به نقل از «شبستان»

«حقوق بشر از دیدگاه امام علی (ع)» منتشر شد

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۲۱۸۶۶

«حقوق بشر از دیدگاه امام علی (ع)» نوشته غصان السعد و ترجمه محسن عابدی منتشر شد. نویسنده در این کتاب ثابت کرده که دیدگاه‌های حقوق بشری حضرت برای جامعه امروز هم کارآیی دارد.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه،در آستانه ولادت مولی الوحدین حضرت علی (ع) کتاب «حقوق بشر از دیدگاه امام علی (ع)» نوشته غصان السعد و ترجمه محسن عابدی در ۴۱۸ صفحه و بهای ۸۶ هزارتومان از سوی نشر هنگام منتشر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کتاب رساله دکتری غصان السعد (استاد دانشگاه بغداد) است و در عراق نیز توسط بخش فرهنگی آستان مقدس امیرمومنان علی (ع) به صورت کتاب در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

 

فرضیۀ نویسنده در این کتاب این است که امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام درباره حقوق بشر دیدگاه برجسته و ممتازی را ارائه کرده که از یک سو از همه‌جانبه‌نگری و عمق و قابلیت اجرا برخوردار است و از سوی دیگر می‌توان برای حل مشکل حقوق بشر در وضعیت حاضر از آن بهره گرفت.

 

نویسنده همچنین درباره دشواری‌های تحقیق در این حوزه نوشته است:

۱- با وجود فراوانی منابع در این زمینه مع‌الوصف هیچ منبعی وجود ندارد که با روش علمی مستقیماً به مطالعه حقوق بشر از نگاه امام علی بن ابی‌طالب در اسلام پرداخته باشد؛ بلکه تنها می‌توان به سراغ منابعی رفت که به طور پراکنده اشارات و عباراتی در آن‌ها پیرامون حقوق بشر به چشم می‌خورد؛ لذا نیاز به تلاش و جست‌وجوی بیشتری وجود دارد؛ خصوصاً با توجه به گستردگی موضوع و جایگاه شخصیت امام علی علیه‌السلام - که بسیار از او و درباره او مطلب گفته شده است - دشواری این تحقیق دوچندان می‌شود.

 

۲- طرح این تحقیق پس از سقوط بت بزرگ دیکتاتوری در عراق و گرفتار شدن مردم این کشور و شخصیت‌های فکری و سیاسی وابسته به مکتب اهل‌بیت در دام تروریسم و هراس‌افکنی‌های گوناگون نگاشته شده است. حال بگذریم از تهدیدات روزانه‌ای که از سوی بقایای نظام دیکتاتوری عراق و هم‌پیمانان تکفیری آنان نسبت به طرف‌داران اندیشه اسلام حقیقی و حقوق بشر اعمال می‌شود.

 

۳- بحث حاضر در حوزه علوم‌انسانی قرار دارد و یکی از دشواری‌های مطالعات انسانی این است که پژوهشگر باید از گرایش‌ها و رسوبات فکری خود فاصله بگیرد و در یک فضای علمی و بی‌طرفانه به تحقیق بپردازد. البته این کار دشواری است؛ اما بااین‌همه، تلاش نویسنده بر آن بوده تا در حد توان از هرگونه جهت‌گیری، تأثیرپذیری و جانب‌داری دوری کند و واقع‌نگری را راه خویش و بی‌طرفی را شعار خود قرار دهد.

 

کتاب دارای یک مقدمه، پنج بخش و یک موخره است:

بخش اول دارای دو فصل است: در فصل اول به طور مختصر اشاراتی به شخصیت امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و جایگاه او در اسلام و شرایط حاکم بر دوران زندگی آن بزرگوار به‌ویژه از جنبه حقوق بشری آورده می‌شود و در فصل دوم به سیر تحول مفهوم و نظریه حقوق بشر و ابعاد اصلی این اندیشه پرداخته می‌شود تا از این طریق بتوان به ارزش سهم نظری و عملی امام علی علیه‌السلام در بارور ساختن نظریه حقوق بشر در مسیر زندگانی بشر پی برد.

 

در بخش دوم به بیان حقوق اساسی انسان از نظر امام علی علیه‌السلام پرداخته‌ایم و در سه زمینه، دیدگاه‌های آن حضرت بیان می‌شود: زمینۀ اول حق زندگی، زمینۀ دوم حق برابری عادلانه و در پایان نیز، پیرامون حق آزادی سخن گفته می‌شود.

 

حقوق سیاسی بشر موضوعی است که در بخش سوم کتاب موردبحث قرار گرفته است و چهار گفتار در این زمینه طرح شده که: گفتار اول به بررسی آزادی اندیشه و بیان اختصاص دارد؛ گفتار دوم درباره حق شورا و مشارکت است؛ گفتار سوم به کنترل و نظارت بر زمامداران مربوط می‌شود و در پایان به حق مخالفت پرداخته شده است.

 

در بخش چهارم جنبه‌های اجتماعی اقتصادی و فرهنگی حقوق بشر از دیدگاه امام علی علیه‌السلام مورد بررسی قرار گرفته است: گفتار اول از این بخش به حقوق زن می‌پردازد؛ سپس در گفتار دوم به حقوق کودک و خانواده رسیدگی می‌کند؛ آنگاه موضوع آموزش را در گفتار سوم به مطالعه می‌گیرد؛ و در گفتار چهارم به حق مالکیت و حق کار اشاره دارد؛ در آخرین گفتار نیز به قرارداد «بیمه همگانی» پرداخته شده است.

 

بخش پنجم کتاب در سه گفتار به پاره‌ای از حقوق مهم بشر می‌پردازد: در گفتار اول حق کرامت انسانی؛ در گفتار دوم، حق برخورداری از دادرسی عادلانه؛ و در گفتار سوم این بخش نیز به حقوق بشر در زمان جنگ (حقوقِ بشردوستانه) اختصاص دارد. در خاتمه نیز چکیده مباحث و پاره‌ای نتیجه‌گیری‌ها ارائه شده است.

 

در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «در کشاکش چالش‌های دشواری که موجودیت و آینده امت اسلامی را در عصر حاضر تهدید می‌کند ماجرای حقوق بشر از جنبۀ عملی و نظری به‌عنوان یک چالش برتر به چشم می‌خورد که باید به شکل منطقی بدان پاسخ داد؛ به‌ویژه با در نظرگرفتن این نکته که دیدگاه غربی درباره حقوق بشر در چهارچوب خاص فکری غرب از نقاط قوتی برخوردار است و این دیدگاه در تلاش است تا الگوی غربی را به دیگر کشورهای جهان نیز تعمیم دهد. هرچند باید توجه داشت که الگوی حقوق بشری غرب نیز از نقاط منفی و تناقضات قابل‌توجهی برخوردار است؛ اما با تمام این اوصاف نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که الگوی حقوق بشری غرب با وجود تمام محدودیت‌ها و کاستی‌ها در اذهان و افکارعمومی از رونق و اقبال بیشتری برخوردار است.

 

از سوی دیگر اکثریت افراد در جامعه اسلامی دچار سرخوردگی و ناامیدی بوده و انسانیت آن‌ها هر روز توسط دولت‌های استبدادی و نهادهای اجتماعی و اقتصادی پایمال می‌شود و بخشی از روحانیون وابسته به نهادهای قدرت به شکل نادرستی به توجیه اقدامات حکومت‌های ستمگر مبادرت جسته و به سیاست‌های غلط آن‌ها مشروعیتی ساختگی و دروغین بخشیده‌اند. بدین‌جهت است که ملاحظه می‌کنیم انسان مسلمان در کشاکش میان متون دینی با واقعیت خارجی از یک‌سو و ارزش‌های جهانی با هویت و نشانه‌های خاص از سوی دیگر، حقوق خویش را از دست داده است و درست در چنین دریای ناآرام و طوفانی است که کشتی نجات اسلام با برخورداری از تجربه‌ای ممتاز و برجسته راه نجاتی را در برابر خود می‌بیند. آری! امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام یکی از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین چهره‌های این تجربه ناب در جنبه‌های گوناگون زندگی انسانی و از جمله حقوق بشر به شمار می‌آید. تجربه‌ای که امروزه برای استوار ساختن پایه‌های اندیشه بلند اسلامی سخت بدان نیازمند هستیم.»

 

پایان پیام/40

منبع: شبستان

کلیدواژه: کتاب حقوق بشر امام علی ع امام علی علیه السلام امام علی بن ابی طالب حقوق بشر امام علی ع حقوق بشری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۲۱۸۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سی‌وچهار دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در یک نگاه

مروری به ادوار مختلف نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، تاثیر وضعیت سیاسی و اجتماعی هر دوره را بر میزان استقبال مردم از این رویداد نشان می‌دهد.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، هنوز آن فرش زرشکی پاخورده در خاطرم زنده است، سالن به سالن روی آن فرش راه رفتم تا شاعر محبوبم را در غرفه نگاه پیدا کنم. مجموعه اشعارش تازه منتشر شده بود؛ ۹۹۰ صفحه با بهای ۸ هزار تومان. او با احترام روی اولین صفحه سفید کتاب نوشت: «برای دختر نازنینم: شبنم.» امضا: سیدعلی صالحی. سال ۸۴ بود و هجدهمین دوره نمایشگاه کتاب با این شعار: «درخت ایران ریشه در آب‌های خلیج‌فارس دارد.» نسل من خاطرات اینچنینی از نمایشگاه بین‌المللی کتاب زیاد دارد.

 

به خصوص آن دوره‌ای که نمایشگاه در فضای سرسبز و خوش ِ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شد. ازدحام علاقه‌مندان به کتاب در راهرو‌های سالن‌ها، دیدار با نویسنده‌های محبوب، شلوغی غرفه ناشرانی که کتاب‌های چاپ اول‌شان را روی میز چیده بودند، خستگی چهره غرفه‌داران و ناشران که آمیخته با لبخند و خوشی بود و خستگی ما، خستگی شیرینِ ما از پس ده‌ها هزار قدم پیاده‌روی میان کتاب‌ها، نویسنده‌ها و شاعران و گپ زدن‌های پرشر و شور درباره شعر، داستان، فرهنگ و سیاست.

 

سال ۸۶ گویی جادوی شور و اشتیاق نمایشگاه کتاب از بین رفت. دوره ریاست محمود احمدی‌نژاد تازه آغاز و همزمان با آن چرخه سوخت هسته‌ای کامل شده بود و تحریم‌ها آغاز. وزیر فرهنگ و ارشاد وقت، محمدحسین صفارهرندی بود و طرح مبارزه با بدحجابی زمستان ِ قبل از هجدهمین دوره نمایشگاه کتاب تصویب و اجرای آن آغاز شده بود. جامعه هنری زیر سایه سنگین از دست دادن پرویز یاحقی، بابک بیات و ناصر عبداللهی و شادی بازگشت محمدرضا لطفی بود. جامعه ادبی نیز هنوز در کشمکش اختلاف بر سر رمان‌های محبوب پس از انقلاب بودند که وزارت ارشاد تابستان سال قبل منتشر کرده بود. فهرستی که در صدرش نام بامداد خمار و نویسنده‌هایی مانند مرتضی مودب‌پور و فهیمه رحیمی به چشم می‌خورد. علاوه بر شرایط حاکم بر جامعه از منظر اجتماعی و سیاسی، جابه‌جایی محل برگزاری نمایشگاه نیز در ریزش بازدید از نمایشگاه اثرگذار بود. نمایشگاه کتاب این ریزش را حدود ۱۰ سال بعد در شهر آفتاب نیز تجربه کرد؛ سال ۱۳۹۵٫ سالی که علاوه بر ریزش بازدیدکنندگان، تعداد ناشران داخلی و خارجی نیز کاهش پیدا کرد.

 

دهه هشتاد

اگر دوباره به دهه هشتاد که با دوران اصلاحات آغاز و با دوران احمدی‌نژاد پایان یافت، بازگردیم با سیر نزولی انتشار کتاب نیز مواجه خواهیم بود که بر کیفیت نمایشگاه کتاب به خصوص در نیمه دوم دهه هشتاد اثرگذار بود. از منظر نشر باید گفت ابتدای دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد، جهش ناگهانی آمار نشر شاید از دور حکایت از بهبود حال کتاب داشت، اما هنگامی که به آمار نگاه کنید، متوجه می‌شوید با تغییر دولت آمار نشر کتاب‌های مذهبی رشد چشمگیری داشته نه کتاب‌های حوزه ادبیات و فلسفه و علوم اجتماعی و آنچه در ادامه رخ داد و به نظر سیر نزولی می‌آید، تعدیل سیاست‌های متاثر از مداخله دولت در نشر است؛ کاهش شمارگان کتاب‌های دینی و افزایش شمارگان کتاب‌های حوزه جامعه‌شناسی، فلسفه و ادبیات. هر چند می‌توان تغییر فرهنگ مطالعه و ورود فناوری‌های نوین به این حوزه را نیز دخیل دانست. برای دریافت اطلاعات دقیق از آمار‌ها و تحلیل نشر این دوره می‌توانید گزارشی که تحت عنوان «گزارش ملی فرهنگ حوزه نشر کتاب» برای پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تهیه شده و در سایت مرکز رصد فرهنگی کشور منتشر شده را مطالعه کنید.

دهه نود

 

برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب، دهه پر افت و خیزی بود. بیست و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب در سال ۹۰ هنگامی که سیدمحمد حسینی وزیر ارشاد بود، به نظر موفقیت خوبی در برگزاری به دست آورد؛ افزایش حضور ناشران داخلی و خارجی و بیشترین تعداد کتابی که در نمایشگاه تا آن زمان و حتی پس از آن به نمایش گذاشته شد: حدود ۴۷۰ هزار عنوان کتاب. در همین دهه بود که نسیم مرعشی را با پاییز فصل آخر سال است و هرس شناختیم. قیدار و رهش را از رضا امیرخانی خواندیم و فریبا کلهر پنج اثرش یعنی شروع یک زن، پایان یک مرد، شوهر عزیز من، عاشقانه و مردی از آنادانا را منتشر کرد. از گلی ترقی دو کتاب جدید خواندیم؛ فرصت دوباره و بازگشت. ناهید طباطبایی، سور شبانه را روانه بازار کرد و محمود دولت‌آبادی به مناسبت ۸۰ سالگی کتاب اسب‌ها، اسب‌ها از کنار یکدیگر را نوشت و چاپ کرد. محمدرضا بایرامی بالاخره مجوز مردگان باغ سبز را گرفت و لم‌یزرع را منتشر کرد. از مهدی یزدانی‌خرم، خون خورده، سرخ سفید و من منچستر یونایتد را دوست دارم وارد بازار شد.

 

رضا جولایی، برکه‌های باد، یک پرونده کهنه، شکوفه‌های عناب، پاییز ۳۲ و ماه غمگین، ماه سرخ را منتشر کرد. از فرهاد کشوری مردگان جزیره موریس، سرود مردگان، دست نوشته‌ها، صدای سروش و کشتی توفان‌زده را خواندیم. از منیرالدین بیروتی، بحر و نهر، آرام در سایه و ماهو، از ابوتراب خسروی، ملکان عذاب را و آواز پر جبرییل، از مصطفی مستور سه گزارش کوتاه درباره نوید و نگار، بهترین شکل ممکن، عشق و چیز‌های دیگر، از زنده‌یادیعقوب یادعلی آداب دنیا و آمرزش زمینی و متغیر منصور، از محمود حسینی‌زاد این برف کی آمده، آسمان، کیپ ابر، بیست زخم کاری، از جواد مجابی گفتن در عین نگفتن و ایالت نیست در جهان، از حسین سناپور، مخلوقات غریب و دیگر کتاب‌ها… ما دهه نود را این‌طور سر کردیم و ۹ دوره نمایشگاه کتاب در این دهه برای ما هر سال بی‌رونق‌تر شد؛ چه در زمان وزارت سیدمحمد حسینی، چه در زمان وزارت علی جنتی، چه دوران سیدعباس صالحی یا وزارت کوتاه سیدرضا صالحی‌امیری.

 

دهه نود را کرونا تمام کرد. نمایشگاه کتاب نیز مانند بسیاری از رویداد‌های دیگر تحت تاثیر بیماری همه‌گیر که روز‌ها و روزها، آمار مرگ و میرش ما را به وحشت می‌انداخت، معلق شد. بعد از دو سال غیبت (۱۳۹۹ و ۱۴۰۰) نمایشگاه کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» به مصلی بازگشت. اما برای بازگرداندن ناشران و بازدیدکنندگان نیاز به زمان داشت. پارسال که می‌توانست فرصت طلایی برای بازگرداندن آن اشتیاق گم شده برای نمایشگاه کتاب باشد، مسائلی دیگر دخیل شد برای بی‌میلی برخی ناشران و بخشی از مردم نسبت به حضور در نمایشگاه. برخی آن را تحریم نمایشگاه نام نهادند، عده‌ای تکذیب کردند، بعضی از مسوولان اعلام کردند مشکلات خود ناشران باعث شده حضور پیدا نکنند و «تحریم» واژه دشمن است… هر چند در مقابل ناشرانی که شرکت نکردند، ناشرانی نیز به نمایشگاه پیوستند که آمار‌ها را افزایش دادند. سال گذشته یکی از پرحاشیه‌ترین نمایشگاه‌های کتاب را پشت سر گذاشتیم؛ نمایشگاهی با چند پرونده تخلف، چندین تذکر، خبر پلمب و… حالا این روز‌ها به استقبال سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب می‌رویم که با شعار «بخوانیم و بسازیم» از نوزدهم تا بیست و نهم اردیبهشت ماه برگزار می‌شود.

مرور جدول زیر کمک می‌کند بتوانیم بینشی نسبت به سیری که نمایشگاه کتاب در این سی و پنج دوره داشته به دست آوریم و اگر هر فراز و فرودش را با شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دورانش بسنجیم، تحلیلی از تاثیر وضعیت جامعه بر این نمایشگاه خواهیم داشت.