به نقل از «تسنیم»

سینمای مستند در سال ۱۳۹۹| دوربین‌ مستندسازان در جست‌وجوی قاتل سریالی!

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۷۰۳۵۱

کرونا پرتکرارترین کلیدواژه سال ۱۳۹۹ است و مستندسازان نیز تلاش زیادی کردند تا این قاتل سریالی را در جای‌جای شهر ثبت و ضبط کنند. - اخبار فرهنگی -

خبرگزاری تسنیم- علیرضا رحیم بصیری

سال 1399 با تمام تلخ و شیرینی‌هایش رو به پایان است. در سالی که گذشت شاهد اتفاقات زیادی در ایران و جهان بودیم که بدون شک سینمای مستند نیز نسبت به این اتفاقات بی‌تفاوت نبود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علاوه بر این، تعدادی از بزرگان سینمای مستند را که سابقه فعالیت چنددهه‌ای داشتند به دلایل مختلف از دست دادیم که البته در این بین ویروس کرونا بی‌رحم‌تر از بقیه بود. 

خبرگزاری تسنیم در مجموعه گزارش‌هایی تلاش دارد تا مروری بر اتفاقات مهم سینمای مستند ایران در سال 1399 داشته باشد. 

بدون شک پرتکرارترین کلیدواژه در تمام رسانه‌های جمعی در سال 1399 را باید یک لغت بدانیم و آن هم چیزی جز "کرونا" نیست. ویروسی که از روزهای پایانی سال 1398 پای به ایران گذاشت، نوروز 1399 را تحت تأثیر خود قرار داد و ماه‌های بعد از آن هم زندگی کردن با ویروس چند میلی‌گرمی را در تمام ابعاد به ما یاد داد. با این حال روزهای ابتدایی شیوع این پاندمی در کشور، روزهای ترسناکی بود چرا که بخش عمده‌ای از مردم اصلاً تجربه روبه‌رو شدن با بیماری ویروسی مرگبار را نداشتند و طبیعی هم بود که به دلیل کشنده بودن ویروس، واکنش‌هایی همراه با ترس را شاهد باشیم.

درگذشت چند چهره سرشناس در کنار آمار فزاینده مبتلایان و درگذشتگان و البته هشدارهای وزارت بهداشت، خیلی‌ها را مجاب کرد که قید بازارگردی و سفرهای نوروزی را بزنند و حتی در روزهای ابتدایی فروردین که آمار فوتی‌ها سه رقمی شد، خانه ماندن تبدیل به ارزش شد. 

در چنین روزهایی، پرستاران و کادر درمان از معدود مشاغلی بودند که در خط مقدم مبارزه با کرونا و در بیمارستان‌ها مشغول به فعالیت بودند. فداکاری این افراد را شاید نسل‌های امروز تا سال‌ها در ذهنشان نگه دارند اما خیلی بعید است که فرزندان یا نو‌ه‌هایشان خاطرات این فداکاری را مو به مو در یاد داشته باشند، پس لازم بود که گروهی دیگر نیز وارد صحنه شوند و چه کسانی بهتر از مستندسازان. 

وقتی اولین اخبار از حضور یک گروه مستندسازی در بیمارستان کامکار قم که به نوعی اولین مرکز درمانی کرونا در ایران به شمار می‌رفت، در رسانه‌ها چرخید، شگفت‌زده شدیم. یعنی پذیرفتن اینکه یک گروه مستندسازی با تجهیزاتش وارد بخش ICU بیمارستان شده و نزدیک‌ترین تصاویر را از مبتلایان به ویروس کرونا و کادر درمان به تصویر بکشد، کمی باورنکردنی بود. اما وقتی اولین مستندها از تلویزیون پخش شد، مشخص شد که مستندسازان چگونه همپای کادر درمان در بیمارستان‌ها حضور دارند و به ثبت و ضبط فداکاری‌شان می‌پردازند. 

ساخت مستندهای زیادی با این سوژه و موضوع، دبیر چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت را متقاعد کرد که بخشی با عنوان کرونا در این جشنواره طراحی کرده و مستندهای تولید شده در این محفل به نمایش دربیایند. مروری بر مستندهای برگزیده در این جشنواره بیانگر آن است که خلاقیت هنری در کنار توجه دقیق به سوژه‌ای مثل کرونا چگونه می‌تواند اثری درخور توجه تولید کند. 

در اولین بیمارستان درگیر کرونا چه خبر بود؟ 

مستند «تنگ‌نای» به کارگردانی جواد یقموری و مهدی امینی که جایزه سوم این جشنواره را دریافت کرد، تقریباً اولین اثری است که با موضوع کرونا در بیمارستان کامکار قم ساخته شد و از این نظر، شجاعت مستندساز در فضای ترسناک روزهای ابتدایی شیوع کرونا قابل تقدیر است. پرداختی متفاوتی به مهربانی یک بانوی جهادگر که از مادران پیر و سالخورده مبتلا شده به کرونا پرستاری می‌کند، روایتی لطیف به مخاطب ارائه می‌دهد. 

این مستند بارها از تلویزیون پخش شده و هم‌اکنون نیز علاقه‌مندان می‌توانند آن را از طریق تلوبیون تماشا کنند. 

سفر داوطلبانه به ایستگاه پایانی زندگی!

اما در نقطه‌ای دیگر، مستند «قطعه 19» به کارگردانی مسعود دهنوی به ایستگاه پایانی زندگی رفته است؛ جایی در دل بهشت زهرا که به اسم غسالخانه مشهور شده است. بدون شک کسانی که جانشان را به دلیل ابتلا به ویروس کرونا از دست دادند، همانند بقیه متوفیان باید با احترام و منزلت به خاک سپرده شوند و در این بین غسل دادن میت یکی از مهم‌ترین کارهاست اما چه کسی داوطلب می‌شود تا این کار مهم و شاید خطرناک را انجام دهد؟ مستند قطعه 19، ماجرای طلبه‌هایی است که این مسئولیت مهم را به انجام می‌رسانند. 

دلتنگی و فراغ، سوغاتی کرونا

روایت متفاوت دیگر از ویروس کرونا که با استقبال بسیار خوبی هم روبه‌رو شد را می‌توان در مستند «آنجا سپیده‌ دم» به کارگردانی محسن جهانی و هاشم مسعودی دید. روایتی واقعی و بدون رتوش از پرستاری که تصمیم گرفته حضور در بخش بیماران کرونایی را چند هفته‌ای تجربه کند. حضور او در بخش ICU که با دوربین تلفن همراه تصاویر را ضبط کرده است، مستند خلاقانه‌ای را تولید کرده است. تجربه‌ تنهایی، دوری از همسر و فرزند و غصه خوردن برای از دست دادن همکاران و بیمارانی که ساعت‌ها برای زنده‌‌ماندشان زحمت کشیده‌ای خیلی دردناک است اما فراموش نکنیم همه این اتفاقات ماه‌هاست که برای پرستاران عزیزمان تکرار می‌شود. 

«پسقله» و داستان موجودی فسقلی!

مستند «پسقله» که توانست جایزه بهترین فیلم مستند بخش کرونا در جشنواره سینماحقیقت را از آن خود کند، روایتی از مستندساز یزدی، مجید شیدا است. این فیلم که حال و هوایی طنز نیز در دل خود دارد، داستان ایثار و رشادت‌های پزشک یزدی است که در حین درمان بیماران مبتلا به کرونا، خود نیز به آن دچار شد. 

مجید شیدا، کارگردان این مستند می‌گوید که نام این فیلم را از لغت یزدی «فسقله» برداشته و منظورش همان فسقلی خودمان است! انصافاً نامی که برای این مستند انتخاب شده، بسیار دقیق و بجا است، چرا که ویروسی چند میلی‌گرمی این‌گونه تمام دنیا را درگیر خود کرده است. 

اگر سینمای مستند ما در سال‌های جنگ به دل حادثه زد و فیلم‌های ماندگار شهید آوینی بیرون آمد یا اگر در اوج بحران‌های منطقه به قلب داعش وارد شد و مستندهای ماندگاری از عمق خباثت او و رزم جانانه مدافعان حرم را به تصویر کشید، در سال 1399 نیز مستندسازان ما تصاویر ماندگاری از میدان رزم دیگری رقم زدند. جایی که دشمنش آشکار نبود و دیده نمی‌شد اما رزمندگانش جانانه با ویروس پنهان جنگیدند. 

اگر روزی کرونا رخت بربست، موفق شدیم ماسک‌ها را از صورت برداریم و بدون ترس در تجمعات شرکت کنیم، شاید چند نفری این مستندها را به هم نشان دهند تا یادمان بیاید که دوربین‌ها چه صحنه‌هایی را ثبت و ضبط کردند. یا سال‌ها بعد اگر خواستیم این پاندمی را برای فرزندان خود تعریف کنیم، چند حلقه‌ای از این فیلم‌ها حتماً به کمک‌مان خواهد آمد تا حرف‌هایمان را باور کنند. 

مستند آیت‌الله مصباح در حال تولید استمستند «برادرم نادعلی» مطالبه‌ای برای پایان رنج خانواده شهدای گمنام است/کارگردانی که یکساله به جشنواره حقیقت رسید

انتهای پیام/ 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: جشنواره سینما حقیقت ویروس کرونا مستند جشنواره سینما حقیقت ویروس کرونا مستند سینمای مستند ویروس کرونا سال 1399

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۷۰۳۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برای نابودی ویروس‌ها پنجره را باز کنید

پژوهشگران می‌گویند سطوح بالاتر کربن دی اکسید (CO۲) به این معنی است که ویروس‌ها طول عمر بیشتری خواهند داشت و افراد بیشتری را آلوده می‌کنند، بنابراین باز کردن پنجره می‌تواند یک راه موثر برای کم کردن ویروس‌های معلق در هوا باشد.

کربن دی اکسید یک عمل کلیدی برای بیشتر زنده ماندن ویروس‌های معلق در هوا و در نتیجه احتمال انتشار بیشتر آنهاست؛ بنابراین باز کردن پنجره می‌تواند یک راه علمی برای جلوگیری از انتشار ویروس‌های تنفسی نسبت به آنچه که در ابتدا پیش‌بینی شده بود، باشد.

به نقل از ان‌ای، با ظهور کووید-۱۹، جهان یاد گرفت که بودن در فضای نزدیک با فرد یا افراد دیگر چگونه می‌تواند خطر ابتلا به این ویروس را افزایش دهد.

اکنون تحقیقات جدید به رهبری پژوهشگران دانشگاه بریستول در بریتانیا یک پاسخی به این پرسش داده است که چگونه و چرا ویروس‌های تنفسی موجود در هوا برای مدت طولانی‌تری در فضا‌های بسته باقی می‌مانند. آنها می‌گویند پای کربن دی اکسید در میان است.

آلن هادرل، سرپرست و نویسنده ارشد این مطالعه و محقق ارشد علوم هواپخش در دانشکده شیمی دانشگاه بریستول می‌گوید: ما می‌دانستیم که ویروس عامل کووید-۱۹ موسوم به SARS-CoV-۲ مانند سایر ویروس‌ها، از طریق هوایی که تنفس می‌کنیم، پخش می‌شود، اما این مطالعه نشان‌دهنده پیشرفت بزرگی در درک ما از این است که دقیقاً چگونه و چرا این اتفاق می‌افتد و مهم‌تر اینکه چه کاری می‌توان برای متوقف کردن آن انجام داد.

کربن دی اکسید (CO۲) یک شاخص خوب برای سنجش تهویه در یک فضای داخلی است. تعداد افراد در یک اتاق بر غلظت CO۲ تأثیر می‌گذارد و از آنجایی که هم کربن دی اکسید و هم ویروس‌های تنفسی دیگر در هوای بازدمی وجود دارند، منطقی است که از غلظت CO۲ به عنوان شاخصی برای خطر انتقال ویروس استفاده شود.

در اینجا ما باید کمی عمیق‌تر به بررسی تنفس بپردازیم. PH بالای (قلیایی) بازدم ناشی از ترشحات تنفسی است که از آن منشاء می‌گیرد. به عنوان مثال، بزاق و مایع ریه حاوی سطوح بالایی از بی‌کربنات قلیایی هستند. pH قطرات خارج شده در تنفس با تبخیر بی‌کربنات به گاز CO۲ تغییر می‌کند، اما تحت تأثیر عواملی مانند رطوبت نسبی، اندازه قطرات و غلظت CO۲ در محیط قرار می‌گیرد.

از آنجایی که تصور می‌شود PH محرک عفونت‌پذیری ویروس‌های معلق در هوا باشد، پژوهشگران بررسی می‌کنند که آیا غلظت CO۲ محیط بر پایداری ویروس‌های موجود در هوا (هوا پایداری) و خطر انتقال آنها تأثیر می‌گذارد یا خیر.

در شرایط همه‌گیری کووید-۱۹ از مانیتور‌های سنجش CO۲ برای تخمین تهویه ساختمان استفاده شد. هوای معمولی خارج از منزل حاوی حدود ۴۰۰ قسمت در میلیون (ppm) کربن دی اکسید است. در فضا‌های داخلی معمولی و دارای تهویه مناسب، غلظت بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ ppm است. در فضا‌های دارای تهویه ضعیف، غلظت CO۲ می‌تواند از ۲۰۰۰ ppm بیشتر شود و در محیط‌های شلوغ‌تر از ۵۰۰۰ ppm بالاتر رود.

پژوهشگران با تغییر غلظت CO۲ در هوا بین ۴۰۰ ppm و ۶۵۰۰ ppm، ارتباط بین غلظت CO۲ و مدت زمانی که ویروس‌های موجود در هوا عفونی می‌مانند را تأیید کردند.

در مقایسه با CO۲ معمولی جو که حدود ۵۰۰ ppm است، افزایش متوسط در CO۲ از ۴۰۰ ppm به ۸۰۰ ppm در محدوده یک اتاق با تهویه خوب منجر به افزایش قابل توجهی در هواپایداری ویروس برای همه سویه‌های ویروس SARS-CoV-۲ از جمله دلتا، بتا و اومیکرون پس از دو دقیقه شد. ضمن اینکه تفاوتی در میزان عفونت و سرایت‌پذیری بین ۸۰۰ و ۶۵۰۰ ppm مشاهده نشد.

افزایش غلظت CO۲ عمیقاً بر سرایت‌پذیری SARS-CoV-۲ در طول زمان تأثیر گذاشت. در مقایسه با هوای معمولی، زمانی که غلظت کربن دی اکسید ۳۰۰۰ ppm بود (مشابه غلظت یک اتاق شلوغ) ویروس‌ها پس از ۴۰ دقیقه تقریباً ۱۰ برابر بیشتر عفونی باقی ماندند.

هادرل می‌گوید: این رابطه روشن می‌کند که چرا رویداد‌های اَبَرپخش‌کننده ممکن است تحت شرایط خاصی رخ دهند. PH بالای قطرات بازدمی حاوی ویروس SARS-CoV-۲ احتمالاً عامل اصلی عفونت است. CO۲ هنگامی که با قطرات برهمکنش می‌کند مانند یک اسید عمل می‌کند. این باعث می‌شود که pH قطرات کمتر قلیایی شود و در نتیجه ویروس درون آنها با سرعت کمتری غیرفعال شود.

خوشبختانه توصیه پژوهشگران برای کاهش عفونت ویروسی یک توصیه ساده است.

هادرل می‌گوید: به همین دلیل است که باز کردن یک پنجره یک استراتژی کاهش موثر است، زیرا هم از نظر فیزیکی ویروس را از اتاق خارج می‌کند و هم باعث می‌شود قطرات هواپخش برای ویروس سمی‌تر شوند.

با توجه به تمرکز جهانی بر کاهش CO۲ جو که دانشمندان اقلیم پیش‌بینی می‌کنند در دهه‌های آینده به بیش از ۵۵۰ ppm افزایش یابد، پژوهشگران می‌گویند یافته‌های آنها پیامد‌های گسترده‌تری دارد.

هادرل می‌گوید: بنابراین، این یافته‌ها پیامد‌های گسترده‌تری نه تنها در درک ما از انتقال ویروس‌های تنفسی، بلکه اینکه چگونه تغییرات در محیط ما ممکن است احتمال همه‌گیری‌های آینده را تشدید کند، دارد.

وی افزود: داده‌های مطالعه ما نشان می‌دهد که افزایش سطح CO۲ در جو می‌تواند با افزایش قابلیت انتقال سایر ویروس‌های تنفسی از طریق افزایش مدت زمانی که آنها در هوا عفونی می‌مانند، همزمان باشد.

این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی کلينيک