به نقل از «مهر»

تکاپوی خبرنگاران در روزهای پر تب و تاب انقلاب

تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۹۴۲۶۶۶

به گزارش خبرگزاری مهر، ایران نوشت: تب و تاب انقلاب در تحریریه روزنامه جاری بود و همه خبرنگاران و عکاسان تلاش می‌کردند چشم و گوش مردم باشند. مردم به روزنامه‌ها بیشتر از رادیو و تلویزیون اعتماد داشتند. سند آن هم روزنامه‌هایی که به چاپ چهارم و پنجم می‌رسید و مردم ساعت‌ها مقابل کیوسک‌ها صف می‌کشیدند تا بتوانند روزنامه بگیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روزهایی که خبری از اینترنت و تلفن همراه نبود و این روزنامه‌ها بودند که تمامی رسالت اطلاع‌رسانی را برعهده داشتند و نقش مهمی در به ثمر رسیدن انقلاب ایفا کردند. خیلی از خبرنگاران نسل دهه ۵۰ معتقدند روزنامه نگاری بحران در همان روزهای انقلاب ۵۷ رقم خورد.
بیژن نفیسی یکی از روزنامه‌نگارانی است که آن روزها دبیری گروه اجتماعی روزنامه اطلاعات را برعهده داشت. از نگاه او روزنامه‌نگاری بحران سال‌های منتهی به انقلاب شکل گرفت و خبرنگاران تجربه عملی باارزشی را در روزنامه‌نگاری پشت‌سر گذاشتند: «یکی از مسائل مهم در روزنامه‌نگاری بحران مشاهده است. بر این اساس خبرنگاران با حضور در محل اتفاق یا رویداد را بی‌واسطه مشاهده می‌کردند. در کنار آن باید مراقب خود هم می‌بودند تا بتوانند اطلاع‌رسانی کنند. ما به خبرنگاران می‌گفتیم شما راوی اخباری هستید که میلیون‌ها نفر در انتظار خواندن آن هستند، پس اول از همه مراقب خودتان باشید. ۱۰۰ خبرنگار و دبیر سرویس و شورای سردبیری مثل زنجیر به هم وصل بودند و در هر نقطه‌ای از شهر تجمع یا تظاهراتی بود خبرنگار باید آنجا حاضر می‌شد.
روزنامه‌های مهم کشور مثل کیهان و اطلاعات چاپ عصر بودند و خبرنگاران از صبح برای کسب خبر بیرون می‌رفتند و قبل از ۱۲ برمی‌گشتند. با ورود هر خبرنگار ولوله عجیبی در تحریریه به راه می‌افتاد. تحریریه در جوش و خروش بود. تلفن‌ها مرتب زنگ می‌خورد و تیم‌های خبری به هر طرف اعزام می‌شدند. خستگی معنا نداشت؛ هر شب تعدادی از بچه‌ها هم شیفت می‌ماندند تا اگر اتفاق مهمی افتاد بلافاصله به محل حادثه بروند. چاپ روزنامه، سربی بود و عکس‌ها هم باید روی سرب کلیشه می‌شد. خبرها باید سریع نوشته می‌شد تا بخش فنی حروف سربی آن را آماده کند. عکاسان هم فیلم دوربین را به تاریکخانه می‌بردند و چاپ می‌کردند. بعضی روزها روزنامه اطلاعات به چاپ چهارم می‌رسید و هر وقت خبر جدید و مهمی می‌آمد، در چاپ بعدی آن را منتشر می‌کردیم و به کیوسک روزنامه‌فروشی‌ها می‌رساندیم.»
نفیسی به تجربه باارزش روزنامه‌نگاری در سال ۵۷ و خلاقیت خبرنگاران اشاره می‌کند و می‌گوید: «در شرایط بحران هر لحظه خبر جدیدی می‌رسید و اتفاق تازه‌ای می‌افتاد. یکی از مهمترین خبرها رفتن شاه بود. ما چند روز قبل از ۲۶ دی‌ماه از منابع خبری مطلع شدیم که شاه می‌خواهد کشور را ترک کند. آن روزها یک نماینده خبری در فرودگاه مهرآباد داشتیم اما با وجود این، روز رفتن شاه یک اکیپ خبری هم به فرودگاه فرستادیم. از چند روز قبل هم تیتر معروف شاه رفت را مرحوم غلامحسین صالح یار سردبیر اطلاعات انتخاب و به قسمت فنی داده بود تا آماده کنند. آن سال‌ها در حروفچینی سربی حروفی که بزرگی آن به اندازه ۱۰ ستون باشد، نداشتیم. بنابراین با پیشنهاد مرحوم صالحیار بخش فنی این تیتر را به صورت عکس کلیشه‌ای آماده کرد و زمانی که خبرنگار تماس گرفت و گفت هواپیمای شاه پرواز کرد، بلافاصله آن تیتر به همراه یک عکس آرشیوی که به رفتن شاه شباهت داشت در صفحه اول به چاپ رسید.»
مردم می‌خواستند از حوادث و اتفاق‌هایی که در جریان انقلاب ۵۷ رخ می‌داد باخبر باشند و انتظار داشتند خبرنگاران بدون سانسور این خبرها را منعکس کنند. محمد بلوری یکی از پیشکسوت‌های روزنامه‌نگاری هنوز هم تحریریه ۵۷ را یکی از بهترین تحریریه‌های روزنامه‌نگاری می‌داند و معتقد است خبرنگاران و روزنامه‌نگاران با قلم و عکس خود سهم به‌سزایی در پیروزی انقلاب داشتند: «روزهای انقلاب خبرنگاران گاهی میان وظیفه و وجدان گرفتار می‌شدند. مثلاً زمانی که مجبور می‌شدند برای انتقال زخمی‌ها کمک کنند و همزمان به فکر کار خود هم باشند. مرحوم حسین پرتوی یکی از عکاسان معروف مطبوعات بود. یکی از روزها وقتی به تحریریه برگشت دست‌ها و لباس‌هایش غرق خون بود. می‌گفت لحظه عکاسی چند نفر تیر خورده‌اند و روی زمین افتاده‌اند. آن لحظه او عکاسی را رها کرده و به کمک زخمی‌ها رفته بود. می‌گفت وجدانم اجازه نمی‌داد آنها را به همان حال رها کنم. تحریریه روزنامه کیهان مثل خیابان در تب و تاب بود. گاهی اوقات روزنامه به چاپ پنجم هم می‌رسید و بعضی روزها خودمان روزنامه را در خیابان بین مردم توزیع می‌کردیم. تحریریه در اختیار انقلاب بود و همه خبرنگاران به هم کمک می‌کردند.»
رسیدن تیراژ روزنامه کیهان به یک میلیون نسخه یکی از اتفاق‌های ماندگار جامعه مطبوعاتی ایران است. بلوری از میلیونی شدن تیراژ کیهان در روزهای منتهی به انقلاب ۵۷ این‌گونه می‌گوید: «آن روزها همه در انتظار عکسی از امام خمینی (ره) بودند. تا آن موقع خیلی از مردم چهره امام را ندیده بودند. ما یکی از خبرنگاران را به همراه عکاس به قم فرستادیم تا شاید عکسی از امام (ره) پیدا کنند اما موفق نشدند. ناامید نشدیم و از طریق فرزند آیت‌الله خوانساری عکسی از امام که در کتابی در عراق چاپ شده بود پیدا کرده و چاپ کردیم. بعد از چاپ عکس امام (ره) تیراژ روزنامه به یک میلیون نسخه رسید. مجبور شدیم پنج بار تجدید چاپ کنیم.»
از نگاه فریدون صدیقی استاد روزنامه‌نگاری در آن دوره شورای سردبیری و کسانی که در جایگاه مشورت قرار می‌گرفتند ذهن نظام‌مندی داشتند و با پدیده مدیریت بحران در عرصه خبر و اطلاع‌رسانی کاملاً آشنا بودند. صدیقی که در روزهای انقلاب خبرنگار کیهان بود به روند پرشتاب این روزها اشاره می‌کند و می‌گوید: «انقلاب اسلامی با چاپ یک مقاله در روزنامه اطلاعات شروع شد و بعد با تظاهرات قم و تبریز ادامه پیدا کرد و رفته رفته این ذهنیت در میان روزنامه‌نگاران شکل گرفت که باید خودشان را برای تهیه گزارش در روزهای انقلاب آماده کنند. روزهای انقلاب خیلی پرشتاب بود و هر روز آماده اتفاق جدیدی بودیم و این تبدیل به یک عادت شده بود. همین عادت باعث شد تا یک سازماندهی جدید در روزنامه‌ای مثل کیهان شکل بگیرد. در این چارچوب هر خبرنگار می‌دانست چه کار باید بکند و کجا برود و کدام گزارش را تهیه کند. مثلاً پوشش خبری آزاد شدن زندانی‌ها برعهده من بود. آزاد شدن آیت‌الله طالقانی از زندان اوین و محمود به آذین از زندان قصر را من پوشش خبری دادم.»
شاید در این سال‌ها واژه شهروند خبرنگار را زیاد شنیده باشیم. اما در روزهای پر تب و تاب انقلاب هم شهروند خبرنگاران فعال بودند و مدام تحریریه روزنامه‌ها را در جریان اتفاقات و حوادث خیابان‌ها می‌گذاشتند. فریدون صدیقی با اشاره به همکاری عجیب آن روزهای مردم با روزنامه‌ها می‌گوید: «یکی از اتفاق‌های مهم روزهای انقلاب همکاری مردم با خبرنگاران بود. مردم وقتی ماشین جیپ روزنامه را که نام کیهان روی آن نوشته شده بود می‌دیدند بلافاصله مسیر را باز می‌کردند تا سریع به محل خبر یا روزنامه برسیم.
اتفاقات هرچه جلوتر می‌رفت به تناسب رویدادها روزنامه‌ها هم به نوعی خود آمادگی و تلاش و تکاپوی بیشتر می‌رسیدند. به‌طور مثال روزی که امام آمد، من و یک نفر از عکاسان به فرودگاه رفتیم و من در یک گوشه‌ای با تلفن گزارش لحظه به لحظه را به روزنامه دادم. این طوری نبود که یک دفعه باخبر شویم که امام آمده، ما سعی می‌کردیم از قبل در جریان باشیم. این اتفاقات خود به خود شکل می‌گرفت و چون انگیزه بود خود به خود تبدیل به خلاقیت و خلاقیت تبدیل به راهبرد می‌شد. یکی از اتفاق‌هایی که فراموش نمی‌کنم مربوط به ۱۷ شهریور است. من گزارش‌نویس میدان ژاله بودم. وقتی به میدان رسیدم همه در حال فرار بودند. همراه یکی از زخمی‌ها به درمانگاه رفتیم. تعدادی از مجروحان را با وانت به درمانگاه آوردند. مردم از خانه‌هایشان پتو و الکل می‌آوردند. اولین‌بار بود که خون می‌دیدم. سعی کردم مشاهداتم کامل باشد. بعد برگشتم روزنامه گزارشم را بنویسم. وقتی اتفاقات را برای همکاران توضیح می‌دادم بیهوش شدم. تا آن روز کشت و کشتار ندیده بودم.»

کد خبر 5141820

منبع: مهر

کلیدواژه: ایران روزنامه نگاری روزنامه کیهان انقلاب اسلامی ایران انقلاب آیت الله طالقانی روزنامه نگاران روزنامه اطلاعات صفحه اول روزنامه ها دکه روزنامه مطبوعات ایران گرافیک کاریکاتور پوستر ویروس کرونا توییتر انقلاب طراحی روز مادر دهه فجر ایران روزنامه نگاری روزهای انقلاب روزنامه ها آن روزها تب و تاب آن روز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۹۴۲۶۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شوراها از نگاه بخشی و کوتاه مدت پرهیز کنند

به گزارش خبرنگار مهر، مالک رحمتی ظهر روز شنبه در جلسه‌ای که به مناسبت روز شوراها در استانداری آذربایجان شرقی برگزار شد، اظهار کرد: نقطه مهمی که امروز باید به آن اشاره کرد، این است در کنار همه مطالب درست و کارشناسی که بیان شد، شاه بین این است اگر بخواهیم در نظام مدیریتی با هر نسبت محتوایی موفق شویم، نیازمند اتحاد و انسجام مدیریتی هستیم اگر موفق نشویم بهترین برنامه‌ها هم سر منزل مقصود نمی‌رسند.

وی ادامه داد: امروز سومین سال عملکرد شوراها است و جمع شده‌ایم تا تجدید قوا برای سال بعد کرده و در سال نتیجه ماحصل بهتری ایجاد شود.

وی افزود: تمامی اقدامات و موفقیت‌ها در سایه انسجام و وحدت بین مدیریت شهری، متولیان و دستگاه‌های اجرایی بوده و در این زمینه از نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی تشکر می‌کنم که سبب وحدت در استان شدند و تمامی ائمه جمعه شهرستان‌ها روحیه تعامل، همفکری و همکاری دارند و باید از آنها تقدیر و تشکر کرد.

رحمتی بیان کرد: فرمانداران، بخشداران، دهیاران، شوراهای شهر و روستا زحمت کشیده و با اتحاد و انسجام به سمت برنامه ریزی، آرمان‌ها و اهداف خود پیش می‌روند، وحدت کاری پا برجا است و امیدوارم این به بعد با کمیت و کیفیت بیشتر شاهد این اتحاد و انسجام باشیم.

وی خاطرنشان کرد: باید بدانیم اساساً انقلاب اسلامی دنبال چیست؟ امام خمینی (ره) و خیل عظیم شهدا دنبال چه بودند؟ یک پاسخ دارد مردم به سرنوشت خود و بر اراده کشور حاکم شوند و اراده مردم در چارچوب انتخابات در تمامی چارچوب‌ها ساری و جاری است.

وی اضافه کرد: اراده مردم برای اداره کشور از رهبری تا شورای یک روستا حاکم بوده و همواره در این نظام حضور مردم سرنوشت را تعیین می‌کند و شما منتخبین مردم انجام وظیفه می‌کنید و باید از این مهم صیانت و مراقبت کرد که بهترین مسیر عملکرد مدیران است.

استاندار آذربایجان شرقی گفت: انتخاباتی که پشت سر گذاشتیم چهلمین انتخابات انقلاب اسلامی بود که در کشور انجام می‌شد و در طول ۴۵ سال ۴۰ نوبت انتخابات داشتیم که در دنیا بی سابقه است و اراده مردم در جای جای نظام اداری باید حاکم شود.

وی تاکید کرد: کار نیمه تمام یک سوم نمایندگان در دور دوم ۲۱ اردیبهشت ماه به اتمام می‌رسد و امیدواریم در حوزه‌های انتخابی باقی مانده شاهد اراده و دعوت شما از مردم برای حضور باشکوه آن باشیم، تا دور دوم چون دور اول باشکوه برگزار شود، از همه عزیزان دارای تریبون خواهشمندم مانند دور اول از همه دعوت کنند بهترین نمایندگان را وارد چارچوب اسلامی کرده و خدمت کنند.

وی یادآور شد: آنچه در انقلاب اسلامی منجر به دستاورد شد در سه رکن بود؛ خدا محوری و اعتقاد بر خداوند منان، اعتماد به نقش مردم در همه عرصه‌ها و نکته سوم تبعیت از امام و ولی فقیه است که اگر رعایت شود شاهد رشد و شکوفایی در نظام اداری می‌شویم اما اگر نباشند هندسه انقلاب اسلامی بهم می‌ریزد و این سه مورد رکن انقلاب اسلامی است و باید صیانت کنیم اعتماد و اعتقاد ما به خدا کم نشود.

مالک رحمتی با بیان اینکه شوراهای انتخاب شده مظهر انتقال قدرت دولتی به مدیریت مردمی هستند، گفت: امام خمینی (ره) بر تشکیل شوراها بسیار تاکید داشتند؛ بنابراین جایگاه شوراها بسیار مهم بوده و از نظر رهبر معظم انقلاب در موارد متعدد بیان شده است و جایگاه آن را بیش از پیش متوجه بوده و حمایت کنیم تا تضعیف نشود.

وی متذکر شد: باید جلسه‌ای برگزار شود تا بررسی کنیم کدام وظایف بهتر است با اختیارات استانی به شوراها واگذار شود همچنین اگر دولت بتواند امورات حاکمیتی، سیاست گذاری، راهبری و نظارتی را از توجه و از تصدی گری پرهیز کرده و به شوراها واگذار کند، بهتر می‌شود تا صرفاً سیاست‌گذار، ناظر و پشتیبان کننده باشیم.

وی همچنین اظهار کرد: اگر می‌خواهید شوراها موفق شود، از نگاه بخشی و کوتاه مدت پرهیز کنید و به سمت نگاه بلند مدت، همه جانبه و آینده نگری پیش روید، متأسفانه گاهاً متوجه می‌شویم نگاه‌ها موسمی و فصلی و موردی است، اما شوراها نگاه توسعه‌ای و همه جانبه داشته باشند.

استاندار آذربایجان شرقی گفت: نکته دوم منافع شخصی، گروهی و سازمانی را در گرو منافع عمومی و مردم ببینیم و از تفرقه بین شوراها و نگاه‌های سلیقه‌ای پرهیز کنیم و اتحاد و انسجام حاکم شده و روحیه تعاون و همکاری بیشتر شود.

وی افزود: قاطعیت شجاعت در حفظ بیت المال هم فراموش نشود در مورد افزایش عوارض و هزینه پروانه و امورات ساخت و ساز مسکن هم حداقل افزایش‌ها رخ دهد گاهاً متوجه می‌شویم ارقام نجومی مصوب شده اما وظیفه ما است قیمت تمام شده مسکن را کنترل کنیم، مسئله مسکن در محوریت مباحث شورا باشد به افزایش قیمت اجاره و مسکن حساسیت نشان داده و مقوله مسکن را دور نبینند.

وی ادامه داد: فرمانداران از نظرات شورای شهر بیشتر استفاده کنند فکر نکنید چون فرماندار و استاندار هستیم علامه داریم از نظرات آنها استفاده شده و مکلف شوند نظرات خود را برسانند.

رحمتی افزود: از روزهای آغازین مدیریت در استان بر توسعه متوازن بسیار تاکید کرده‌ایم، اگر همه شهرستان‌ها باهم توسعه یابند استان توسعه یافته می‌شود یکی از مقوله‌های مهم توسعه روستاها و مسئله روستاها است، اقدامات خوبی آغاز شده اما در بطن آن شوراهای روستا است و باید از روستاها و شهرهای متوسط شروع کنیم.

وی خاطرنشان کرد: مسئله بعدی مقوله گردشگری است مردمی‌ترین صنعت گردشگری است اگر می‌خواهیم با توسعه مواجه شویم می‌توان گردشگری در روستاها و شهرها را رونق داده و بوم گردی را ترویج دهیم در کنار آن توجه به نشاط عمومی ورزش عمومی همگانی و قهرمانی به ویژه در شهرهای کوچک مهم است.

وی گفت: در حوزه جوانی جمعیت آذربایجان شرقی نیازمند کار ویژه و جهادی هستیم چراکه میانگین رشد استان از کشور پایین‌تر است وباید توسعه دهید و طرح جوانی جمعیت در دستور کار شوراها قرار گیرد و حساسیت نشان دهند تا بیش از پیش موفق شویم و شاخص نظارتی عملکردی تمرکز و حمایت داشته باشند تا بیشترین نتیجه را ببریم.

استاندار آذربایجان شرقی اذعان داشت: شفافیت مالی شوراها و پاسخگویی مورد بعدی است، نکته اول توجه به هویت بخشی به شهرها و روستاها است اولین مسئله زیباسازی محیطی و معماری شهری است و باید حساسیت نشان دهیم و بر المان و نشان‌هایی که هویت را بولد می‌کنند تمرکز کنیم و ارزش دینی و فرهنگی در میادین اصلی و خیابان فرعی قابل توجه باشد.

وی اضافه کرد: در کنار کارهای سیاسی و عمرانی از کارهای فرهنگی و اجتماعی نباید غافل بود باید شوراها و شهردار و فرمانداران فایل و برنامه ویژه باز کنند و اولین بخش آن جوانان باشد، به فکر مسائل فرهنگی و اجتماعی جوانان باشید و اقدامات شایانی انجام دهید؛ مقوله بعدی امر بانوان است که قسمت بالایی در امر جمعیتی تشکیل داده‌اند قرارگاه بانوان ارزشی انقلابی متعهد و متخصص تشکیل شود.

وی در پایان یادآور شد: شعار سال از اقدامات کلیدی است باید در این زمینه اقداماتی را تعیین کنیم در تحقق شعار سال روستاها و بخش‌ها با توانمند سازی روستاییان با صنعت تحول روستا موفقیت‌های شایانی را فراهم کنیم و این مورد با محوریت جذب سرمایه‌گذار انجام شود.

کد خبر 6090093