به نقل از «مهر»

لزوم آگاه سازی زنان باردار درباره جزئیات آزمایشات غربالگری

تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۳۴۳۰۶

زهرا علامه جراح و متخصص زنان و زایمان در گفتگو با خبرنگار مهر، با توضیح درباره غربالگری دوران بارداری و اشاره بر بیماری‌های قابل تشخیص با این روش گفت: غربالگری واجد آزمایشات متعددی است که در مرحله اول، سونوگرافی را انجام می‌دهیم که بر اساس آن ممکن است غیر از سه بیماری کروموزومی از جمله سندرم داون، بیماری‌های دیگری نیز قابل تشخیص باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه مهم است این نکته است که در مرحله سونوگرافی به لحاظ کلی، وجود سر، اندام‌ها و دیگر وجوه ساختاری جنین را می‌توانیم بررسی کنیم و البته در این بین ممکن است بیماری‌های کروموزومی دیگری نیز به حیث اختلالات ساختاری جنین، به احراز برسند. البته در متون تخصصی پزشکی دقت سونوگرافی به فاکتورهای مختلفی از جمله مهارت سونولوژیست وابسته است و خطای قابل توجهی دارد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا سونوگرافی سه ماهه دوم که برای بررسی ناهنجاری‌های جنین انجام می‌شود، جز برنامه‌های غربالگری محسوب نمی‌شود یا خیر، عنوان کرد: بحثی که در حال حاضر درباره غربالگری کلی (screening) که در وزارت بهداشت ادغام شده وجود دارد، این است که سعی می‌شود بواسطه فرآیند کلی غربالگری، جلوی به دنیا آمدن شایع‌ترین بیماری‌ها در این زمینه نظیر سندرم داون یا مونگولی (تریزومی ۲۱) گرفته شود اما سونوگرافی در ۱۸ هفته بارداری، به غیر از بیماری‌های کروموزومی ممکن است مابقی ناهنجاری‌های نادرتر را مثل اختلالات در ساختار جنین نظیر قلب، اندام و… را نیز تشخیص دهد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره بر هدف غربالگری سندرم داون در بارداری، تصریح کرد: وضعیت ما با کشورهای دیگر متفاوت است. سلامت مادر باردار از طریق کنترل حاملگی صورت می‌گیرد و ممکن است پزشک برای بررسی اینکه حاملگی خارج از رحم نباشد و یا حاملگیِ داخلی رحم دچار مونگولی نباشد، سونوگرافی را صورت بدهد اما آزمایشاتی که برای تریزومی‌ها و تعیین سلامت جنین درخواست می‌شود، ممکن است نه تنها حفظ سلامت مادر را به دنبال نداشته باشد بلکه در مواردی نیز حفظ سلامت مادر را به خطر بیاندازد.

علامه افزود: به عنوان مثال ۱۰۰۰ مادر باردار را آزمایش غربالگری می‌کنیم و از میان آن‌ها ۱۰۰ مادر را با احتمال یک درصد درخصوص نارسی جنینی به سوی آزمایشات تکمیلی سوق می‌دهیم تا نهایتاً از بین آن‌ها نیز فقط یک جنین منگول را شناسایی کنیم. این اقدام در وضعیتی صورت می‌گیرد که هزینه‌های هنگفت این آزمایشات در توان بسیاری از خانواده‌ها نیست، درصد قابل توجهی از مادران باردار که عمدتاً در روستاها یا شهرهای کوچک‌تر زندگی می‌کنند برای انجام غربالگری به لحاظ جغرافیایی باید فاصله بسیار زیادی را برای آزمایشگاه‌های تخصصی مربوطه طی کنند و لذا اگر همه مادران باردار را با احتمال یک درصد در تشخیص مونگولی، به سوی آزمایشات تکمیلی بفرستیم و آن‌ها را دچار اضطراب فراوان کنیم، نتیجه حاصله جز بر هم زدن سلامت روانی و ایجاد مخاطرات پر هزینه چیزی نخواهد بود.

وی تاکید کرد: نکته باریک‌تر نیز اینجاست که جنین منگول تشخیص داده شده چون قابل درمان نیست راهی جز کشتن او وجود ندارد فلذا از این حیث به لحاظ اخلاقی و انسانی نیز دچار مشکل می‌شویم و همچنین اینکه این آزمایشات واجد خطاهای مثبت و منفی کاذب بسیار بالایی هست.

علامه با اشاره بر خطاهای مثبت و منفی کاذب که در فرآیند غربالگری، ابراز داشت: برای مثال شما ۱۰۰۰ مادر باردار را آزمایش می‌کنید تا یک جنین منگول را شناسایی کنید از این میان اعلام می‌شود که ۱۰۰ نفر به احتمال یک درصد شانس مونگولی دارند و این ۱۰۰ نفر را به سمت آزمایشات تکمیلی پیچیده‌تر سوق می‌دهید. لذا مجبوریم همه ۱۰۰ مادر را برای تشخیص یک نفر، مورد آزمایشات گران قیمت تکمیلی و پیچیده قرار دهیم در حالی که ۹۹ نفر فرزندشان سالم بوده و فقط ۱ جنین منگول بوده است. به نتیجه تست این ۹۹ نفر مثبت کاذب گفته می‌شود.

این جراح و متخصص زنان و زایمان ادامه داد: مادران باردار برای این آزمایشات تکمیلی یا باید آزمایش خونی تحت عنوان NIPT بدهند که در بسیاری موارد باید برای این کار نمونه خون مادر به خارج از کشور فرستاده بشوند که این منجر به فاش شدن اطلاعات ژنتیکی ایرانیان می‌شود. کما اینکه در حال حاضر با ارسال ۵۰ تا ۸۰ هزار مادر باردار به خارج از ایران، این اطلاعات ژنتیکی در حال فاش شدن است و یا باید مادر را آمنیوسنتز کنیم یعنی از طریق سوزن و از روی شکم مادر مایع دور رحم را برای مطالعات کروموزومی ارسال کنیم که احتمال ایجاد عوارضی از جمله سقط جنین سالم در این روش وجود دارد. این بدان معناست که ما فاقد یک تست تشخیصی بی‌ضرر مطمئن قابل اثبات هستیم.

علامه با اشاره بر راه حل این مشکلات، خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما این است که برخلاف شرایط جاری، پزشکان را برای سوق دادن مادرانی که تمایل به غربالگری یا توان مالی ندارند، در یک فرایند اجباری قرار ندهیم.

وی افزود: بلکه صرفاً بواسطه بهورزان موجود سعی کنیم درباره اینکه فقط یک درصد احتمال مونگولی و نارسی جنین در آزمایشات غربالگری وجود دارد، به مادران اطلاع رسانی کنیم تا ترس و اضطراب‌های مادران باردار را نیز کاهش دهیم.

این عضو هیأت علمی دانشگاه یادآور شد: متأسفانه بارها مادران باردار که جواب آزمایشات غربالگری آنها مثبت شده، اشک ریزان و با اضطراب فراوان به بنده مراجعه کرده‌اند اما وقتی نتیجه آزمایشات را می‌بینم فقط نوشته یک درصد احتمال نارسی جنین وجود دارد و بعد از تفهیم این نکته به مادر، تمامی اضطراب‌های مادر برطرف می‌شود.

کد خبر 5124668

منبع: مهر

کلیدواژه: سونوگرافی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی زایمان مادر زنان باردار زنان جنین سقط جنین طرح غربالگری زنان و زایمان شهرداری تهران شورای شهر تهران ویروس کرونا وزارت آموزش و پرورش آلودگی هوا شهر تهران قوه قضاییه شورای شهر کمیته امداد امام خمینی شهرداری تذکر به شهردار تهران آب و هوا سامانه بارشی وضعیت معابر مادران باردار مادر باردار بیماری ها یک درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۳۴۳۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیش از ۹۰۰ هزار نفر، زیر پوشش غربالگری سلامت قلب

  به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی، رئیس امور بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه تاکنون یک سوم جمعیت بالای ۳۰ سال برای انجام غربالگری قلب به مراکز بهداشت مراجعه کرده اند، از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بقیه هم خواست که با مراجعه سریعتر به این مراکز، تحت غربالگری قلب قرار بگیرند.   دکتر بابک اقبالی افزود: برنامه غربالگری قلب حوزه بیماری‌های غیرواگیر از سن ۳۰ سالگی به بعد انجام می‌شود، به این صورت که برای گروه سنی ۳۰ تا ۶۰ سال، هر سه سال یک بار و برای افراد بالای ۶۰ سال سالی یک بار، است.   وی ادامه داد: در حوزه غربالگری قلب میزان مراجعات در روستا‌ها ۷۰ درصد و در شهر‌ها ۳۰ درصد بوده که بسیار پائین است و ما از موارد باقی مانده در شهر‌ها و روستا‌ها می‌خواهیم که به نزدیکترین مرکز بهداشت مراجعه کنند تا تحت غربالگری قلب قرار بگیرند.   او با بیان اینکه در غربالگری قلب مواردی همچون کلسترول، قند خون، فشار خون، چربی خون، میزان قد و وزن، سابقه خانوادگی و ... مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: در مواردی که احتمال خطر برایشان وجود داشته باشد فاصله زمانی برنامه مراقبتی‌شان کمتر می‌شود و به این افراد دارو‌های موردنیاز متناسب با وضعیتشان تجویز می‌شود.   دکتر اقبالی اضافه کرد: همچنین موارد با وضعیت بدتر و شدیدتر به سطوح ۲ و ۳ ارجاع می‌شوند و اگر فرد بیمار مشکلات دیابت، فشار خون، قند خون و چربی خون را داشته باشند، پرونده جداگانه‌ای برایش تشکیل می‌شود تا که مشکلاتش به‌طور ویژه‌تر و تخصصی‌تر با توجه به سابقه بیماری زمینه‌ای که دارد مورد بررسی و درمان قرار بگیرد.   رئیس امور بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: در موارد غربالگری شده برخی از افرادی که نیازمند آزمایش و پیگیری مجدد بودند، این برنامه را ادامه ندادند که این پیگیری نکردن، آسیب‌زا است و باعث می‌شود مشکلات احتمالی به‌موقع شناسایی و درمان نشوند.   دکتر اقبالی افزود: در مشاوره‌هایی که در حوزه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر انجام می‌شود مواردی همچون آموزش تغذیه سالم، آسیب‌های ناشی از مصرف سیگار و دخانیات، مشکلات ناشی از مصرف نوشیدنی‌های گاز دار و ... ارائه و بیان می‌شود و نیز پاسخگوی سؤالات حاضران در این برنامه‌های مشاوره‌ای هم هستیم.   وی در پایان گفت: با دوری از مصرف دخانیات، تغذیه سالم و فعالیت‌های بدنی و کنترل استرس می‌توان از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کرد.