نوای بربت، عود و تنبور در «سازخانه سعدی»
تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۹۶۸۰۴
«سازخانه سعدی» نخستین کارگاه تخصصی ساخت «بربت، عود و تنبور» است که توسط سه جوان اهل موسیقی اداره می شود و ابزارهای موسیقی ساخت این کارگاه به شهرها و کشورهای اروپایی هم صادر می گردد.
خبرگزاری شبستان_رشت، مهری شیرمحمدی؛ گارژ «علیمهدی» در محله باقرآباد، اگرچه مرکزی برای جمع آوری ضایعات و پسماندهای خشک قابل بازیافت است، اما در انتهای این گارژ سه جوان هنرمند گیلانی، در کارگاه اجاره ای، سازهایی می سازند که به دیگر شهرها و کشورهای اروپایی هم صادر می شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محله باقرآباد با قدمتی حدود ۲۰۰سال از ابتدا به عنوان مرکزی برای تولید صنایع و به ویژه نجاری شکل گرفت. با وجود تغییر در سبک زندگی، هنوز هم در همین محله هنرمندانی هستند که قدر نمی بینند و بر صدر نمی نشینند. تا یک سال پیش کارگاه سازخانه سعدی در راسته اصلی خیابان باقرآباد بود و اکنون به انتهای گاراژ علیمهدی منتقل شده است.
هوای سرد دی ماه و کارگاهی که حفاظش، پلاستیک های بلندی بود که به‌جای در جلوی سرما را می گرفت و سرپرست کارگاه به افتخار ورود یک خبرنگار، مشتی هیزم داخل بخاری هیزمی گوشه کارگاه ریخت. صدای جرق و جرق هیزمی که در بخاری حلبی می سوخت، با نوای موسیقی عود و تنبو و بربت درآمیخت و گفتگو با این سه جوان هنرمند مرا به کاخ خسروپرویز برد که «رامبد» بربت می نواخت و اعراب با ورود به ایران بربت را با خود به صحراهای سوزان بردند و با اندکی تغییر در شکل بربت ایرانی، «عود» را ابداع کردند.
اگرچه «رضا و رامبد» دو برادر دوقلو هستند که هر دو با آوازخوانی پدر با موسیقی آشنا می شوند، اما عدم شباهت این دو شاید موجب شده هر کدام به یک نوع، علاقه هنری شان را دنبال کنند. رامبد اگر چهره شناخته شده ای در گروه موسیقی «گیل آمارد» است، اما تبحر و مهارت رضا در ساخت بربت را ندارد و رضا همچون پدر سرپرستی ۲ جوان دیگر را هم برعهده دارد و تصویر مرحوم «اصغر حسینی» که بر دیوار سازخانه سعدی نظاره گر دستان زحمت کشیده دوقلوهایش است.
رضا حسینی علت نامگذاری سازخانه سعدی را ارادتی که به « ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف» متخلص به «سعدی» شاعر قرن هفتم عنوان می کند.
او می گوید: «سال ۱۳۶۷ من و برادر دوقلویم در محله ساغریسازان رشت به دنیا آمدیم. پدرم صدای خوبی داشت و از دوران کودکی با آوازهای پدر با دنیای موسیقی آشنا شدیم. ۸یا ۹ ساله بودم که به واسطه علاقه ام به صنعت چوب، وارد حرفه نجاری شدم و زیر نظر اساتیدی همچون «مسعود پور غلامی» و «حسین کریمی» نجاری را به صورت حرفه ای آموختم و هنر معرق، منبت، گره چینی و پیکره تراشی را یاد گرفتم. یادم هست در دوران دبستان یک سنتور چوبی درست کرده بودم که از طرف مدرسه به من جایزه دادند. همیشه دوست داشتم در سازسازی مهارت پیدا کنم. از استادم «انوشیروان شعبان زاده» استاد سازنده سه تار تشکر می کنم که استعدادهای هنری و نجاری مرا جهت داد و اکنون پنج سال است که در سازخانه سعدی به صورت تخصصی ساز بربت درست می کنم.
رضا درباره تاریخچه این ساز می گوید: «بربت یک ساز ایرانی است و قدمتی بیش از ۶ هزار سال دارد و طبق نظر باستان شناسان، جزو سازهای باستانی ایران است و درباره بربت ۱۵۷۳سال قبل در سنگ نوشته های آشور و بابل کتیبه داریم. بربت از ایران به بین النهرین بعد به عربستان، مصر و اندلس می رود و در مکان های جدید، تغییراتی می یابد. استاد «قنبری مهر» که از اساتید بزرگ سازهای ایرانی است، چند سال پیش توانست بربت ایرانی را دوباره بازسازی کرده و آن را بنوازد. در سازخانه سعدی به صورت تخصصی عود، بربت و تنبور ساخته می شود و علاوه بر گیلان و دیگر استانها، به برخی از کشورهای اروپایی هم صادر می شود.»
وی درباره دو ساز عود و بربت که شباهت به هم دارند، توضیح می دهد: «اعراب در کاخ خسروپرویز «رامبد» را دیدند که ساز بربت می نواخت. آنها بربت ایرانی را با خود به عربستان بردند و آن را تبدیل به عود کردند. کاسه بربت کوچکتر ، دسته بلندتر و تک شبکه است. ولی کاسه عود بزرگتر، دسته کوتاهتر و سه شبکه است. اعراب سازی به نام «مِزهَر» دارند که با پوست شتر درست می شد. وقتی بربت ایرانی را با چوب ساختند، اسم آن را «عود» گذاشتند. زیرا العود در زبان عربی به معنی «چوب» است. عود در سفر به اندلس تبدیل می شود به «لوت». پس از آن «زریاب کبیر» گیتار را از روی آن می سازد. همه این سازهایی که نام بردم، ریشه در بربت ایرانی دارد.»
حسینی که خود بعدها نواختن دستگاه های موسیقی نظیر تار، کمانچه، ساکسیفون و بربت را آموخته، می گوید: «متاسفانه در کشور ما به هنر و به‌ویژه موسیقی بهایی داده نمی شود. درصورتیکه موسیقی تنها زبان مشترک جهانی است. صنعت ساخت سازهای موسیقی حداقل هشت هزار سال در ایران قدمت دارد و یک صنعت تخصصی است ولی متاسفانه از هنرمندان این حوزه حمایت نمی شود. هر سه ما با وجود فعالیت در گروه های موسیقی ناچاریم برای معیشت، بیشتر وقت خود را در این کارگاه سپری کنیم.»
از ویژگی‌های سازخانه سعدی، استفاده از چوب هایی است که از منازل قدیمی و تخریب شده جمع‌آوری شده است. این هنرمند سازنده بربت ادامه می دهد: «من اعتقاد دارم نباید حیات یک موجود زنده یعنی درخت سالم را گرفت. چوب های مورد استفاده در این کارگاه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰سال قدمت دارند. از خانه های قدیمی که تخریب می شود، چوب درختان آزاد، افرا، ون و راش را تهیه می کنیم. این چوب ها بافت محکمی دارند و برای کار ما مناسب هستند.»
حسینی می افزاید: «ساخت هر بربت حدود ۲۰ روز زمان می برد و کار بسیار مشکلی است. قبلا تنه یک درخت را به صورت یکپارچه تراش داده و به صورت کاسه در می آوردند. ولی اکنون طی یک فرایندی ترکه های برش خورده چوب را کنار هم قرار داده و بعد از پخته شدن شکل می دهند تا به شکل کاسه دربیاید. به لحاظ هزینه بر بودن برخی اقلام نظیر سیم، صفحه چوبی، کاور و رنگ و...، هزینه تمام شده هر بربت افزایش یافته و حدود ۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان می شود . در سازخانه سعدی بسته به جنس حدود چهار میلیون فروخته می شود ولی کارهای ما در دیگر استان ها به قیمت بسیار بیشتری به‌فروش می رود، حتی در تهران بین هشت تا ۱۲میلیون تومان هم فروخته می شود.»
«رامبد» با آوازخوانی های پدر با دنیای موسیقی آشنامی شود و از سال ۱۳۸۵، نواختن نی را می آموزد. سپس نواختن بربت و عود را نزد استاد «آرمان سیگارچی» آغاز می کند. دو سال بعد، رامبد وارد گروه های موسیقی شده و در گیلان و دیگر شهرها از جمله جشنواره های موسیقی فجر و جشنواره های اقوام اجرا دارد. موفقیت ها و افتخاراتی که کسب می کند، وی را برای ادامه این راه تشویق می کند. رامبد ۱۱سال است، عضو گروه موسیقی استاد «ناصر وحدتی» و نوازنده ثابت بربت در گروه «گیل آمارد» است. اگرچه رامبد مدرس موسیقی است، ولی عدم حمایت از هنرمندان و نیاز به امرار معاش، او را واداشت در سازخانه سعدی در کنار برادرش کار کند.
«رامین گیلانی» جوان‌تر از بقیه است. ۲۹سال سن دارد و چهار سال پیش نواختن ساز تنبور را آغاز کرده است و به دلیل علاقه به کارهای فنی وارد سازخانه سعدی شده و زیر نظر رضا، تنبور می سازد. رامین درباره ساز تنبور می گوید: «ساز تنبور هم یکی از اصیل ترین سازهای ایرانی است و ردپای هفت هزار ساله آن در شوش و بیستون پیدا شده است.»
وی می افزاید: «تنبور جزو سازهای مقامی و عرفان ایرانی است و در مراسم های خاص نواخته می شود. در نواحی کردستان این ساز زنده نگه داشته شده است. تنبور به لحاظ شکلی شبیه بربت است اما به لحاظ سایز و تکنیک نواختن تفاوت هایی دارد.»
نوای عود، بربت و تنبور این اساتید موسیقی لابه لای سمباده و رنده نجاری گم می شود و دستان هنرمندی که زبان مشترک جهانی را خوب فهمیده اند.
پایان پیام/595منبع: شبستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۹۶۸۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم ایران چگونه می‌توانند به مردم جهان کمک کنند؟
به گزارش خبرنگار مهر، هفدهمین قرار تماشا با اکران یکی از مهم‌ترین آثار سینمای استرالیا برگزار خواهد شد، با تماشای این فیلم نگاه خیلی دقیق‌تری نسبت به فعالیت رسانه‌ها شده است. تماشای واقعیت‌هایی که شاید تا به امروز برای شما موضوعیت نداشته است.
شناخت این واقعیت‌ها به تماشاگر کمک خواهد کرد از جامعه خود در برابر جهل به خوبی دفاع کند. مردم ایران با تماشای این اثر رسالت تاریخی خود را بازخوانی می‌کنند و نقش خود را در جهان امروز پیدا خواهند کرد.
اگر می‌خواهید از ملت ایران در جنگ جهانی رسانه‌ای محافظت کنید تماشای این فیلم درس‌های بسیار مهمی برای شما خواهد داشت. و تبیین خواهد شد که فعالان رسانه‌ای ایران در کشورهای همسایه چه وظیفه‌ای دارند؟ با کدام خبرنگاران باید مقابله کنند؟
قرار تماشای این هفته در خیابان استانداری، گذر سعدی، عمارت تاریخی سعدی برگزار خواهد شد.
کد خبر 6086472
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس