به نقل از «دانا»

نبود دپیلماسی اقتصادی؛ ایران را از عروس خاورمیانه جدا کرده است/سهم ایران از بازار سوریه؛ تنها سه درصد!

تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۰۸۱۹۴

آمارها نشان می‌دهد سهم ایران از بازار سوریه و لبنان بسیار کم است در صورتی که ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور می‌گوید می‌توان این سهم را افزایش داد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از یزدرسا، تحریم، موضوع جدیدی برای ایرانی ها نیست و امروزه ایران در محاصره شدید تحریم ها به نوعی توانسته با چالش خصمانه دشمنان، خودساخته شود حتی در برخی موارد تحریم ها را به فرصت تبدیل کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هدف تحریم ها هم جز فلج کردن اقتصاد کشور و ایجاد نارضایتی ملت ایران نیست و هر کجا دشمن بفهمد توانسته با تکیه بر تحریم ها به نتیجه مطلوب خود نزدیک شود با اتشی تند تر تحریم های بیشتری را اعمال کرده است.

صادرات یه عنوان یکی از مولفه های قدرت اقتصادی هر کشور حائز اهمیت است و ایران با منابع و ظرفیت های صادراتی تاکنون توانسته در برخی حوزه های صادراتی موفق عمل کند اما دیوار تحریم ها در کنار نبود مسیری برای خنثی سازی تحریم ها، ایران را از نقطه مطلوب خود رد صادرات دور کرده است.

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی (۹۹/۹/۲۶) در توصیه به مسئولین و ملّت فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی ‌کردن تحریم دست ما است؛ دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم. نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده. اگر بتوانیم با روش درست تحریم را برطرف کنیم، باید برطرف کنیم. امّا به این نیندیشید؛ عمده به خنثی کردن تحریم بیندیشید که دست شما است.»

در حوزه صادرات یکی از راهکارهایی که می تواند ایران را از چنگال تحریم ها رهایی بخشد و فشارها را در این حوزه خنثی کند افزایش و ارتقای صادرات به کشورهای دوست و همراه ایران مانند لبنان، سوریه و عراق و افزایش قدرت نفوذ ایران در بازار این کشورها است چیزی که در یک دهه اخیر مهجور مانده و به جرأت می توان گفت دولتمردان از این ظرفیت غافل بوده اند.

جدایی ایران از عروس خاورمیانه

با نیم نگاهی به برخی از بازارهای کشورهایی چون لبنان و سوریه که مناسبات سیاسی، فرهنگی و دینی زندیکی به یکدیگر دارند بررسی می کنیم ایران کشورها چه ظرفیت هایی دارند و ایران چه جایگاهی در بازار و وارادات این کشورها داشته است.

لبنان صنعت بزرگی ندارد به همین دلیل صادرات به لبنان می تواند مقصد صادراتی مناسبی باشد. با این وجود تجارت بسیار رونق گرفته و در بخش خدمات پیشرفت‌ های قابل‌ ملاحظه‌ ای وجود داشته است.

لبنان کشوری در غرب آسیاست. لبنان در باختر با دریای مدیترانه و در شمال و خاور با سوریه و در جنوب با فلسطین مرز مشترک دارد. موقعیت جغرافیایی لبنان در نقطه طلاقی مدیترانه و جهان عرب منجر به شکل‌گیری تاریخی غنی و تنوع دینی، نژادی و فرهنگی شده‌است. لبنان را عروس خاورمیانه گویند و بیروت از حیث کیفیت زندگی از برترین شهرهای جهان عرب محسوب می‌شود و لبنان بالاترین درآمد سرانه غیرنفتی را در جهان عرب دارد.

اقتصاد لبنان در حال رشد بسیاری است و گردشگری نیز یکی دیگر از عوامل رشد کشور لبنان شده‌است به صورتی که بخش عظیمی از درآمد این کشور از توریست‌های خارجی که برای تفریح یا سرمایه‌گذاری آمده‌اند تأمین می‌شود.

کشور لبنان در سال گذشته ۲,۸۴۳,۶۱۹ هزار دلار واردات انجام داده است که کشور سوئیس با سهم ۳۸ درصدی و ۱,۰۹۳,۱۸۰ هزار دلار بیشترین میزان صادرات به لبنان را داشته است.

کره جنوبی نیز با اختلاف زیاد بعد از سوئیس، ۴۳۷,۰۷۴ هزار دلار و ۱۵ درصد دومین کشور واردکننده محصولات به لبنان است.

عربستان ۱۰ درصد و آمریکا با ۵ درصد از سهم واردات لبنان و هلند با ۳ درصد در رتبه های بعدی قرار دارند.

نگاهی به کارنامه یکساله صادرات ایران به لبنان

ارزش صادرات کالای غیرنفتی (بدون احتساب فصل 27 تعرفه) ایران به لبنان طی 8 ماه 1399، حدود 7 میلیون دلار بوده است. بزرگ‌ترین قلم صادراتی ایران به لبنان «مغز پسته تازه یا خشک» بوده که با ارزش صادرات حدود 8/ 1 میلیون دلاری، قریب به 26 درصد ارزش کل صادرات غیر نفتی ایران به این کشور را تشکیل داده است.

دومین بوده قلم صادراتی به لبنان نیز «پسته با پوست تازه یا خشک» بوده که با ارزش صادرات 2/ 1 میلیون دلاری، بیش از 17 درصد ارزش صادرات ایران به لبنان را به خود اختصاص داده است. «سایر کفپوش‌ها به‌جز گبه از پشم یا از موی نرم (کرک) حیوان» با سهم 8/ 8 درصد از ارزش صادرات ایران به لبنان نیز سومین قلم صادراتی ایران به لبنان بوده است.

اقلام صادراتی ایران به لبنان تقریبا محدود و تنوع صادراتی ایران به این کشور نسبتا پایین است؛ به‌طوری‌که سه قلم کالای عمده ذکر شده جمعا بیش از نیمی از ارزش صادرات کالای غیرنفتی (بدون احتساب فصل 27 تعرفه) ایران به این کشور را به خود اختصاص داده‌اند. طی مدت مورد بررسی، سهم 30 قلم کالای نخست نیز 2/ 94 درصد است.

بانکداری و گردشگری در لبنان از جمله حوزه‌هایی هستند که بسیار مورد توجه بوده و در مسیر رشد قرار دارند و. باید توجه داشت که رفتار اقتصادی این کشور با دیگر کشورهای عربی متفاوت بوده و به سبک اروپا کار می‌کنند. حتی نوع مصرف آنها نیز با کشورهای عربی فرق می‌کند.

متاسفانه شرکت‌های ایرانی بعد از اینکه فعالیت خود را در این بازار آغاز می‌کنند به تدریج کیفیت را از دست داده و کم‌کم قیمت را هم افزایش می‌دهند، این رویکرد موجب می‌شود به مرور، محصولات ایرانی از بازار لبنان حذف شوند!

سهم ایران از بازار سوریه تنها سه درصد است

بازار سوریه نیز با توجه به همکاری های نزدیک نظامی، سیاسی و قرابت دینی می توان ظرفیت خوبی برای مصرف کالاهای ایرانی باشد اما ایران در بازار این کشور هم نتوانسته به خوبی جایگاه واقعی خود را پیدا کند.

آمارها نشان می‌دهد سهم ایران از بازار سوریه تنها سه درصد است. ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور می‌گوید می‌توان این سهم را افزایش داد.

در چند سال اخیر که دولت و ملت سوریه با تروریسم بین‌المللی مواجه شده‌اند، روابط و تعاملات دو کشور ایران- سوریه عمدتاً از جنبه منافع و مصالح مشترک سیاسی- امنیتی پررنگ‌تر دیده می‌شود، با این حال بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در گذشته‌های دور و نزدیک روابط دو کشور علاوه ‌بر سیاست، در زمینه‌های اقتصادی بسیار پررنگ‌تر از وضعیت فعلی بوده است، به‌طوری که میزان صادرات ایران به سوریه در سال 89 بیش از نیم‌میلیارد دلار (516 میلیون دلار) بوده که این میزان با کاهش 66 درصدی در سال 96 به 172 میلیون دلار و در نیمه اول سال جاری به 92 میلیون دلار رسیده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد برخلاف سیر نزولی مبادلات دوجانبه ایران- سوریه، در این مدت سهم ترکیه از بازار سوریه از حدود 9 درصد در سال 2010 به بیش از 24 درصد در سال 2017 رسیده است. همچنین بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، ایران با سهم حدود سه درصدی از بازار سوریه، پس از کشورهای ترکیه، چین، امارات، مصر، لبنان، کره‌جنوبی و روسیه در رتبه هشتم قرار دارد.

کاهش 66 درصدی صادرات ایران به سوریه

بررسی داده‌های آماری گمرک ایران نشان می‌دهد میزان صادرات غیرنفتی ایران به سوریه طی 10سال اخیر روند نزولی طی کرده است. بر ‌این‌ اساس، میزان صادرات غیرنفتی ایران به این کشور از 377 میلیون دلار در سال 88 به 516میلیون دلار در سال 89 و 365 میلیون دلار در سال 90 رسیده بود که طی سال‌های 93-90 روند کاهشی را طی کرده و در سال 93 به 100 میلیون دلار رسید.

در سال 94 میزان صادرات ایران به سوریه روندی افزایشی به خود گرفته و این میزان در سال 95 به حدود 256 میلیون دلار رسید، با این حال پس از سال 95 باز هم روند صادرات ایران به سوریه سیر نزولی طی کرده است، به‌طوری که این میزان در سال 96 به 172 میلیون دلار و در 6 ماه نخست سال 97 به 92 میلیون دلار رسیده است که این میزان حتی نسبت به نیمه اول سال96 نیز کاهش 29 درصدی را نشان می‌دهد.

در یک جمع‌بندی، میزان صادرات ایران به سوریه طی 10سال اخیر با کاهش 66 درصدی از 516میلیون دلار در سال 89 به 172 میلیون دلار در سال96 رسیده است.

طی 8 ماه 1399، صادرات غیرنفتی ایران به روسیه حدود 285 میلیون دلار بوده است. اغلب اقلام صادراتی ایران به روسیه مربوط به فصل 8 تعرفه (میوه‌ها و مغزهای خوراکی؛ پوست مرکبات یا خربزه) بوده که تقریبا معادل 66 درصد از ارزش کل صادرات ایران به روسیه را تشکیل می‌دهد.

سه قلم عمده صادراتی ایران به این کشور نیز به ترتیب «سیب، تازه»،  «هلو، همچنین شلیل و شفتالوی، تازه» و «پسته‌ها با پوست تازه یا خشک» بوده که با ارزش صادرات 40 میلیون دلار، 33 میلیون دلار و 31 میلیون دلار، سهم‌های 14 درصد، 5/ 11 درصد و 11 درصد از ارزش صادرات ایران به روسیه طی این مدت را تشکیل داده‌اند.

 

حدود 4/ 85 درصد صادرات کالای غیرنفتی ایران به روسیه تنها به 30 قلم کالا اختصاص داشته است و 92 درصد از آن به 50 قلم کالا محدود می‌شود.

دیپلماسی اقتصادی؛ لازمه خنثی سازی تحریم ها

محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس شورای اسلامی در گفتگوبا خبرنگار یزدرسا با بیان اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب در جمع مسئولین اظهار کرد: در مقابل فشار تحریم ها باید سیاستی در دیپلماسی اقتصادی پیش گرفته شود که اثر این تحریم ها خنثی شود.

جوکار افزود: در سال های اخیر بهترین فرصت ها به پای حل مسئله برجام و انجام تعهدات برجامی به هدر رفت در حالی که بجای تلاش برای رفع تحریم ها می بایست چنان عمل می شد که امروز شاهد تاثیر تحریم ها در کشور نباشیم و به نوعی دولت با دور زدن تحریم ها آن ها را بی اثر می کرد.

رئیس کمیسیون شوراهای مجلس عنوان کرد: به راحتی می توان از ظرفیت کشورهای همسایه و به ویژه فرصتی که برای ایران در کشورهای غرب آسیا فراهم شده است با تکیه بر دیپلماسی اقتصادی مشکلات امروز کشور را در مواجهه با تحریم ها حل کرد اما متاسفانه این مسئله مهم، حلقه مفقوده ای در حوزه اقتصادی خارجی کشور در دولت یازدهم و دوازدهم بود و از آن به خوبی استفاده نشد.

وی با بیان اینکه دولت در حوزه اقتصادی خود را حبس کرده است افزود: امروزه با عملکرد ضعیف دولت، حتی ایران در بازار کشورهایی که کمک کننده ثبات، امنیت و آزادی آن ها بوده هم جایگاهی ندارد و واردات این ها در دست کشورهای اروپایی است.

پیشرفت فرامنطقه ای ایران در حوزه نظامی؛ الگویی برای اقتصاد

جوکار ادامه داد: همانگونه در مسائل نظامی توانسته ایم تا سر حد مرزهای دشمن پیشزفت داشته باشیم و باید در حوزه اقتصادی هم بتوانیم مرزها را چهار دیواری کشور خارج کنیم و مطمئنا تا دیپلماسی اقتصادی در کشور جدی گرفته نشود قرار نیست اتفاق تازهای بیافتد و چیزی تغییر کند.

نماینده مردم یزد واشکذربا بیان اینکه شناسایی ظرفیت ایران برای کشورهایی دیگر و بالعکس نیز از مسائلی است که باید جدی گرفته شود ابراز کرد: در این زمینه اگر دولت ها اجازه دهند بخش خصوصی بسیار بهتر و مفید وارد صحنه می شود.

وی ادامه داد: این مسئله آنقدر مهم است که مرزبندی در عملکرد این دولت و یا دولت بعد وجود ندارد و همه دولت ها باید با خنثی سازی تحریم ها، استفاده از همه ظرفیت ها اقتصادی و تعامل با کشورهای دوست، اقتصادی قوی و با ثباتی را برای ایران عزیز به ارمغان بیاورند.

جوکار با تاکید بر اینکه چرخه اقتصاد باید از حبس داخلی خارج شود گفت: همه دولت ها باید توجه داشته باشند که امروز لازمه پیشرفت اقتصادی هر کشور در اقتصاد به هم پیوسته دنیا، تعامل و ارتباط با کشورهایی است که در حوزه سیاسی و فرهنگی ما قرار می گیرند و ظرفیت اقتصادی کشور را تعالی می بخشند.

حال با قرار گرفتن در ماه های پایانی دولت دوازدهم، باید آیا علیرغم تاکیدات رهبر معظم انقلاب و ادامه روند سیاست خصمانه دولت جدید آمریکا باز هم دولت مردان تنها به نگاه دست دشمن دلخوش می مانند یا راه را برای برون از وضعیت اقتصادی امروز کشور فکری اساسی برخواهند داشت؟!

انتهای پیام/
 

منبع: دانا

کلیدواژه: سهم ایران از بازار سوریه صادرات ایران به سوریه میلیون دلار در سال ایران به این کشور دیپلماسی اقتصادی صادراتی ایران غیرنفتی ایران ایران به لبنان ایران به روسیه میزان صادرات ارزش صادرات نشان می دهد رفع تحریم تحریم ها ظرفیت ها دو کشور سه درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۰۸۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش ۵۱ درصدی صادرات مشتقات نفتی ایران به قاره آفریقا

سید روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون روابط بین الملل و توسعه تجارت خانه صنعت ، معدن و تجارت ایران ، همزمان با دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا اظهار داشت : قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳ میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور ، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است و ایران می تواند به واسطه نیاز این قاره به سوخت و انرژی ، تکنولوژی و مکانیزاسیون  در تولید محصولات کشاورزی ، سرمایه گذاری و طراحی و ساخت امور زیر بنایی از جمله معدن ، سد ، راه سازی و پروژه های عمرانی ، اورهال کردن پالایشگاه ها ، استخراج گاز ، بازار مصرف مناسب مواد غذایی ، و محصولات صنعتی ، تجاری و مصرفی و نیاز ما به کشت فراسرزمینی  همراه با توانمندی کشورمان در  صادرات خدمات فنی و مهندسی  در این قاره فرصت ها ضمن حفظ شئونات انسانی و حفظ منافع توامان کشورمان و کشورهای آفریقایی حضور پیدا کند .

وی افزود در سال ۱۴۰۲ پراکنش صادراتی کشور به این قاره از نکات قابل توجه بود و صادرات در شرق ، غرب ، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرد و ۳۹ کشور از این قاره ،  مقصد صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم  بودند .

وی افزود:  با وجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سال های گذشته  ، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر ، مصر ، لیبی، تونس، جیبوتی  و مراکش در سال ۱۴۰۲ با وجود بحران حمل و نقل در دریای سرخ بودیم .

لطیفی در خصوص هفت مقصد نخست محصولات صادراتی به آفریقا گفت: در سال ۱۴۰۲ ، غنا با خرید ۱۷۳.۵ میلیون دلار ، آفریقای جنوبی با ۱۴۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۹۲.۸ میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷ میلیون دلار ، نیجریه با ۴۸ میلیون دلار ، موزامبیک با ۴۷.۱ میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳ میلیون دلار هفت مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم به این قاره  بودند .

وی افزود : ۵۱ درصد صادرات ایران به این قاره مشتقات نفتی ،  شامل کود اوره ، قیر ، گاز مایع و انواع روغن های صنعتی بود و بعد از آن  ۳۷ درصد صادرات کشورمان را  محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است ، مواد غذایی ، مصالح ساختمانی ، انواع فرش و کف پوش ، شوینده ها و لوازم بهداشتی ، لوازم خانگی ، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی ، قطعات خودرو ، لاستیک ، مواد معدنی ، لوازم الکتریکی، لوستر ، مبلمان  و اسباب بازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند‌.

سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت در خصوص واردات از قاره سیاه گفت: ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران در سال ۱۴۰۲ بودند که  آفریقای جنوبی با فروش ۱۹ میلیون دلار ، زامبیا با ۱۲.۵ میلیون دلار ، غنا ۱۲ میلیون دلار ، سیشل با ۱۱.۷ میلیون دلار ، کنیا ۹.۵ میلیون دلار ، تانزانیا با ۶.۱ میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱ میلیون دلار ، هفت کشور نخست فروش  کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران در سال گذشته بودند.

وی افزود : ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی  مانند چای، ذرت، قهوه، توتون ، حبوبات ، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز ، سنگ و خاک روی ، کنسانتره گروم ، و ۱۳ درصد دیگر نیز عمدتا روغن صنعتی و گریس ، انواع تسمه ، ماشین آلات ، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بودند .

لطیفی در خصوص موانع توسعه روابط اقتصادی با قاره آفریقا گفت: عدم شناخت ظرفیت ها در بین تجار ایرانی و آفریقایی ، نبود یا کمبود  حمل نقل ارزان ، مستمر و فراگیر و موانع جابجایی مستقیم ارز و  پول ، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقا است که رفع این موانع با اراده دولت ها و پیگیری بخش خصوصی تا حدودی به تجارت ایران با این قاره شتاب خواهد داد.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی