به نقل از «تابناک»

تدلیس در باروری های پزشکی منشا ایجاد مشکلات بسیار خواهد بود / قانون اهدا جنین به زوجین نابارور نواقص فراوان دارد

تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۳۸۵۶۳

نشست تخصصی بررسی مولفه‌های تامین مصالح کودک در باروری‌های مصنوعی توسط گروه حقوق خانواده پژوهشکده حقوق خصوصی پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد که در این نشست، وجود نواقص فراوان در قانون اهدای جنین و تامین نشدن مصالح کودک در این قانون، مورد تأکید قرار گرفت.

به گزارش «تابناک» دکتر عاطفه ذبیحی مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشکده حقوق خصوصی پژوهشگاه قوه قضاییه در نشست بررسی مولفه های تامین مصالح کودک در باروری های مصنوعی اظهار کرد: در پی سکوت قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور در مورد محرمانگی، در مواد 3 و 6 آیین نامه اجرایی این قانون، اصل محرمانه بودن هویت اهداکنندگان پذیرفته شده؛ اما تدابیری در زمینه حفظ حقوق ناشی از نسب کودک اندیشیده نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: در ماده 2 این قانون شرایطی از قبیل عدم حجر، صلاحیت اخلاقی و ... برای دریافت کنندگان جنین ذکر شده و در آیین نامه قانون نیز بحث سلامت جسمی و تناسب دینی اهداکنندگان مطرح شده؛ اما این موارد برای تأمین مصالح کودک کافی نبوده و در مورد معیارهایی چون تعیین معیار برای متعارف بودن سلامت جسمی و روانی پذیرندگان، بهره هوشی مناسب برای ایشان، شرط دائم بودن رابطه زوجیت، نداشتن سابقه اعتیاد یا سابقه کیفری و بررسی وضعیت مالی زوجین و مواردی از این قبیل در راستای تأمین حداکثری مصالح کودک، بررسی و توجه بیشتری لازم است.

قانون نحوه اهدا جنین به زوجین نابارور واجد برخی ابهامات و احاله به شرع است

در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر فرج‌الله هدایت‌نیا عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: عنوان قانونی که در باره آن صحبت می‌شود، قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور است که این قانون بسیار کوتاه بوده و پنج ماده است در حالی که همین قانون در کشورهای دیگر به 50 ماده می‌رسد.

وی اضافه کرد: قانون موجود درباره نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور بسیار ناقص بوده و منجر به تضییع حق می‌شود.

دکتر هدایت‌نیا اضافه کرد: ماهیت حقوقی اهدا در این قانون روشن نیست؛ چه این که اگر مراد قانونگذار هبه یا صلح باشد هرکدام ضوابط خود را باید داشته باشد که با اهدای جنین چندان تطابقی ندارد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: قانون نحوه اهدا جنین به زوجین نابارور در برخی مسائل شرعی تعیین موضوع نکرده و با تردید همراه است. همچنین قانونگذار به جای اینکه ضوابط را مشخص کند، دادرس را به شریعت احاله داده است.

وی ادامه داد: موضوع این قانون جنین است و قانونگذار در قانون یاد شده، جنین را تعریف کرده است. اکنون سوالی که وجود دارد این است که آیا جنین مالیت دارد یا خیر و می‌تواند موضوع عقد هبه واقع شود؟

این عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهم ترین موضوع بحث مصلحت جنین است،گفت: مبنای تصرفات حقوقی در امور کودکان تحت ولایت، مصلحت کودک است؛ به نظر می رسد در این قانون مفاسد احتمالی مدنظر نبوده است اما بعد از اینکه اهدا صورت گیرد، مخفی ماندن هویت اهدا کنندگان مطرح است و این موضوع باعث تضییع حقوق کودک می‌شود.

دکتر هدایت نیا با بیان اینکه از دیگر مسائل اهدا جنین به زوجین نابارور، بحث محرمیت و وراثت است، افزود: با توجه به اینکه رابطه کودک با والد از نوع ولایت است، به نظر می‌رسد قابل انتقال نیست و پدر نمی‌تواند این سمت را اسقاط یا انتقال دهد.

قانون اهدا جنین به زوجین نابارور نواقص فراوان دارد/قانون اهدا جنین به مصلحت کودک اهمیت نمی‌دهد

دکتر محمد روشن رئیس پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی نیز در این نشست با بیان اینکه در حقوق مدرن، مصلحت کودک به عنوان یکی از موضوعات جدی مطرح است گفت: از سال 79 مصلحت کودک در قوانین ما مطرح و جدی شد به طوری که در مواد 1041 و 1184 قانونی مدنی این موضوع مطرح شده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد قانونگذار در این مواد باید به جای غبطه از واژه مصلحت استفاده می‌کرد زیرا غبطه، منفعت به دنبال دارد.

دکتر روشن با بیان اینکه قانون حمایت از کودکان بدسرپرست موضوع مصلحت کودک را مطرح کرده است، گفت: اکنون سوال این است که معیار رعایت مصلحت کودک چیست؟ آیا اینکه به کودک آموزش دهیم از اموال خود ببخشد و به شرافت معنوی برسد، به مصلحت وی است یا خیر؟

رئیس پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: به طور کلی هر کسی که مخلوق الهی است، این حق را دارد که در بستر نکاح به دنیا آمده و حلال‌زاده باشد و قاعده فراش نیز از باب رعایت همین مصلحت است.

وی افزود: هر کودکی حق دارد والدین طبیعی خود را بشناسد اما گاهی اوقات والدین ژنتیک کودک با والدینی که او را بزرگ کرده‌اند، یکی نیستند.

دکتر روشن گفت: با باروری‌های مصنوعی یا همان اهدا جنین، حس زوجین برای پدر و مادر شدن را اقناع کردیم اما سوال این است که آیا حق داریم برای ارضای حس پدر و مادر شدن، زوجین را دارای فرزند کنیم؟ آیا نمی‌توانند کودکانی را از نهادهای حمایتی به فرزندی بگیرند.

رئیس پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی افزود: قانون نحوه اهدا جنین به زوجین نابارور نواقص فراوانی دارد و در حال حاضر اهدای جنین به زنان مجرد هم مطرح شده است؛ آیا این امر در راستای رعایت مصالح عالی کودک که حساسیت بالایی دارد، امکان‌پذیر است؟ آیا در این جا جنین نیاز ندارد که در خانواده کامل و در بستر خانواده مرکب از پدر و مادر زندگی کند؟

این استاد دانشگاه گفت: از دیگر مصالح کودک، حق بر سلامتی است. اگر به اطلاع طرفین برسد که سلامتی لازم را ندارند ولی می‌توانند با اطلاع یکدیگر، ازدواج کنند، آیا نباید رعایت مصلحت کودک در اینجا مطرح شود؟

دکتر روشن با بیان اینکه به نظر می اید این قانون به مصلحت کودک اهمیتی نمی‌دهد، افزود: جنین باید از حقوق شهروندی بهره‌مند شود و جامعه در راستای استیفای حقوق آنها گام بردارد.

در خصوص روشهای دیگر غیر از اهدای جنین قانون نداریم/ولایت و ارث چالش‌های اهدای جنین

در بخش دیگری از این نشست، دکتر رضا عمانی سامانی عضو هیات علمی و دبیر کمیته اخلاق در پژوهش پژوهشگاه رویان اظهار کرد: عنوان باروری پزشکی نسبت به باروری مصنوعی، عنوان دقیق­تری است زیرا فقط تشکیل جنین به جای درون بدن مادر در آزمایشگاه انجام می‌شود. بنابراین کلمه مصنوعی اشتباه است.

وی با اشاره به اینکه مصالح کودک بسیار وسیع است، ادامه داد: موضوع بحث درمان ناباروری با استفاده از شخص سوم ( غیر از زن و شوهر ) است که اهدای تخمک، اهدای اسپرم، اهدای جنین و رحم جایگزین را دربرمی­گیرد.

عمانی سامانی ادامه داد: تنها درباره اهدای جنین قانون داریم که البته در هیچ جای این قانون هم بحث محرمانگی وجود ندارد اما در مورد یایر روش­ها همچون رحم اجاره‌ای قانونی وجود ندارد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان افزود: اهل سنت در کنفرانس فقه اسلامی، تمام روش‌های اهدای جنین را حرام اعلام کردند اما در فقه شیعه این چنین نیست و به تبع آن قانونگذار اهدای جنین را به رسمیت شناخته است.

وی با بیان اینکه در مورد مادر و پدر قدری تفاوت در احکام وجود دارد؛ عنوان مادر را شامل سه مادر یعنی «مادر اجتماعی، مادر صاحب رحم و مادر بیولوژیک» برشمرد که هنوز دقیقا روشن نیست که به واقع باید کدامیک از آن­ها را مادر فرزند دانست. اما در پدر تنها دو فرض پدر بیولوژیک و پدر اجتماعی وجود دارد. پذیرش هر کدام از آن­ها به عنوان پدر و مادر کودک آثار و احکام متفاوتی خواهد داشت.

دکتر عمانی‌سامانی با بیان اینکه در نسب پدری و ارث با توجه به این موارد دچار مشکل می شویم، افزود: شناسایی نسب محدود به پدر و مادر نیست بلکه تمام اقوام نسبی از جمله دایی و خاله نیز عوض می‌شود.

وی گفت: از دیگر مباحث مطروحه، بحث ولایت است. به عنوان مثال در ازدواج دختران، اذن پدر لازم است که دختر باید این اجازه را از پدر اصلی خود بگیرد. در بحث ارث نیز اگر والدین بیولوژیک را والدین شرعی بدانیم تنها اهداکنندگان و فرزندان از یکدیگر ارث می‌برند که با محرمانه بودن اهدا، اجرای آن با مشکل مواجه می­شود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان ادامه داد: از فقها درخواست داریم نسبت به این مساله به طور دقیق تعیین تکلیف کنند تا اگر حرام است، دیگر انجام نشود و اگر هم مشکلی وجود ندارد، اعلام کنند تا خطرات از دوش این افراد برداشته شود.

تدلیس در باروری های پزشکی منشا ایجاد مشکلات بسیار خواهد بود

دکتر محسن صفری دانشیار دانشگاه تهران در این زمینه چنین اظهار کرد: مسائل بسیاری در مورد باروری­های پزشکی و قرارداد میان طرفین و آثار آن وجود دارد. از جمله این که در قراردادهای باروری آیا امکان انحلال وجود دارد؟ نداشتن قانون جامع که پوشش دهنده همه مشکلات احتمالی باشد می تواند مشکلات حقوقی بسیاری ایجاد نماید. وقوع تدلیس از جانب هر کدام از دریافت کنندگان و گیرندگان و کادر درمانی می تواند در سرنوشت کودک تاثیر بسیاری بگذارد. موضوع، احکام، مسئولیت ها در این قانون باید مشخص می­شد و تاخیر در حل مسائل موجود و عدم پیش­بینی راهکار مناسب برای تخلفات می­تواند ایجاد بحران کند.

دو میلیون خانواده نابارور داریم/نیازمند قوانین دقیق در باروری مصنوعی هستیم

دکتر محمدرضا رضانیامعلم مستشار دادگاه تجدیدنظر استان تهران نیز گفت: صیانت از فرزند ناشی از باروری پزشکی مولفه‌هایی دارد. امروز دو میلیون خانواده نابارور داریم که بین سه تا چهار درصد آنها نابارور مطلق هستند.

وی ادامه داد: یکی از مسائل مطرح در خصوص نسب ناشی از باروری مصنوعی، استرداد فرزند بعد از اثبات نسب است. به عنوان مثال برای اهدای جنین 100 میلیون تومان پرداخت می‌شود اما به یکباره دادگاه با یک حکم و به دلیل نبودن قانون، فرزند را به صاحب اصلی جنین می‌دهد.

دکتر رضانیا افزود: در حقوق ایران عقودی به عنوان قرارداد مستقل داریم و قرارداد مستقل در مورد جنین نیز مطرح است اما ماهیت اهدای جنین، هبه نیست.

مستشار دادگاه تجدیدنظر استان تهران با بیان اینکه در تولید نسل فرزند نباید از قواعد خشک حقوقی استفاده کنیم، گفت: والدین ژنتیکی، جنین را به عنوان مال اهدا می‌کنند و سوال این است که آیا این احراز درست است یا خیر؟ این موضوع نیاز به بررسی دقیق دارد و باید قوانین لازم را داشته باشیم.

وی افزود: در آیه 74 سوره فرقان در خصوص مصلحت صحبت شده است و حکم قضات با مبانی قانونی و قرآنی تطبیق دارد ولی با فلسفه تکنولوژی و پزشکی تطبیق ندارد.

منبع: تابناک

کلیدواژه: استیضاح ترامپ اسلام قلعه قیام مردم تبریز غلامرضا شریعتی گادوین منشا اهدا جنین نابارور زوج نابارور استیضاح ترامپ اسلام قلعه قیام مردم تبریز غلامرضا شریعتی گادوین منشا عضو هیات علمی پژوهشگاه اهدای جنین مصالح کودک قانون اهدا مصلحت کودک پدر و مادر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۳۸۵۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رابطه زناشویی برنده و بازنده ندارد

تعارض بین زوجین تا حد زیادی طبیعی است. تا جایی که دکتر جان گاتمن روان‌شناس معروف امریکایی می‌گوید "انتظارنداشتن مشکل ارتباطی در یک رابطه، مانند این است که هر بار که به توپ گلف ضربه می‌زنید، انتظار داشته باشید که سوراخی در یکی از آنها ایجاد شود. " آنچه مهم است دلیل به‌وجودآمدن تعارض بین زوجین و نحوه حل آن است که دکتر پروانه محمدخانی، متخصص روانشناسی، عضو هیئت‌مدیره انجمن روانشناسی ایران و استاد دانشگاه در اینباره به ارائه توضیحاتی می‌پردازد.

باور‌ها و برداشت‌های غلط در مورد تعارض زوجین

محمدخانی یکی از دلایل بروز اختلاف بین زوجین را تعارض بین آنها دانست و گفت: «تعارض زمانی به وجود می‌آید که زوجین در مورد یک موضوعی نظر، عقیده و نگرش متفاوتی دارند؛ اما یکی از موانعی که متأسفانه بر سر راه‌حل تعارض و گفتگوی مؤثر و سازگارانه می‌تواند وجود داشته باشد، نگاه غلط به تعارض است.»

او تأکید کرد: «بعضی افراد وجود تعارض را نشانه ضعف روابط زوجین می‌دانند و می‌گویند ما نباید مشکلاتی داشته باشیم؛ بعضی آقایان اساساً محلی از اعراب برای نظر همسرشان ندارند و معمولاً حل مسائل را مردانه می‌دانند و به‌هیچ‌وجه برای نظر زن و برای احساسات او جایگاهی قایل نیستند.»

محمدخانی با بیان اینکه فرهنگ مردسالارانه مانعی برای گفتگوی مؤثر بین زوجین است، گفت: «فرهنگ‌های مردسالارانه و رئیس محور همواره صحبت از این می‌کنند که یکی تصمیم می‌گیرد و دیگران باید اجرا کنند؛ این بزرگ‌ترین مشکلی است که می‌تواند به‌عنوان یک مانع برای گفتگوی مؤثری بر سر راه زوجین قرار بگیرد.»

این روانشناس یکی دیگر از عواملی که مانع گفتگوی مؤثر زوجین می‌شود را الگوی سکوت یا اجتناب از حل تعارض دانست و افزود: «گاهی دیده شده که زوجین مایل نیستند بحث راجع به یک موضوعی را ادامه دهند و ترجیح می‌دهند که مشکلات یا خودبه‌خود و در روند زمان حل شود یا اساساً مشارکتی برای حل مشکلات ندارند. گاهی می‌بینیم که زوجین با این تفکر که "این مشکل تو است و خودت باید حلش کنی" مانع از ایجاد یک گفتگوی سالم با طرف مقابلشان می‌شوند.»

این روان‌شناس تصریح کرد: «مشکلات مالی زوجین، تفاوت‌های عقیدتی - فرهنگی - دینی و اجتماعی و فرزندپروری از موضوعات دیگری است که می‌تواند باعث تعارض بین زوجین شود.»

حل تعارضات بین‌فردی نیاز به مشارکت دونفره دارد

محمدخانی گفت: «حل تعارضات بین‌فردی در درجه اول مشارکت دونفره می‌طلبد و نیاز به مدیریت احساس، افکار و رفتار‌های ناسازگارانه دارد.»

او تأکید کرد: «زوجینی که دچار تعارض و مشکلات هستند حتماً لازم است آموزش ببینند. اعتقاد به برنده بودن سرانجامی ندارد و معمولاً مثل جنگ‌ها که برنده و بازنده دارد، خسارت آن در نهایت برای کسی است که بازنده را از میدان زندگی خود خارج می‌کند. به‌هرحال نگاه زوجین برای حل تعارض باید بین‌فردی باشد که این امر، حداقل نیاز به گفتگو و تعامل دونفره دارد.»

الگو‌های غلط ارتباطی را رها کنید

به عقیده محمدخانی، قطع کلام دیگری برای صحبت‌کردن، عدم درک عاطفی طرف مقابل، موضوعات را موکل کردن به زمان دیگر و حتی پیش‌کشیدن مشکلات قبلی برای عقب راندن طرف مقابل در موضوع فعلی، تمسخر، تهدید، تهمت‌زدن، برچسب‌زدن، فقدان همدلی، بهانه‌جویی، غرزدن، ایرادگرفتن، افتادن در چرخه تلافی‌جویانه و تبادل منفی رفتار، بی‌اعتبار کردن یا کوچک‌کردن همدیگر، تفسیر‌های منفی و... از ضعف‌های مهارت‌های ارتباطی است. او تصریح کرد: «سرانجام این کشمکش‌ها می‌تواند قهر، کناره‌جویی، طلاق عاطفی و نهایتاً طلاق رسمی باشد که به زندگی زناشویی خاتمه می‌دهد.»

این استاد دانشگاه گفتگوی باز برای بیان احساس را یکی از راه‌های ارتباط سازنده بیان کرد و گفت: «هر کدام از طرفین باید مطمئن شوند که با بیان احساسشان طرف مقابل پذیراست و گوش می‌دهد. یکی از مسائل رایج در بین زوجین این است که در صورت بروز تعارض بر سر یک مشکل خاص، صد‌ها مسئله دیگر را مطرح می‌کنند و فضای صحبت‌کردن را آلوده به موضوعاتی می‌کنند که جای طرحشان در آن زمان نیست. زوجین باید نحوه حل تعارض و گفتگوکردن را یاد بگیرند.»

محمدخانی یکی دیگر از ارتباط‌های مخرب را نفی مشارکت و تصمیم‌گیری یک‌طرفه دانست و افزود: «متأسفانه زوجین مهارت‌های ارتباطی را از والدین خود یاد می‌گیرند و هر کدام کوله باری از مهارت‌های غیراصولی از والدینشان را به دوش می‌کشند؛ درحالی‌که ما باید برخی از این شیوه‌های ارتباطی که به دردمان نمی‌خورد را رها کنیم و سعی کنیم با آموزش مهارت‌های ارتباطی آنچه باعث دوام به زندگی زناشویی‌مان می‌شود را گزینش کنیم.»

این متخصص روان‌شناس با بیان اینکه ضعف‌های ارتباطی دوطرفه است، گفت: «هرگز دعوایی شکل نمی‌گیرد مگر اینکه دو طرف دعوا وجود داشته باشند و برای سازگاری و اداره‌کردن روابط هر دو طرف نیاز به آموزش و کنارگذاشتن الگو‌های غلط از اطرافیان دارند.»

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی