رزم‌آرا و اشرف یک عاشقانه نفتی! / چگونه اعدام رزم‌آرا به تصویب قانون ملی شدن نفت انجامید؟
تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۲۰۹۸۰
باور خیلی‌ها این است که این عشق‌ورزی رزم‌آرا به اشرف و بالعکس که در هفت، هشت نامه انعکاس یافته، بیشتر ریشه در منافعی داشت که دوطرف در پی کسب آن بودند. شرایط سیاسی حاکم بر آن زمان و مسئله راهبردی ملی‌شدن صنعت نفت، باعث بروز اشتراک منافع میان افراد مختلف می‌شد و این قضیه، در روابط اشرف با رزم‌آرا حرف اول را می‌زد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بازی خطرناک رزم‌آرا
رزم‌آرا مخالف ملی‌شدن صنعت نفت بود و با تمام قدرتش در برابر آن ایستادگی کرد. برخی معتقدند که او به دلیل وابستگی به سفارت انگلیس یا برای حفظ مناسباتش با این کشور، چنین رویکردی را پیش گرفت. گروهی دیگر نیز معتقدند که رزم‌آرا، در آن شرایط، ملی‌شدن صنعت نفت را به ضرر ایران می‌دانست و معتقد بود این اقدام، باعث وارد آمدن خسارت اقتصادی به کشور می‌شود. در حالی که با تلاش‌های نمایندگان طرفدار طرح ملی‌شدن صنعت نفت و حمایت گسترده قاطبه مردم ایران، ملی‌شدن صنعت نفت به یک مطالبه سراسری و عمومی تبدیل شده بود، رزم‌آرا دست پایین را گرفت و مسئله تقسیم سود با بریتانیا را به صورت 50-50 مطرح کرد. این رویکرد با استقبال انگلیسی‌ها روبه‌رو شد؛ آنها حتی به دولت رزم‌آرا کمک مالی هم کردند. آنتونی ایدن، وزیر خارجه بریتانیا در زمان وقوع ماجرای ملی‌شدن صنعت نفت، در خاطراتش می‌نویسد: «دولت انگلستان شاید با شتابی بیش از اندازه، درخواست نخست‌وزیر ایران را پذیرفت که از کمک مالی فراوانی که کمپانی مخفیانه به دولت او می‌کرد، سخنی گفته نشود.» مقاومت رزم‌آرا، در کنار لابی‌های قدرتمندش با سفارتخانه‌ها و سیاستمداران وابسته به دربار و از جمله نامه نگاری های عاشقانه اش با اشرف، شرایط را برای طرفداران ملی‌شدن صنعت نفت سخت کرد. در 21 بهمن 1329، نماینده شرکت نفت انگلیس و ایران، موافقت خود را برای برگزاری نشست‌هایی با دولت رزم‌آرا اعلام کرد؛ نشست‌هایی که مسئله ملی‌شدن صنعت نفت را به محاق می‌برد و سطح چانه‌زنی را به تقسیم سود 50-50 پایین می‌کشید. رزم‌آرا در جلسه خصوصی مجلس شورای ملی حضور یافت و طی سخنانی، موضوع ملی‌شدن صنعت نفت را به باد انتقاد گرفت. این رفتارها، نمایندگان اقلیت مجلس را که به دنبال ملی‌کردن صنعت نفت بودند، در تنگنای عجیبی قرار داد؛ در واقع آنها که مرعوب دیسیپلین رزم‌آرا شده‌بودند، در بن‌بستی قرار گرفتند که نمی‌دانستند چگونه باید از شرّ آن خلاص شوند.
فدائیان اسلام و پایان غائله رزم‌آرا
در چنین شرایطی، شهید نواب صفوی و یارانش وارد معرکه شدند. آنها در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان جبهه ملی در منزل یکی از بازاریان تهران به نام حاج محمود آقایی برگزار کردند، توانستند نظر اعضای جبهه ملی را برای ادامه مبارزه جلب کنند. شهید سیدعبدالحسین واحدی در خاطرات خود می‌نویسد: «وکلای جبهه ملی از قدرت رزم‌آرا ترسناک بودند و سقوط آن را غیرممکن و به‌کلی تز ملی‌شدن صنعت نفت را شکست خود می‌دانستند.» اعضای جبهه ملی از فدائیان اسلام خواستند تا با اعدام انقلابی رزم‌آرا، جریان ملی‌شدن صنعت نفت را از آن مخمصه نجات دهند. به این ترتیب، خلیل طهماسبی، از اعضای فدائیان اسلام، مسئول اجرای حکم شد. چند روز قبل از انجام این اقدام، میتینگ‌های بزرگی در حمایت از نهضت ملی‌شدن صنعت نفت، با مشارکت گسترده مردم و میدان‌داری فدائیان اسلام برگزار شد. آیت‌ا... کاشانی هم از برگزاری این تجمع‌ها حمایت می‌کرد و همین مسئله، باعث حضور بیش از پیش مردم در صحنه شد. اما رزم‌آرا به‌طور کلی، از این حرکت‌ها احساس خطر نمی‌کرد؛ در واقع او خود را قدرتمندتر از آن می‌دانست که بخواهد از این تحرکات احساس ترس کند. اما ملت تصمیم گرفته بود مانعی را که بر سر راه خواست ملی قرار داشت، بردارد. روز 16 اسفندماه سال 1329، خلیل طهماسبی برای اجرای حکم، خود را به مجلس تعزیه وفات آیت‌ا... فیض رساند. قرار بود رزم‌آرا در این مجلس حاضر شود. گزارش شهربانی، شرح واقعه را حکایت می‌کند: «ساعت 11 و ربع، اتومبیل نخست‌وزیر جلوی مسجد متوقف شد. رزم‌آرا به اتفاق آقای علم وزیر کار از آن پیاده، وارد صحن مسجد شد. وقتی به جلوی حوض بزرگ رسیدند، ناگهان مردی کوتاه اندام از طرف راست از میان جمعیت از پشت سر محافظین با سرعت، خود را به پشت سر رزم‌آرا رساند و بلافاصله با اسلحه کمری که در دست داشت، سر وی را از پشت هدف قرار داد و به ضرب سه گلوله ایشان را از پای درآورد. مأمورین اسلحه او را گرفتند، ولی خود او در اثر کثرت جمعیت و ازدحام فرار کرد. در نتیجه اقدام مأموران، وی دستگیر و به کلانتری 8 اعزام شد. در بررسی بدنی، یک جلد کلام‌ا... مجید و یک ورقه که روی آن در فضیلت جهاد با زبان عربی نوشته شده بود، با یک کارد از جیب وی کشف شد. نامبرده را به اداره آگاهی منتقل و در آن‌جا با حضور دادستان تهران مورد بازجویی قرار دادند.»
ورق بر می‌گردد
در پی اعدام انقلابی رزم‌آرا، معلوم شد که تحلیل‌ها درباره اینکه او عامل اصلی جلوگیری از ملی‌شدن صنعت نفت بوده‌است، واقعیت دارد. کمیسیون نفت که تا آن زمان برای بررسی موضوع ملی‌شدن صنعت نفت از خود تعلل نشان می‌داد، درست روز بعد از مرگ رزم‌آرا، در 17 اسفند 1329، تردید را کنار گذاشت و به ملی‌شدن صنعت نفت رأی داد: «مجلس شورای ملی / نظر به اینکه ضمن پیشنهادات واصله به کمیسیون نفت پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور، مورد توجه و قبول کمیسیون قرار گرفته و از آن جایی که وقت کافی برای مطالعه در اطراف اجرای این اصل باقی نیست، کمیسیون مخصوص نفت از مجلس شورای ملی تقاضای دو ماه تمدید می‌نماید. بنابراین ماده واحده ذیل را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید: ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصمیم مورخ 17/12/29 کمیسیون مخصوص نفت را تأیید و با تمدید مدت موافقت می‌نماید.» روز 24 اسفند، ماده واحده ملی‌شدن صنعت نفت، بدون چک و چانه به تصویب مجلس شورای ملی رسید و در 29 اسفندماه، مجلس سنا نیز بر آن مهر تأیید زد تا این تصمیم، جنبه قانونی به خود بگیرد. به این ترتیب، مرگ رزم‌آرا، راه را برای تحقق آرزوی دیرینه مردم ایران و ملی‌شدن صنعت نفت کشور، هموار کرد؛ هرچند که در روایت مربوط به واقعه مجلس ترحیم آیت‌ا... فیض، گزارش‌های دیگری هم وجود دارد، اما در اصل ماجرا و نقش این رویداد در تسهیل رأی مجلسین نمی‌توان تردید کرد.
منبع: خراسانمنبع: ساعت24
کلیدواژه: احمدی نژاد ملی شدن صنعت نفت مجلس شورای ملی فدائیان اسلام رزم آرا رزم آرا جبهه ملی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۲۰۹۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیدا و پنهان پول پاشی آمریکا برای مثلث نیابتی
کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه آینده شهروندان آمریکا به حفظ برتری ایالات متحده در نظام بین‌الملل و مقابله با دشمنان و تهدیدات این کشور بستگی دارد، گفت: تصویب بسته کمکی حدود ۹۶ میلیارد دلاری خارجی توسط مجلس نمایندگان آمریکا جنبه انتخاباتی دارد.
امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تصویب بسته کمکی حدود ۹۶ میلیارد دلاری خارجی توسط مجلس نمایندگان آمریکا اظهار کرد: گروهی از جمهوری خواهان که به دونالد ترامپ نزدیک هستند معتقدند که این کمک‌ها بی حاصل است و آمریکا مشکلات درونی زیادی دارد و بهتر است که هزینه‌های در نظر گرفته شده برای اوکراین و اسرائیل و تایوان را صرف مسائل درونی خود کند و شرط کمک‌های مالی ایالات متحده را تأمین بودجه امنیت مرزی این کشور اعلام کرده بودند و این موضوع برای رأی دهندگان جمهوری خواه بسیار حائز اهمیت است؛ از این رو جمهوری خواهان مانع تصویب بسته‌های کمک‌های مالی به اوکراین، اسرائیل و تایوان می‌شدند.
وی افزود: در مقابل جمهوری خواهان، دموکرات‌ها یا نزدیکان به جو بایدن تمایل زیادی برای تصویب این حمایت مالی داشتند که آن هم جنبه انتخاباتی داشت، اگر این بودجه تصویب نمی‌شد دموکرات‌ها دچار نوعی سرخوردگی می‌شدند چرا که یکی از پروژه های اصلی دولت بایدن پیروزی در جنگ اوکراین است و اگر این کمک‌ها ادامه پیدا نکند به گفته مقامات اوکراین و کاخ سفید احتمال شکست اوکراین در جنگ بسیار زیاد خواهد بود؛ بنابراین تصویب شدن یا نشدن چنین لوایحی با موافقت‌ها و مخالفت‌های زیادی همراه بود و تا حدی به مسائل انتخاباتی باز می‌گردد.
کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: جمهوری خواهان معتقدند به جای پرداخت این کمک‌ها باید منافع آمریکا تأمین شود چرا که آمریکا در شرایطی به سر می‌برد که زیر ساخت‌ها در این کشور دچار مشکل شده‌اند، فقر و مشکلات معیشتی و عدم رفاه، مردم این کشور را رنج می‌دهد و نیز ناامنی و مشکلات مرزی نیز در این کشور وجود دارد و بهتر است که بودجه تأمین مالی کشورها به مردم و زیرساخت‌های خود آمریکا اختصاص یابد؛ این افراد می‌دانند که عده‌ای به خصوص در اوکراین که فساد مالی در آن زیاد است، از این بسته‌های مالی که با هدف پیروزی در جنگ با روسیه ارسال شده، برای امور شخصی یا قاچاق تسلیحات و… استفاده می‌کنند و دقیقاً مشخص نیست که این هزینه برای چه چیزی صرف می‌شود.
وی ابراز کرد: گروه دیگری از مردم، سیاستمداران و نخبگان آمریکا معتقدند که امنیت داخلی آمریکا و رفاه شهروندان این کشور زمانی محقق می‌شود که در جهان صلح برقرار باشد و نیروهای شرور نتوانند امنیت آمریکا را به خطر بیندازند بنابراین عقیده دارند که دولت آمریکا باید به کمک های خود به اوکراین برای شکست روسیه، به اسرائیل برای شکست جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا و به تایوان در برابر چین ادامه دهد چرا که در صورت شکست متحدان آمریکا در این سه کشور باید هزینه بیشتری برای مقابله مستقیم با روسیه و چین و مقاومت بپردازد تا از تهدیدات احتمالی در امان بماند؛ از این رو تلاش می‌کنند تا کمک‌های آمریکا به این کشور انجام شود و حتی افزایش یابد چون آینده شهروندان آمریکا به حفظ برتری ایالات متحده در نظام بین‌الملل و مقابله با دشمنان و تهدیدات این کشور بستگی دارد.
ابوالفتح خاطر نشان کرد: در حال حاضر شکاف و دوگانگی عمیقی در ایالات متحده وجود دارد و برای همین است که چند ماه طول کشیده تا کنگره به این جمع بندی برسد که این طرح را تصویب کند؛ اما به نظر می‌رسد گروه دوم یعنی دموکرات‌ها دست برتر را پیدا کرده‌اند و بسته‌های مالی و نظامی آمریکا به چهار گروه اوکراین، اسرائیل، تایوان و منطقه این دو-پاسفیک به تصویب کنگره خواهد رسید.
به گزارش ایمنا، مجلس نمایندگان آمریکا لوایح ۶۱ میلیارد دلاری برای کمک به اوکراین، ۲۶ میلیاردی دلاری برای کمک به رژیم صهیونیستی و ۸ میلیارد دلاری برای مقابله با چین را تصویب کرد. این بسته شامل چهار لایحه است که به‌طور جداگانه به رأی گذاشته شده و قبل از ارسال به مجلس سنا در یک لایحه ترکیب می‌شود. سنا قرار است بررسی لایحه تصویب شده از سوی مجلس نمایندگان را از روز سه‌شنبه، چهارم اردیبهشت و با رأی‌گیری اولیه در همان روز آغاز کند.
کد خبر 746779
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟