به نقل از «تابناک»

گلوتن چیست و چرا برای همه مناسب نیست؟

تاریخ انتشار: ۷ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۳۰۶۷۹

به گزارش «تابناک»، گلوتن از خانواده‌ی پروتئین‌هاست که در غلاتی مانند گندم، چاودار، اِسپِلت (گندم آلمانی) و جو یافت می‌شود.  از میان غلات گلوتن‌دار، گندم بیشتر از سایرین مصرف می‌شود.

دو پروتئین اصلی موجود در گلوتن، گلوتنین و گلیادین نام دارند. گلیادین عامل اصلی بسیاری از آثار منفی بر سلامتی است. وقتی آرد با آب مخلوط می‌شود، پروتئین‌های گلوتن شبکه‌ای چسبناک تشکیل می‌دهند که از نظر استحکام شبیه چسب است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خاصیت چسب‌مانند گلوتن باعث کشسان شدن خمیر می‌شود و به نان این قابلیت را می‌دهد تا هنگام پختن، پُف کند. گلوتن به نان بافتی قابل‌جویدن و خوب می‌دهد.  جالب است بدانید که نام گلوتن (glu-ten) از خاصیت چسبناکی (glue-like) خمیر مرطوب گرفته شده است.

چرا گلوتن برای بعضی از افراد مضر است؟

بسیاری با مصرف گلوتن مشکلی ندارند.  با این حال، این ماده می‌تواند برای افرادی که شرایط بدنی خاصی دارند، مشکل ایجاد کند.  این مشکلات عبارتند از: بیماری سلیاک، حساسیت به گلوتن، آلرژی به گندم و بیماری‌های دیگر

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک بدترین شکل عدم‌ تحمل گلوتن است. ۰.۷-۱ درصد جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند.   سلیاک یک اختلال خودایمنی محسوب می‌شود که موجب می‌شود بدن، گلوتن را به عنوان یک متجاوز خارجی ببیند. در نتیجه سیستم ایمنی به گلوتن و پوشش روده حمله می‌کند.

این تهاجم به دیواره‌ی روده آسیب می‌رساند و ممکن است باعث کمبود مواد مغذی، کم‌خونی، مشکلات شدید گوارشی و بالا رفتن خطر ابتلا به بسیاری بیماری‌های دیگر شود.  معمول‌ترین علائم ابتلا به سلیاک عبارتند از: ناراحتی گوارشی، آسیب به بافت روده‌ی کوچک، نفخ، اسهال، یبوست، سردرد، ضعف و خستگی، خارش پوست، افسردگی، کاهش وزن و بدبویی مدفوع.

بعضی از بیماران همه‌ی این علائم گوارشی را ندارند اما علائم دیگری مثل خستگی و کم‌خونی در آنها وجود دارد.  به همین دلیل تشخیص سلیاک بسیار دشوار است. در واقع، بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به سلیاک از بیماری خود آگاهی ندارند.

حساسیت‌ غیرسلیاکی

افراد زیادی هستند که تست سلیاک آنها منفی است اما هنوز به گلوتن واکنش منفی نشان می‌دهند.  این شرایط، حساسیت گلوتن غیرسلیاکی نام دارد.  هنوز مشخص نیست چه تعداد از جمعیت جهان این شرایط را دارند اما تعداد آنها حدودا بین ۰.۵-۱۳ درصد تخمین زده شده است.

علائم حساسیت گلوتن عبارتند از اسهال، درد معده، خستگی، نفخ و افسردگی.

هنوز هیچ تعریف مشخصی از حساسیت گلوتن غیرسلیاکی بیان نشده است اما این حساسیت زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد مبتلا نسبت به گلوتن واکنش منفی نشان می‌دهد اما بیماری سلیاک و آلرژی‌ ندارد.  برخی از کارشناسان معتقدند که این شرایط واقعی نیست. آنها بر این باور هستند که این عوارض جانبی یا خیالی هستند یا به‌خاطر مصرف ماده‌ای غیر از گلوتن بروز کرده‌اند.

پژوهشی روی ۴۰۰ نفر که حساسیت به گلوتن را در خود تشخیص داده بودند انجام شد تا مشخص شود که آیا شرایط آنها با رژیم غذایی فاقد گلوتن بهبود پیدا می‌کند یا نه.  نتایج نشان داد که تنها ۲۶ نفر به بیماری سلیاک ابتلا دارند و ۲ نفر به گندم آلرژی دارند. بر اساس این نتایج، فقط در ۲۶ نفر از ۳۶۴ فرد باقیمانده حساسیت به گلوتن تشخیص داده شد.

این بدان معنا است که از ۴۰۰ نفری که فکر می‌کردند نمی‌توانند گلوتن را تحمل کنند، فقط ۵۵ نفر یعنی ۱۴.۵ درصد واقعا با گلوتن مشکل داشتند.  بنابراین، بسیاری از افرادی که فکر می‌کنند به گلوتن حساس هستند، مشکلی غیر از گلوتن دارند.

سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر، آلرژی گندم و غیره

سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال گوارشی مرسوم است که منجر به مشکلاتی از جمله درد شکم، گرفتگی، نفخ، گاز معده و اسهال می‌شود.  این سندروم، مزمن است اما بسیاری از افراد قادر هستند تا با تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی و مدیریت استرس این مشکلات را رفع کنند.

جالب است بدانید که مطالعات نشان داده‌اند برای بعضی افراد مبتلا به IBS، روی آوردن به رژیم غذایی فاقد گلوتن می‌تواند سودمند باشد.  برای 1 درصد از جمعیت، آلرژی گندم ممکن است با مصرف گلوتن به مشکلات گوارشی منتهی شود.

علاوه براین، مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی فاقد گلوتن ممکن است برای افراد مبتلا به شیزوفرنی، اوتیسم و آتاکسی گلوتن مفید باشد.

نحوه‌ی تشخیص عدم تحمل گلوتن

ناراحتی گوارشی رایج‌ترین نشانه‌ی عدم تحمل گلوتن است. از دیگر علائم می‌توان از کم‌خونی یا مشکل اضافه وزن نام برد.  برای تشخیص علت این ناراحتی از دکتر خود بخواهید که ابتدا بیماری سلیاک را در شما بررسی کند.

۲ راه برای تشخیص سلیاک وجود دارد:

آزمایش خون: آزمایش‌های خون متعددی برای بررسی وضعیت آنتی‌بادی‌ها وجود دارند. مرسوم‌ترین آنها آزمایش tTG-IgA نام دارد. اگر نتیجه‌ی این آزمایش مثبت باشد، معمولا برای اطمینان بیوپسی نیز پیشنهاد می‌شود. بیوپسی روده‌ی کوچک: در این روش از روده‌ی کوچک نمونه‌گیری می‌شود که برای بررسی صدمات احتمالی روی آن آزمایش صورت می‌گیرد.

اگر فکر می‌کنید که سلیاک دارید، باید پیش از شروع رژیم غذایی فاقد گلوتن با دکتر خود مشورت کنید. این ساده‌ترین راه برای تشخیص درست سلیاک است.  اگر به سلیاک مبتلا نیستید، بهترین راه این است که رژیم شدید فاقد گلوتن را برای چند هفته دنبال کنید که ببنید آیا علائم حساسیت به گلوتن در شما بهبود پیدا می‌کند یا نه.

سپس مجددا مصرف گلوتن را به رژیم غذایی خود بازگردانید تا ببنید که آیا علائم حساسیت بازمی‌گردد یا نه.   اگر علائم به واسطه‌ی رژیم غذایی فاقد گلوتن بهبود پیدا نکردند و وقتی دوباره گلوتن مصرف کردید، بدتر نشدند، عامل حساسیت به احتمال فراوان چیزی غیر از گلوتن است.

FODMAP ها نیز می‌توانند عامل مشکلات گوارشی باشند

FODMAPها زنجیره‌ای کوتاه از کربوهیدرات‌ ها هستند که در خیلی از مواد غذایی از جمله گندم یافت می‌شوند.  بسیاری از افراد قادر نیستند این ماده را درست هضم کنند که همین می‌تواند عامل بسیاری از مشکلات گوارشی بشود.

شواهدی وجود دارد که بر اساس آن بسیاری از افراد حساس به گلوتن در حقیقت به FODMAP حساسیت دارند، نه گلوتن.  در یک پژوهش، ۳۷ نفر که خودشان را به گلوتن حساس می‌دانستند، تحت رژیم غذایی کم FODMAP قرار گرفتند که در نتیجه علائم حساسیت در آنها کاهش پیدا کرد. سپس به آنها گلوتن ایزوله داده شد که بر مشکلات گوارشی آنها هیچ تاثیری نگذاشت.

این پژوهش نشان می‌دهد FODMAP ممکن است عامل مشکلاتی باشد که افراد فکر می‌کنند گلوتن مسبب آنهاست.

کدام مواد غذایی سرشار از گلوتن هستند؟

معمول‌ترین منابع گلوتن، این مواد غذایی هستند:

گندم گندم آلمانی چاودار جو نان پاستا غلات و حبوبات ماءالشعیر کیک‌ها، بیسکوییت‌ها و شیرینی‌جات

از طرف دیگر گندم به اکثر غذاهای فراوری‌شده اضافه می‌شود. اگر می‌خواهید از گلوتن پرهیز کنید، بهتر است به نوشته‌های روی بسته‌بندی مواد غذایی دقت کنید.

نحوه‌ی شروع رژیم غذایی فاقد گلوتن

ممکن است شروع یک رژیم غذایی فاقد گلوتن چالش‌برانگیز باشد.

اولین کاری که باید انجام بدهید این است که نوشته‌های روی بسته‌بندی مواد غذایی را حتما بخوانید.

به زودی متوجه خواهید شد که گلوتن به ویژه گندم به تعداد زیادی از این مواد غذایی اضافه می‌شود.

شما باید بیشتر غذاهای ارگانیک مصرف کنید، چرا که بیشتر این مواد غذایی فاقد گلوتن هستند. از خوردن مواد غذایی فراوری‌شده، حبوبات و غلاتی که حاوی گلوتن هستند خودداری کنید.

غلات فاقد گلوتن

غلات و دانه‌های بسیار کمی فاقد گلوتن هستند. این مواد غذایی عبارتند از:

ذرت برنج کوینوآ بذرک ارزن چائیر نشاسته‌ی کاساو گندم سیاه نشاسته‌ی هندی گل تاج‌خروس جو دوسر

جوهای دوسر به شکل طبیعی فاقد گلوتن هستند ولی ممکن است گلوتن به آنها اضافه بشود. بنابراین، بهترین راه برای انتخاب جوهای دوسر، اطمینان از وجود برچسب فاقد گلوتن بر روی بسته‌بندی این مواد غذایی است.

مواد غذایی فاقد گلوتن

بسیاری از غذاهای ارگانیک به طور طبیعی فاقد گلوتن هستند که عبارتند از:

گوشت ماهی‌ها و غذاهای دریایی تخم‌مرغ محصولات لبنی میوه سبزیجات آجیل تجه چربی‌هایی مانند روغن و کره گیاهان و ادویه‌جات

به عنوان یک قاعده کلی، بهتر است به جای محصولات فراوری‌شده‌ی فاقد گلوتن، غذاهایی را انتخاب کنید که به طور طبیعی فاقد گلوتن هستند. مواد غذایی فراوری‌شده معمولا مواد مغذیِ کم، قند مصنوعی و غلات تصفیه‌شده‌ی بالایی دارند.

اکثر نوشیدنی‌ها نیز فاقد گلوتن هستند به جز ماءالشعیر (مگر آنکه دارای برچسب فاقد گلوتن باشد).

آیا همه باید از مصرف گلوتن اجتناب کنند؟

برای بخش اعظمی از مردم، پرهیز از گلوتن غیرضروری است.

اما برای افرادی که شرایط رژیمی خاصی دارند، حذف گلوتن می‌تواند بسیار مؤثر واقع بشود.

علاوه بر این، رژیم بدون گلوتن معمولا بی‌خطر است. هیچگونه مواد مغذی‌ای در غلات گلوتن‌دار وجود ندارد که شما نتوانید از سایر مواد غذایی آن را تامین کنید.

فقط اطمینان حاصل کنید که غذای سالم انتخاب می‌کنید. تنها، برچسب فاقد گلوتن بر روی مواد غذایی به معنای سالم بودن آن غذا نیست.

به یاد داشته باشید که هله‌هوله‌های فاقد گلوتن به هر حال مواد غذایی بی‌ارزشی هستند.

منبع: سایت چطور

منبع: تابناک

کلیدواژه: پروتکل الحاقی انیس نقاش زکی یمانی عبدالله احمدیه پهپاد کمان 22 گلوتن گلوتن رژیم گلوتن پروتکل الحاقی انیس نقاش زکی یمانی عبدالله احمدیه پهپاد کمان 22 رژیم غذایی فاقد گلوتن حساسیت به گلوتن بسیاری از افراد مواد غذایی مشکلات گوارشی بیماری سلیاک علائم حساسیت ی فاقد گلوتن فراوری شده مصرف گلوتن ی تشخیص روده ی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۳۰۶۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کدام مواد غذایی را نباید با معده خالی خورد؟

کمتر کسی می‌داند که برخی مواد غذایی برای صبحانه مناسب نیستند، چون نباید با معده‌ی خالی خورده شوند.

به گزارش روزیاتو، در ادامه ابتدا از مواد غذایی‌ای خواهیم گفت که باید از خوردن آن‌ها با معده‌ی خالی پرهیز کنید و بعد از آن، مواد غذایی‌ای را معرفی خواهیم کرد که می‌توان آن‌ها را با معده خالی خورد.

مواد غذایی که نباید آن‌ها را با معده خالی خورد ۱- شیرینی‌های درست شده با خمیر پای و خمیر هزارلا

مواد غذایی خمیرمایه دار باعث تحریک جداره‌ی معده می‌شوند و ممکن است باعث نفخ شوند.

۲- شیرینی و شکلات

خوردن مواد غذایی قندی باعث بالا رفتن سطح انسولین در بدن می‌شود، امری که فشار زیادی به پانکراس که هنگام صبح تازه بیدار و فعال شده، وارد می‌کند. این امر می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری دیابت شود.

۳- ماست و دیگر محصولات لبنی تخمیری

اگر با شکم خالی ماست بخورید، اسید معده باکتری‌های مفید لاکتیک اسید درون ماست را از میان می‌برد؛ بنابراین خوردن ماست با معده‌ی خالی فایده‌ای برای بدن ندارند.

۴- گلابی

فیبر خام درون گلابی می‌تواند به غشای مخاطی ظریفی معده‌ی خالی صدمه بزند.

۵- گوجه فرنگی

گوجه فرنگی حاوی مقادیر زیادی تانیک اسید است که اسیدیته‌ی معده را افزایش می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به زخم معده شود.

۶- خیار و دیگر سبزیجات سبز رنگ

سبزیجات خام مملوء از اسید‌های آمینه هستند. با این حال، اگر با معده‌ی خالی خورده شوند می‌توانند باعث سوزش معده، نفخ و شکم درد شوند.

۷- موز

اگر با معده‌ی خالی موز بخورید این کار باعث افزایش شدید میزان منیزیم موجود در خون می‌شود. این امر می‌تواند به قلب صدمه بزند.

۸- ادویه جات

غذا‌های تند می‌توانند باعث تحریک شدن غشای مخاطی معده و وارد شدن صدمه به آن شوند و میزان تولید اسید معده را افزایش دهند، مسأله‌ای که عامل بسیاری از اختلالات دستگاه گوارش است.

۹- نوشیدنی‌های گازدار سرد

مصرف نوشیدنی‌های گازدار در زمان صبح می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به غشای مخاطی معده شود و خونرسانی به معده را کاهش دهد. درنتیجه، مواد غذایی با سرعت کمتری هضم خواهند شد.

۱۰- مرکبات

مرکبات سرشار از اسید میوه هستند. این میوه‌ها اگر با معده‌ی خالی خورده شوند می‌توانند باعث سوزش معده شوند و همینطور ریسک گاستریت یا همان التهاب معده و حتی زخم معده را افزایش دهند.

مواد غذایی که می‌توانید آن‌ها را با معده خالی بخورید ۱- جو دو سر

جو دو سر یک لایه‌ی محافظ به دور جداره‌ی معده ایجاد می‌کند که جلوی آسیب رساندن اسید معده به دیواره‌های این اندام را می‌گیرند. جو دو سر همچنین حاوی فیبر محلول در آب است که برای کاهش سطح کلسترول مفید است.

۲- گندم سیاه

گندم سیاه دستگاه گوارش را با ملایمت تحریک می‌کند. این ماده غذایی منبع بسیار خوبی نیز برای پروتئین، آهن و ویتامین است.

۳- فرنی آرد ذرت

فرنی آرد ذرت به از میان رفتن سموم و فلزات سنگین از سیستم بدن کمک می‌کند و به جمعیت میکروفلور دستگاه گوارش (میکروب‌های مفیدی که به طور طبیعی در دستگاه گوارش وجود دارند) تعادل می‌بخشد و سیری طولانی مدتی نیز ایجاد می‌کند.

۴- جوانه گندم

۲ قاشق غذاخوری جوانه گندم نزدیک به ۱۵ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن به ویتامین E و ۱۰ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن به فولیک اسید را تأمین می‌کند. این ماده غذایی همچنین به دستگاه گوارش می‌کند عملکرد درستی داشته باشد.

۵- تخم مرغ

پژوهش‌ها نشان داده مصرف تخم مرغ برای صبحانه می‌تواند میزان کالری دریافتی روزانه را به میزان چشمگیری کاهش دهد.

۶- هندوانه

خوردن هندوانه با معده‌ی خالی، بدن را از مقدار مناسبی آب برخوردار می‌کند. به علاوه، هندوانه به دلیل داشتن لیکوپین فراوان برای سلامت چشم‌ها و قلب هم مفید است.

۷- بلوبری

پژوهش‌ها می‌گوید مصرف منظم بلوبری باعث بهبود حافظه و تنظیم فشار خون و سرعت سوخت و ساز بدن می‌شود، به ویژه اگر برای صبحانه مصرف شود.

۸- نان غلات کامل بدون خمیرمایه

کربوهیدرات و دیگر مواد مغذی موجود در این نوع نان‌ها برای بدن ضروری هستند. بهترین زمان برای مصرف این نوع نان صبح زود است.

۹- آجیل

آجیل اگر برای صبحانه مصرف شود باعث بهبود سلامت گوارشی می‌شود و سطح pH درون معده را متعادل می‌کند.

۱۰- عسل

عسل به بیدار و فعال شدن بدن در زمان صبح کمک می‌کند و به سیستم بدن قدرت و انرژی می‌بخشد. این ماده غذایی همچنین فعالیت مغزی را بهبود می‌بخشد و میزان تولید هورمون شادی بخش ِ سروتونین را افزایش می‌دهد.