افزایش بستری شدگان کرونا در مازندران؛ چه باید کرد؟!

 

تذکر: کلیه آمارهای مورد استفاده در این متن صرفا بر اساس آمارهای منتشر شده قبلی  و از منابع رسمی می باشد. 

استان مازندران با جمعیتی برابر با 3283582 نفر در شمال کشور ایران قرار دارد. از نظر نظام سلامت، شهرستانهای این استان تحت مدیریت دو دانشگاه علوم پزشکی مازندران (جمعیت تحت پوشش 2751652 نفر) و دانشگاه علوم پزشکی بابل (جمعیت تحت پوشش 531930 نفر) قرار دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  

در یکی از روزهای همین هفته، استان مازندران 257 بیمار جدید کووید-19 را بستری نموده و 25 نفر از مردم خود را نیز از دست داد. این در حالی بود که در کل کشور، 437 بیمار کووید-19 بستری شده و 89 نفر نیز فوت نموده اند. به این ترتیب این استان همانند دو هفته اخیر، حدود 60 درصد از کل بستری شدگان و 30 درصد از فوتیهای به علت بیماری کووید-19 را به خود اختصاص داده است (1). 

در این استان از ابتدای اپیدمی نسبت بیمار مثبت به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت برابر با 3/16 بوده که از میانگین کشوری (8/15) بیشتر بود. در موج دوم این شاخص به حدود 12 (در کشور 5) و در موج سوم به حدود 7 (مشابه کشور) به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت رسیده است. در این استان از حدود اوائل آذر این موج با بروز 5 در 100 هزار نفر جمعیت شروع شده و سپس افزایش داشته است. در این زمان (اوائل آذر) استانهای همسایه اش، گیلان و گلستان قله موج سوم خودشان را طی می کردند که در بدترین شرایط از موج سوم شان،  بروز بیماران بستری در این دو استان کمتر از 5 مورد به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت بوده است (2).

از ابتدای اپیدمی کرونا در اسفند سال 1398 تا پایان دیماه 1399، در این استان 53688 بیمار قطعی کووید-19 بستری شده (47042 بیمار در شهرهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران و 6646 بیمار در شهرهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بابل)، و تعداد 2588 بیمار قطعی کرونا (تست پی سی آر) فوت نمودند (2125 نفر در شهرهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران و 463 نفر در شهرهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بابل). به عبارتی دیگر حدود 10 درصد از بستری شدگان قطعی فوت نمودند (55/9 و 56/10 درصد به ترتیب در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران و بابل) و این در حالیست که این نسبت در کشور حدود 5 درصد است. به عبارت دیگر نسبت فوت شدگان در افراد بستری در بیمارستانهای این استان حدود دو برابر کشور است. 

از ابتدای اپیدمی کرونا در اسفند سال 1398 تا پایان دیماه 1399، در این استان نسبت فوت شدگان قطعی کووید-19در این استان به ازای هر 100000 نفر جمعیت، 158 می باشد (154 و 180 به ترتیب در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران و بابل). این نسبت در مدت مذکور در کشور ایران 68 می باشد. به عبارت دیگر نسبت فوت شدگان به ازای جمعیت در این استان حدود 3 برابر کشور است. 

بر اساس آمار ثبت احوال کشور، در زمستان سال 1397 و بهار و تابستان 1398 در این استان 12599 فوتی ثبت شده و این در حالیست که در زمستان 1398 و بهار و تابستان 1399، 16432 مورد مرگ ثبت شده است. یعنی در این مدت 7 ماهه (اسفند 98 تا پایان شهریور 1399) حداقل 3833 مورد را می توان به کووید-19 منتسب کرد. اما باید بدانیم حداقل مرگ به دلائل تصادفات (یکی از دلائل اصلی مرگ در استان) بنا بر گزارشات غیر رسمی حداقل 35 درصد کاهش یافته است. بر این اساس تعداد مرگهای منتسب به بیماری کووید-19 در این استان از آغاز اپیدمی تا پایان شهریور 1399، خیلی بیشتر از 3833 مورد آمار ثبت احوال و یا 2588 مورد آمار دانشگاههای علوم پزشکی مازندران و بابل است (3). 

مکررا این سوال مطرح می شود که برای برون رفت از شرایط موجود چه باید کرد؟ 

به نظر می رسد، لازم باشد هر چه سریعتر به موارد ذیل رسیدگی و مشکلات مرتبط با آن مرتفع گردد:

1-      توجه به فرایند بیماریابی و انجام آزمایشات تشخیصی پی سی آر و ارتقاء آن. احتمالا تعداد تست انجام شده در این استان از میانگین کشوری بسیار کمتر بوده و زمان تحویل پاسخ آن نیز طولانی می باشد. همین امر نسبت تستهای مثبت به کل موارد تست داده شده را بسیار افزایش داده و احتمالا بسیاری از افراد با علائم خفیف نیز تست نمی دهند و در جامعه در حال گردش می باشند. جواب تستها هم وقتی دیر مشخص می شود، سبب می گردد تا افراد با علائم مشخص تر نیز تکلیفشان مشخص نشده و هم در جامعه در حال گردش بوده و هم دیر به بیمارستانها مراجعه نموده و نسبت مرگ و میر را افزایش دهد. 

تذکر 1: تست سریع (رپید تست) دارای ارزش تشخیصی مطلوبی نیست. سازندگان کیت، حساسیت و ویژگی انرا در شرایط ارمانی به ترتیب 70 و 90 درصد اعلام نمودند. بر این اساس اگر شیوع بیماری را در افرادیکه برایشان تست رپید انجام می دهیم خیلی بالا و 30 درصد هم لحاظ کنیم، یک برآورد ساده ارزش تشخیصی (ارزش اخباری مثبت) آن را حدود 25 درصد، نشان می دهد (احتمال ابتلاء به کووید-19 در فردی با نتیجه تست رپید مثبت، حدود 30 درصد است). به عبارت دیگر برای غربالگری ما به تستهای با حساسیت بسیار بالاتری از 70 درصد نیاز داریم.

تذکر 2: با این شرایط برای غربالگری در افراد علامتدار، بهتر است کلیه افراد علامتدار را بیمار فرض کرده و مراقبت و پیگیری برای ایزولاسیون آنها و همچنین قرنطینه نمودن افراد در تماس با آنها در دستور کار قرار گیرد. 

2- انجام بیشتر ردیابی تماسها و افزایش کیفیت آن. خانواده ها و افراد در تماس نزدیک با بیماران مثبت می بایست به طور دقیق بررسی شده و رها نشوند. این افراد می بایست به طور فعال مراقبت شوند. در مرحله بعد افراد علامتدار کشف شده نیز نباید رها شوند. این افراد می بایست ایزوله و یا قرنطینه شوند. می بایست با یک برنامه منسجم و دقیق و با جلب اعتماد بین مراقبین و مردم این کار را انجام داد. استان مازندران (در کنار استان فارس) پزشک خانواده داشته و ماهانه میلیاردها تومان صرف اجرای این پروژه می کند (4). به نظر می رسد این بستر نتوانسته آنطور که باید در این زمینه موفق عمل نماید. نویسنده از کیفیت اجرای طرح پزشک خانواده در استان فارس مطلع نیست اما از نظر مدیریت اپیدمی بیماری کووید-19 (نسبت بستری و فوت)، استان فارس جزء موفق ترین استانهای کشور بوده و بعید نیست که نقش پزشک خانواده در آن بسیار موثر بوده باشد. طرح شهید سلیمانی سعی کرده این خلاء ها را پر کند اما به نظر می رسد می بایست در کیفیت اجرای این طرح در استان می بایست ارزیابی دقیقی صورت گیرد. نویسنده این سطور، در نیمه اول اسفند 1398 برای ردیابی تماسها برای بیماران بستری، برنامه ای را طراحی نموده و از طرف مسئولین محترم دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز به وزارت بهداشت منعکس شده اما متاسفانه در این استان اجرائی نشد (5). 

3- کنترل فرآیند ارائه خدمات درمانی در بیمارستانها. هم اکنون مشاهده می شود که نسبت کشندگی بیماران بستری در بعضی از بیمارستانهای استان بسیار بالا می باشد. ضمن بررسی شاخصهای کلیدی عملکردی مانند مدت زمان طول کشیده از زمان علامتدار شدن تا بستری، مدت زمان طول کشیده شده از زمان بستری تا فوت، اشغال تخت در نظر گرفته شده برای بیماران کووید-19، انجام ویزیت روزانه، انجام به موقع مشاوره های پزشکی، خطاهای سرویس دهی کلینیکال، خطاهای سرویس دهی پزشکی (اکسیژن، دارو و دوزاژ)، مدت زمان انتظار از زمان اعلام نیاز به دستگاه ونتیلاتور تا قرار گیری زیر دستگاه ونتیلاتور، مدت زمان انتظار از زمان اعلام نیاز به بستری در بخش ویژه تا رفتن به بخش ویژه و ... از آنها داشبورد عملیاتی تهیه شده و در ستادهای کرونا به طور مرتب مورد بحث گرفته و سپس راه حلهایی برای ارتقای فرآیندها را به همراه داشته باشد.    

4-ارتباط مستمر بین مسئولین و ارائه دهندگان خدمات نظام سلامت و مردم. ارائه گزارش در خصوص راههای کسب عفونت افراد مبتلا شده در زمان اخیر (روز و هفته) به مردم هر منطقه یکی از اساسی ترین و موثرترین راهکارهاست. مردم می بایست بدانند در شرایط حاضر چه عوامل و راههای اصلی سبب بیمار شدن افراد شده تا از آن عوامل پرهیز کنند. طراحی برنامه های ارتباط مستمر بین ارائه کنندگان خدمات و مردم بسیار ضروری هست. 

5- ثبات و منطقی نمودن شیوه در تعیین سطوح هشدار مناطق (در قالب رنگ بندیها). به نظر می رسد محاسبات انجام شده برای تعیین سطوح هشدار به درستی انجام نمی شود. از طرف دیگر لازم است هر سطح هشداری حداقل 2 هفته دوام داشته باشد، نه اینکه هر چند روز تغییر یافته و عملا سبب کم اثر شدن و باعث سردرگمی سیاستگذاران و مردم شود. عملا آنچه مشاهده می شود، اینستکه غیر از نوع برخورد نیروهای پلیس و مردمی در مبادی ورودی، تغییر خاصی در چهره شهرها (باز بودن اماکن و رعایت مردم) در سطوح هشدار مختلف (رنگ قرمز و نارنجی و ...) مشاهده نمی شود.   

6- نظارت دقیق تر بر اجرای پروتکلها در اماکن ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی دولتی و خصوصی. بررسیهای میدانی وضعیت نامناسبی را نشان میدهد.

7- نظارت دقیق تر بر اجرای پروتکلها در اماکن ارائه دهنده خدمات. بررسیهای میدانی وضعیت نامناسبی را نشان میدهد. 

8- اعمال محدودیت و سازوکار منطقی بر تحرک جمعیتی داخل استانی و بین شهری. می بایست دلائل این رفت و آمدها بررسی و سپس مرتفع گردند تا نیاز به این تحرکها کمتر گردد.

9- اعمال محدودیت و سازوکار منطقی بر تحرک جمعیتی بین استانی. ورود و خروج بی محابای خودروها و یکطرفه کردن جاده های ورودی و خروجی به این استان از نکات عجیب مشاهده شده است. پیشنهاد می شود داشتن آزمایش منفی پی سی آر انجام شده در 48 ساعت اخیر در موقع ورود و خروج به این استان الزامی گردد. برای اجرای آن از ظرفیت آزمایشگاههای خصوصی استفاده گردد. به نظر می رسد این کار سهم قابل توجهی در کاهش مسافرتهای بی مورد خواهد داشت.

10- نظارت جدی تر بر تعطیلی بازارچه های محلی

11- نظارت جدی تر بر تعطیلی بازارچه های مسقف

12- نظارت جدی تر بر رعایت پروتکلها در وسائل حمل و نقل عمومی

13- گسترش خریدهای غیر حضوری

شکل 1. تعداد بستری روزانه و میزان آن در هر 100000 نفر در کل کشور از ابتدای اسفند سال 1398 الی پایان دی 1399

شکل 2. تعداد بستری روزانه و میزان آن در هر 100000 نفر در استان گلستان از ابتدای اسفند سال 1398 الی پایان دی 1399

شکل 3. تعداد بستری روزانه و میزان آن در هر 100000 نفر در استان گیلان از ابتدای اسفند سال 1398 الی پایان دی 1399

شکل 4. تعداد بستری روزانه و میزان آن در هر 100000 نفر در استان مازندران از ابتدای اسفند سال 1398 الی پایان دی 1399

*دانشیار اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

--------------------------------

منابع:

1- @mazandaraniribnews

2- https://t.me/mask_application

3- https://www.sabteahval.ir/avej/Page.aspx?mId=49826&ID=2182&Page=Magazines/SquareshowMagazine

4- https://www.irna.ir/news/83118979/%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D8%B5%D8%AF-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86

5- https://t.me/AlipourEpidemiologist

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۳۵۱۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اجرای پویش سلامت دهان و دندان، از امروز

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس،معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیماری‌های دهان و دندان را به عنوان شایع‌ترین بیماری غیرواگیر برشمرد و از اجرای پویش سلامت دهان و دندان، با هدف ارتقای آگاهی عمومی از هفدهم تا نوزدهم اردیبهشت ۱۴۰۳ خبر داد.

دکتر عباس رضاییان زاده با یادآوری شعار جامعه جهانی دندانپزشکی با عنوان «دهان شاد و سالم، بدن شاد و سالم» گفت: پویش سلامت دهان و دندان از از هفدهم تا نوزدهم اردیبهشت، با هدف افزایش آگاهی جامعه درباره اهمیت سلامت دهان و دندان برگزار می ‌شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماری ‌های دهان و دندان به عنوان شایع ترین نوع بیماری های غیرواگیر نام برد و افزود: بیماری‌ های دهان و دندان با سایر بیماری ‌های غیرواگیر عوامل خطر مشترک دارد و نقش آن‌ها در بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری های تنفسی، بیماری های گوارشی، زایمان زودرس و تولد نوزادان کم وزن در هنگام تولد مشخص شده است.
دکتر رضائیان زاده با اشاره به روزشمار پویش سلامت دهان و دندان افزود: هفدهم اردیبهشت به عنوان نخستین روز این پویش با شعار «دهان دریچه سلامت»، هجدهم اردیبهشت با شعار «سلامت دهان و دندان، سلامت کودک » و نوزدهم اردیبهشت نیز با شعار «نقش سازمان‌های دولتی و نهادهای مردمی در سلامت دهان و دندان» گرامی داشته می شود.
به گفته این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، عواملی موثر در بیماری های ناحیه دهان و دندان، می تواند در دیگر قسمت های بدن نیز ایجاد بیماری کند، به عنوان مثال بین بیماری های شدید لثه و دیابت و همچنین بیماری های قلبی و عروقی و بیماری های دهان و دندان و لثه ارتباط وجود دارد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز بادعوت از مردم برای شرکت در این پویش گفت: در طول اجرای این پویش و با همکاری سایر سازمان‌ها و نهادها، برنامه‌های مختلفی برای گروه‌های کودکان، دانش‌آموزان و سایر شهروندان اجرا می‌شود که مهم‌ترین هدف آن معرفی عوامل خطر و چگونگی مراقبت از سلامت دهان و دندان است.