عادتهایت درباره تو حرف میزنند
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۳۵۷۷۸
آفتابنیوز :
در سالهای اخیر، این قبیل کارهای عادتگونه به عرصهای برای خودبهسازی تبدیل شدهاند: قفسه کتابخانهها پر است از کتابهای پرفروش درباره «ترفندهای زندگی»، «طراحی زندگی» و اینکه چطور پروژههای بلندمدتمان را «بازیوار» کنیم، کتابهایی که انواع نویدها را میدهند، از بالا بردن بهرهوری گرفته تا رژیم غذایی سالمتر و درآمدهای عظیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مشکل اینجاست که در این روایت بخش بزرگی از غنای تاریخی ماجرا پاک شده است. کتابهای خودیاری امروزی در واقع صرفاً یکی از معانی مفهوم عادت را به ارث بردهاند، بهویژه آن معنایی که در آثار روانشناسان ابتدای قرن بیستم ظهور کرد، کسانی، چون بیافاسکینر، کلارک هال، جان بی واتسون و ایوان پاولف. این اندیشمندان را به «رفتارگرایی» میشناسند، رویکردی در روانشناسی که اولویت را به واکنشهای مشاهدهپذیر و محرک پاسخ میدهد، نه به نقش احساسات یا اندیشههای درونی. رفتارگرایان عادت را در معنایی محدود و فردگرایانه تعریف میکردند؛ آنان معتقد بودند که افراد شرطی میشوند و به برخی از نشانهها بهنحو خودکار پاسخ میدهند که این یک چرخه تکرارشونده کنش و پاداش را تولید میکند.
از آن زمان تا کنون، تصویر رفتارگرایانه از عادت در پرتوی علوم اعصاب معاصر روزآمد شده است. برای مثال، معلوم شده این واقعیت که مغز شکلپذیر و تغییرپذیر است به عادات اجازه میدهد تا در طول زمان بین مناطق مغز اتصالات ترجیحی ایجاد کنند و از این طریق خودشان را روی سیمکشی عصبی مغز ما حک کنند. نفوذ رفتارگرایی به پژوهشگران امکان داده تا عادات را به نحو کمی و دقیق مطالعه کنند، اما هم چنین برداشتی ساده از مفهوم عادت را نیز به ارث گذاشته است که پیامدهای فلسفی گستردهتر این مفهوم را نادیده میگیرد.
فیلسوفان معمولاً عادتها را دریچههایی میبینند برای تأملکردن درباره اینکه ما که هستیم و چرا روالهای روزمره ما چیزی درباره جهان را بهطور کلی آشکار میکنند. ارسطو، در اخلاق نیکوماخوسی، برای مطالعه خصلتهای باثبات افراد و چیزها، بهویژه از حیث اخلاق و عقل ایشان، از اصطلاحات هکسیس و اتوس استفاده میکند - که هر دو امروزه به «عادت» ترجمه میشوند. هکسیس بر ویژگیهای پایدار یک فرد یا یک چیز دلالت دارد، مثلاً صافبودن برای میز یا مهربانی برای دوست که میتواند کنشها و عواطف ما را راهنمایی کند. هکسیس عبارت است از یک ویژگی، ظرفیت یا گرایش که کسی آن را «دارد»؛ ریشه آن در یونانی واژه اخئین است که برای داشتن و مالکیت به کار میرود. از نظر ارسطو، شخصیت یک فرد نهایتاً عبارت است از مجموعهای از هکسیسهای او. از سوی دیگر، اتوس چیزی است که به فرد اجازه میدهد هکسیس را پرورش دهد. اتوس هم یک شیوه زندگی است و هم کیفیت مبنایی شخصیت فرد. اتوس سرچشمه اصول اساسیای است که کمک میکند تا رشد اخلاقی و عقلی فرد هدایت شود. بنابراین، رسیدن به هکسیس از دل اتوس نیازمند تمرین کردن و صرف وقت است. این برداشت از «عادت» با فحوای فلسفه یونان باستان همخوان است که اغلب بر پرورش فضیلت بهعنوان مسیری بهسوی زندگی اخلاقی تأکید میکرد.
یک هزاره بعد، در اروپای دوره میانه، هکسیس ارسطو به هبیتوس لاتینی تبدیل شد. این ترجمه کوچیدن از اخلاق فضیلت باستانیان به اخلاق مسیحی را نشان میداد که در آن عادت معانی ضمنی مشخصاً الوهی پیدا کرد. در قرون وسطی، اخلاق مسیحی از این ایده که صرفاً به گرایشهای اخلاقی فرد شکل بدهد، دور شد و به جای آن، کار خود را از این باور شروع کرد که شخصیت اخلاقی را خداوند به آدم میدهد. به این ترتیب، هبیتوس مطلوب باید به ممارست در راه فضیلت مسیحی گره میخورد.
توماس آکویناس الهیدان، عادت را مؤلفهای حیاتی در زندگی روحانی میدانست. چنانکه در جامع الهیات نوشته است، هبیتوس متضمن گزینشی عقلانی است و مؤمن واقعی را به معنایی از آزادی مؤمنانه رهنمون میشود. از نظر فیلسوف عصر روشنگری، دیوید هیوم، این تفسیرهای باستانی و میانهای از عادت بیش از اندازه محدودکننده بودند. هیوم عادت را از این حیث میفهمید که به ما، بهعنوان انسان، قدرت و امکان انجام دادن چه کارهایی را میدهد. او به این جمعبندی رسید که عادت «ملاط جهان» است که همه «عملکردهای ذهن... به آن وابسته است.» برای نمونه، میتوانیم توپی را به هوا بیندازیم و نگاه کنیم که بالا میرود و به زمین برمیگردد. به وسیله عادت، به این میرسیم که این کنشها و ادراکات، یعنی حرکت دستمان و حرکت توپ را همایند ببینیم و این به نحوی است که ما را قادر به دریافت رابطه بین علت و معلول میکند. علیت از نظر هیوم چندان بیشتر از همین همایندی عادتگونه نیست؛ زبان، موسیقی و رابطهها نیز همینطور است. او باور داشت هر مهارتی که از آن برای تبدیل تجربهها به چیزی مفید استفاده میکنیم، از روی عادت ساخته میشود. بنابراین عادتها ابزارهای حیاتیای هستند که به ما امکان میدهند جهان را هدایت کنیم و اصول عملکرد جهان را بفهمیم. از نظر هیوم، عادت همانا «راهنمای بزرگ زندگی بشری» است.
روشن است که باید عادتها را چیزی بیشتر از روالهای روزمره و گرایشها و تیکها ببینیم. هویت و اخلاق ما احاطهشده در میان عادتهاست؛ اگر حرف هیوم را قبول کنیم، این عادتها هستند که جهان را سر هم نگه میدارند. برای اینکه بتوانیم عادتها را به این شیوه جدید و در عین حال قدیمی ببینیم، باید یک عقبگرد تاریخی و مفهومی انجام دهیم، اما چیزی که با این دوربرگردان به ما میرسد، بسیار فراتر از خودیاری سطحی و کمعمق است. این نگاه به ما نشان میدهد کارهایی که هر روز انجام میدهیم، صرفاً روالهایی نیستند که باید ترفندی سر آنها پیاده کنیم، بلکه دریچههایی هستند که از آنها میتوانیم به نحو اجمالی ببینیم واقعاً که هستیم.
منبع: روزنامه جوانمنبع: آفتاب
کلیدواژه: فرهنگ زندگی عادت روزانه عادت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۳۵۷۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«دیکتاتوری با اخلاق سگی» به نمایشگاه کتاب میآید
کتاب «دیکتاتوری با اخلاق سگی» با نگاهی طنز به وقایع زندگی صدام به قلم سیدسعید هاشمی از سوی نشر جمکران منتشر شد و در دسترس علاقهمندان قرار گرفت. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رمان طنز «دیکتاتوری با اخلاق سگی» با محوریت جنایات صدام حسین به قلم سید سعید هاشمی و با تصویرگری مازیار بیژنی منتشر شد. این کتاب که از سوی نشر جمکران برای اولینبار در سی و پنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران عرضه خواهد شد، روایتی است از جنایتهای صدام در قبال مردم ایران و عراق.
روایتهای متعددی از جنایتهای این دیکتاتور عراق در قبال اقشار مختلف مردم؛ از غیر نظامیان گرفته تا علما و مبارزین انقلابی، بر صفحه تاریخ نقش بسته است. هاشمی که تاکنون آثار متعددی از او با بنمایه طنز منتشر شده است، تلاش کرده در کتاب جدید از این منظر به وقایع دوران سیاه حاکمیت رژیم بعث بر عراق بپردازد. نویسنده با قلم طنز خود تلاش دارد کمی از تلخی و سیاهی این جنایات بکاهد تا احساس مخاطب کمتر جریحهدار شود.
این رمان براساس خاطرات روزنوشت فرزند نوجوان صدام نوشته شده است. حمله به ایران و آغاز جنگ تحمیلی، ارتباط رژیم بعث با رژیم صهیونیستی، حمله صدام به کویت و در نهایت حمله امریکا به عراق و مرگ دیکتاتور عراق از جمله مباحثی است که در این کتاب به آن پرداخته میشود.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: خبرنگارها وقتی وارد کاخ شدند، یکی از مشاورین بابا سؤالها را به خبرنگارها داد تا خبرنگارها فقط همان سؤالها را بپرسند. بعد خبرنگارها تا به دفتر کار بابا برسند، نگهبانها صد دفعه آنها را گشتند. وقتی وارد دفتر کار بابا شدند، سه ساعت بعد بابا و من وارد شدیم. به بابا گفتم: بابا چرا زودتر نمیرویم تا آن بندههای خدا معطل نشوند؟ بابا گفت: مثل اینکه از روش حکومتداری چیزی نمیدانی؟! باید سعی کنی مردم همیشه و همهجا معطل باشند.
ردپای صدام و روباه پیر در جعل نام خلیج فارسمن خیلی خوشحال بودم که بابا شیوههای نوین حکومتداری را به من میآموخت. خیلی چیزها از بابا یاد میگرفتم. وقتی وارد دفتر بابا شدیم، خبرنگارها با دیدن بابا از جا بلند شدند و دستش را بوسیدند. بعد دوربین روشن شد. ضبط خبرنگارها هم شروع به کار کرد. خبرنگارها اول چندتا سؤال معمولی پرسیدند. بعد یکی از خبرنگارها پرسید: «اگر امکان دارد، پیشوا کمی در مورد زندگی شخصیشان صحبت کنند. مردم خیلی دوست دارند بدانند زندگی ساده پیشوا به چه صورت است؟»
بابا با خونسردی گفت: «مردم خیلی بیجا میکنند. مگر فضولاند؟ سؤال بعدی را بپرسید!» خبرنگار دیگر پرسید: «بعضیها میگویند در کشور ما آزادی نیست. نظر پیشوا در این باره چیست؟» بابا گفت: «آن بعضیها غلط میکنند با تو. دیگر آزادی تا چه حد؟ یقهمان را جر دادیم تا مردم به آزادی برسند. دوتا روزنامه هم که دارد منتشر میشود. دیگر مردم چه میخواهند؟ از این به بعد اگر کسی بگوید آزادی نیست، دستور میدهیم سر و ته از سقف طویله آویزانش کنند تا بفهمد آزادی هست یا نه.
کتاب «دیکتاتوری با اخلاق سگی» که برای گروه سنی نوجوان و جوان نوشته شده، در 216 صفحه و با قیمت 130 هزار تومان توسط انتشارات کتاب جمکران منتشر شده است.
انتهای پیام/