۱۰ اقدام ترسناکی که شبکه های اجتماعی برای کنترل ذهن کاربر انجام میدهند
تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۳۳۴۱۱
به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، با گسترش محبوبیت اینترنت بین مردم، استفاده از شبکههای اجتماعی توسط کاربران روز به روز بیشتر افزایش پیدا کرد، بطوریکه میتوان گفت این روزها همه به نوعی معتاد شبکههای اجتماعی یا اینترنت شدهاند.
رسانههای اجتماعی با سوء استفاده از آسیب پذیریهای روانشناختی برای دستکاری و کنترل زمان ذهن کاربرانشان تلاش میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شبکههای اجتماعی مانند شرکتهای فست فود که از اشتیاق ما به چربی و نمک سوء استفاده میکنند، از علاقه و احتیاجمان به اینترنت نهایت استفاده را کرده و ذهنمان را کنترل میکنند. با این حال، برای سالم ماندن از حقههای شبکههای اجتماعی، باید نسبت به روشهای آنها هوشیار و نسبت به وابستگی خود به این پلتفرمها محتاط باشیم.
بیشتر بخوانید
۱۰ نرم افزار کاربردی که برای حفظ سلامت روان به کاربر کمک میکنددر ادامه ۱۰ مورد از سوء استفادههای شبکههای اجتماعی برای کنترل ذهن مخاطبان را بررسی کردهایم:
۱۰. استفاده از رنگ قرمزرنگ قرمز همیشه با خطر و هشدار همراه است. مطالعات انجام شده بر روی دانش آموزان نشان میدهد که بچهها هنگام خواندن کتابچههای آزمایشی با جلد قرمز، عملکرد بدتری دارند تا سیاه یا سبز. رنگ قرمز به طور ناخودآگاه با رفتار اجتنابی مرتبط است، به دلیل تأثیر محرک رنگ قرمز، معمولاً برای علائم توقف و هشدارها استفاده میشود.
اولین آیکونهای اعلان در فیس بوک آبی بودند و با سبک سایت مطابقت داشتند. در ابتدا، هیچ کس از این اعلانها استفاده نمیکرد تا اینکه رنگ نماد به قرمز تغییر کرد. رنگ آیکون قرمز آنقدر موثر بود که امروز هزاران برنامه از آیکونهای قرمز برای ترغیب کاربران به باز کردن آنها استفاده میکنند.
۹. استفاده از تقویت کنندههای مثبت برای تشویقلایک و بازتوئیت در شبکههای اجتماعی تقویت کنندههای مثبتی هستند که مردم را ترغیب میکنند تا به این سیستم عاملها بروند. هنگامی که افراد این اعتبارهای اجتماعی را دریافت میکنند، دچار هجوم دوپامین میشوند که به عنوان «مولکول پاداش» شناخته میشود و افراد پس از اتمام تمرین یا رسیدن به هدف نیز آن را تجربه میکنند.
۸. استفاده از سیستمهای پاداش متغیرهسته اکومبنس، بخشی از مغز است که فعالیتهای مربوط به ولع مصرف را کنترل کرده و هنگامی که پیش بینی جایزه میکند، بیشتر فعال میشود؛ و در صورتی که مشخص نباشد در صورت انجام کاری پاداش دریافت میشود یا خیر، این بخش از مغز فعالیت میکند.
نمونه کلاسیک دستگاهی که از سیستمهای پاداش متغیر استفاده میکند، دستگاه اسلات کازینو است. گفته میشود که این مکانیسم باعث میشود افراد به قمار معتاد شوند. رسانههای اجتماعی از سیستم پاداش متغیر برای ترغیب مردم برای آمدن به سیستم عاملهای خود استفاده میکنند. برنامه توئیتر از یک روش کشویی برای به روزرسانی محتوا استفاده میکند که دیگر کاربردی نیست، زیرا Twitter میتواند به طور خودکار محتوای جدید ارسال کند.
تمام رسانههای اجتماعی دارای فید خبری، مانند فیس بوک و توئیتر، با مخلوط کردن مطالب جالب با دیگر مطالب از سیستمهای پاداش متغیر استفاده میکنند. برای یافتن مطالب جالب، شخص باید به جستجو ادامه دهد. پیمایش از همان روانشناسی ماشینهای قمار استفاده میکند، زیرا افراد انگیزه بیشتری برای جستجوی پاداش بعدی دارند.
۷. سوء استفاده از احساسات منفیافرادی که احساسات عاطفی منفی مانند بی حوصلگی یا آسیب پذیری دارند، از رسانههای اجتماعی استفاده بیشتری میکنند، زیرا تعامل با رسانههای اجتماعی باعث دور شدن از این احساسات میشود. محققان دریافتند که افراد افسرده به دلیل نیاز به تحریک دوپامین و ایجاد احساسات بهتر، ایمیل هایشان را بیشتر بررسی میکنند.
به عنوان مثال، اینستاگرام ممکن است تعداد لایکها را برای یک تصویر حفظ کند، احساس آسیب پذیری را افزایش دهد و سپس با عجله ناگهانی، آنها را حذف کند. یک الگوریتم به طور مداوم در حال اندازه گیری میزان نرخ انتشار اطلاعات تحت شرایط مختلف است که باعث میشود افراد بیشترین بازده را به سیستم عامل داشته باشند.
۶. استفاده از پدیده ثبات اجتماعیثبات اجتماعی اصطلاحی است که پدیده روانشناختی که در آن افراد برای انجام رفتار صحیح در یک موقعیت، اقدامات دیگران را کپی و تعریف میکنند. در یک آزمایش کلاسیک، محققان دریافتند که وقتی افراد دیگر قبلاً این کار را انجام دادند بیشتر با استقبال و تشویق رو به رو شدند.
شبکههای اجتماعی برای تشویق به فعال ماندن در پلتفرمهایشان، به طور مداوم فعالیت دوستانتان را به شما یادآوری میکنند. اگر بخواهید کمی استراحت کنید، آنها از FOMO شما یعنی ترس از دست دادن اعلان ها، با به روزرسانی ایمیلهایتان شما را ترغیب به استفاده بیشتر از شبکههای اجتماعی میکنند.
تنها راه استفاده از پیام رسان در فیس بوک این است که به همه بفهمانید آنلاین هستید. فیس بوک اطمینان میدهد که شما میدانید همه دوستانتان چه زمانی فعال هستند. به این ترتیب، به نظر میرسد که همه از رسانههای اجتماعی به طور مداوم استفاده میکنند و شما نیز باید استفاده کنید، شبکههای اجتماعی از ثبات اجتماعی استفاده میکنند.
۵. استفاده از تقابل اجتماعیدر روانشناسی اجتماعی، به موضوع تفابل هنجار اجتماعی افراد اشاره شده که نوعاً به افرادی که با آنها رفتار مثبتی داشته اند پاسخ میدهند. برندها معمولاً از این قاعده متقابل برای فروش بیشتر استفاده میکنند. به عنوان مثال، موسسات خیریه ممکن است برچسبهای نام شخصی را برای مردم بفرستند تا به نوبه خود، کمک مالی کنند.
رسانههای اجتماعی از اشتیاق سخت گیرانه ما برای جبران نگرش مثبتی که شخصی به ما نشان داده سوء استفاده میکنند تا ما بیشتر با سیستم عاملهای آنها درگیر شویم. فیس بوک به شما امکان میدهد وقتی پیامهای آنها را میخوانید از آنها مطلع شود و شما را تشویق میکند که سریع پاسخ دهید.
۴. استفاده از مرجعافراد به احتمال زیاد از دستورالعملهای شخصی پیروی میکنند که به نظر خودشان یک مرجع است. به همین دلیل است که فروشندگان اغلب در فروشگاههای زیبایی کتهای آزمایشی همان برند را میپوشند.
اگر وب سایت یک سازمان واقعی و به صورت حرفهای طراحی شده باشد، استفاده از آن آسان است و اگر روش سادهای برای تماس با مردم برای کمک در سایت وجود داشته باشد، احتمالاً مردم معتقدند که یک وب سایت مرجع است. وقتی رسانههای اجتماعی نیز این کار را میکنند، مردم با دادن اطلاعات به این وب سایتها احساس راحتی و امنیت میکنند.
رسانههای اجتماعی با استفاده از الگوهای تاریک طراحی، شما را در مورد تنظیمات حریم خصوصی خود فریب میدهند. غالباً، این سایتها قفلهایی در گوشه آدرسشان دارند که باعث میشود مردم احساس امنیت اطلاعات کنند. مردم تصور میکنند که شرکتهای قدرتمند در راستای منافع آنها عمل میکنند، اما متأسفانه اینطور نیست.
۳. ایجاد حس دوستی با برندهاتمام مطالب قبلی آسیب پذیریهای روانشناختی سوء استفاده شده توسط رسانههای اجتماعی را نشان میدهد تا شما را ترغیب کند تا آنجا که ممکن است به سیستم عاملهای آنها توجه و اطلاعات بیشتری بدهید. رسانههای اجتماعی میخواهند از وقت، توجه و دادههای ما سود تبلیغاتی خود را به حداکثر برسانند.
این سیستم عاملها با توجه به علاقه ما برند خاصی، به طور یواشکی برای ما تبلیغ میکنند. پستهای به اشتراک گذاشته شده توسط شرکتها در فیدهای خبری ما از نظر چیدمان از پستهای به اشتراک گذاشته شده توسط دوستانمان قابل تشخیص نیستند. توئیتهای شرکتهای بزرگ در کنار توئیتهای دوستان قدیمی ما ظاهر میشود.
شاید این حرکت برندها خنده دار به نظر برسند. همچنین به نظر میرسد که برندها ما را درک کرده و به ما اهمیت میدهند. در حقیقت، این شرکتها میدانند که کاربران هنگام به اشتراک گذاری و دوست داشتن محتوای یک نام تجاری، هجوم مثبت دوپامین را تجربه خواهند کرد. این امر منجر به وفاداری شخص به برند و افزایش سودآوری برای آنها میشود.
۲. جاسوسی از شمامشهور است که رسانههای اجتماعی اطلاعات شخصی ما را به سازمانهای تبلیغاتی هدفشان، میفروشند. با این حال، سوء استفاده آنها از اطلاعات ما در همین جا متوقف نمیشوند. فیس بوک میزان استفاده کاربران از اینترنت را نیز ردیابی میکند: هر وب سایتی که دارای پیکسلی از فیس بوک باشد بازدید شما از فیس بوک را گزارش میکند.
این شرکت حتی اطلاعات را از برنامههای دیگر مثل سوپرمارکتها بر میدارد، بنابراین ممکن است آنها بدانند صورتحساب مواد غذایی شما چگونه است. تا زمانی که تنظیمات حریم خصوصی خود را تغییر ندهید، Facebook موقعیت مکانی شما را ردیابی میکند. به تازگی، کاربران فیس بوک کشف کردهاند که فیس بوک حتی سوابق تماس تلفنی و پیامکشان را نیز ثبت میکند. اطلاعاتی که فیس بوک از کاربران جمع آوری کرده برای هدف قرار دادن ما با تبلیغات استفاده میشود. به طور نگران کنندهای، رسانههای اجتماعی اطلاعاتی را که در مورد ما جمع آوری کرده اند تقریباً به هرکسی، از جمله عوامل روسی میفروشند.
۱. استفاده از روانشناسی برای هدف قرار دادن کاربرروانشناسی روش بررسی شخصیت یک شخص را توصیف میکند. تحقیقات نشان داده که کامپیوترها با تجزیه و تحلیل ۳۰۰ پست لایک شده توسط یکی از کاربران از فیس بوک، توانست شخصیت خانواده یا دوستان فرد را پیش بینی کنند. مطالعات دیگر همبستگی زیادی بین هوش و علاقه به رعد و برق و سیب زمینی سرخ کرده پیدا کردهاند. همچنین، افرادی که Hello Kitty را دوست دارند، به طور کلی از نظر اعتماد به نفس بالا و از نظر ثبات عاطفی پایین هستند.
گزارش از مائده زمان فشمی
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: شبکه های اجتماعی شبکه های اجتماعی ترسناک ترین ها رسانه های دیجیتال رسانه های اجتماعی شبکه های اجتماعی استفاده می کنند سیستم عامل ها سوء استفاده آسیب پذیری شده توسط رنگ قرمز وب سایت برند ها شرکت ها فیس بوک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۳۳۴۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلتر شکست خورد / حضور بیش از 40 میلیون ایرانی در اینستاگرام
به گزارش صدای ایران از اعتماد، گزارشهای غیررسمی میگویند بیش از ۴۰ میلیون ایرانی کاربر اینستاگرام هستند و این شبکه، پرمخاطبترین شبکه اجتماعی در ایران است. یافتههای دیتاک نشان میدهد در سال ۱۴۰۱ از ۶ میلیون اکانت پابلیک ایرانی در اینستاگرام ۴۵۰ میلیون پست منتشر شده و کاربران ایرانی در هر ثانیه بیش از ۲۵ هزار بار پستهای اینستاگرام را میبینند.
اينستاگرام از همان آغاز راهاندازياش در سال ۲۰۱۰ براي همه مردم در هرجاي جهان شبكه اجتماعي جذابي بود اما جذابيت ويژهاش را در ايران مديون يك چيز بود: فيسبوك كه يكي از بزرگترين فضاهاي اجتماع مجازي ايرانيان بود، فيلتر بود و مسدودنبودن اينستاگرام خيلي زود كاربران ايراني را از فيسبوك بيرون كشيد. البته اينستاگرام هم سالها بعد فيلتر شد اما وقتي كه ديگر قاعده بازي عوض شده بود. اينستاگرام آنقدر در زيست روزمره مردم ايران جا گرفته بود كه با فيلترشدنش هم كسي جايي نرفت؛ ماندند و پس گرفتند.
گزارشهاي غيررسمي ميگويند بيش از ۴۰ ميليون ايراني كاربر اينستاگرام هستند و اين شبكه، پرمخاطبترين شبكه اجتماعي در ايران است. مداراي مسدودكنندگان اينترنت در ايران با اين شبكه اجتماعي بسيار بيشتر از شبكههاي اجتماعي بود. در حالي كه ديگر شبكههاي اجتماعي با مسدودسازي و فيلترينگ دولتي مواجه بودند، اينستاگرام تا سالهاي اخير يكي از آخرين شبكههاي اجتماعي بينالمللي بدون فيلتر در ايران بود و حتي مدتي صحبت از «فيلترينگ هوشمند» آن بود اما بالاخره در انتهاي شهريور ۱۴۰۱ و به دنبال اعتراضات به مرگ مهسا اميني، اينستاگرام هم فيلتر شد.
اين اتفاق درست زماني رخ داد كه اينستاگرام فراتر از يك شبكه اجتماعي، تبديل به پلتفرمي درآمدزا براي هزاران كسبوكار ايراني شده بود و كسبوكارهاي خانگي زيادي هم بر روي اين پلتفرم شكل گرفته بود. بر اساس گزارشي كه استارتاپ پادرو در سال ۱۴۰۱ منتشر كرد، شهريور ۱۴۰۱، قبل از فيلترشدن اينستاگرام، حدود ۶۳۰ هزار فروشگاه فعال اينستاگرامي وجود داشت كه بيش از نيمي از آنها تا ماهها بعد هم نتوانستند كسبوكار خود را دوباره فعال كنند.
برخلاف كانالهاي تبليغاتي سنتي كه اغلب نيازمند سرمايهگذاري زيادي بودند و بازگشت سرمايه در آنها نامشخص بود، اينستاگرام به كسبوكارها امكان ميداد با كمترين هزينه، محصولات و خدمات خود را به صورت بصري به مخاطبان هدف ارايه دهند. علاوه بر اين، الگوريتم اينستاگرام كه محتواي تصويري را بر اساس ميزان درگيري كاربران اولويتبندي ميكرد، به كسبوكارها امكان ميداد تا ديدهشدن خود را بر اساس كيفيت و جذابيت پستهايشان افزايش دهند. اين قابليتها، تحولي اساسي بود كه زمين بازي را بين برندهاي شناختهشده و تازهواردها هموارتر ميكرد.
با اين حال، هيچكدام از اينها مسوولان را متقاعد نكرد كه دست از فيلتركردن پركاربرترين شبكه اجتماعي در ايران بردارند. از آن سو، كاربران بودند كه رفتار متفاوتي از خود نشان دادند. كمي كه محدوديتهاي اينترنتي روزهاي اعتراض كمتر شد، كاربران با فيلترشكن به اين شبكه اجتماعي بازگشتند. در گزارشي كه موسسه پژوهشي ديتاك در مورد ميزان فعاليت كاربران ايراني در اينستاگرام منتشر كرده، آمده است: «بسياري از كاربران ايراني تصور داشتند با فيلترينگ اينستاگرام، اين شبكه اجتماعي نيز همچون فيسبوك از ردهبندي شبكههاي اجتماعي پرطرفدار ايراني خارج ميشود؛ اما دادههاي ديتاك نشان ميدهد كه پس از اعتراضات ،حجم محتواي عمومي اين بستر به مرور افزايش يافت.»
يافتههاي ديتاك نشان ميدهد در سال ۱۴۰۱ از ۶ ميليون اكانت پابليك ايراني در اينستاگرام ۴۵۰ ميليون پست منتشر شده و كاربران ايراني در هر ثانيه بيش از ۲۵ هزار بار پستهاي اينستاگرام را ميبينند.
در گفتوگوهاي روزمره ايرانيان، توييتر فضايي سياسيتر تلقي ميشود و اينستاگرام را بيشتر شبكهاي «زرد» مينامند اما كاربران اينستاگرام، بهخصوص كمسنوسالترها، ميگويند اينطور نيست كه اينستاگرام فقط براي سرگرمي باشد. دلارام، دانشآموز سال يازدهم متوسطه كه صفحهاي با ۳۰ هزار دنبالكننده در اينستاگرام دارد، ميگويد: «اينستاگرام خيلي بزرگ است. همهجور محتوايي هم تويش پيدا ميشود. به خودتان بستگي دارد كه چه كساني را دنبال كنيد. همين اينستاگرام به خود من چيزهايي ياد داده كه 10سال ديگر مدرسه بهم ياد نميداد. چرت و آشغال هم كم نيست توش ولي ميتوانيد انتخاب كنيد چي را دنبال ميكنيد.»
او درباره تأثير فيلترشدن اين شبكه اجتماعي معتقد است: «اولش كه فيلتر كردند و اينترنت را بستند، مخاطباي همه ريزش كرد ولي الآن از قبل فيلتر هم رشد پيج من بيشتر بوده. الآن بيشتر براي دسترسي به برنامههاي فيلترنشده مثل اپهاي بانكي به دردسر ميافتيم تا برنامههاي فيلترشده. ديگه فيلترشكنها ۲۴ ساعته روشنه.»
با اين حال، فيلترينگ اين شبكه اجتماعي چندان بياثر نبوده است. پريسا، ۲۱ساله و صاحب كسبوكاري اينستاگرامي، درباره وضعيتش ميگويد: «شرايط بسيار سختي براي من و كسبوكارم بود. اينستاگرام پلتفرم مهمي براي آدمهايي مثل من است تا به مشتري دسترسي پيدا كنيم. وقتي كه دولت اينستاگرام را فيلتر كرد، ضربه بزرگي به من وارد شد. اول فكر كردم ممكن است يك اختلال موقتي باشد اما فيلترينگ چندسال طول كشيده است و در اين مدت فروش من بهشدت كاهش يافته است. اين فوقالعاده خستهكننده است.»
پريسا ادامه ميدهد: «فيلترينگ من را مجبور كرده است كه از كاربرانم بخواهم به پلتفرمهاي داخلي مثل روبيكا و ايتا بيايند اما كلي سر اين فحش خوردهام و كمتر از پنج درصد مشتريانم حاضر شدهاند در كانال روبيكا عضو بشوند. به نظرم دولت دارد كسبوكارهاي كوچك را خفه ميكند.»
او همچنان اميدوار است كه مسوولان در سياست فيلترينگ تجديدنظر كنند. «اين كار به كسبوكارها آسيب ميزند. روياي من اين است كه كسبوكار كوچكم را بينالمللي كنم اما اين فيلترهاي فعلي اين كار را بسيار دشوار ميكنند. تنها كاري كه ميتوانم انجام دهم اين است كه تا جايي كه ميتوانم خود را تطبيق دهم و به استقامت ادامه دهم.»
عدهاي هم از سياسيشدن اينستاگرام گلايه دارند و ميگويند اين كار «نميگذارد مثل بقيه مردم دنيا زندگي كنيم». علي، ۱۷ساله، در اين باره ميگويد: «اين فيلترينگ اينستاگرام ديگه واقعا ديوانهكننده شده! من نه سياسيام نه هيچي، فقط ميخوام زندگي كنم. همين الآن نصف عكسهاي اينستاگرام لود نميشود!»
او ميگويد اينستاگرام كلي محتواي مفيد براي بدنسازياش دارد اما بخش زيادي از آنها را از دست ميدهد. علي اضافه ميكند: «صادقانه بگويم، من واقعا برايم مهم نيست كه دلايل فيلترينگ چيست. من ميخواهم بهترين زندگي نوجوانيام را داشته باشم، اين را كسي ميفهمد؟ اين خيلي خواسته زيادي است كه بتوانيم به مسخرهبازيكردن و سلفيگرفتن خودمان بپردازيم؟» با همه اينها، وعده رفع فيلتر از اينستاگرام هميشه وعدهاي سر خرمن بوده است و هرگز محقق نشده است. كاربران هم سعي كردهاند خود را با شرايط جديد تطبيق دهند و حتي از مجهزبودن كاربران ايراني به فيلترشكن استفاده كنند و كار خود را در فضاهايي مثل يوتيوب كه امكان درآمدزايي سادهتري هم دارند، بسط بدهند و از آن طرف، تحريمها هم امكاناتي را براي نقد كردن درآمدهاي دلاري فراهم كرده است كه «يوتيوبرشدن» را آسانتر هم كرده است.