به نقل از «مهر»

مبارزه با اسرائیلیات مهمترین ویژگی مکتب علمی امام باقر(ع) است

تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۹۸۸۷۱۶

حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدباقر علم‌الهدی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به مکتب و حیات علمی امام محمدباقر (ع) اظهار کرد: آن حضرت و فرزندش امام جعفر صادق (ع) به سبب فرصت ویژه‌ای که در دوران امامت برایشان فراهم شد موفق شدند ابواب علم و دانش را برای تشنگان علوم باز کنند، مهمترین دلیل این رخداد سست شدن پایه‌های حکومت امویان بود که مجالی را برای تحقق ترویج علم در جامعه فراهم کرد و این شرایط برای سایر ائمه (ع) اتفاق نیفتاد در نتیجه این بزرگواران نهایت استفاده را از فرصت حاصله داشتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مدیر حوزه علمیه قاسم بن الحسن (ع) افزود: درگیری‌های سیاسی میان امویان و انتقال قدرتی که از بنی‌امیه به عباسیان اتفاق افتاد سبب شد که این دو امام شریف، بیشترین آرا فقهی و حدیثی خود را ارائه کنند لذا راویانی نظیر «محمد بن مسلم» حدود ۳۰ هزار حدیث از امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) نقل می‌کند، مرحوم علامه مجلسی در جلد یازدهم از کتاب بحارالانوار به این مساله اشاره کرده است، همچنین دیگر رجالیان شیعه، محمد بن مسلم را از اصحاب اجماع برشمرده‌اند و عالِمی چون شیخ مفید، محمد بن مسلم را از فقهایی می‌داند که هیچ‌کس ایرادی به شخصیت وی ندارد. با توجه به آنچه که ذکر شد محمد بن مسلم منبعی غنی از معارف فقهی و اصولی را از ائمه اطهار (ع) به دست آیندگان رساند.

وی گفت: تلاش افرادی چون محمد بن مسلم و بسیاری دیگر از شاگردان سبب شد تا گستره علم در جهان اسلام تا مرزهای عراق، ایران برسد و فرهیختگان و دانشمندانی از نیشابور، خراسان، مرو به مدینه بیایند و از محضر علمی امام محمدباقر (ع) بهره مند شوند.

امام باقر (ع)؛ پرچمدار مبارزه فکری با فرقه‌های انحرافی

این استاد حوزه در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به فرقه‌ها و مسلک‌های متعددی که در دوران حیات امام باقر (ع) در جامعه اسلامی رواج یافتند، افزود: در این دوره امثال خوارج، فرقه کیسانیه و بسیاری دیگر از فرقه‌ها و گروه‌ها مشکلاتی را برای جامعه ایجاد کردند و در این میان تنها پرچم دار مبارزه با آنها امام محمدباقر (ع) بود که مرزهای عقاید صحیح را از عقاید همراه با غلو و شرک جدا ساخت.

درگیری‌های سیاسی میان امویان و انتقال قدرتی که از بنی‌امیه به عباسیان اتفاق افتاد سبب شد که امام باقر و امام صادق علیهماالسلام، بیشترین آرا فقهی و حدیثی خود را ارائه کنند

وی با بیان اینکه سران این گروه‌ها و فرقه‌های انحرافی به دنبال التقاط مباحث تفسیری و کلامی بودند، تصریح کرد: در چنین شرایطی بود که امام باقر (ع) از فرصت استفاده و اقدام به روشنگری در جامعه اسلامی کردند. بسیاری از علوم در این دوره به اوج رسید اما در این مجال اگر بخواهیم دسته بندی از مباحثات علمی آن حضرت داشته باشیم اشاره‌ای به «تفسیر» می‌کنم چرا که امام (ع) بخش قابل توجهی از مباحث خود را به تفسیر قرآن اختصاص داده و در مقام پاسخ به شبهاتی که در جامعه وجود داشت مبادرت می‌کردند.

حجت‌الاسلام و المسلمین علم‌الهدی گفت: به تعبیر متکلمان، در آن دوره زندیق‌ها یا مادی‌گرایان شبهات مختلفی را طرح می‌کردند، امام باقر (ع) با استناد به قرآن به این شبهات پاسخ می‌داد، این سلسله مباحث به اندازه‌ای گسترده بود که «ابن ندیم» که از فهرست‌نویس‌های کتب اسلامی است در کتاب «الفهرست» نقل کرده است که سخنان امام محمد باقر (ع) در رابطه با تفسیر قرآن تبدیل به یک کتاب شده است. نکته قابل توجه آن است که امام محمدباقر (ع) شناخت قرآن را منحصر به ائمه اطهار (ع) می‌دانست چراکه حضرات معصومین می‌توانند محکمات قرآن را از متشابهات و ناسخ و منسوخ را تشخیص دهند و چنین علمی در نزد هیچکس غیر از اهل بیت نیست.

احیای احادیث پیامبر (ص)

وی ادامه داد: مساله دیگر مباحث امام در علم «حدیث» است، امام محمدباقر (ع) به احادیثی که از رسول اکرم (ص) رسیده بود اهمیت فراوانی می‌داد چراکه بعد از رحلت پیامبر (ص) نهضت حدیث‌سوزی شکل گرفته بود و برخی خلفا به دلایل مختلف از جمله به فراموشی سپردن این احادیث میان مردم و از سکه انداختن این سخنان مبادرت به چنین کاری کردند و از سوی دیگر بهانه می‌آوردند که در کنار قرآن هیچ سخن دیگری نمی‌تواند عرض اندام کند؛ بنابراین امام باقر (ع) به دنبال احیای احادیث جدش رسول الله بود و در این راستا بسیاری از صحابه و شاگردان چون «جابر بن یزید جعفی» حضرت را همراهی کردند تا جایی که نزدیک به هفتاد هزار حدیث از سوی جابر از امام باقر (ع) نقل شد.

مدیر حوزه علمیه قاسم بن الحسن (ع) ادامه داد: از جمله اتفاقاتی که در دوران حیات امام محمدباقر (ع) افتاد، شکل‌گیری گروه‌های کلامی مختلف بود. امام باقر (ع) با این جریانات و گروه‌ها مبارزه کرد و تلاش داشت که هر شبهه‌ای را پاسخ دهد تا مبادا اندیشه‌های دین انحراف یابد، بنابراین آن امام همام ضمن بیان عقاید اصیل و صحیح شیعی و رد عقاید باطل، شبهات را پاسخ داده و عمده بحث‌های کلامی خود را ناظر به این امور مطرح می‌کرد.

وی گفت: مباحثی از این دست که عقل انسان قادر به درک حقیقت و ذات پروردگار نیست، یا مطالب و موارد فقهی و تاریخی از جمله مواردی است که در مباحث امام باقر (ع) به چشم می‌خورد، از سوی دیگر آن حضرت در کنار کرسی‌های درس و بحث، مناظراتی را با افراد مختلف به ویژه اندیشمندان داشتند. این مناظرات در قالب بود یا با شاگردان خود مناظره داشتند یا با افرادی که خارج از دین اسلام بودند و مکتب فکری عقیدتی دیگری داشتند. از جمله این موارد می‌توان به مبارزه با اسقف مسیحیان، مناظره با «حسن بصری»، مناظره با «هشام بن عبدالملک»، مناظره با «نافع بن ارزق»، مناظره با «قتادة بن دعامة» و … اشاره داشت.

مبارزه با رواج اسرائیلیات

حجت‌الاسلام و المسلمین علم الهدی، در ادامه مبارزه با خرافات را از دیگر اقدامات شاخص امام محمد باقر (ع) دانست و افزود: همواره در طول تاریخ عده‌ای بوده و هستند که یک سری خرافات را به نام دین به خورد جامعه بدهند و از این رهگذر این تفکر را رواج دهند که گزاره‌های دینی پایه و منطقی ندارد، آن زمان نیز چنین بود و برخی یهودیان به شدت روی این مساله کار می‌کردند و اسرائیلیات را به این شکل ترویج می‌کردند، در واقع شماری از عالمان یهود که به ظاهر مسلمان شده و گروهی دیگر که هنوز به دین خود باقی مانده بودند در جامعه اسلامی پراکنده شده بودند و مرجعیت علمی گروهی را به عهده داشتند.

یهودیان، جاسوسان خود را به جامعه می‌فرستادند تا به نام دین اسلام دست به رواج خرافات بزنند، شبهه‌پراکنی کنند و نهایتاً دین را زیر سوال ببرند

وی تصریح کرد: در چنین فضایی مبارزه با یهود و القائات سو آنان در فرهنگ اسلامی و انکار مطالبی که باعث خدشه‌دار شدن چهره واقعی پیامبران خدا می‌شد و از سوی دیگر تکذیب احادیث ساخته و پرداخته یهودیان، از فعالیت‌های فرهنگی پنجمین امام بود. امام باقر (ع) با رواج اسرائیلیات مبارزه می‌کرد، برای مثال «زراره بن اعین» نقل کرده است که روزی امام باقر (ع) در حالی‌که مقابل کعبه نشسته بود فرمود: نگاه کردن به خانه خدا عبادت است. در همان لحظه عاصم بن عمر، نزد امام باقر آمد و گفت: کعب الاحبار می‌گوید: «انّ الکعبة تَسْجُدُ لبیت المقدس فی کلِّ غداة» (کعبه هر صبحگاهان برابر بیت‌المقدس سجده می‌کند)! امام باقر (ع) فرمود: نظر تو در مورد سخن کعب الاحبار چیست؟ آن مرد گفت: سخن کعب صحیح است. امام باقر (ع) فرمود: تو و کعب الاحبار هر دو دروغ می‌گوئید. آن‌گاه در حالی که به شدت ناراحت بود فرمود: خداوند بقعه‌ای محبوب‌تر از کعبه روی زمین نیافریده است.

این پژوهشگر گفت: یهودیان اتاق فکر بابت این ماجرا تشکیل می‌دادند و جاسوسان خود را به جامعه می‌فرستادند تا به نام دین اسلام دست به رواج خرافات بزنند، شبهه‌پراکنی کنند و نهایتاً دین را زیر سوال ببرند.

حجت‌الاسلام و المسلمین علم‌الهدی در پایان اظهار کرد: امروز وظیفه ما این است که به اتکا به سیره امام محمدباقر (ع) نسبت به شبهات مختلفی که مطرح می‌شود اقدام کنیم و روشنگری در این زمینه داشته باشیم، رونق جلسات درس و بحث، ارائه بسیاری از مطالب در قالبی که عامه مردم نیز بتوانند استفاده کنند اهمیت فراوانی دارد، همه جامعه طبیعتاً با بسیاری از مسائل علمی آشنا نیست بنابراین ممکن است در برابر مطالبی که به عنوان شبهه و به نام دین مطرح می‌شود دچار آسیب شوند، وظیفه ما مقابله با این مسائل است و هیچ راهی بهتر از فرهنگ سازی و ترویج اندیشه دین از گذرگاه تولید محتوا نخواهد بود.

کد خبر 5143690

منبع: مهر

کلیدواژه: امام محمد باقر ع سبک زندگی شیعه شناسی یهودیان علامه مجلسی شیخ مفید قرآن نیشابور کعبه خوارج عراق امام صادق ع تاریخ اسلام احادیث انقلاب اسلامی ایران چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرآن کریم آیت الله سید محمد ضیاء آبادی قرآن دهه فجر آیت الله مصباح یزدی شیعه جمهوری اسلامی ایران نجف اشرف ایالات متحده امریکا رادیو معارف پیروزی انقلاب اسلامی حجت الاسلام و المسلمین امام محمدباقر محمد بن مسلم نام دین امام باقر علم الهدی امام محمد فرقه ها گروه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۹۸۸۷۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کنعانی: ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح، امنیت و مبارزه با تروریسم است

به گزارش جام جم آنلاین، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.

کنعانی افزود: ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه‌ خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!

کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به‌ جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.

کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.

کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد که تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.