Web Analytics Made Easy - Statcounter

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک گفت: آمریکایی‌ها باید از خصومت دست بردارند و بفهمند ایران واقعیت قطعی و کشور قدرتمند منطقه است که می‌خواهد در چارچوب مقررات بین‌المللی با همسایگانش در صلح و آرامش باشد.

فضای روابط ایران و آمریکا با روی کار آمدن دولت جدید جو بایدن در حال پوست انداختن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چهار سال فشار در قالب کمپین فشار حداکثری و اقداماتی مانند خروج از برجام، اعمال تحریم‌های متعدد تحت عناوین مختلف‌ و ترور ناجوانمردانه سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و... موجب شد تا بارها تهران و واشنگتن بارها و بارها تا مرز درگیری پیش بروند هرچند ایران یک بار از طریق ساقط کردن پهپاد متجاوز آمریکایی در آب‌های سرزمینی خود و یک بار با بمباران پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق به کاخ سفید اعلام کرد نسبت به امنیت ملی خود هیچ شوخی با متجاوزان ندارد. با این حال، اقدامات دولت ترامپ به ویژه طی دو، سه ماه اخیر که تحت هدایت مایک پمپئو و تحت تاثیر مثلث شوم گروه بی (B TEAM) انجام می‌شد، موجب شد تا دیوار بی اعتمادی میان دو کشور بیش از پیش بلندتر شود. موضوعی که «مجید تخت‌روانچی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در بازدیدی که از خبرگزاری جمهوری اسلامی انجام داد، به آن هم اشاره کند و بگوید که «تیم فعلی در سیاست خارجی آمریکا اعتیاد به تحریم دارد و هر چند وقت یک بار، تحریمی را اعلام می‌کنند. البته این تحریم‌ها جدید نیست ولی به گونه‌ای وانمود می‌کنند که تحریم جدیدی ایجاد کرده یا لیست را اضافه کرده‌اند. علاوه بر اعتیاد به تحریم، اعتیاد به حرف‌های نامربوط و بی‌اعتبار زدن بخشی از سیاست خارجی دولت کنونی آمریکا است.» با این حال، با ریاست جمهوری بایدن و وعده وی مبنی بر بازگشت به برجام امیدواری‌ها برای مدیریت روابط و کاهش تنش میان دو کشور بیش از پیش شده است، هرچند که تخت‌روانچی در این باره معتقد است که «آنها حرف‌های مثبتی را قبل و بعد از پیروزی انتخابات زدند ولی نمی‌توان روی این حرف‌های مثبت خیلی حساب کرد. زمانی می‌توان روی این حرف‌ها حساب کرد که این صحبت‌ها عملیاتی شود. ما براساس عملی که بایدن نسبت به برجام دارد، تصمیم می‌گیریم و اقدام مقابل را انجام می‌دهیم. بارها هم گفته‌ شده و اعلام کرده‌ایم آمریکا به برجام برگردد و این بازگشت هم کامل و بدون پیش شرط باشد یعنی بدون اینکه بخواهد موضوعات بی‌ربط و با ربط را با برجام مطرح کند.» مشروح مصاحبه «مجید تخت‌روانچی» با خبرنگاران ایرنا در ادامه می‌آید:

 آیا برجام روزهای آخر خود را سپری می‌کند یا آنکه برای حفظ و احیای توافق هسته‌ای امیدی وجود دارد؟

تخت‌روانچی: برجام در وضعیت خوبی نیست. دلیلش هم این است که برخی از اعضای برجام به تعهدات خود پایبند نبودند.  نه تنها این تعهدات را انجام ندادند بلکه از اجرای تعهدات برجامی و قطعنامه ۲۲۳۱ توسط بقیه کشورها هم جلوگیری می‌کنند. برجام توسط قطعنامه ۲۲۳۱ به بخشی از حقوق بین‌المللل تبدیل شد. در واقع، وقتی شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ را تصویب کرد، مهری بر برجام زد و آن را به عنوان یک قطعنامه لازم‌الاجرا تعیین کرد. وقتی قطعنامه‌ای نیز لازم‌الاجرا شود، اجرای آن دیگر مختص اعضای آن توافق نیست بلکه سایر کشورها هم باید به آن پایبند باشند. چون براساس ماده ۲۵ منشور ملل متحد، قطعنامه شورای امنیت باید توسط اعضا اجرا شود.

مسئله دوم که در قطعنامه هم وجود دارد آن است که روابط تجاری ایران باید با دنیا عادی شود و کشورها، روابط تجاری ایران با دنیا را تسهیل کنند. این تعهد، تعهد اعضای برجام نیست بلکه تعهد همه کشورهای ملل متحد است. آمریکا با خروجش از برجام، نقض فاحش انجام داد. همچنین آمریکا از اجرای تعهدات دیگر کشورها که می‌خواستند کار خود را انجام دهند، جلوگیری کرد و مانع از اجرای تعهدات آنها شد. مثلا اگر یک کشوری در آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین یا اروپا می‌خواست تعهدات برجامی‌اش که در حقیقت تعهدات مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ را انجام دهد، آمریکا فضای رعب و وحشت ایجاد می‌کرد و اجازه نمی‌داد کشورها به تعهدات‌شان عمل کنند زیرا اگر این کار را می‌کردند از سوی این کشور مورد تنبیه قرار می‌گرفتند. بنابراین آمریکا یک اقدام بسیار غلط، هم در ارتباط با تعهدات خود و در ارتباط با اجرای تعهدات دیگران انجام داد.

اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام می‌گفتند ما تلاش می‌کنیم‌تعهدات‌مان را انجام دهیم اما نمی‌توانیم. حالا نمی‌توانستند یا نمی‌خواستند نتیجه آن برای ما فرقی نمی‌کرد. یعنی نتیجه آن، این بود که ما تعهدات خود را انجام می‌دادیم اما طرف مقابل تعهداتش را انجام نمی‌داد و ما این مسئله را بارها به هماهنگ‌کننده برجام که اتحادیه اروپا است، اعلام کردیم. این اقدام ایران از همان روزهای ابتدایی اجرای برجام یعنی از زمان ریاست‌جمهوری اوباما آغاز شد.  دکتر ظریف از همان ابتدا در مورد تخلفاتی که آمریکایی‌ها داشتند، نامه نوشته و نسبت به اقدامات آمریکایی‌ها اظهار شکایت کردند. این نامه‌ها در طول این سال‌ها به صورت مکرر ارسال و ثبت شده است. بنابراین اینکه می‌گوییم آمریکا برجام نقض کرده و اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل نکردند، مبنای آن مشخص است.

از طرف دیگر، براساس گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران از ابتدای اجرای برجام به تعهدات خود عمل کرده است. هنگامی که ترامپ تصمیم گرفت از برجام خارج شود، کشورهای اروپایی با ما تماس گرفتند و گفتند ایران عجله نکند چراکه ما خروج آمریکا را جبران می‌کنیم. ما از همان ابتدا به اروپایی‌ها گفتیم که با خروج آمریکایی‌ها از توافق، توازن در متن برجام بهم خورده است. هر توافقی هم حاصل مذاکراتی بر مبنای بده و بستان است. در یک طرف، متعهد به یکسری از مسائل و اقدامات می‌شوید. از طرف دیگر هم انتظار دارید به تعهداتش عمل کند. ما به آنها گفتیم شما این توازن را برقرار کرده و به تعهدات عمل کنید و جبران مافات کنید یا اگر شما این کار را نمی‌کنید، ما این توازن را برقرار کنیم. یک سال صبر کردیم و بعد از آنکه دیدیم هیچ خبری نشد در ادامه مقداری اجرای تعهدات را کاهش دادیم. کاهش تعهدات هم بر مبنای برجام است یعنی یک کار حقوقی براساس متن برجام انجام شد. بنابراین برجام در شرایط و حالت خوبی قرار ندارد و اگر بخواهیم این توافق حفظ شود، باید طرف مقابل به تعهداتش عمل کند. حالا اینکه این توافق به سوی حفظ نشدن می‌رود یا قابل حفظ هست واقعا پیش بینی آن سخت است.

 

 بعد از مصوبه اخیر مجلس و اقدام ایران به غنی سازی ۲۰ درصدی، روسیه گفته ایران با کاهش تعهدات در موضع خروج از برجام است؟

تخت‌روانچی: روسیه نگفته اقدام ایران به منزله خروج از برجام است. نکته‌ای که درباره مصوبه مجلس وجود دارد، این است که مصوبه مجلس لازم‌الاجراست، مثل همه جای دنیا که مجالس آنها وقتی قانونی را تصویب می‌کنند، دولت‌ها مجبورند آن را اجرا کنند.  وقتی موضوعی در مجلس به قانون تبدیل می‌شود، باید اجرا شود. نکته دوم، در آن پنج گامی است که بعد از خروج آمریکا هر دو ماه یک بار، تعهدات‌مان را کاهش می‌دادیم. یکی از گام‌ها در ارتباط با این مسئله بود که ما برای سطح غنی‌سازی محدودیتی قائل نیستیم. البته گفتیم در چارچوب فعالیت‌های صلح‌آمیز که در NPT آمده، محدودیتی برای این مسئله وجود ندارد یعنی براساس NPT هیچ محدودیت سقف غنی‌سازی برای کشورها وجود ندارد و فقط می‌گوید که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باشد.

در ان‌پی‌تی درصدی برای سقف غنی‌سازی وجود ندارد. مشخص است سوختی که برای یک نیروگاه لازم داری و سوختی که برای یک زیردریایی لازم داری، چقدر و با چه درصدی است. تا زمانی که فعالیت‌ها صلح‌آمیز باشد، مشکلی براساس ان‌پی‌تی نداریم.

 در NPT سقفی برای درصد غنی‌سازی وجود ندارد؟

تخت‌روانچی: در NPT درصدی برای سقف غنی‌سازی وجود ندارد. مشخص است سوختی که برای یک نیروگاه لازم دارید و یا سوختی که برای یک زیردریایی لازم دارید، چقدر و با چه درصدی است. تا زمانی که فعالیت‌ها صلح‌آمیز باشد، مشکلی براساس NPT نداریم. در یکی از گام‌هایی که برداشتیم، گفتیم دیگر سقفی برای خودمان قائل نیستیم. در واقع، به نحوی ۲۰ درصد را همان موقع اعلام کردیم.  اسم ۲۰ درصد را نیاوردیم ولی گفتیم سقفی برای خودمان قائل نیستیم بنابراین چیزی که الان در حال انجام آن هستیم، براساس مصوبه مجلس اقدام جدیدی نیست یعنی قبلا ما این کار را اعلام کرده بودیم.

عجله به خرج ندادید؟

تخت‌روانچی: عجله نیست. ما سوخت ۲۰ درصد را برای نیروگاه تهران نیاز داریم. این هم یک مسئله مرسومی در دنیا است که کشورها سوختی را تولید می‌کنند و از آن برای زمانی که نیاز دارند، نگهداری می‌کنند. اقدام ایران کار عجیبی نیست و قبلا نیز اعلام کرده بودیم که به سقفی برای درصد غنی‌سازی قائل نیستیم و  اکنون IL براساس مصوبه مجلس عمل می‌کنیم.

 در دوران ترامپ، آمریکا رویکرد یکجانبه‌گرایی را دنبال می‌کرد. این یکجانبه‌گرایی موجب شد آمریکا نتواند اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کند و سه بار در شورای امنیت و مجمع عمومی شکست خورد. اما دولت جدید آمریکا رویکرد چندجانبه‌گرایانه دارد. از طرفی با تغییر لحن اروپایی‌ها روبه‌رو هستیم که به نظر می‌رسد نسبت به قبل تندتر شده‌اند. اساسا ارزیابی شما از تغییر لحن اروپایی‌ها در این دوره چیست؟

تخت‌روانچی: اینکه دولت آینده آمریکا چه کار خواهد کرد، نمی‌دانیم. این دولت باید کارش را از روزهای آینده دیگر شروع کند، بعد ازآن می‌توان قضاوت کرد. حرف‌هایی که تاکنون از سوی بایدن و تیم او مطرح شده، صحبت‌های کلی بوده مبنی بر اینکه به اجرای تعهدات‌شان برمی‌گردند ولی نمی‌توان روی حرف‌های مثبت خیلی حساب کرد. زمانی می‌توان روی این حرف‌ها حساب کرد که این صحبت‌ها عملیاتی شود. ما صبر می‌کنیم و عجله هم نداریم. بایدن به کاخ سفید می‌رود و ما منتظریم ببینیم ایشان چه کار می‌کند. ما نیز براساس عملی که بایدن نسبت به برجام دارد، تصمیم می‌گیریم و اقدام متقابل را انجام می‌دهیم. بارها هم اعلام کرده‌ایم آمریکا به برجام برگردد و این بازگشت هم کامل و بدون پیش شرط باشد یعنی بدون اینکه بخواهد موضوعات بی‌ربط و باربط را با برجام مطرح کند. آنها اگر به تعهدات‌شان برگردند، ما هم به تعهدات‌مان برمی‌گردیم. این موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران است. در واقع این آقای بایدن است که باید تصمیم بگیرد آیا می‌خواهد به برجام برگردد؟ نکته‌ای که مهم است، اجرای تعهدات از سوی آمریکاست. اصلا برجام را کنار بگذاریم. آمریکا براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ یکسری تعهدات بین‌المللی دارد. اگر آنها این تعهدات را انجام دهند، ما هم به صورت کامل به تعهدات‌مان برمی‌گردیم.

اینکه آمریکا به برجام بازنگردد و تعهداتش را انجام ندهد، ما چه خواهیم کرد، بستگی به این دارد که رویکردش چطور باشد. در این شرایط می‌گذاریم بایدن خود تصمیم بگیرد. فقط این نکته باید روشن باشد که نمی‌شود تعهدات بین‌المللی آمریکا نصف و نیمه اجرا شود. اگر آنها ادعای برگشت به برجام دارند، باید این برگشت همراه با اجرای کامل تعهدات باشد و هیج حاشیه و شک و شبهه‌ای در آن وجود نداشته باشد. در این مورد قطعنامه ۲۲۳۱ ر واضح است و مشخص است درباره چه تحریم‌هایی صحبت می‌کنیم.

اینکه اروپایی‌ها چه کار خواهند کرد، انتظار نه تنها ما بلکه انتظار همه کشورها این است که تعهدات بین‌المللی در قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام عملیاتی شود. این مسئله شامل اروپایی‌ها نیز می‌شود. متاسفانه در چند سال گذشته اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل نکردند.  الان همه می‌گویند که فضای جدیدی به وجود می‌آید. باید بیینیم بایدن چه کار می‌کند و امیدواریم اروپایی‌ها هم به تعهدات‌شان برگردند تا برجام توافقی شود که همه اعضا به تعهدات خود عمل کنند.

تا کی باید صبر کنیم؟

تخت‌روانچی: موضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به برجام روشن است. ما به تعهدات خود عمل می‌کنیم. کاهش تعهدات هم براساس خود برجام بوده است. در عین حال، مصوبه مجلس را داریم که باید به آن عمل کنیم. یک زمان‌بندی در مصوبه مجلس وجود دارد و ما هم در این مسیر پیش می‌رویم. دیگر بستگی به دولت بایدن دارد که چه تصمیمی بگیرد. طبیعتا انتظار کل کشورها - به استثنای یک تعداد از کشورها که از ابتدا در جهت تخریب برجام عمل کردند و می‌خواستند برجام به نتیجه نرسد و اکنون هم تلاش می‌کنند آمریکا به برجام برنگردد – آن است و امیدوارند آمریکا به اجرای تعهداتش برگردد. اگر این کار بدون شک و شبهه ‌ای انجام شود، ما هم به تعهدات‌مان برمی‌گردیم. بنابراین نمی‌توانیم زمان بدهیم که تا چه زمانی صبر می‌کنیم. در وهله نخست براساس منافع ملی تصمیم می‌گیریم و دوم اینکه باید براساس و چارچوب مصوبه مجلس عمل کنیم.

 نقش وزیر امور خارجه را در سیاست خارجی آمریکا تا چه اندازه جدی می‌دانید؟ به هر حال نمی‌شود انکار کرد که شخصیت مایک پمپئو با شخصیت آنتونی بلینکن بسیار متفاوت است. پمپئو به تندخویی و درشت‌خویی معروف است ولی بلینکن معروف به این است که خیلی نرم صحبت می‌کند.

تخت‌روانچی: بلینکن هرچند از افراد سطح بالای دولت اوباما بود اما به شکل مستقیم در مذاکرات برجام نقش نداشت؛ چه در زمانی که در شورای امنیت ملی آمریکا بود و چه در زمانی که در وزارت امور خارجه بود، به صورت مستقیم در برجام نبود و در جلسات ما حضور نداشت اما نسبت به وضعیت مذاکرات مطلع بود که این مسئله هم به دلیل موقعیتی است که در مجموعه سیاست خارجی آمریکا داشت. در مورد نقش وزرای امور خارجه درست می‌گویید. پمپئو سیاست خصمانه و بسیار ایدئولوژیک نسبت به ایران داشته و بغض شدیدی نسبت به ایران دارد. واقعیت آن است که خصومت پمپئو نسبت به ایران و انقلاب اسلامی روشن است.  اینکه نفر بعدی یعنی آقای بلینکن چطور است، روحیاتش چگونه است و چقدر با پمپئو متفاوت است، مسئله دیگری است. افراد برای ما مهم نیستند بلکه مهم سیاست‌ها است یعنی سیاست آمریکا در قبال ایران موضوعی است که برای ما اهمیت دارد. ما این مسئله را رصد می‌کنیم. ۴۰ و خرده‌ای سال این خصومت در دولت‌های مختلف جمهوریخواه و دموکرات وجود داشته است. باید دولتمردان آمریکا متوجه باشند که سیاست‌هایشان نتیجه عکس داشته است. در این چند دهه، تحریم‌های غیرقانونی، ظالمانه و ناجوانمردانه نسبت به مردم ایران اعمال شده و این تصویری بسیار زشت اما دقیق از دولتمردان آمریکایی در نزد مردم ایران ایجاد کرده است. مردم می‌فهمند چه کسی، چه کار می‌کند. این تصویر برای آمریکا چیز خوبی نیست و برای مردم آمریکا هم خوب نیست که چنین تصویری از دولتمردان آمریکایی در صحنه بین‌المللی وجود دارد. آمریکایی‌ها باید متوجه شوند نتیجه این اقدامات خصمانه در ۴۰ و خرده‌ای سال گذشته این ذهنیت را برای مردم به وجود آورده است.

تیم فعلی در سیاست خارجی آمریکا نه تنها اعتیاد به تحریم دارند و هر چند وقت یک بار، تحریمی را اعلام می‌کنند. البته این تحریم‌ها جدید نیست ولی به گونه‌ای وانمود می‌کنند که تحریم جدیدی ایجاد کرده یا لیست را اضافه کرده‌اند. علاوه بر اعتیاد به تحریم، اعتیاد به حرف‌های نامربوط و بی‌اعتبار زدن بخشی از سیاست خارجی دولت کنونی آمریکا است.

بنابراین برای اینکه آن تصور را تصحیح کنند، باید از خصومت دست بردارند و بفهمند ایران واقعیت قطعی و کشور قدرتمند در منطقه است که می‌خواهد در چارچوب مقررات بین‌المللی با همسایگان در صلح و آرامش باشد. حالا از آن سوی دنیا، نیروی نظامی بیاورند، هر روز تهدید کرده و مطالبی را عنوان کنند تا منطقه دچار تنش بیشتری شود که تسلیحات زیادی بفروشند و منطقه به انبار سلاح‌های پیشرفته تبدیل شود. اینها مسائلی است که وجهه آمریکا را  نه تنها در ذهن مردم ایران بلکه در ذهن ملت‌های منطقه تخریب می‌کند. بنابراین افراد خیلی مهم نیستند. آن چیزی که مهم است، سیاست‌ها است. آمریکایی‌ها باید یاد بگیرند با سیاست خصمانه راه به جایی نمی‌برند. در سیاست خصمانه شهید سلیمانی ترور می‌شود که خلاف حقوق بین‌المللی است که البته این مسئله نشان می‌دهد بغض، کینه و خصومت آمریکایی‌ها به جمهوری اسلامی ایران انتها ندارد و باید این سیاست‌های غلط و سیاست‌هایی که آنها را منزوی می‌کند، را کنار بگذارند.

 روز سه‌شنبه گذشته پمپئو ادعاهایی را نسبت به ایران مطرح کرد و برخی این ارزیابی را داشتند که می‌خواهد برای حمله به ایران مقدمه‌چینی کند. ارزیابی شما نسبت به آن صحبت‌ها چه بود؟

تخت‌روانچی: حرف‌های وی تکراری بود و دفعه اول هم نبود که مطرح می‌کرد. صحبت‌های بدون مدرک قابل قبول نیست و خودشان هم می‌دانند که چنین کارهایی نتیجه ندارد اما گویی اعتیاد دارند. در واقع، تیم فعلی در سیاست خارجی آمریکا نه تنها اعتیاد به تحریم دارند. هر چند وقت یک بار، تحریمی را اعلام می‌کنند. البته این تحریم‌ها جدید نیست ولی به گونه‌ای وانمود می‌کنند که تحریم جدیدی ایجاد کرده یا لیست را اضافه کرده‌اند. علاوه بر اعتیاد به تحریم، اعتیاد به حرف‌های نامربوط و بی‌اعتبار زدن بخشی از سیاست خارجی دولت کنونی آمریکا است. حرف‌های پمپئو جدید و مستند نبود و اگر بخواهند زمینه‌سازی برای اقدامات عجیب و غریب کنند، آنها توانایی ایران را هم می‌شناسند. بنابراین حتما قبل از هر اقدام خلاف عقلی، چند بار فکر می‌کنند که تبعات کارشان چیست و پاسخ ایران چه خواهد بود. ما این صحبت‌ها را خیلی جدی نمی‌گیریم. آنها سعی می‌کنند در روزهای آخر این دولت چهره ایران را ناجور جلوه دهند.

 اما نکته‌ای که وجود دارد غیرقابل پیش‌بینی بودن ترامپ و انجام اقدامات غیر متعارف از سوی ترامپ است. آیا مطمئنید اتفاقی خاصی رخ نخواهد داد به ویژه آنکه ناوهای نظامی آمریکا همچنان در منطقه است؟

تخت‌روانچی: اینکه گفتم خیلی جدی نمی‌گیریم به این معنا نیست که هوشیار نباشیم. حتما باید هوشیاری حفظ شود و حواسمان جمع باشد. وقتی می‌خواهید کشوری را اداره کنید، باید همه جوانب را در نظر بگیرید و این موضوع را هم باید در نظر گرفت که یک آدم بی‌عقلی ممکن است برخی از اقدامات را انجام دهد. این هوشیاری یک طرف و اینکه طرف مقابل، از توانایی ما مطلع است و می‌داند ایران چه قدرتی دارد، یک طرف دیگر. این را هم برای خودنمایی نگفتم بلکه یک واقعیت است. در مطبوعات و رسانه‌های اروپا به توانایی‌های ایران اشاره می‌شود بنابراین بیشتر این حرف‌ها برای فضاسازی و جوسازی است.

اینکه بگوییم ترامپ از مجوزی علیه ایران استفاده می‌کند، مگر درباره کارهایی که انجام داده، دنبال مجوز بوده؟ یا وقتی سردار سلیمانی را شهید کرد، مجوز داشت؟ ما باید آمادگی لازم را داشته باشیم اما اینکه سخنرانی بکنند تا برای انجام کاری زمینه‌سازی دهند را نمی‌توانم قبول کنم زیرا مگر ترامپ برای انجام کاری که انجام داده، به دنبال این بوده که ببیند کارش در چارچوب مقررات بین‌المللی است یا نه؟ مگر تهدید نکرد ۵۲ سایت فرهنگی بین‌المللی ایران را می‌زند؟ مگر این کار براساس مقررات بین‌الملی بود که بخواهد برای آن مجوزی دریافت کند. اگر او احساس کند یک کاری می‌تواند بکند، قطعا انجام می‌دهد و اگر هم برای انجام کاری، هزار مجوز هم داشته باشد ولی نتواند، آن را انجام نمی‌دهد. بنابراین باید حواس‌مان باشد و آماده باشیم اما بدانیم واقعیت صحنه چطور هست و چه اتفاقی باید بیفتد.

 بایدن اولویت کاری خود را در مورد مباحث آب و هوایی و کرونا اعلام کرده است. مشخص نیست چه زمانی آمریکا به برجام برمی‌گردد. به هر حال لابی‌های ضد ایرانی متعلق به اسرائیل، امارات و عربستان فعال هستند و  ممکن است در دوره انتقالی برای ایران هزینه‌تراشی کنند. در دوره بایدن برای مقابله با این لابی‌ها چه دستور کاری دارید تا مانع از کارشکنی اقدامات آنها در آمریکا شوید؟

این یک واقعیتی است که لابی‌های ضد ایران در آمریکا فعال هستند. در مورد نقش رژیم صهیونیستی نیاز نیست توضیح دهم که چقدر در صحنه سیاسی آمریکا حضور دارد و لابی‌های مختلف را در داخل دولت و کنگره آمریکا به جریان می‌اندازد. همکاری صیهونیست‌ها با کشورهای عربی هم موجب تقویت این لابی‌ها در داخل آمریکا شده است. ما با آمریکا، نه رابطه داریم و نه در این کشور حضور داریم اما در حد توان از دیپلماسی برای آگاهی دادن به کشورها و مردم استفاده می‌کنیم تا اعلام کنیم در بحث برجام کشوری بودیم که به ما ظلم شده است.

تخت‌روانچی: در مود اینکه آمریکا چه زمانی به برجام برمی‌گردد، مشخص نیست. اینکه چه مسائلی جزو اولویت‌های بایدن هست یا نیست، چندین بار صحبت کرده‌اند. چند موضوع را در سطح بین‌المللی جزو اولویت قرار دادند که یکی تغییرات آب و هوایی است و دیگری، بازگشت به سازمان جهانی بهداشت. آنها این مسائل را به عنوان بازگشت به صحنه بین‌المللی مطرح کرده‌اند و گفتند دولت جدید آمریکا می‌خواهد به چندجانبه‌گرایی برگردد اما در دل این بحث، بازگشت به برجام هم مطرح است. اینکه روز اول یا دهم این کار را انجام دهند، مشخص نیست. باید صبر کنیم و عجله نکنیم. بگذاریم بیاید و تصمیم خود را اعلام کند. چیزی که مهم است اجرای تعهدات آمریکا است. آمریکا تعهداتی دارد که آنها را انجام نداده است. اکنون ادعا می‌کنند که می‌خواهند این تعهدات را انجام دهند.

در مورد فعالیت لابی‌های مختلف این یک واقعیت است که لابی‌های ضد ایران در آمریکا فعال هستند. در مورد نقش رژیم صهیونیستی نیاز نیست توضیح دهم که چقدر در صحنه سیاسی آمریکا حضور دارد و لابی‌های مختلف را در داخل دولت و کنگره آمریکا به جریان می‌اندازد. همکاری صیهونیست‌ها با کشورهای عربی هم موجب تقویت این لابی‌ها در داخل آمریکا شده است. در عین حال ما با آمریکا، نه رابطه داریم و نه در این کشور حضور داریم اما در حد توان از دیپلماسی برای آگاهی دادن به کشورها و مردم استفاده می‌کنیم تا اعلام کنیم در بحث برجام کشوری بودیم که به ما ظلم شده است.

در موضوعات مختلف دیگر نیز ما از کانال‌ها، توانایی‌ها و امکاناتی که داریم، استفاده می‌کنیم تا روشنگری کنیم اما آن طرف به شدت فعال است و قبل از اینکه دولت بایدن روی کار بیاید، فعالیت لابی‌گری را شروع کرده و آن را تقویت خواهند کرد. هم لابی صهیونیستی و هم لابی سعودی قبل از توافق برجام هم به شدت فعال بودند ولی به نتیجه نرسیدند. اکنون هم تلاش می‌کنند به هر کجا که دست‌شان می‌رسد در جهت خلاف منافع ایران عمل کنند.

 آیا در دوره جدید هم این آمادگی وجود دارد تا وارد بحث و مذاکره با آمریکا در سطوح مختلف شویم؟

تخت‌روانچی: در چارچوب برجام، مذاکرت ما و آمریکا فقط درباره بحث هسته‌ای بود ولاغیر. نه درباره دیگر بحث‌های بین‌المللی و نه درباره بحث‌های دوجانبه ایران و آمریکا صحبت نمی‌شد. ما در چارچوب مذاکرات هسته‌ای صحبت می‌کردیم که برجام منجر شد. اگر آمریکا اکنون به برجام برگردد، ما در چارچوب کمیسیون مشترک می‌توانیم با آمریکایی‌ها دور یک میز باشیم. این کمیسیون هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود و در این کمیسیون، ایران و کشورهای دیگر از جمله آمریکا هستند.

 ترامپ در سال‌های اخیر تحریم‌هایی ذیل عناوین تروریسم و حقوق‌بشر  بر علیه ایران اعمال کرده است. ایا ممکن است دولت بعدی بگوید این تحریم‌ها ذیل برجام نیست. فرایند رفع این تحریم‌ها چطور خواهد بود؟

تخت‌روانچی: آنها هر چیزی ممکن است بگویند. مهم نیست آنها چه می‌گویند. چیزی که در برجام آمده مربوط به تحریم‌های هسته‌ای است. شما گفتید تحریم‌های مختلف آمریکا در حوزه حقوق‌بشر و ترویسم است در حالی که در طول ۴۰ و خرده‌ای سال گذشته تحریم‌های متعددی وضع کردند. برجام روی موضوعات هسته‌ای تمرکز داشت و تحریم‌هایی هم که براساس این توافق برداشته شد، در چارچوب تحریم‌های هسته‌ای بودند. در برجام نیز نوشته شده که این تحریم‌ها شامل چه مسائلی هستند؛ یعنی نمی‌توان تحریمی به نام‌های دیگری اعمال شود. اگر تحریم بانک مرکزی در چارچوب برجام برداشته می‌شود، نمی‌توان بانک مرکزی را تحت عنوان یک بهانه دیگر تحریم کنند. این خلاف برجام است. اینکه در چند سال گذشته اسم تحریم‌هایی که در برجام آمده بود را عوض کردند، ‌این مشکل ما نیست بلکه مشکل آمریکاست و خودشان باید این مشکل را حل کنند. ما نمی‌توانیم قبول کنیم که طرف مقابل بگوید برجام را اجرا می‌کنیم اما این تعداد تحریم‌ها را برنمی‌داریم چون اسمش عوض شده. این حقه‌بازی است که اسمش را عوض کنیم و بعد از تعهدات شانه‌خالی کنیم. به ما ربطی ندارد این کار پیچیده است یا نیست و خودشان باید حل کنند./ایرنا

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: سیاست خارجی آمریکا تعهدات خود عمل سوختی که برای یک اعتیاد به تحریم آمریکا به برجام برجام برگردد جمهوری اسلامی نسبت به ایران انجام دهند قطعنامه ۲۲۳۱ سیاست خصمانه اجرای تعهدات تحریم ها قائل نیستیم اقدام ایران آمریکایی ها خروج آمریکا شورای امنیت توان روی تعهدات شان اعلام کرده تخت روانچی ایجاد کرده اروپایی ها بین المللی تعهدات مان مقررات بین تحریم هایی مصوبه مجلس وجود ندارد حرف ها سال گذشته فعالیت ها طرف مقابل صلح آمیز غنی سازی سیاست ها ملل متحد اجرا شود نه تنها هسته ای ۲۰ درصد لابی ها صحبت ها چه کار یک بار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۱۸۶۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در سفر رافائل گروسی به تهران موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل هفته جاری به منظور رایزنی و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم وفنون هسته‌ای ایران که در شهر اصفهان برگزار می‌شود، به ایران سفر خواهد کرد.

این سفر با توجه به تحولات و شرایط منطقه و همچنین با توجه به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موارد ادعایی آژانس علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران دارای اهمیت خاصی است و می‌تواند در صورت رویکرد فنی و عدم توجه به مسائل سیاسی به اصلاح روند غیرسازنده آژانس در برابر ایران منجر شده و همکاری‌های فی‌مابین را افزایش دهد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طی سال‌های گذشته بدون توجه به همکاری‌های گسترده ایران با آژانس و اعطای دسترسی به این نهاد برای بازرسی، ادعاهای سیاسی خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را در گزارش‌های فصلی به شورای حکام و همچنین در مصاحبه‌های صورت گرفته با رسانه‌ها مطرح کرده است.

در آخرین گزارش فصلی گروسی به شورای حکام در اسفند ماه سال گذشته نیز رویکرد سیاسی مدیرکل مشهود است که از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرده و در خصوص مسائلی از جمله پادمان و اصطلاح دو مکان باقی مانده، توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ و همچنین بازرسی‌ها ادعاهای قبلی را تکرار کرده است.

موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان» و اسناد غیرمعتبر

سال ۱۳۹۸ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه ۴ مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در ۴ منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.

طی مذاکرات و رایزنی‌ها موضوع آزمایشگاه جابر بن حیان در نتیجه همکاری ایران مطابق با بند ۷.۶ گزارش آژانس بسته شده است و همچنین پس از سفر گروسی در اسفند ماه ۱۴۰۱ به تهران و مذاکرات انجام شده پرونده مربوط به آباده نیز بسته شد. در گزارش مدیرکل به شورای حکام در خرداد سال ۱۴۰۲ آمده است که بازرسان تحقیقات خود را در مورد آثار اورانیوم در مریوان، در نزدیکی شهر آباده، در حدود ۵۲۵ کیلومتری جنوب شرقی تهران بسته‌اند.

در آخرین گزارش آژانس به شورای حکام در اسفندماه ۱۴۰۲ دو مکان ادعایی باقی‌مانده آژانس همچنان وجود دارد و گروسی در این گزارش مدعی شد که «ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».

آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/۱۱۵۹ مورخ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۱۱۳۱ مورخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۹۹۶ مورخ ۷ ژوئن ۲۰۲۲ و INFCIRC/۹۶۷ مورخ ۳ دسامبر ۲۰۲۱ که توسط ایران ارسال شده است.

در یادداشت توضیحی ایران در اسفند ماه سال گذشته نیز تاکید شده که در خصوص "ورامین"، هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد، وجود نداشته است.

ایران در این یادداشت نوشت: «ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار می‌گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بلکه مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک نهاد معلوم‌الحال است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره‌ای بی‌کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست، زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی‌تواند تنها با تصاویر ماهواره‌ای کم کیفیت طرح و پیگیری شود.»

ایران همچنین در خصوص تورقوزآباد نیز با بیان اینکه هیچ سند معتبری تاکنون ارائه نشده است، در یادداشت توضیحی خود تصریح کرد: «ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. این مکان در چنین منطقه‌ای مناسب برای انبار مواد هسته‌ای نیست. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر بیرون بردن کانتینرها به شکل دست نخورده از این مکان نیز اطلاعاتی که اثبات می‌کند فرض آژانس صحیح نیست قبلاً به آژانس ارائه شده است.»

ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.

ایران به طور داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی اعطا کرده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان‌ها به آژانس ارائه کرد. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را در رابطه با ادعای خود درباره «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران هرگز موظف نبوده است که اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به‌عنوان اطلاعات مرتبط با پادمان در نظر بگیرد و به درخواست‌های آژانس پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می‌داند. این امر باعث شده است که آژانس بر این اساس ارزیابی اشتباه و نتیجه‌گیری غیرقابل اعتمادی داشته باشند.

کد اصلاحی ۳.۱ و توقف اجرای آن توسط ایران

به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقت‌نامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی ۳.۱ (همان‌طوری که در بند ۶۵ پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.

پس از این عمل ایران، آژانس نیز با انتقاد از توقف موقتی اجرای کد ۳.۱ توسط ایران، آن را عدم اجرای موافقتنامه پادمان تلقی کرد. گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود سعی کرد ایران را ناقض توافقات بداند. وی در در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «ایران همچنین نیاز به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ دارد که یک تعهد قانونی برای ایران است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.»

مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.

کد ۳.۱ جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. این آیین نامه از دولت‌ها می‌خواهد که در مورد تاسیسات جدید به طور معمول حداکثر ۱۸۰ روز قبل از بارگذاری مواد هسته‌ای به آژانس گزارشاتی ارائه شود.

مدیرکل آژانس در این خصوص مدعی است که مبنای قانونی پذیرش کد اصلاحی ۳.۱ از سوی ایران، ماده ۳۹ موافقت‌نامه پادمان است و قانونی بودن یا غیرقانونی بودن تصمیم ایران مبنی بر توقف اجرای این آیین‌نامه باید بر اساس مفاد این ماده ارزیابی شود.

اما ماده ۳۹ در مورد تعلیق اجرای آیین نامه ساکت است و به طور خاص به توقف اجرای قانون اشاره نکرده است. بنابراین، برای ارزیابی اینکه آیا توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ توسط ایران نقض تعهدات بین‌المللی این کشور است، بررسی اسناد حقوقی مربوط به غیر از موافقتنامه پادمان ضروری است.

نکته مهم دیگر این است که این بند ۶۵ برجام بود که ایران را ملزم به اجرای مجدد کد اصلاحی پس از سال ۲۰۱۵ کرد. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد، بیان می‌کند. ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه ۲۰۲۱، اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را متوقف کرد.

در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاحی توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی‌شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۲۳۱)، بر اساس ماده ۱۰۳ منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه‌های پادمان اولویت دارد. همانطور که در بالا ذکر شد، برجام، تحت شرایط خاصی، کاهش و تعلیق تعهدات برجامی ایران از جمله تعهد این کشور به اجرای کد اصلاح شده را مجاز دانسته و مدیرکل آژانس نمی‌تواند در ارزیابی قانونی یا غیرقانونی بودن تعلیق این موضوع را نادیده بگیرد.

این کشور ایران نبود که توقف اجرای این کد را آغاز کرد. در عوض، این اقدامات خصمانه برخی از دولت‌ها بود که ایران را مجبور به توقف اجرای این قانون در سال ۲۰۰۷ و بار دیگر در سال ۲۰۲۱ کرد. تعلیق اجرای کد اصلاحی پیامد مستقیم شکست برخی کشورها در پایبندی به تعهدات خود در برجام است. اگر این کشورها نقض‌های خود را اصلاح کنند و مسئولیت‌های خود را از سر بگیرند، ایران آماده است تا پاسخ متقابل را بدهد.

مسئله بازرسان آژانس

۲۵ شهریور ماه ۱۴۰۲ بود که خبری توسط آژانس مبنی بر اینکه برخی از بازرسان این نهاد توسط ایران لغو انتصاب شده‌اند، منتشر شد. ایران ۸ بازرس فرانسوی و آلمانی آژانس را براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC ۲۱۴) و در پی سوءاستفاده‌های سیاسی سه کشور اروپایی در جلسه شورای حکام لغو انتصاب کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از این لغو انتصاب اعلام کرد: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند. ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.

بعد از این عمل متقابل ایران، آژانس واکنش نشان داد و گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود با انتقاد از این لغو انتصاب مدعی شد که عمل ایران اجرای عادی فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران را متاثر می‌کند. وی در بیانیه ۱۶ سپتامبر خود در این باره نوشت: «تجربه نشان می‌دهد که حذف/ اخراج/طرد بازرسان آژانس بر دستور کار( وظیفه) اساسی آژانس در راستی آزمایی تأثیر می‌گذارد و روشی برای کار همکارانه نیست.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,

در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.

براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.

براساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.

براساس گزارش‌های منتشر شده بخش پادمان، آژانس برای انجام وظائف پادمانی در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای درچارچوب تعهدات پادمانی ذیل توافقنامه جامع پادمانی کشور جمهوری اسلامی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. پس از لغو انتصاب ۸ بازرس نیز ایران ۱۴ بازرس جدید آژانس را پذیرفت و آژانس هیچ اشاره‌ای به این انتصاب‌های جدید نکرد و این رویکرد آژانس حرفه‌ای نیست!

در بیانیه گروسی در این خصوص همچنین لغو انتصاب بازرسان را مسبوق به سابقه دانسته اما اگر موضوع مسبوق به سابقه است و قبلا نیز چنین شرایطی رخ داده بود چرا آژانس با توجه به سوابق قبلی پیش بینی لازم را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین رویدادی در پیش نگرفته بود؟ با توجه به گزارش‌های موجود در سال ۲۰۰۷ نیز ایران از پذیرش ۳۸ بازرس احتراز کرد ولی دو طرف در ادامه به توافق رسیدند و آژانس نیز در انجام وظایف‌اش با مشکلی مواجه نشد. بنابراین رویکرد و وقایع اخیر را می‌توان ناشی از ناتوانی فنی آژانس ( در تامین نیروی انسانی متبحر کافی) و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو دانست.

مدیرکل بدون توجه به حقوق ذاتی کشور عضو و طی سال‌ها بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی و بهره گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشور و نیز استفاده موثر از کلیه منابع از جمله نیروی انسانی متخصص آن شده است، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است را مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب به اعضا قرار داد.

آژانس به جای مذاکره با کشور عضو و معرفی بازرس‌های جدید مکررا از ایران -برخلاف مفاد ماده ۹ -درخواست می‌کند که در تصمیم‌اش تجدیدنظر کند و با طرح موضوع در مجامع مختلف در صدد استفاده از موضوع به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر کشور است.

در واقع آژانس به جای حل فنی موضوع به دنبال بهره گیری از شرایط سیاسی دنیا و حل آن از طریق سیاسی است که خارج از صلاحیت فنی آن است. این نحوه عملکرد آژانس که برخلاف متن توافقنامه جامع و سازوکارهای به رسمیت شناخته شده در آن است.

فرجام سخن

اکنون با سفر گروسی به ایران و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامی این فرصت فراهم است که همکاری‌های ایران و آژانس افزایش یابد. این رویکرد آژانس که خواسته یا ناخواسته در سمت و سوی منافع مقطعی گروهی از کشورهای غربی است می‌تواند منجر به کاهش اعتبار فنی آژانس شود. سفر پیش رو بستر مناسبی برای گسترش تعاملات ایران و آژانس است و این اتفاق جز با مذاکرات فنی و همچنین عدم سیاسی کاری محقق خواهد شد.

اکنون امیدواری برای همکاری‌های بیشتر ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات وجود دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها حسن نیت خود را نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید در مقابل همکاری‌های ایران، رویکرد متقابل و سازنده داشته باشد.

نکته قبل توجه این است که باید راز موفقیت ایران را در پیگیری همزمان افزایش قدرت هسته‌ای کشورمان در کنار توجه به تعاملات و مذاکرات فنی با آژانس دانست. پیشرفت‌های فنّی ایران در حوزه‌های مختلف هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی نشان می‌دهد که علیرغم فشارهای مختلف تحریمی و حتی خرابکاری، این حرکت پرشتاب متوقف یا کند نشده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,

یکی از فرصت‌های مناسب در این سفر شرکت گروسی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران است. کنفرانسی که کاملا جنبه علمی و تحقیقاتی دارد و می‌تواند تصویر مناسبی از علم هسته‌ای و همچنین فعالیت صلح آمیز ایران به جهان مخابره کند.

طبق گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی حدود ۴۷۷ مقاله تاکنون برای این کنفرانس ارائه شده است.

نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران روز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت آغاز می‌شود و قرار است در افتتاحیه آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سخنرانی کند.

کد خبر 849042 برچسب‌ها رافائل گروسی هسته‌ای - آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر ویژه

دیگر خبرها

  • ایران در مقابل هرگونه اقدام خصمانه‌ای ساکت نمی‌ماند
  • در سفر رافائل گروسی به تهران موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟
  • آیا در سفر گروسی موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟
  • سرکوب جنبش‌های اعتراضی دانشجویان حامی فلسطین جلوه حقوق بشر آمریکایی است
  • آمریکا خود را به دیوانگی زد و برجام را پاره کرد /واکنش ها به اعتراضات دانشجویی در آمریکا از تریبون نماز جمعه
  • جهان برای تحقق آرمان فلسطین به پا خواسته است
  • دروغ اجباری؛ سیاست رسانه‌های مدعی آزادی
  • (ویدیو) نظر وزیر اسبق بهداشت درباره برجام و ظریف
  • ببینید| نظر وزیر اسبق بهداشت درباره برجام و محمدجواد ظریف/ «هر روز که از خواب بیدار می‌شویم وضعیت عوض شده»
  • روایت ظریف از دلایل موافقت آمریکا و مخالفت اعراب و اسرائیل با برجام