به نقل از «ایرنا»

چرایی رفتارهای متفاوت نسبت به رعایت پروتکل ‌های بهداشتی

تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۶۹۱۲۱

از زمان ورود کرونا به کشور و شیوع آن شاهد رفتارهای مختلفی از سوی مردم بوده ایم. برخی با حساسیت و دقت پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند اما برخی نسبت به این موضوع بی توجه اند و  پروتکل های بهداشتی را نیز  نقض می کنند . از نظر جامعه‌شناسان این امر یعنی رعایت یا عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی یک مساله اجتماعی و نیازمند بحث و بررسی بیشتر است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زیرا طبقات مختلف جامعه علاوه بر شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مختلف با جامعه پذیری‌ های متفاوتی نیز رو به رو هستند که سبب می‌شود الگوهای رفتاری متفاوتی از خود به نمایش بگذارند. توجه به طبقات اجتماعی و تاثیر آنها بر رعایت مسایل بهداشتی از این رو اهمیت دارد که به مسوولان کمک می‌کند تا اقدامات و سیاستگذاری‌های مناسب‌تری جهت مهار کرونا اندیشه کنند. از این رو ضرورت پرداختن به بحث فوق و واکاوی بیشتر آن، سبب شد پژوهشگر ایرنا با علیرضا رحیمی، جامعه شناس ،پژوهشگر  و استاد دانشگاه به گفت و گو بنشیند. متن این گفت و گو را در ذیل می‌خوانید:  

تفاوت نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه 

رحیمی در باره  طبقات اجتماعی و نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی گفت: در مناسبات و روابط اجتماعی آنچه که مهم است موضوع ذات زندگی است؛ به این صورت که برخی از انسان‌ها برای خود زندگی ارزش اساسی قایل هستند و از این رو امیدواری آنها به زندگی نیز بسیار است. این افراد به نحوی از زندگی‌شان لذت می‌برند و همانطور که  سعی می‌کنند زندگی خود را لذتمندتر کنند؛ در رعایت پروتکل‌های بهداشتی هم پیشتاز هستند.

این جامعه شناس خاطر نشان کرد:  برخی از طبقات اجتماعی نظیر طبقات پایین که به لحاظ اقتصادی و پایگاه اجتماعی در مراتب پایین‌ تر هستند، به نوعی زندگی و آینده اجتماعی برایشان تفاوتی ندارد. به این خاطر شاید رعایت پروتکل‌های بهداشتی هم برایشان بی معنا باشد. دوم اینکه از آنجاییکه افراد این طبقات در زندگی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند از این رو اصلا در ذهنشان نمی‌گنجد که موضوع های مربوط به کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهمیت دارد یا ندارد. برای اعضای این طبقات، مشکلات اجتماعی و همچنین حل آنها  اولویت دارد. یعی مسایلی که به لحاظ اقتصادی و خانوادگی گریبانگیر این افراد است سبب می‌شود به مباحثی نظیر بهداشت و سلامت توجه زیادی نداشته باشند یا به عبارتی در اولویت‌های زندگی آنها قرار نگیرد.

این استاد دانشگاه؛  ادامه داد: به همین خاطر معتقد هستم که طبقات پایین‌تر با توجه به وضعیت اقتصادی و اجتماعی به نوعی از نظر رعایت مسایل بهداشتی در حد ضعیفی هستند. اما طبقات بالاتر برای حفظ زندگی و مناسبات خود دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند. چون همیشه هم به زندگی امیدوار هستند. به طوریکه هم به بودنشان و هم به سلامتی ‌شان اهمیت می‌دهند. از منظر جامعه‌ شناختی باید گفت طبقات بالاتر جامعه برای اینکه هم موقعیت خود و هم منزلت خود را نگه دارند مجبورند آن را رعایت کنند. در حالیکه در طبقات پایین‌تر عکس آن را شاهد هستیم.

لزوم تغییر سبک‌های زندگی در شرایط کرونا

رحیمی در رابطه با اهمیت تغییر سبک‌های زندگی مردم در دوران کرونا اظهار داشت: مردم ناچارند سبک های جدید زندگی را بپذیرند و به آن عادت کنند و در نهایت هم به آنها عادت می‌کنند. فرایند جامعه‌پذیری در بین افراد متفاوت است. نوع نگرش افراد نسبت به مسایل بهداشتی و به خصوص بیماری کرونا هم متفاوت است. لذا طبقات مختلف جامعه و افراد با شخصیت‌های مختلف در رعایت پروتکل‌های بهداشتی دخیل هستند. یعنی نوع پرورش و جامعه پذیری افراد به گونه‌ای است که سبک‌های زندگی متفاوتی در جامعه وجود دارد و این پیشینه خانوادگی سبب می‌شود برای برخی مسایل بهداشتی مهم نباشد و برای برخی دیگر مهم باشد. برای مثال سبک زندگی طبقات بالاتر از ابتدا اینگونه بود که مراقبت‌های بهداشتی و درمانی را رعایت کنند و از این رو با ایجاد پاندمی‌ها و بیماری‌ها، شرایط نیز برایشان سخت نشد تا خودشان را با آنها  منطبق کنند.

وی اضافه کرد: بنابراین نوع جامعه‌پذیری و بستر اجتماعی که افراد در آن بزرگ شده‌اند، سبب می‌شود شاهد رفتارهای متفاوتی از سوی طبقات مختلف جامعه باشیم.

نقش رفاه در زندگی برای میل به زندگی سالم

رحیمی در پایان سخنان خود گفت: «ژرژ گرویج»  در این زمینه سخن خوبی دارد. او می‌گوید دو تا انسان را در یک وضعیت متعادل و همپا و به لحاظ اقتصادی و اجتماعی در یک ردیف بگذارید آن کسی که در فقر  بزرگ شده و آن کس که در طبقات بالاتر بزرگ شده؛ لذا اعتماد به نفسی که فرد ثروتمند دارد نسبت به فردی که وضعیت اقتصادی نامساعدی دارد، بیشتر است و امید به آینده و اعتماد به خود نیز در او بیشتر است و در نتیجه در زمینه سلامتی هم فردی که در طبقه بالاتر بزرگ شده، موفق‌تر عمل می‌کند.

این جامعه شناس ادامه داد: کسیکه بیشترین برخورداری اجتماعی و اقتصادی را داشته، اعتماد به نفس بیشتری داشته و در سبک‌های زندگی خود تلاش کرده سالم و سلامت زندگی کند چون امید به زندگی‌اش بالاتر است اما کسیکه در طبقات پایین‌تر زندگی می‌کند از آنجاییکه امکانات لازم را ندارد و یا سختی‌های بسیاری را در زندگی دیده و یا در بطن خانواده با مسایل و آسیب‌های اجتماعی بسیاری رو به رو شده، ممکن است نسبت به نوع جدید سبک زندگی بی‌میل باشد و نسبت به دستورالعمل‌های بهداشتی بی‌تفاوت عمل کند.

.

برچسب‌ها ویروس کرونا طبقه متوسط پروتکلهای بهداشتی اختصاصی ایرنا سبک زندگی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: ویروس کرونا طبقه متوسط پروتکلهای بهداشتی ویروس کرونا طبقه متوسط پروتکلهای بهداشتی اختصاصی ایرنا سبک زندگی اخبار کنکور رعایت پروتکل های بهداشتی سبک های زندگی طبقات بالاتر جامعه پذیری طبقات پایین سبب می شود بزرگ شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۶۹۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد/مسجد باید جامعه را تربیت کند

به گزارش قدس خراسان، مساجد از صدر اسلام نقش اساسی در پیشبرد اهداف فرهنگی، علمی و سیاسی اسلام داشتند و پایگاهی برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بوده‌اند، این نقش مساجد در پیش از انقلاب نیز رونق خاصی در برخی مساجد شاخص شهر مشهد داشت که در نتیجه این فعالیت‌ها در مساجد انقلاب به بلوغ خود رسیده و در سال ۵۷ به پیروزی رسید.

مساجد پس از انقلاب نیز به روند رو به رشد ادامه دادند اما با افزایش جمعیت و تأسیس بیشتر مساجد در مشهد کم‌کم این فعالیت‌ها در برخی مساجد کمرنگ شده و کارکردهای سیاسی و اجتماعی مساجد به حاشیه رفته است، به‌ گونه‌ای که در برخی مساجد تنها نمازجماعت اقامه می‌شود و هیچ فعالیت دیگری صورت نمی‌گیرد.

برای بررسی علمی و دقیق این موضوع به سراغ هادی وکیلی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد رفتیم تا نظر او را در این باره جویا شویم.

وکیلی اظهار کرد: از زمان تأسیس مسجد در صدر اسلام و در زمان پیامبر اکرم(ص) مسجد یک کاربرد اساسی و بنیادی داشت که مبتنی بر آن تعریف کاربردهای متفاوتی از آن تحت نظارت شارع و رهبر دین به میدان می‌آمد و عمل می‌شد.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کاربرد اصلی مسجد محل عبادت است و مشخصاً کلمه مسجد از سجده و سجود می‌آید به این معنا که مسجد محل نماز خواندن است، گفت: نماز و سجده عالی‌ترین مرتبه نماز است، اما با توجه به اینکه در دین اسلام نماز بسیار توصیه شده و عمود دین خوانده شده است، مسجد به عنوان عالی‌ترین مکان عبادت در نظر گرفته شده، اما قرآن و سیره پیامبر(ص) نمی‌گوید در مسجد فقط نماز بخوان چون عالی‌ترین سطح عبادت است؛ چرا که دیگر مناسک شرعی نیز عبادت است و در مساجد انجام می‌شده و عبادت به معنای اعم در مسجد به عنوان پایگاه اصلی انجام می‌شده است.

توجه به عبادت و مسجد به معنای اعم کلمه در صدر اسلام

وی افزود: برنامه‌های عبادی همچون اعتکاف و پرداخت صدقه و زکات نیز در مسجد انجام می‌شده، این موارد نشان‌دهنده این است که در مسجد عبادات خاص و مناسک شرعی نیز انجام می‌شده، به عنوان مثال در آیه ولایت، امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع نماز زکات داده‌اند، بنابراین مسجد را نباید به یک حکم فقهی و نماز محدود کرد.

وکیلی درباره معنای عبادت در اسلام نیز گفت: عبادت در اسلام یک معنای اعم دارد، همان طور که حضرت محمد(ص) فرموده‌اند: «یک ساعت تفکر از ۷۰سال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است»، امام رضا(ع) نیز در این باره می‌فرمایند: «عبادت به فراوانی نماز و روزه نیست؛ عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است». با این معنا بقیه عبادات مانند گفت‌وگوهای علمی نیز در مسجد انجام می‌شده است.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه مسجد در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) محل تدریس و بحث و گفت‌وگوی علمی بوده و جایگاه فرهنگی و علمی داشته است، عنوان کرد: اکنون نیز برخی مسجد و مجتمع فرهنگی می‌سازند که در واقع همان گستره مفهوم مسجد است؛ چرا که باید در مسجد کار فرهنگی خوب انجام شود همان کارکردی که در صدر اسلام نیز از آن استفاده می‌شده است.

وی ادامه داد: در عرصه سیاسی نیز پیامبر(ص) بسیاری از مشاوره‌های سیاسی و نظامی را در مسجد انجام می‌دادند، همچنین بسیاری از خطبه‌ها درباره امور سیاسی و کشورداری را در مسجد ایراد می‌کردند، بنابراین مسجد محل انجام عبادات به معنای کامل است.

وکیلی با اشاره به سیره پیامبر اسلام(ص) بیان کرد: در سیره پیامبر(ص) به لحاظ گروه‌های اجتماعی انحصاری وجود نداشت و در مسجد مردان و زنان در همه رده‌های سنی، همچنین فقرا و اغنیا می‌توانستند حضور داشته باشند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: اگر امروز بخواهیم الگوی درستی برای تمدن نوین اسلامی از مسجد داشته باشیم و عرضه و احیا کنیم، باید مسجد با تمامی کارکردهایش احیا شود، اگر مسجد را تنها به محلی برای خواندن نماز جماعت تبدیل کنیم، درِ مسجد نیم ساعت پیش از اذان باز شود و یک ساعت پس از اقامه نماز بسته شود و کارکرد دیگری برای این فضای معنوی و الهی تعریف نشود، این کار تناسبی با کارکردهایی که در صدر اسلام و در سیره معصومین(ع) در مسجد انجام می‌شده، ندارد.

وی درباره پیشینه فعالیت‌های مساجد در پیش از انقلاب گفت: در سال‌های ۲۰ تا ۵۷ و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مسجد محل توجه و بهره‌برداری از ابعاد چندگانه خودش شد، یعنی متدینان و عالمان دینی به این موضوع بیشتر اهمیت دادند که مسجد نباید تنها محل نماز باشد، بلکه باید محلی برای تربیت جامعه و نسل جوان باشد، به همین دلیل در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ در مساجد مهمی در شهر مشهد فعالیت‌های دیگری گزارش و دیده شده، از جمله در مسجد کرامت، مسجد امام حسن مجتبی(ع)، مسجد بناها، مسجد حوض لقمان، مسجد فیل و مسجد صاحب الزمان(عج) کارکردهای چندگانه‌ای همچون کارکردهای اجتماعی، امور خیریه، تربیتی، آموزش قرآن و معارف و کلاس‌های معارف و احکام فقهی انجام می‌شده است.

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد

وکیلی افزود: در این مساجد فعالیت‌ها و کنش‌های سیاسی نیز به صورت محسوس و نامحسوس در پیش از انقلاب انجام می‌شد، فعالان سیاسی در مساجد مشهد با یکدیگر آشنا می‌شدند و نخستین رفتارهای تشکیلاتی برای حرکت‌های سیاسی را تمرین می‌کردند. همچنین انجام فعالیت‌های فرهنگی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و اردو و کوهنوردی از پایگاه‌های مساجد در پیش از انقلاب آغاز شد، به ویژه مساجد کرامت و امام حسن مجتبی(ع) که رهبر معظم انقلاب کلاس‌های آموزشی داشتند، نقش مهمی در آن زمان ایفا کردند و در پس از انقلاب نیز این برنامه‌ها اجرا می‌شد.

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: خوشبختانه پس از انقلاب نیز مساجد با همین کارکرد جلو آمدند اما متأسفانه در برخی از مساجد این کارکردها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ چرا که اکنون فعالیت برخی مساجد مشهد به همان ساعات نماز جماعت محدود شده و این مکان بزرگ با سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و هزینه‌هایی که برای ساخت آن‌ها صرف شده است، گاهی اوقات صبح تا ظهر یا بعد از ظهر و شب‌ها تنها به مجلس ترحیم اختصاص پیدا می‌کند، در حالی که برخی مساجد دیگر جلسات بصیرتی، دوره‌های تربیتی و کلاس‌های درسی برای همه گروه‌های سنی و جنسی برگزار می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید کاری کنیم سه مکان مهم مسجد، مدرسه و خانه به هم پیوند بخورند و دارای کارکردهای مشترک باشند، گفت: بخشی از کارکردهای مدرسه را باید مسجد بر عهده بگیرد و برعکس برخی کارکردهای مسجد مانند اقامه نماز جماعت را مدرسه اجرا کند، خانواده نیز باید به ‌گونه‌ای با مسجد و مدرسه در ارتباط باشد تا این سه مکان مکمل یکدیگر باشند، اگر بتوانیم این‌ها را به درستی با یکدیگر مرتبط کنیم و خانواده‌ها کودکانشان را درون این مثلث تربیت کنند، نتایج خوب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاصل می‌شود.

خبرنگار: فریده خسروی