افق تیره، پس از ماه عسل عربستان- آمریکا
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۸۸۰۵۰۷
در سرمقاله ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ روزنامه شرق به قلم جاوید قربان‌اوغلی دیپلمات بازنشسته می خوانیم: بااین‌حال جو بایدن در اولین روزهای شروع کار در کاخ سفید، سیاست‌هایی را اتخاذ کرد که به یقین به مذاق رهبران سعودی چندان خوشایند نیست. دونالد ترامپ با وجود به‌کارگیری عبارات سخیف و توهین‌آمیز درباره عربستان، به دلیل کاملا روشن منافع مادی، پروژه‌های بزرگ و قراردادهای کلان تسلیحاتی همه تخم‌مرغ‌های آمریکا را در سبد ریاض گذاشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تیم سیاسی- امنیتی بایدن در حال طراحی سیاست جدید آمریکا در خاورمیانه و اصلاح رویکردهای ترامپ است. برنامه تیم جدید کاخ سفید در منطقه و تفاوت محسوس رویکردهای بایدن با ترامپ از عوامل نگرانی عربستان است. پیش‌بینی می‌شود در پرتو سیاست بایدن، رابطه سعودی با آمریکا روزهای سختی را سپری خواهد کرد. جو بایدن و معاونش به‌صراحت تأکید کرده‌اند که روابط با عربستان را ارزیابی مجدد خواهند کرد و به حمایت از عربستان در جنگ یمن پایان خواهند داد؛ کاری که بایدن پس از مراسم تحلیف در اولین روزهای استقرار در کاخ سفید به قول خود عمل کرد و آن را انجام داد؛ حوثی‌ها را از لیست سازمان‌های تروریستی خارج کرد و فروش تسلیحات به عربستان- حتی برای کوتاه‌مدت- را متوقف کرد. دستور سری ترامپ در عدم انتشار اسناد جنایات بن‌سلمان درباره خاشقجی را لغو کرد و قرارداد فروش هواپیماهای پیشرفته بمب‌افکن F۳۵ به امارات، متحد اصلی عربستان را لغو کرد و ایتالیا را برای تحویل‌ندادن موشک به سعودی تحت فشار قرار داده است. اگرچه این موارد را نمی‌توان به معنای تغییر استراتژی آمریکا درباره سعودی برشمرد و از «شکاف عمیق» در روابط واشنگتن- ریاض صحبت کرد، همین گام‌ها از سوی بایدن نیز برای رهبران محافظه‌کار سعودی نگران‌کننده است.
از منظر تیم بایدن شاهزاده جاه‌طلب، عربستان را به متحدی مشکل‌ساز و غیر قابل دفاع در برخی سیاست‌ها برای آمریکا تبدیل کرده است. پنج سال است که محمد بن‌سلمان جنگ بیهوده‌ای را در یمن به راه انداخته که تاکنون ده‌ها هزار کشته و زخمی به‌ویژه از زنان و کودکان به جای گذاشته است؛ موضوعی که بایدن در جریان کمپین انتخاباتی، پایان‌دادن به این تراژدی شرم‌آور را از اولویت‌های سیاست‌های خود اعلام کرد. محمد بن‌سلمان مخالفان خود را بازداشت و زندانی کرد و جمال خاشقجی را به طرز فجیعی از میان برداشت. همچنین هنوز زوایای ناپیدای نقش عربستان و شهروندان این کشور در حادثه ۱۱ سپتامبر همچنان مورد بحث محافل سیاسی و امنیتی آمریکاست. عربستان از همان اولین روزهای پیروزی بایدن تلاش‌های گسترده‌ای را برای تأثیرگذاری بر تیم جدید حاکم بر کاخ سفید آغاز کرد.
آنچه نگرانی عربستان را درباره آینده روابط ریاض- واشنگتن تشدید می‌کند، هم‌زمانی سیاست‌های سختگیرانه بایدن درباره عربستان با رویکرد آمریکا در تعامل با ایران، عمده‌ترین رقیب منطقه‌ای سعودی است. محمد بن‌سلمان برخلاف قواعد شناخته‌شده پادشاهی محافظه‌کار سعودی در برابر ایران در چهار دهه گذشته، رویکرد خصمانه‌ای را در مقابل ایران اتخاذ کرد. شرط‌بندی شاهزاده سعودی در اتخاذ این رویکرد و تبدیل‌شدن به قدرت هژمونیک منطقه، سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران، تلاش برای تحمیل دشواری‌های اقتصادی به ایران متأثر از تحریم‌های بی‌سابقه و اطمینان از حمایت تمام‌عیار آمریکا از این کشور در تقابل تهران- ریاض بود. موضوعی که در ماجرای حمله وسیع موشکی به تأسیسات عظیم نفتی آرامکو و همچنین عدم پاسخ آمریکا به سرنگونی پهپاد پیشرفته آمریکا توسط پدافند جمهوری اسلامی ایران، تردیدهای جدی را در تعهدات آمریکا در مقابل عربستان ایجاد کرد. ترامپ به‌روشنی «امنیت در برابر پول» را مطرح کرد و به‌طور بی‌سابقه‌ای با لحنی تحقیرآمیز به رهبران سعودی گفت اگر خواستار حمایت آمریکا در تأمین امنیت این کشور هستند، باید هزینه آن را بپردازند.
امنیت مهم‌ترین دغدغه رهبران سعودی است. در سیاست داخلی، اقدامات محمد بن‌سلمان در مقابل مخالفان خود که برخی از آنها از خانواده سلطنتی هستند، رقابت برای جایگزینی پادشاه بیمار و کهنسال این کشور و جایگاه به‌ظاهر محکم محمد بن‌سلمان را تشدید کرده است. در سیاست‌های منطقه‌ای نیز عربستان نگرانی‌های عمده‌ای در آینده جنگ یمن دارد. رویکرد عربستان به اسرائیل نیز در همین زمینه قابل تحلیل است و ازسرگیری روابط ریاض- تل‌آویو، گزینه‌ای مناسب برای آنهاست.
عربستان از تغییر سیاست‌های آمریکا در برابر ایران بیمناک است و با استفاده از همه امکانات و ازجمله نفوذ اسرائیل در آمریکا و پایتخت‌های اروپایی درصدد جلوگیری از این رویداد مهم است. شکست «فشار حداکثری ترامپ»، اعلام بازگشت به برجام از سوی بایدن، انتخاب تیم سیاسی- امنیتی که به تعامل با تهران شهرت دارد و اثرات اولیه این تغییر در برخی گشایش‌های اقتصادی برای ایران، نمایانگر تغییر فضای سیاسی تهران- واشنگتن، ازجمله نگرانی‌های عربستان است. لابی دلارهای نفتی عربستان، جاذبه قراردادهای کلان و فشارهای اسرائیل به فرانسه، الیزه را به اتخاذ رویکردی غیرمتعارف وادار کرد. به سهولت می‌توان رد پا و فعالیت‌های مشترک دیپلماتیک سعودی و اسرائیل را با تأثیرگذاری بر رویکرد آمریکا در مقابل ایران در اظهارات اخیر مکرون درباره برجام مشاهده کرد. رئیس‌جمهور فرانسه خواستار حضور عربستان در گفت‌وگوهای احیای برجام شده که در واقع شکل جدیدی از توافق هسته‌ای است. این در حالی است که برجام توافقی بین شش قدرت جهانی با ایران است که با قطع‌نامه ۲۲۳۱ به توافقی بین‌المللی تبدیل شده و با وجود خروج آمریکا از آن، از منظر قواعد نمی‌توان شاکله آن را بر هم زد.
پیش‌بینی می‌شود سیاست کاهش تنش در منطقه در دستور کار بایدن قرار گیرد. این رویکرد عربستان و محمد بن‌سلمان را برای پایان‌بخشی به جنگ یمن و اتخاذ رویکردی مسالمت‌آمیز در برابر ایران به‌عنوان یکی از بازیگران مهم تحولات یمن، تحت فشار قرار خواهد داد. پیام‌های متعدد ایران به عربستان در راستای این سیاست که بارها از سوی روحانی و ظریف اعلام شده، سیگنال مثبتی برای پیگیری این رویکرد از سوی بایدن و به نفع سیاست‌های منطقه‌ای و کاهش فشار بر ایران است که باید آن را به طور جدی دنبال کرد.
تلاش برخی از اعضای کنگره آمریکا در بازگشایی پرونده قتل خاشقجی در کنار رویکرد آمریکا درباره جنگ یمن از دیگر عوامل تأثیرگذار بر روابط عربستان و آمریکاست. محمد بن‌سلمان طراح و مجری این قتل فجیع در زمان ترامپ با استفاده از پول، لابی گسترده و دادگاه نمایشی به‌اصطلاح عاملان آن، توانست از تأثیرات این قتل خود را مصون نگه دارد. زمزمه‌های گشوده‌شدن این پرونده در زمان بایدن هشداری جدی به محمد بن‌سلمان و آینده رهبری سیاسی این کشور است.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: برجام یمن دونالد ترامپ برجام یمن دونالد ترامپ عربستان سعودی جو بایدن اخبار کنکور محمد بن سلمان بر ایران سیاست ها کاخ سفید جنگ یمن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۸۰۵۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پژوهشگر فلسطینی: اعتراضات دانشجویی، نتانیاهو، بایدن و حتی ترامپ را سردرگم کرده است
«محمد جرادات» نویسنده و پژوهشگر سیاسی فلسطینی درباره تظاهرات اخیر دانشجویان دانشگاه‌های آمریکایی که در حمایت از ملت فلسطین به ویژه غزه در برابر جنایات رژیم صهیونیستی و در اعتراض به سیاست‌های آمریکا در حمایت از این رژیم برگزار شد، گفت: این اعتراضات که دانشگاه‌های آمریکا شاهد آن است به دانشگاه‌های اروپایی، استرالیایی و دانشگاه‌هایی در آسیا، جهان عرب و اسلام از جمله ایران و لبنان و حتی دانشگاه بیرزیت در کرانه باختری فلسطین گسترش یافت
وی اظهار داشت، این دانشگاه‌ها در خیزش جهانی خود حامل پیامی بسیار قوی برای آمریکا و سیاست‌های استعماری و استکباری آن در مقابله با مظلومان جهان به ویژه مردم فلسطین و غزه هستند که از زمان حمله هفتم اکتبر مقاومت فلسطین در معرض کشتار جمعی از سوی اسرائیل قرار گرفتند؛ حمله‌ای که هدف آن دفاع و پیروزی ملت فلسطین در برابر هفتاد و پنج سال مظلومیت و مقابله با اشغالگری رژیمی بود که موجودیت خود را بر فراز تپه های فلسطین اشغالی بنا کرد.
جرادات عنوان داشت، این اعتراضات و این جنبش‌ها در دانشگاه‌های آمریکا از سوی دانشجویان متعلق به نسل دهه بیست هستند؛ نسلی که به نظر می‌رسد به نخبگان و گروه سیاسی حاکم آمریکا در سنا و کنگره و احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه و این نخبگان سیاسی که اسیر لابی صهیونیستی شده‌اند اعتقادی ندارند.
وی ادامه داد: یکی از این سیاستمداران فاقد اراده آمریکایی را دیدیم که به «نعمت شفیق»، رئیس دانشگاه کلمبیا می‌گوید «آیا می‌دانید اسرائیل موهبتی از جانب خداست و وقتی در مقابل اسرائیل می‌ایستید نفرین می‌شوید». این سیاستمدار آمریکایی به این طرز عجیب و وحشتناک درباره پرستش اسرائیل صحبت می‌کند.
پژوهشگر فلسطینی تصریح کرد: بنابراین، این جنبش دانشجویی آمریکایی که علیه سیاست‌های آمریکا شورش کرده، انتظار ندارد که این نخبگان سیاسی موضع خود را تغییر دهند، زیرا آنها با اسرائیل به عنوان یک معبود برخورد می‌کنند و آن را فراتر از منافع آمریکا می‌دانند. این افراد به اسرائیل به عنوان مروارید تاج تمدن غرب می‌نگرند. بنابراین، این بیگانگی فرهنگی و بیگانگی سیاسی که نخبگان سیاسی در آمریکا، بخش‌هایی از اروپا، در آلمان و در انگلیس از آن رنج می‌برند، در بینش و فرهنگ غرب علیه ملت عربی و اسلامی ریشه دوانده است. بنابراین آنها به عنوان مثال با ایران به عنوان یک اشتباه موجودیتی برخورد می‌کنند. چرا؟ چون تسلیم سیاست اسرائیل در منطقه نمی‌شود و در مقابل سیاست آمریکا ایستاده است که می‌خواهد اسرائیل مقصد و قبله همه سازشکاران و عادی‌سازان روابط و کسانی باشد که منافع آنها و منافع اسرائیل را تامین می‌کنند.
نویسنده فلسطینی درباره آثار و نتایج این انتفاضه دانشجویی آمریکایی عنوان داشت، جنبش آمریکایی امروز در چندین سطوح فوایدی داشته و اگر تشدید شود، ممکن است نتایج بیشتری محقق کند. این جنبش، نتانیاهو و تیمش در تل‌آویو، بایدن و حتی ترامپِ کاندیدای انتخابات را سردرگم کرده و همه را در مظان اتهام قرار می‌دهد. اکثریت این نسل جدی می‌خواهند سیاست آمریکا را از خدمت کردن مطلق به منافع رژیم اسرائیل دور نگه دارند و جلوی جنایات را در غزه بگیرند.
جرادات تصریح کرد: این دانشجویان در ابتدای جنبش خود مطالبات ساده‌ای را مطرح کردند، به طور مثال، از دانشگاه کلمبیا خواستند تمام تحقیقاتی را که برخی از دانشجویان به نفع وزارت جنگ رژیم اسرائیل انجام می‌دهند و در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین و توسعه برخی موشک‌ها است متوقف کند. آنها می‌خواستند دانشگاهشان از شرکت‌هایی که با ارتش اشغالگر سر و کار دارند فاصله بگیرد، اما رئیس دانشگاه با وجود اینکه اصالتا عرب است، به پلیس مجوز ورود به حریم دانشگاه را داد و از ارتش آمریکا خواست به دانشگاه‌ها حمله‌ور شود.
وی افزود: ۴۰ دانشگاه آمریکایی درگیر چیزی شبیه انقلاب و جنبش هستند. این امر نمی‌تواند سیاست آمریکا را تغییر دهد، مگر اینکه وارد حوزه قضایی شود و دستگاه قضایی آمریکا نسبت به این خیزش دانشجویی جانبدارانه وارد عمل شود و یا اینکه تبدیل به یک جریان سیاسی انتخاباتی شود که وضعیت سیاسی انتخاباتی را علیه حزب دموکرات و حزب جمهوری‌خواه تغییر دهد.
نویسنده فلسطینی در پاسخ به میزان اثرگذاری جنبش‌هایی از این دست بر سیاست‌های آمریکا گفت: بله این جنبش‌ها می‌تواند تاثیرگذار باشند. اما کسانی که دنیا را فقط با عینک اسرائیل می‌بینند، خواه بایدن و یا ترامپ و احزابشان، این افراد قطعا به این نسل جدید اهمیت نمی‌دهند و بایدن دانشجویان دانشگاه خود را اینگونه خطاب قرار می‌دهد که شما متوجه نیستید و این مربوط به مرحله ناپختگی سیاسی است. بنابراین یک انفصال و جدایی ذهنی و شکاف بزرگ در این نسل وجود دارد؛ نسل پیر در آمریکا و این نسل جوان. اما اگر این نسل جوان بتواند ابتکار عمل را در دست بگیرد و واقعیت را تحمیل کند، اوضاع می‌تواند تغییر کند، اما این امر نیازمند زمان، افزایش تحرکات و تحولات بسیاری است که چه بسا فراتر از جنبش سیاسی دانشجویی می‌رود.
انتهای پیام
منبع: خبرگزاری ایسنا
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت