نقش مراجع قضایی در مبارزه با آلودگی هوا چیست؟
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۵۷۵۲۱۴
یافته‌های یک مطالعه بیانگر آن است که «مراجع قضایی ایران به عنوان آخرین ملجأ نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، می‌توانند نقشی اساسی در مبارزه با آلودگی هوا داشته باشند، به ویژه اگر در این مسیر از نقاط قوت و فرصتهای موجود به نحو شایسته استفاده کنند».
به گزارش ایسنا، در نظام حقوقی ایران، قوانین و مقرارت به نسبت جامعی درباره آلودگی هوا وضع شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ایران نهادهای حکومتی متعدد در هر سه قوه در زمینه حفاظت از محیط‌زیست نقش دارند، اما نقش قوه قضاییه خیلی پررنگ است. به طوری که بدون همراهی این قوه، فعالیت‌های سایر نهادهای حکومتی، ثمربخش نخواهد بود. اگرچه قوانین و مقررات متعدد در این زمینه وجود دارد، بقا و تشدید معضل آلودگی هوا می‌تواند شاهد این موضوع باشد که مراجع قضایی ایران در موضوع آلودگی هوا، موفق نبوده‌اند.
این در حالی است که مراجع قضایی ایران نقاط قوت درونی و فرصتهای بیرونی دارند که می‌توانند با استفاده شایسته از آن‌ها مانع تخلف از قوانین و مقررات مرتبط با آلودگی‌ها شوند یا عاملان تخلف از این قوانین و مقررات را مجازات کنند و آن‌ها را ملزم به جبران خسارت‌های وارده کنند.
با توجه به مسائل گفته‌شده، «عبدالمجید سودمندی»؛ استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور تهران، در مطالعه‌ای نقاط قوت و فرصتهای مراجع قضایی ایران را در زمینه مبارزه با آلودگی هوا، مورد بررسی قرار داده است.
با بررسی قوانین و مقررات ایران مشخص شد که مراجع قضایی ایران، علاوه بر قوانین عادی از گستره وسیع ادله اثبات حکم قابل استناد، شامل «استناد به معاهدات حقوق بشر»، «استناد به قانون اساسی» و «استناد به ادله تکمیلی اثبات جرم»، برخوردارند و می‌توانند برای مبارزه با آلودگی هوا از آن‌ها استفاده کنند.
بسیاری از حقوق درج شده در معاهده‌های حقوق بشری ایران مثل میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، متضمن حق بر محیط‌زیست هستند و این معاهدات در مراجع قضایی قابل استناد هستند.
همچنین در اصل ۵۰ قانون اساسی به ممنوعیت آلوده‌سازی محیط‌زیست، تصریح شده است. بسیاری از اصول قانون اساسی، متضمن تفسیر محیط‌زیستی هستند؛ به همین خاطر هیات عمومی دیوان می‌تواند با اتکا به این اصول، مصوبه‌های دولتی موثر بر افزایش آلودگی هوا را ابطال کند.
مراجع قضایی دیگر نیز می‌توانند با افزایش استناد به قانون اساسی، ضمن خودداری از اجرای مصوبه‌های دولتی موثر بر آلودگی هوا، نقص قوانین مبارزه با آلودگی هوا را جبران کنند. همچنین استناد کردن به ادله تکمیلی اثبات حکم مثل برخی قوانین فقهی نیز جبران‌کننده نقص قوانین ایران در مسیر مبارزه با آلودگی هوا خواهد بود.
به گفته پژوهشگر این مطالعه؛ اشخاص و نهادهای موثر، با طرح دعاوی مرتبط با آلودگی هوا می‌توانند نقش مراجع قضایی ایران را در مبارزه با آلودگی هوا ارتقا دهند. این فرصت‌ها عبارتند از:
1. تکلیف دادستان به طرح دعوا در مواردی که مقام‌های رسمی از جمله مسئولان حفاظت از محیط‌زیست از طریق رسانه‌های عمومی نسبت به اشخاص حقیقی یا حقوقی مشخص اعلام جرم کنند؛
2. صلاحیت سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی (مورد تایید رئیس قوه قضاییه) برای اعلام جرم به دادستان؛
3. صلاحیت سازمان حفاظت محیط‌زیست برای طرح دعوا در مراجع قضایی در بعضی زمینه‌ها؛
4. نظارت سازمان بازرسی کل کشور و طرح دعوا توسط آن در دادگاه‌های اداری، مراجع قضایی کیفری و هیات عمومی دیوان عدالت اداری؛
5. رسیدگی به تخلف‌های مربوط به آلودگی هوا توسط دادگاه‌های تخصصی.
پژوهشگر این مطالعه می‌گوید: در این نوشتار با این امید به معرفی نقاط قوت و فرصتهای مراجع قضایی پرداخته که غفلت مراجع قضایی ایران نسبت به این نقاط قوت و تردیدشان در بهره‌مندی از آن‌ها در مبارزه با آلودگی هوا، برطرف شود و همچنین آگاهی اشخاص و نهادهای موثر در طرح دعاوی مرتبط با آلودگی هوا، از فرصتهای موجود افزایش‌یافته و بهره‌مندی آن‌ها از این فرصت‌ها ارتقا یابد.
یافته‌های این مطالعه، پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «ظرفیت‌های مراجع قضایی ایران در مبارزه با آلودگی هوا»، در فصل‌نامه مطالعات حقوق عمومی منتشر شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: آلودگی هوا قوه قضاييه مراجع قضایی مبارزه با آلودگی هوا مراجع قضایی ایران قوانین و مقررات قانون اساسی نقاط قوت محیط زیست فرصت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۷۵۲۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیروزی ۴ بوکسور ایران در قهرمانی امید‌های آسیا
به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری صدا و سیما، رقابت‌های بوکس قهرمانی جوانان و امید آسیا از روز شنبه (هشتم اردیبهشت) آغاز شده است و تا هجدهم همین ماه ادامه خواهد داشت. تیم‌های جوانان و امید ایران در مجموع با ۱۸ بوکسور راهی قزاقستان شده‌اند. امروز یکشنبه ۹ اردیبهشت، رقابت‌های رده سنی امید برگزار شد و چهار نماینده ایران به مصاف حریفان خود رفتند و همگی صاحب پیروزی شدند. در وزن ۴۸ کیلوگرم، آرشام حسنی برابر لی جونگ هو از کره‌جنوبی به برتری دست یافت. وی در دور بعدی با ویشوانا از هند مصاف می‌دهد. در وزن ۵۷ کیلوگرم، نیما بیاتی با ارائه مبارزه‌ای تماشایی مقابل جان پائول از فیلیپین به پیروزی رسید تا در مرحله بعدی با گانبولد از مغلوستان روبه‌شود. در وزن ۶۳.۵ کیلوگرم، امیرحسین پیشرو برابر ویمارشانا از سریلانکا قرار گرفت و کاملا برتر از حریف بود و پیروز شد. وی در مرحله بعدی با مادامینوف ازبکستانی پیکار خواهد کرد. در وزن ۷۱ کیلوگرم، عیسی فردین توانست کرار اسماعیل از عراق را با شکست بدرقه کند. وی در مرحله بعدی با آکالیکوف از قزاق مبارزه دارد. فردا دوشنبه و در ادامه رقابت‌های قهرمانی آسیا، دو نماینده تیم جوانان ایران بالای رینگ می‌روند. بر این اساس در وزن ۴۸ کیلوگرم، مهدی شعبان با رابرت مالنوک از فیلیپین رقابت خواهد کرد و در وزن ۵۴ کیلوگرم، مهدی سلطانی با دلگون‌سایخان از مغولستان مبارزه می‌کند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است