نقش آفرینی ابوطالب(ع)در شکستن محاصره اقتصادی دشمنان اسلام

خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین، فاطمه علی آبادی: عبدمناف بن عبدالمطلب بن هاشم که برخی ایشان را عمران نامیدند و بیشتر با کنیه ابوطالب مشهور است، او ۸۰ سال پیش از هجرت متولد شد و نام پدرش بزرگوارش عبدالمطلب و مادرش فاطمه بنت عمرو نام بود. ابوطالب (ع) شخصیتی بزرگ منش، سخاوتمند، حکیم، با وقار، با درایت و دارای نفوذ کلام بود، همچنین در شعر نیز توانایی خاصی داشت طوری که اشعار او در سده‌های نخست اسلام مورد توجه و استناد شاعران و ادیبان معروف قرار می‌گرفته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایشان بعد از فوت عبدالمطلب سرپرستی پیامبر اکرم (ص) را بر عهده گرفت و در مقام سرپرست، توجه ویژه و خاصی به حضرت داشت به گونه‌ای که بیش از فرزندان خود به ایشان نیکی می‌کرد، بهترین غذا را برای حضرت فراهم می‌ساخت، در کنار خود می‌خواباند و در سفرهای تجاری با خود همراه می‌کرد.

گزارش‌های تاریخی از حمایت‌های بی‌دریغ ابوطالب از پیامبر اعظم (ص) در برابر فشارها و تهدیدهای قریش نسبت به پیامبر (ص) حکایت دارد. وی با آنکه در زمان بعثت رسول خدا (ص) ۷۵ سال داشت، با آن حضرت در انجام رسالتش همراه شد و در دیدارها و گفتگوهایش با سران قریش، رسماً حمایت خویش را از او اعلام کرد. به گفته یعقوبی مورخ معروف، این حمایت تا آنجا بود که ابوطالب و همسرش بسان پدر و مادر حضرت محمد (ص) گردیدند.

شیعیان بر ایمان آوردن او به آئین اسلام پای فشرده‌اند و این مطلب مورد اجماع اهل بیت (ع) و علمای امامیه می‌باشد و تعدادی از دانشمندان اهل سنت نیز بر همین عقیده‌اند امّا برخی سیره‌نویسان اهل سنت معتقدند که حضرت ابوطالب ایمان نیاورد. برای همین، مسئله ایمان ابوطالب از دیر زمان مورد بحث و گفتگوی دانشمندان اسلامی بوده و از قرون اوّلیه کتاب‌های مستقلی در این زمینه تألیف شده است. بر همین اساس با حجت الاسلام حمیدرضا مطهری عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به گفتگو نشستیم.

نقش آفرینی ابوطالب (ع) در شعب بیانگر ایمان قوی او به اسلام و رسالت نبی اکرم (ص)

حمیدرضا مطهری در گفتگو با خبرنگار مهر، نقش آفرینی حضرت ابوطالب (ع) در شعب ابوطالب را بیانگر ایمان قوی او به اسلام و رسالت نبی اکرم (ص) دانست و اظهار داشت: حضرت ابوطالب (ع) حامی و مدافع پیامبر اکرم (ص) بودند و نقش بی بدیلی در تحقق اسلام و زمینه سازی رسالت حضرت داشت؛ بنابراین نسبت کفر و شرک دادن به ایشان بیانگر مظلومیت ابوطالب است.

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: حمایت و دفاع ابوطالب از پیامبر اکرم (ص) در فضایی صورت می‌گرفت که برخی چهره‌های بنی‌هاشم و حتی خویشاوندان نزدیک حضرت نه تنها ایشان را یاری نمی‌کردند بلکه با سنگ اندازی و استهزاء دین اسلام به مقابله با پیامبر بر می‌خواستند.

وی در ادامه گفت: متأسفانه بعضاً بیان می‌شود ابوطالب چون عمو و خویشاوند پیامبر اکرم (ص) بود از عموزاده خویش حمایت می‌کرد در حالی که وقتی به وقایع و رخدادهای آن دوران نگاه می‌شود در می‌یابیم که این سخن باطلی است، زیرا اکثر چهره‌های مطرح بنی‌هاشم از جمله برخی از عموهای حضرت، مانند ابولهب اقدامات فراوانی علیه پیامبر انجام می‌دادند؛ بنابراین دفاع ابوطالب از حضرت محمد (ص) به خاطر ایمانی بود که به رسالت ایشان و دین مبین اسلام داشت و ربطی به عموزاده بودن حضرت نداشت.

پیشنهادهای شرم‌آور قریش به ابوطالب (ع)

حجت الاسلام مطهری با بیان اینکه نهضت پیامبر اسلام علیه باورهای شرک آلود و خرافی عرب جاهلی، مبارزه‌ای همه جانبه بود، ابراز کرد: حفظ وضع ناگوار دوران جاهلیت عربی، تضمین کننده منافع مادی و غیرمادی بسیاری از قدرتمندان جامعه عقب افتاده آن روزگار بود برای همین بارها گروه‌های مختلفی از قریش نزد جناب ابوطالب آمدند تا از طریق او با حضرت محمد (ص) مقابله کنند اما هر بار با حمایت این بزرگ مرد تاریخ اسلام و اهداف متعالی توحیدی او مواجه شدند؛ حتی آنان برای اینکه به اهداف مورد نظر خودشان برسند بارها به حضرت ابوطالب پیشنهادهای شرم‌آوری دادند برای مثال در یکی از پیشنهادات خود چنین مطرح کردند دیه برادر زاده‌ات را می‌دهیم او را تسلیم ما کن، یا زیباترین پسر قریش را به عنوان فرزند خوانده به تو می‌دهیم تا محمد را به ما بدهی؛ اما ابوطالب همواره با تمام قوا از رسول خدا حمایت می‌کرد و به ایشان می‌فرمود: «برو در مأموریتت ثابت قدم باش ای فرزند برادرم و هر آنچه می‌خواهی را بر زبان بران که به خدا سوگند من تو را در برابر هیچ چیز به کسی تسلیم نمی کنم».

ابوطالب (ع) همواره با تمام قوا از رسول خدا حمایت می‌کرد و به ایشان می‌فرمود: «برو در مأموریتت ثابت قدم باش ای فرزند برادرم و هر آنچه می‌خواهی را بر زبان بران که به خدا سوگند من تو را در برابر هیچ چیز به کسی تسلیم نمی کنم»

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: پس از این حمایت‌های ابوطالب بود که سران اشراف و مشرکین قریش اقدام به انعقاد پیمانی علیه بنی‌هاشم کردند تا با محاصره اقتصادی مسلمانان و قطع همه روابط با آنها، اتحادشان را در هم بشکنند. از این رو، از ابتدای سال هفتم بعثت، مسلمانان برای حفظ جانشان به فرمان مهم و سرنوشت ساز ابوطالب در منطقه‌ای که بعدها شعب ابی‌طالب خوانده شد در تحریم اقتصادی و اجتماعی مسکن گزیدند. ابوطالب از کسانی بود که در شعب دارایی خود را انفاق کرد. در شعب ابی‌طالب، ابوطالب از همه کارهای خود دست کشید و فداکاری را به جایی رسانید که اضافه بر ساختن برج‌های مخصوصی بخاطر جلوگیری از حمله قریش، هر شب پیامبر را از خوابگاه خود بلند می‌کرد و جایگاه دیگری برای استراحت او تهیه می‌نمود و فرزند دلبندش علی (ع) را به جای او می‌خوابانید. زمانی که ابوطالب جان افراد یک قبیله و طایفه‌ای را به خطر می‌اندازد و بسیج می‌کند تا با عزیمت به شعب جان پیامبر اکرم را نجات دهد همه بیانگر ایمان او به رسالت حضرت و درک حقیقت اسلام است.

ابوطالب در مسیر حفظ پیامبر چه کرد؟

وی در ادامه حضور ابوطالب را بزرگترین مانع در مسیر آسیب رسانی مشرکان به پیامبر دانست و گفت: ابوطالب در هشتادمین سال زندگی خود، همه بنی‌هاشم و بنی مطّلب را دعوت کرد تا به حمایت از رسول خدا برخیزند که جز ابولهب، همگی پذیرفتند. ابوطالب چون یک پارچگی بنی‌هاشم را در حمایت از رسول خدا (ص) دید، فضیلت‌های پیامبر را برای آنان باز گفت و جایگاه ایشان را نشان داد تا بر استواری رأی شأن بیافزاید؛ همه این اقدامات آیا بیانگر ایمان او به اسلام و پیامبر نیست؟

حجت الاسلام مطهری افزود: زمانی که پیامبر (ص) از طریق وحی الهی از معدوم شدن عهدنامه محاصره اقتصادی مطلع شد، ابوطالب این خبر را به مشرکان قریش رساند و وعده داد که اگر محمد راست نگفته باشد، او را به قریش تحویل دهد. قریش پذیرفت و با مشاهده صحت این خبر غیبی، عهدنامه نقض شد و بنی‌هاشم و مسلمانان در سال دهم بعثت از محاصره بیرون آمدند. اعتماد به نفس ابوطالب در بیان این سخن میان مشرکان قریش، نشان دهنده اعتقاد راسخ وی به گفته‌های پیامبر (ص) است. ابوطالب حتی وقتی در بستر مرگ بود، به بنی عبدالمطلب وصیت کرد «شما هرگز بهتر از آنچه از محمد می‌شنوید و او بدان امر می‌کند، نمی‌یابید؛ پس از او پیروی و او را یاری کنید تا رشد یابید». جای خالی حمایت‌های ابوطالب از پیامبر (ص) پس از مرگ او مشخص شد. پس از وفات او جسارت‌ها به حدی رسید که مشرکین قریش، خاک بر سر مبارک رسول خدا (ص) می‌ریختند و شکمبه‌های حیوان را بر سر و شانه‌اش می‌انداختند و در حال نماز و عبادت، به اذیت و آزار ایشان و یارانش می‌پرداختند تا جایی که رسول خدا فرمود: «کفار قریش نتوانستند با وجود عمویم ابوطالب کارهای ناشایست نسبت به من انجام دهند، تا اینکه او وفات کرد».

جناب ابوطالب به قدری نفوذ داشت که برخی مشرکان که با محاصره اقتصادی بنی‌هاشم موافق نبودند با هماهنگی و رایزنی وی آذوقه و مایحتاج افراد حاضر در شعب را تهیه و سوار بر شتر می‌کردند و به سوی شعب روان می‌ساختند؛ ابوطالب با استقامت و ایستادگی نقش مهمی در دور زدن این تحریم‌ها داشت و او حلقه وصل و ارتباط بین بنی‌هاشم محسوب می‌شد

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان داشت: حمایت‌های ابوطالب بر اساس تعصبات قومی و قبیلگی نبود زیرا در تاریخ به هیچ عنوان نقل نشده فردی به خاطر تعصبات قومی و قبیلگی جان فرزند خویش را به خاطر فردی دیگر به خطر بیاندازد. انسان زمانی می‌تواند جان خود و فرزندش را به قتلگاه ببرد که بداند با این اقدام فرمان الهی را اطاعت کرده است همانند حضرت ابراهیم که بدون واهمه اسماعیل را به قتلگاه برد تا اطاعت امر الهی را به جای آورد. اینکه جناب ابوطالب جان خود و فرزندانش را در شعب به خطر می‌انداخت تا جان پیامبر حفظ شود ایمان و اخلاص او را می‌رساند.

استقامت و ایستادگی رمز شکست تحریم قریش در شعب ابی‌طالب

وی به نفوذ ابوطالب (ع) اشاره و عنوان کرد: جناب ابوطالب به قدری نفوذ داشت که برخی مشرکان که با محاصره اقتصادی بنی‌هاشم موافق نبودند با هماهنگی و رایزنی وی آذوقه و مایحتاج افراد حاضر در شعب را تهیه و سوار بر شتر می‌کردند و به سوی شعب روان می‌ساختند تا از این طریق مواد غذایی لازم به دست بنی‌هاشم برسد؛ بنابراین ابوطالب با استقامت و ایستادگی نقش مهمی در دور زدن این تحریم‌ها داشت و او حلقه وصل و ارتباط بین بنی‌هاشم محسوب می‌شد.

حجت الاسلام مطهری به جایگاه ابوطالب نزد پیامبر اکرم (ص) اشاره و عنوان کرد: به خاطر حمایت‌هایی که ابوطالب از پیامبر داشت، نبی مکرم اسلام (ص) بسیار به او علاقه داشت و همیشه وی را گرامی می‌داشت. بعد از رهایی از شعب ابی‌طالب و پس از وفات ابوطالب آن چنان فضای آن جامعه بر پیامبر (ص) تنگ شد که رسول خدا سال وفات «ابوطالب» را «عام الحزن» یعنی سال غم‌ها و اندوه‌ها نامیدند در همان وقت بود که جبرئیل بر پیامبر نازل شد و خطاب کرد: دیگر از مکّه خارج شو؛ زیرا یاور و کمک تو از دنیا رفته است! بیانات نبوی درباره عظمت ابوطالب و جایگاه رفیع او فراوان است؛ در روایتی آمده که رسول خدا (ص) به جابر بن عبدالله انصاری فرمود: در سفر معراج چهار نور را دیدم. از جانب خدا خطاب شد این عبدالمطلب، این عمویت ابوطالب، این پدرت عبدالله و این مادرت آمنه است.

اقدامات و عملکرد ابوطالب یکی از روشن‌ترین دلایل ایمان حقیقی است، ایشان، ۴۸ سال تمام از پیامبر (ص) حمایت کرد. حضرت را در کودکی و نوجوانی همراه خود به مسافرت می‌برد و سه سال تمام در شعب ابوطالب در کنار پیامبر ایستادگی و محاصره اقتصادی را تحمل کرد؛ بنابراین چند روایت جعلی و ضعیف السند نمی‌تواند شخصیت ایمانی وی را مخدوش ساخت. یکی از مهمترین دلایل در جعل احادیث علیه ایشان و مخدوش کردن چهره ابوطالب دشمنی و ضدیت بنی امیه و عباسیان با حضرت علی (ع) است برای همین با جعل روایات و احادیث اقدام به تخریب چهره ابوطالب کردند تا شخصیت و جایگاه امام علی (ع) و فرزندان ایشان را مخدوش کنند.

کد خبر 5165342

منبع: مهر

کلیدواژه: حضرت ابوطالب سالگرد درگذشت دین اسلام پیامبر اکرم ص پیامبر اسلام تاریخ اسلام بنی امیه تحریم اقتصادی سی و هفتمین مسابقات بین المللی قرآن کریم قرآن قرآن کریم امام کاظم علیه الاسلام حوزه علمیه ماه مبارك رمضان حرم حضرت معصومه س فعالیت های قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما مرکز اسلامی هامبورگ عراق شیعه مداحان سازمان اوقاف و امور خیریه ابوطالب از پیامبر محاصره اقتصادی حضرت ابوطالب بیانگر ایمان شعب ابی طالب پیامبر اکرم حجت الاسلام رسول خدا بنی هاشم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۷۰۹۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام جعفر صادق (ع)؛ شخصیت مهم در جهان اسلام و مکتب شیعه

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد هادی مشیری خراسانی، کارشناس مذهبی درمورد شاگردان امام جعفر صادق (ع) گفت: امام جعفر صادق علیه‌السلام به عنوان یک شخصیت ویژه‌ی اسلامی؛ هم در جهان اسلام و هم در مکتب شیعه مطرح هستند.

وجود مبارک امام صادق علیه‌السلام در دوران خود از عظمتی برخوردار بودند که دانشمندان مطرح زمان نسبت به عظمت علمی حضرت علیه‌السلام همیشه معترف بودند. شخصیت‌هایی مثل ابوحنیفه، مالک و شخصیت‌های دیگری که بعضاً از شاگردان امام جعفر صادق علیهم السلام در میان شیعه محسوب می‌شدند. مثل جناب جابر حیان که دانشمندی اهل طوس بود و برای ادامه تحصیل به ری رفت و سپس، از آن جا عازم مدینه شد و به محضر امام جعفر صادق علیه السلام رسید و دو سالی در محضر حضرت علیه‌السلام شاگردی کرد و علوم فراوانی را فرا گرفت و وقتی برای دستگیری‌اش داخل منزلش رفتند و دستگیرش کردند مقداری از علوم خود را در کتاب‌های خود منتقل کرده بود که این کتاب‌ها توسط دشمنان زمان ازبین رفتند و بخش اندکی از علوم و رساله‌ها و کتاب‌های ایشان در اختیار شیعیان باقی ماندند و همین مقدار اندک از کتاب و رساله‌های ایشان باعث شدند تا این دانشمند بزرگوار به عنوان پدر علم شیمی در دنیا مطرح شود. 

حجت‌الاسلام مشیری خراسانی تصریح کرد: مفضل، یکی دیگر از شاگردان امام جعفر صادق (ع) و از اندیشمندان زمان خود بودند و حضرت علیه السلام عنایت ویژه‌ای به ایشان داشتند که در یک مقطعی هر روز صبح، امام جعفر صادق علیه السلام به ایشان مباحث توحیدی را در قالب معارف زیست محیطی و انسان شناسی و علوم مختلفی از این قبیل آموزش می‌دادند و این شاگرد امام جعفر صادق علیه السلام، کتابی را به نام «توحید مفضل» نوشت که حقیقتاً امروز، یکی از آثار فاخر علمی در جهان به ویژه نزد شیعه و مسلمانان است و وقتی این کتاب‌ها و آثار شاگردان امام جعفر صادق علیه السلام و افرادی که به دست حضرت علیه السلام تربیت شده و رشد پیدا کرده‌اند را نگاه می‌کنیم عظمت کار امام جعفر صادق علیه السلام، خودش را نشان می‌دهد. 

این کارشناس مذهبی مطرح کرد: هشام بن حَکَم از دیگر افرادی بود که از شاگردان و پرورش یافته‌های امام جعفر صادق علیه السلام به شمار می‌آمد که هارون عباسی درمورد ایشان می‌گفت زبان هشام در دل‌های مردم از هزاران شمشیر موثرتر است. 

وجود مبارک امام جعفر صادق علیه السلام علاوه بر تربیت شاگردان نسبت به رسیدگی به امور جامعه خود تلاش و همت ویژه‌ای داشتند؛ به طوری که حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، بخشی از درآمد‌های خود را صرف نیازمندان جامعه کرده و حتی بخشی از آن‌ها را با بردن آذوقه درب منزلشان به صورت گمنام تأمین می‌کردند. به همین دلیل، به دوستان و شاگردان خود تأکید زیادی می‌کردند که اگر نیاز ندارند کار و تلاش کرده و با آن، دیگران را تأمین کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مشیری خراسانی افزود: یکی از دوستان امام جعفر صادق علیه السلام نقل می‌کند که در مسجد مشغول عبادت بوده است و حضرت امام جعفر صادق علیه السلام وارد مسجد پیامبر (ص) شدند و دیدند که دوست حضرت (ع) مشغول عبادت و دعا هستند. 

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند که این وقت روز، این جا چه می‌کنی؟ آن فرد عرض کرد: آقا. الحمدالله وضع مالی بنده خوب است و دیگر، نیازی به کار کردن ندارم و به اندازه کافی، دارایی دارم و به همین دلیل، می‌خواهم بقیه عمرم را به عبادت صرف کنم. 

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: خیر. برو و کار کن و با انجام کار و بدست آوردن درآمد خود، زندگی دیگران که نیاز دارند را تأمین کن.

 این نشان دهنده نگاه عمیق اسلام به کسب و کار و ایجاد درآمد در سطح جامعه است؛ یعنی به گونه‌ای کسب درآمد کنیم که اگر خودمان به آن نیازی نداریم حداقل، دیگران بهره‌مند شوند. بنابراین، افراد در هر فضای اقتصادی که باشند موظف هستند برای تأمین جامعه و نیاز دیگران کار کنند و از درآمد و ثروت بدست آمده، دیگران را مورد بهره‌مندی قرار دهند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت