص در نواحی روستایی و عشایری، علت اصلی مهاجرت روستاییان به شهر است.
بی‌توجهی به نواحی روستایی و عشایری این نواحی را در حاشیه توسعه کشور قرار داده است؛ مهجور ماندن مردم روستایی و عشایری از نگاه مسئولان کشور و حتی از نگاه رسانه‌ها موجب شده است که این نواحی جایگاه شایسته‌ای در برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌ها نداشته باشند و با وجود تلاش‌های فراوان برای تحقق آرمان‌های مهم انقلاب‌اسلامی در خصوص عدالت اجتماعی در تمام سطوح جامعه؛ متأسفانه حرکت به سوی این امر در نواحی روستایی و عشایری به‌کندی گراییده و یا متوقف شده است.
راه‌حل در تحول نظام اجرایی امور روستایی و عشایر
بنا بر دیدگاه کارشناسان و صاحبنظران، یکی از مشکلات اساسی و ریشه‌ای توسعه روستایی کشور به نظام اجرایی در خصوص امور روستایی برمی‌گردد؛ امور روستایی بین دستگاه‌های متعدد پراکنده است که به دلیل عملکرد جزیره‌ای دستگاه‌ها و ناهماهنگی طرح‌های اجرایی و فقدان سیاست‌گذاری و برنامهریزی واحد؛ اغلب طرح‌ها کارایی و اثربخشی لازم را در توسعه روستایی ندارند.
همچنین با وجود اینکه «قانون الزام دولت به توسعه متوازن روستایی» مصوب آذر ۱۳۸۴، دولت باید ظرف سه ماه پس از تصویب قانون، لایحه تعیین متولی سیاست‌گذاری برنامهریزی و نظارت بر توسعه متوازن روستایی را به مجلس ارائه می‌کرد، اما عملاً دولت‌های مختلف در طول ۱۵ سال گذشته به این تکلیف عمل نکرده‌اند و هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
در راستای ضعف سیاست‌گذاری و مدیریت توسعه روستایی کشور و رفع چالش نهادی مدیریتی؛ تشکیل «سازمان توسعه روستایی و عشایری» به عنوان متولی واحد و پاسخگو می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. طرح تشکیل این سازمان به منظور یکپارچه‌سازی مدیریت امور روستایی و عشایری، سیاست‌گذاری و توسعه عدالت‌محور در نواحی روستایی تدوین شده است. این طرح چند سالی است در مجالس مختلف مطرح بوده، ولی هیچ‌وقت به سرانجام نرسیده است. البته تصویب کلیات این طرح در کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم در اواخر آبان ماه ۱۳۹۹ بارقه امیدی برای روستاییان و عشایر است.
امید می‌رود با تشکیل سازمان توسعه روستایی و عشایری کشور به عنوان متولی واحد و پاسخگو، جایگاه شایسته و حقیقی نواحی روستایی و عشایری را در برنامه‌ریزی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و بودجه‌بندی‌های کشور برگرداند تا بیش از این شاهد فروپاشی نواحی روستایی و عشایری، کاهش جمعیت این نواحی و گسترش آسیب‌های اجتماعی به خصوص حاشیه‌نشینی نباشیم.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اقتصاد روستا مهاجرت روستاییان به شهر نواحی روستایی و عشایری جمعیت روستایی کشور توسعه روستایی مهاجرت روستا امور روستایی سیاست گذاری کاهش جمعیت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۶۴۱۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جشنواره ملی روستایی ـ عشایری در ۸ روستا برگزار می‌شود
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: براساس برنامهریزی در سال بعد جشنواره ملی روستایی ـ عشایری در ۸ روستا برگزار می‌شود که این شعاع ایمانی و حبی به امام رضا علیه‌السلام در همه مراکز مختلف روستایی کشور خود را نشان دهد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از دشتستان، ششمین جشنواره ملی روستایی و عشایری رضوی با معرفی برترین‌ها با حضور قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در روستای سرکره استان بوشهر به کار خود پایان داد.
سیدمحمد هاشمی شامگاه پنجشنبه در آیین اختتامیه ششمین جشنواره ملی روستایی عشایری روستایی در سرکره استان بوشهر با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گرانقدر برگزاری این جشنواره را یک شجره طیبه و نهال مبارک در روستای سرکره دشتستان دانست و اظهار داشت: 29 فروردین امسال نخستین اختتامیه ششمین جشنواره ملی آسمان هشتم با شرکت گروه‌های سرود و نمایش روستایی استانهای مختلف کشور در روستای کردر رضوی میناب با یک عشق آسمانی به امام رضا علیه‌السلام برگزار شد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام جشنواره‌های فرهنگی هنری رضوی را سبب توسعه و تعمیق آن در نقاط مختلف دانست و تصریح کرد: امسال برای نخستین‌بار جشنواره ملی روستایی و عشایری، در روستای کردر رضوی میناب هرمزگان آغاز به کار کرد و بخش دیگر از این جشنواره در روستای سرکره دشتستان استان بوشهر اجرا شد.
وی اضافه کرد: براساس برنامهریزی در سال بعد جشنواره ملی روستایی ـ عشایری در 8 روستا برگزار می‌شود که این شعاع ایمانی و حبی به امام رضا علیه‌السلام در همه مراکز مختلف روستایی کشور خود را نشان دهد.
هاشمی با اشاره به برگزاری بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی فرهنگی و هنری امام رضا علیه‌السلام خاطرنشان کرد: این جشنواره مبارک و نورانی بیست و یکمین دوره خودش را طی می‌کند در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود و اختتامیه این جشنواره در میلاد امام رضا علیه‌السلام در مشهد مقدس برگزار می‌شود.
قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: امسال این جشنواره نه تنها به‌صورت معمول خودش برگزار شد بلکه هم از جهت مردمی بودن و توسعه کار و هم از جهت عمق فنی و کارشناسی الحمدلله بسیار رشد کرده بود.
هاشمی با اشاره به ایجاد جوانه‌های دیگر این جشنواره خاطرنشان کرد: جشنواره فرهنگی هنری رضوی جوانه‌های دیگر زده که جشنواره فیلم دینی رضوان از آن جمله است و اختتامیه این جشنواره آبان ماه امسال برگزار می‌شود.
وی با تشکر از دست‌اندرکاران برگزاری جشنواره بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام در بنیاد بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام که امسال بیست و یکمین آن برگزار شده است گفت: از خدمات مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر و دیگر دست‌اندرکاران اختتامیه ششمین جشنواره ملی روستایی و عشایری رضوی استان بوشهر قدردانی می‌شود.
مراسم اختتامیه ششمین جشنواره ملی روستایی و عشایری رضوی استان بوشهر که با اجرای خلاقانه و پر انرژی استاد سعید نوذری برگزار شد در بخش‌های «چاووشی‌خوانی، منقبت خوانی»، «پرده‌خوانی، نقالی» و «عکس روستایی» در روستای سرکره دشتستان با معرفی برترین‌ها به کار خود پایان داد.
ارسال 1500 اثر به جشنواره
معاون ترویج و جریان‌سازی بنیاد بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام نیز با اشاره به اینکه در ششمین دوره جشنواره ملی روستایی عشایری رضوی در روستای سرکره دشتستان 1500 آثار ارسال شد گفت: آثار 50 هنرمند در سه بخش «چاووشی‌خوانی، منقبت خوانی»، «پرده‌خوانی، نقالی» و «عکس روستا از استانهای، خراسان رضوی، اردبیل، مرکزی، لرستان، کرمانشاه، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، همدان، اصفهان و بوشهر ارائه و برترین‌ها معرفی شدند.
سعید زمانی ادامه داد: در رشته نقالی 14 نفر، چاووشی‌خوانی، منقبت خوانی 3 هنرمند و در بخش عکس روستایی 14 نفر برگزیده شدند.
برگزیدگان جشنواره عکس روستایی عشایری رضوی
بخش عکاسان آزاد
داود کهن ترابی ، رتبه اول – لوح تقدیر، جایزه نقدی و تندیس جشنواره
امین رحمانی، رتبه دوم، لوح تقدیر و جایزه نقدی
محسن کابلی، رتبه سوم، لوح تقدیر و جایزه نقدی
مهدی ایمانی، تقدیری: لوح تقدیر، جایزه نقدی
جواد رضایی، تقدیری: لوح تقدیر، جایزه نقدی
عبدالرحمن مجرد، تقدیری: لوح تقدیر، جایزه نقدی
سعید قاسمی، تقدیری: لوح تقدیر، جایزه نقدی
ساسان جواد نیا، تقدیری: لوح تقدیر، جایزه نقدی
بخش عکاسان روستایی
حمید واحدی، رتبه اول- لوح تقدیر، جایزه نقدی و تندیس جشنواره
حمیدرضا حبیبی محب سراج، رتبه دوم - لوح تقدیر و جایزه نقدی
فائزه کابلی، رتبه سوم لوح تقدیر و جایزه نقدی
سید علی حسینی‌فر، تقدیری: لوح تقدیر و جایزه نقدی
حسین توحیدی‌فر، تقدیری: لوح تقدیر و جایزه نقدی
بخش آرشیوی
یاسر محمدخانی، تقدیری: لوح تقدیر و جایزه نقدی
مهدی عقیقی، لوح تقدیر و جایزه نقدی
برگزیدگان جشنواره پرده خوانی و نقالی روستایی و عشایری رضوی
بخش نوجوان
درسا نکویی، رتبه اول از مشهد خراسان رضوی
نرگس یوسفی، رتبه دوم از مشهد خراسان رضوی
هانیه فراسوندی، رتبه سوم مشترک از برازجان بوشهر
امیر رضا حسینی، رتبه سوم مشترک از گناباد خراسان رضوی
بخش کودکان:
سید امیر عباس کرامت ، تقدیر ویژه کودکان از کاشمر
ضحی بابامندی، تقدیر ویژه کودکان از دزفول
رئوف پاشایی، تقدیر ویژه کودکان از مشهد
مرسانا برزگر، تقدیر ویژه کودکان از مشهد
بخش بزرگسال:
نفر اول در این بخش هیئت داوران انتخابی ندارد
آتنا بیات، رتبه دوم به‌صورت مشترک از اراک
سید علی موسی، رتبه دوم به‌صورت مشترک از یزد
فرشته محمدی رتبه سوم از همدان
علی بهاری، تقدیر ویژه از بروجرد
جواد آقاپور، تقدیر ویژه از آمل
جواد همایونی، تقدیر ویژه از مشهد
برگزیدگان جشنواره مدیحه سرایی و چاووشی خوانی روستایی و عشایری رضوی
مجید بهمنش ، بخش چاووشی خوانی رتبه: برگزیده، لوح تقدیر و هدیه نقدی از قائن خراسان جنوبی
ظاهر مرادی بخش منقبت خوانی رتبه: برگزیده- لوح تقدیر و هدیه نقدی از تربت جام خراسان رضوی
عرفان خان محمدزاده بخش مدیحه سرایی رتبه: برگزیده ، لوح تقدیر و هدیه نقدی از اردبیل
تقدیر از پیشکسوتان مدیحه سرا و چاووشی خوان روستایی و عشایری رضوی
محمدرضا اسحاقی گرجی، پیشکسوت نغمه خوان، لوح تقدیر و هدیه نقدی از مازندران
کوروش رضوانی فر، پیشکسوت نغمه خوان، لوح تقدیر و هدیه نقدی از کهگیلویه و بویراحمد
ناخدا ستوده، پیشکسوت نغمه خوان ، لوح تقدیر و هدیه نقدی از بوشهر
محمد حسن آبیار، پیشکسوت نغمه خوان، لوح تقدیر و هدیه نقدی از دشتستان بوشهر
انتهای پیام/190/.
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود