به نقل از «شبستان»

نقش خودسازی والدین در بهداشت روانی فرزند

تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۸۷۰۲۳

پدر و مادر در سايه اصلاح خود و هم‌دلی و ايمان می‌توانند بستر مناسبی را برای شکوفايی و رشد فرزندان خود فراهم کنند و در پرتو کانون گرم و پرمحبت خانواده تمامی فراز و نشيب‌های زندگی را برای عبور فرزندان خود هموار سازند.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: نیازهای فرزند انسان، منحصر در نیازهای جسمی نیست تا برای تولدش منتظر درآمد و خوراک و لباس باشیم و زمانی که درآمدی بود فکرمان از بابت تربیت آسوده باشد‌ وهمین که تنگدستی پیش‌آمد، شعاربدهیم اولاد کمترآسایش بیشتر.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فرزند ما صاحب مغز و دارای فکر و روح است و باید به تربیت این دو قسمت هم پرداخت و برای چنین تربیتی اگر پدر و مادر عوامل تربیتی و نیازهای فرزند را شناخته باشند می‌توانند در تربیت فرزند موفق باشند. پس پدرومادر باید هدفمند کار کنند و از عوامل و زمینه‌های تربیتی استفاده کنند و یکی از آن سامان دادن نظام خانواده است که مهمترین رکن آن پدر و مادر می باشند.

فرزند وقتی چشم باز می‌کند اول پدر و مادر را می‌بیند از طرفی غریزه تقلید باعث می‌شود فرزند شیفته پدر و مادر خود باشد بنابراین والدین باید به فکر خود سازی و اصلاح و ارتقای شخصیت خود باشند، چون فرزندان براساس آنچه که ما هستیم تربیت می‌شوند نه بر اساس آنچه که  ما می خواهیم. اگر پدر و مادر گفتارشان با اعمالشان منطبق نباشد واین عیب را اصلاح نکنند،‌ هیچ وقت نمی‌توانند تاثیرگذار و الگوی خوبی برای فرزندان باشند. در قرآن کریم سوره صف خداوند متعال می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛[1] اى کسانى که ایمان آورده‌اید، چرا چیزى مى‌گویید که انجام نمى‌دهید نزد خدا سخت ناپسند است که چیزى را بگویید و انجام ندهید.» پس در بحث تربیت، اول گفتار و کردار خودمان را اصلاح کنیم بعد فرزندان.

همچنین در ارتباط با همین مطالب در منابع روایی از امام علی (علیه السلام) این چنین نقل شده است:«علِّموا أنفسَكُم و أهلِيكُمُ الخيرَ و أدِّبُوهُمْ؛[2] به خود و خانواده خود نیکی بياموزيد و آنان را تربیت كنيد.»همان‌طور که مشاهده می‌کنید محور بحث در اینجا  اول خودمان است بعد دیگران.

چه زیبا نبی مکرم اسلام(صلی الله علیه و اله)  فرمودند: «كُلُّكُم راعٍ و كُلُّكُم مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِه  ..وَالرَّجُلُ راعٍ عَلى أَهلِ بَيتِهِ و هُوَ مَسؤولٌ عَنهُم ، وَ المرأةُ راعِيةٌ عَلى بَيتِ بَعلِها و وُلدِهِ و هِيَ مَسؤولَةٌ عَنهُم؛[3] همه شما نسبت به زير دست خود مسئول هستيد. مرد، مسئول خانواده‌اش، زن مسئول شوهر و فرزندش است» واین احساس مسئولیت را  باید اول از خودمان  شروع کنیم.

چون يکی از راه‌های مؤثر و مورد نظر در قرآن کريم سامان دادن نظام خانواده است که ارکان اصلی آن پدر و مادر هستند، اگر این دو رکن اصلی لغزش و خطاهای زیادی داشته باشند قطعاً در بهداشت روانی فرزند تأثیرگذار خواهند بود.  زيرا خانواده يکی از ارکان آرامش در جامعه و مهم‌ترين منبع حمايت عاطفی در لحظات و مواقع فشار روانی است.

 

طبق آيه قرآن سوره روم«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ یتفکرون؛[4] و از نشانه‌هاى او آن است كه از جنس خودتان همسرانى براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد و ميان شما و همسرانتان علاقه‌ى شديد و رحمت قرار داد؛ بى شك در اين (نعمت الهى،) براى گروهى كه مى‌انديشند نشانه‌هاى قطعى است.» قطعا این آرامش جسمی و روانی که مودت و رحمت در بردارد با تلاش و احساس مسئولیت و خودسازی حاصل می‌شود و نتیجه آن می‌شود بستری مناسب و کانونی امن و آرام در تربیت روح و فکر فرزند. 

 

نتیجه اینکه: پدر و مادر  در سايه اصلاح خود و هم‌دلی و ايمان می‌توانند بستر مناسبی را برای شکوفايی و رشد فرزندان خود فراهم کنند و در پرتو کانون گرم و پرمحبت خانواده تمامی فراز و نشيب‌های زندگی را برای عبور فرزندان خود هموار سازند و آن‌ها را از گذرگاه‌های دشوار زندگی به سوی رشد و تعالی راهنمایی کنند.

 

نویسنده: مصطفی پورصدوقی، کارشناس سطوح عالی حوزه های علمیه

 

پی‌نوشت:

[1]. سوره تحریم، آیه 6

[2].المستدرك على الصحيحين،أبو عبد الله الحاكم محمد بن  النيسابوري المعروف بابن البيع (المتوفى: 405هـ)،تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا الناشر: دار الكتب العلمية - بيروت الطبعة: الأولى، 1411 - 1990ج2، ص535، ح3826،

[3]. صحيح مسلم ، مسلم بن الحجاج أبو الحسن القشيري النيسابوري (المتوفى: 261هـ) ج 3 ص 1459 ح 20 ،بَابُ فَضِيلَةِ الْإِمَامِ الْعَادِلِ، محقق: محمد فؤاد عبد الباقي، دار إحياء التراث العربي - بيروت.

[4]. سوره روم،  آیه 21

پایان پیام/9

منبع: شبستان

کلیدواژه: بهداشت روانی تربیت فرزندان سبک زندگی اسلامی فرزندان خود پدر و مادر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۸۷۰۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زنان بدون فرزند شاد‌تر هستند یا مادران؟

حرف‌هایش را به نتیجه تازه‌ترین تحقیقات علمی ارجاع می‌دهد که کسی، اما و اگری برایش نیاورد؛ برای همین هم سفت و محکم ادامه می‌دهد و از پژوهش‌هایی علمی می‌گوید که زنانی که فرزندی ندارند، زندگی شادتر و سالم‌تری نسبت به زنانی که مادر شدن را تجربه کرده‌اند، دارند.

این بخش کوتاهی از یکی از برنامه‌های شبکه‌ای فارسی‌زبان است که به‌تازگی تعطیل شده است، اما فارغ از همه پیش‌زمینه‌ها و قصاوت‌های‌مان نسبت به اهداف این شبکه و زیر‌سؤال بردن نهاد خانواده، واقعا تحقیقات علمی چنین نظری دارند؟ زنان بدون فرزند، زندگی شادتری نسبت به مادران دارند؟ این سؤالی است که مرور برخی از پژوهش‌های علمی و گفتگو با کارشناسان این حوزه، می‌تواند به آن پاسخ بدهد! «این نتایج علمی، از کدام داده‌های به‌دست آمده حرف می‌زنند؟ کدام مادران؟ در کدام مناطق؟ با کدام ساختار شخصیتی؟» این را فیروزه روستا، متخصص و مشاور سلامت مادران می‌گوید که تحقیقاتی این‌چنینی را رد می‌کند و معتقد است که بدون شک، تعریف شادی در آدم‌های مختلف، متفاوت است: «برخی افراد، ساختار شخصیتی‌شان به‌گونه‌ای است که انرژی بالایی دارند و به‌طور کلی شخصیتی برای مادری کردن دارند؛ این افراد اگر مادر نباشند و مادری نکنند، غمگین خواهند بود. اما از طرف دیگر، برخی افراد استقلال بیشتری دارند، انرژی‌شان را از تنهایی و سکوت می‌گیرند و ممکن است با مادری کردن، آنچنان که باید، ارتباط برقرار نکنند.» در واقع خانم روستا می‌گوید که نمی‌توان خوشحالی از مادر بودن یا نبودن را به همه آدم‌ها و همه زنان ارتباط داد؛ بلکه این موضوع ارتباط مستقیمی به ویژگی‌های شخصیتی آن زن دارد. پس تحقیقاتی که همه زن‌ها یا قریب به‌اتفاق آنها را در یک دسته جای می‌دهد و راضی یا ناراضی از مادری خود می‌داند، تحقیقات جامع و کاملی نیستند و نمی‌توان به آنها استناد کرد. 
 
چیزی شبیه گرسنگی
آن‌چیزی که نمی‌توان آن را پنهان و کتمان کرد، غریزه مادری است که نه‌فقط در وجود انسان‌ها، بلکه در وجود حیوان‌ها هم به شکلی ویژه وجود دارد. موضوعی که فیروزه روستا آن را به گرسنگی و نیاز به غذا خوردن تشبیه می‌کند: «خب بر کسی پوشیده نیست که اگر انسان از نیازهایش عبور کند و به آنها پاسخ بدهد، حالش بهتر و انسان شادتری خواهد بود.» به نظر می‌رسد که اگر از منظر علمی و پژوهشی هم بخواهیم تبعات خوشحالی یا ناراحتی مادر بودن را بررسی کنیم، پاسخ دادن به نیاز و غریزه مادری، باعث می‌شود که آن زن، فردی شادتر از کسی باشد که این غریزه را نادیده گرفته استکلیشه‌ای است، اما واقعیت دارد؛ این‌که دختران از همان دوران کودکی و در بازی‌های‌شان هم همیشه نقش مادر را دارند؛ آنها برای بچه‌های کوچک‌تر از خودشان یا عروسک‌های‌شان نقش مادر را ایفا می‌کنند. اتفاقی که البته صرفا مختص به کشور ما نیست که آن را محصول سنت و فرهنگ ایران بدانیم بلکه عروسک‌بازی و مادری کردن، یک بازی بین‌المللی برای دخترانی در هرکجای این جهان است.

موضوعی که نشان‌دهنده ریشه ذاتی دختران به مادر بودن و فرزند داشتن است. این ماجرا تا آنجا پیش رفته است که حتی بهزیستی هم یکی از بند‌های قوانینش را به دختران مجردی اختصاص داده است که تمایل به فرزندخواندگی دارند؛ دخترانی که نیاز به مادری کردن در وجودشان ریشه دارد و حالا به‌هر دلیلی، شرایط ازدواج و فرزنددار شدن برای‌شان مهیا نشده‌است! حالا چه می‌شود کرد؟ بهزیستی دومین اولویت درخواست‌های فرزندخواندگی‌اش بعد از زن و شوهری که هیچ‌وقت صاحب بچه نشده‌اند را به این دختران مجرد و سپس به زن و شوهری که بچه‌ای دارند و تمایل دارند فرزند بعدی‌شان، فرزند خونی خودشان نباشد اختصاص داده است. در واقع این نیاز آن‌قدر جدی است که در اولویت دوم قرار گرفته است و اتفاقا خبر‌ها و آمار‌های به‌دست آمده نشان می‌دهد که استقبال و تقاضای دختران جوان از این قانون، بیشتر از آن چیزی که پیش از این تصور می‌شد؛ انگار که حال‌شان با داشتن بچه، بهتر است! 

این ظاهر نه‌چندان شاد!
اما چرا آنچه ما در جامعه از یک مادر می‌بینیم، چندان شاد و خوشحال به نظر نمی‌رسد؟: «واقعیت این است که انتظاری که جامعه امروز از زنان و مادران دارد، با ۴۰سال پیش فرق‌هایی جدی و اساسی دارد. زنان در چنین جامعه‌ای باید زیبا و خوش‌اندام باشند، از منظر علمی و اجتماعی، حرفی برای گفتن داشته باشند، مادری ایده‌آل باشند، از همسرشان حمایت کنند، حواس‌شان به پدر و مادرشان باشند، اوضاع خانه را همیشه در بهترین حالت خود نگه دارد و... خب همه اینها باعث می‌شود که زن، انرژی زیادی صرف کند، خسته شود و نتواند از مادری کردن که حالا به همه مسئولیت‌های قبلی‌اش اضافه شده، آن‌طور که باید لذت ببرد و شاد و خوشحال به نظر برسد.» خانم روستا می‌گوید که زنان به‌واسطه مادری کردن و مادر بودن، نیاز به حمایت‌های بیشتری از آنچه امروز در حال اجراست، دارند تا بتوانند دوباره خوشحالی واقعی و وجودی خودشان را ابراز کنند: «آن‌وقت است که می‌توانیم بگوییم مادران، به سبب پاسخ به غریزه‌شان و از طرف دیگر به‌دلیل حمایت‌هایی که از آنها می‌شود، افراد شادتری نسبت به کسانی هستند که فرزندی ندارند.»، اما این حمایت چقدر عملی می‌شود؟ به نظر می‌رسد که در روزگاری که همه دولت‌ها به سمت افزایش جمعیت می‌روند، لازم است که فکری به حال ارتباط عاطفی و پیوند عمیق و امنیتی که فرزند از مادرش می‌گیرد، بکنند. آن‌وقت است که اگر مادری بداند بعد از بچه‌دار شدن و استراحت لازم، سرکارش برمی‌گردد و صندلی‌اش برای او حفظ خواهد شد، خوشحال خواهد بود. در غیر این صورت، از مادری که همه مسئولیت‌ها بر دوش اوست، شغلش را از دست داده، بی‌خوابی می‌کشد، خسته است و... چه انتظاری برای شاد بودن داریم؟: «در این میان فراموش نکنید که بخش قابل‌توجهی از این حمایت‌های لازم، از سمت پدران و همسران است که تامین می‌شود و زمینه را برای حال خوب مادر فراهم می‌کند.»

منبع: روزنامه جام جم

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی خواندنی‌ها