نام‌های ایرانی شاهنامه، چگونه وارد شناسنامه گرجی‌ها شد؟
تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۶۱۸۷۳
الکساندر چولوخادزه، پنجشنبه‌شب (۳۰ بهمن) در وبینار حضور شاهنامه در گرجستان که توسط قطب علمی فردوسی و شاهنامه برگزار شد، تاثیر ادبیات شاهنامه‌ای بر زبان و ادبیات گرجی را به چهار دوره پیش از اسلام، سده‌های پنجم تا هفتم هجری، عصر صفویان و قرن بیستم تقسیم کرد.
وی گفت: «در اواخر دوره اشکانی و به‌ویژه در دوران ساسانی، بسیاری از عناصر اساطیر ایرانی به فرهنگ گرجستان نفوذ کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چولوخادزه ضمن تاکید بر اینکه برخی اساطیر ایرانی، قرن‌ها پیش از نگارش شاهنامه فردوسی در ادبیات گرجی رایج بوده است، گفت: «در زندگی‌نامه پادشاهان گرجستان که در قرن ۱۱ میلادی با استفاده از منابع پیش از اسلام گرجی گردآوری شده، آمده است؛ در آن دوران، در سرزمین طلوع خورشید، ایرانیان از نژاد نبرود (هخامنشی)، مقتدر شدند و از میان آن نژاد، قهرمانی به نام فریدون برخاست و بیورسپ، فرمانروای مارها را به زنجیر گرفتار کرد و به کوهی بست که برای انسان دسترسی‌ناپذیر بود. چنان‌که در زندگی‌نامه ایرانیان نوشته شده است، فریدون بر تمام سرزمین ایران مسلط شد و به کشورهای دیگر، سپهسالاران بزرگ خود را گمارد و برخی از آن کشورها را خراج‌گزار کرد.»
این شرق‌شناس در تفسیر متن یادشده، گفت: «سرزمین طلوع خورشید، احتمالا همان خراسان است. همچنین در متون کهن گرجی، به هخامنشیان، خاندان نبرود می‌گفتند که این موضوع به فتح بابل توسط کورش و ملقب شدن او به شاه بابل یا شاه نبرود مربوط است. بیورسپ (دارنده ۱۰ هزار اسب) نیز لقب ضحاک در شاهنامه است.»
الکساندر چولوخادزه افزود: «در قرن‌های پنجم تا هفتم هجری، شاهنامه فردوسی وارد ادبیات و فرهنگ گرجستان شد و حتی جای خود را در زندگی معنوی گرجیان باز کرد. در همین دوره است که نام‌های خاص شاهنامه به وفور وارد گرجستان شد. رستم، سهراب، تهمتن، تهمینه، مهراب، گودرز، بیژن، زال، تهمورث، سیاوش، کیخسرو، جمشید، منوچهر، نوذر، خسرو، لهراسپ، کتایون، سام، آرش، ایرج، بهرام، رودابه، بهمن، کیکاووس، نریمان، چوبین، جاماسپ و... با اندکی تفاوت در تلفظ، نام‌های ایرانی هستند که از همین دوره در گرجستان رایج شده‌اند.»
وی درباره اینکه چرا با وجود تاثیر شگفت‌انگیز شاهنامه فردوسی بر فرهنگ گرجستان در قرن‌های پنجم تا هفتم هجری، ترجمه‌های مکتوب شاهنامه به زبان گرجی از آن دوره بر جای نمانده است، گفت: «حمله ویرانگر مغول‌ها به گرجستان و از آن شدیدتر، لشکرکشی‌های تیمور لنگ باعث از میان رفتن بسیاری از منابع تاریخی گرجستان شد. تیمور لنگ، ظرف پنج سال، هشت بار به گرجستان حمله و نصف جمعیت کشور را قتل عام کرد. در همین دوره، تفلیس، دو بار کاملا ویران شد و بسیاری از میراث فرهنگی و کتابخانه سلطنتی گرجستان از میان رفت.»
این شرق‌شناس گرجی، دوره صفویان را عصر احیای روابط فرهنگی ایران و گرجستان دانست و گفت: «در این دوره، علاوه بر شاهنامه فردوسی، بسیاری از آثار ادبیات فارسی نیز به زبان گرجی ترجمه شد که از آن جمله می‌توان به مواردی چون یوسف و زلیخا (عبدالرحمن جامی)، خسرو و شیرین، فرهاد و شیرین، قابوس‌نامه، کلیله و دمنه، بختیارنامه، قصه چهاردرویش، روایت گرجی منظومه بهرام و گل‌اندام که ترکیبی از داستان‌های بهرام گور، بخشی‌هایی از شاهنامه، هفت پیکر نظامی گنجوی، امیرخسرو دهلوی و علیشیر نوایی است، اشاره کرد.»
وی گفت: «گرجیان در این دوره، مجذوب داستان‌ها و اخلاق و فرهنگ و منش پهلوانی، عشق، میهن‌دوستی، جانفشانی و ازخودگذشتگی در داستان‌های شاهنامه شده بودند. به همین دلیل، داستان‌های اساطیری شاهنامه به صورت منثور، منظوم و ترکیب نثر و نظم بارها به زبان گرجی ترجمه شد. همچنین برخی داستان‌ها مانند رستم و سهراب، بیژن و منیژه و به‌ویژه داستان سیاوش وارد فرهنگ عامیانه مردم گرجستان شد.»
چولوخادزه درباره ویژگی ترجمه‌های شاهنامه در عصر صفوی اظهار داشت: «مترجم گرجی، گاه به داستان‌های شاهنامه، شاخ و برگ می‌داد یا در برخی موارد، ادامه داستان را خودش می‌ساخت؛ چون مترجمان گرجی، پاسخگوی علایق جامعه فئودال گرجستان در اواخر قرون وسطی بودند. به عنوان مثال، در روایت‌های گرجی شاهنامه، ایرانیان باستان، زرتشتی نبودند؛ بلکه به عنوان مظهر نیکی و پیروان حضرت مسیح معرفی شده‌اند که این هم از تاثیرهای بومی گرجستان بر شاهنامه است.»
وی تاکید کرد: «در سده‌های نهم تا دوازدهم هجری، شاهنامه در گرجستان به عنوان اثری جذاب، خواندنی و آموزنده، در کنار «پلنگینه پوش» (حماسه ملی گرجی) در نظام آموزش و پرورش جوانان و نوجوانان، جایگاهی والا یافت.»
چولوخادزه گفت: «پس از تصرف گرجستان توسط روسیه، فرهنگ روسی و سپس غربی، اندک اندک گسترش یافت و تا اندازه‌ای باعث کم‌رنگ شدن عناصر فرهنگ و ادبیات ایرانی شد. با این حال، ما در قرن بیستم، شاهد انتشار پژوهش‌های زیادی در حوزه شاهنامه‌شناسی هستیم. همچنین کسانی که در سال ۱۹۳۴ میلادی، بخش‌هایی از شاهنامه را به گرجی ترجمه کردند، بنیان‌گذاران دانشگاه دولتی تفلیس هستند.»
این استاد دانشگاه گرجستان، ضمن برشمردن ترجمه‌های معاصر شاهنامه، تاکید کرد که ترجمه منظوم خانم بلا شالواشویلی، شاعر و ادیب گرجی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، یکی از بهترین ترجمه‌های شاهنامه به زبان‌های خارجی است؛ زیرا خود وی به شعر و ادبیات تسلط دارد.
۵۷۵۷
کد خبر 1487898منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: شاهنامه ابوالقاسم فردوسی گرجستان ادبیات فارسی شاهنامه فردوسی گرجستان شد داستان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۶۱۸۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهیدان در حقیقت شناسنامه واقعی ملت ایران هستند/ هر کس در جبهه می‌جنگید عباس انقلاب بود
معاون هماهنگ کننده سازمان بسیج مستضعفین کشور گفت: ما ۱۸۸ هزار شهید را تقدیم اسلام کردیم تا اجازه ندهیم دست بیگانه به سرزمین و دامان پاک ناموس ایرانی برسد.
به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو؛ سردار حسین معروفی معاون هماهنگ کننده سازمان بسیج مستضعفین کشور در یادواره شهدای روستای عیش‌آباد رفسنجان از توابع استان کرمان که در مسجد شهید سلیمانی این روستا با حضور پیکر مطهر یک شهید گمنام برگزار شد؛ گفت: یادواره‌ها و اجلاسیه‌های شهدا مراسم ختم نیست این برنامه‌ها فتوحات نظام اسلامی است.
وی افزود: شهیدان با تقدیم جانشان به حقیقت دین خدا و اسلام اهل بیت (ع) حقیقت بخشیدند، شهدا متعلق به یک خانواده نیستند متعلق به همه ایران اسلامی و ملت بزرگ ایران هستند.
او بیان کرد: شهیدان در حقیقت شناسنامه واقعی ملت ایران هستند هر کس بخواهد ملت بزرگ ایران را بشناسد بایستی به ۱۸۰ هزار قهرمانی که در کوره آتش هشت سال از حقیقت دین از انقلاب و ناموس دفاع کردند رجوع کند و این عقبه بزرگ را ملاحظه کند و تاریخ بزرگ ایران را ورق بزند.
فرمانده سپاه ثارالله با بیان اینکه شهیدان تربیت شده مکتب عاشورا هستند، یادآور شد: حقیقت شهدا هستند نه آن چیزی که دشمن در فضای مجازی به جوانان القا می‌کند؛ شهیدان به هیچکس بدهکار نیستند ما‌هایی که ماندیم بدهکار هستیم و نمی‌دانیم عاقبت بخیر می‌شویم یا نه.
وی خاطرنشان کرد: یادوراه شهدا باید در وجود ما نهادینه شود و از این شهیدان الگو بگیریم؛ چیزی که در جبهه شهیدان را پیروز کرد استحکام درونی جبهه اسلام بود.
سردار معروفی عنوان کرد: اولین مولفه‌ای که باعث پیروزی نبرد دفاع مقدس شد ایمان واقعی و توکل حقیقی بود؛ شهیدان وعده الهی را باور داشتند و این مهم در جبهه ملموس و نهادینه بود.
وی گفت: بصیرت دومین مولفه در دوران دفاع مقدس بود هر کس در جبهه می‌جنگید عباس انقلاب بود، بصیرت از ایمان واقعی است. صبر و بردباری رزمندگان سومین مولفه بود که در جبهه موج می‌زد.
معاون هماهنگ کننده بسیج مستضعفین ولایت باوری و ولایت پذیری سومین مولفه دوران دفاع مقدس عنوان کرد و گفت: ولایت باوری رمز پیروزی دوران دفاع مقدس بود رزمندگان با میل واقعی، حجت و منظومه فکری امام راحل کار انجام می‌دادند.
وی صداقت در جبهه را از دیگر مولفه‌های دوران دفاع مقدس دانست و افزود: اخلاص در عمل در دوران دفاع مقدس موج می‌زد و این را می‌شود از دیگر مولفه‌های مهم جنگ دفاع مقدس عنوان کرد.
سردار معروفی با تاکید براینکه فرهنگ حاکم بر دفاع مقدس فرهنگ عاشورا بود، گفت: مکتب شهید حاج قاسم در حقیقت بیانگر این است که ما ملت شهادتیم ما ملت امام حسین (ع) هستیم و تفکر امام حسینی داریم و زیر بار ظلم نخواهیم رفت و با تحریم زمین گیر نخواهیم شد.
وی بیان کرد: در دفاع مقدس خروجی بسیاری داریم، هزاران مولفه‌های بزرگ و شرف به خاطر شجاعت در دفاع مقدس برای ما به ارمغان آمده است ناموس پرستی یکی از این مولفه هاست.
معاون هماهنگ کننده بسیج مستضعفین عنوان کرد: ما شهیدان زیادی تقدیم اسلام کردیم تا اجازه ندهیم دست بیگانه به سرزمین و دامان پاک ناموس ایرانی برسد.
او ادامه داد: ناموس پرستی را از گودال پر افتخار عاشورا یاد گرفتیم، همین برایمان کافی است که غیرت ما غیرت عاشوراست.
سردار معروفی با اشاره به موضوع وعده صادق و مسائل غزه و اسرائیل گفت: امروز به واسطه طوفان الاقصی هیمنه اسرائیل کودک کش درهم شکسته شده و وجدان‌های ملل دنیا بیدار شده است دنیا حرکت کرد ه و وجدان‌های بیدار زنده شده است.
وی تاکی کرد: به واسطه مظلومیت مقتدر مردم غزه جنبش‌هایی در دنیا به راه افتاده است و وعده‌های الهی را مشاهده می‌کنیم.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت