نگاهی به کوتوله دوستداشتنی! / پلوتو، عضو سابق منظومه شمسی را بیشتر بشناسید
تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۹۵۵۶۴
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، پیشرفت بشر در زمینههای مختلف علمی طی سده اخیر شگفتآور بوده است. یکی از این زمینهها علم نجوم است. ما در مورد منظومه شمسی به کشفیات زیادی دست یافتهایم و این دانش به طور مداوم در حال به روزرسانی است.
برای مثال ما تا سال ۲۰۰۶ تعداد سیارههای منظومه شمسی ۹ تا تلقی میشد تا وقتی که در َآن سال پلوتو تنزل درجه یافت و به یک سیاره کوتوله مبدل شد! هنوز هم در این مورد در مجامع علمی بحث است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کاشف پلوتو در زمان اکتشاف تنها ۲۴ سال داشت!
ستارهشناسان پیش از اینکه پلوتو کشف شود، متوجه تغییر مدار نپتون و اورانوس به دلیل جاذبه جسمی ناشناخته شدند. سرانجام فردی به نام کلاید تامبا (Clyde Tombaugh) آنقدر وقت خود را به مشاهده آسمان شب در رصدخانه لاول در آریزونا اختصاص داد که سرانجام در سال ۱۹۳۰ در سن ۲۴ سالگی وجود پلوتو را تأیید کرد.
نام پلوتو توسط دانشمندان پیشنهاد نشد!
نام «پلوتو» اولین بار توسط یک دختر یازده ساله پیشنهاد شد. ونتیا برنی (Venetia Burney) دختربچه انگلیسی کسی بود که پس از شنیدن خبر کشف سیاره جدید نام این سیاره را پیشنهاد کرد. پدربزرگش نام پیشنهادی را به رصدخانه لاول فرستاد و این نام به همین سادگی مورد تأیید قرار گرفت!
شخصیت پلوتو در اساطیر باستان پسر ساتورن و ایزد جهان زیرین است. جهان زیرین یا دنیای مردگان اصطلاحی است که در توصیف جایی به کار میرود که ارواح مردگان پس از مرگ به آنجا میروند. در حالی که پلوتو بر جهان زیرین حکومت میکرد، برادرش مرکوری آسمان را کنترل میکرد و برادر دیگرش نپتون بر دریا تسلط داشت.
تنزل رتبه در سال ۲۰۰۶
پلوتو در سال ۲۰۰۶ به یک «سیاره کوتوله» تبدیل شد. کشف پلوتو در کمربند کویپر در دهه سی باعث شد آن را به عنوان نُهمین سیاره منظومه شمسی برشمرند. با این وجود، این جایگاه سیاره پلوتو تنها ۷۶ سال دوام پیدا کرد. اکنون پلوتو به عنوان سیاره کوتوله شناخته میشود. سیاره کوتوله به اجرامی اطلاق میشود که هر چند به دور خروشید میچرخند، اما جرم کمی دارند و حتی پیرامون مدار خود اجرامی با گرانش مسلط محسوب نمیشوند.
جدا از پلوتو، یک سیاره کوتوله مشهور دیگر در منظومه شمسی وجود دارد که سرس نام دارد. سِرِس اولین سیاره کوتوله کشف شده و بزرگترین سیارک در کمربند سیارکی مدار مریخ و مشتری است. اجرام دیگری که در منظومه شمسی در همین گروه قرار میگیرند عبارتند از هائومیا، ماکیماکی و اریس.
تصمیمی که در سال ۲۰۰۶ گرفته شد مورد تأیید همه نبود! پس از به روزرسانی کتب درسی، تصاویر کاریکاتوری از پلوتو که در وضعیت عصبانی یا ناراحت بود منتشر شد و گروهی از افراد شروع به جمعآوری امضا برای تبدیل دوباره پلوتو به عنوان یک سیاره کردند. اما پلوتو واجد شرایط تعریف سیاره واقعی نبود. طبق تعریف ناسا، یک «سیاره» باید به دور یک ستاره بچرخد و جرم کافی داشته باشد تا گرانشش بر سایر اجرام با اندازه مشابه در مدار خود بچربد. با این وجود هنوز هم، برخی از ستارهشناسان به دلیل جو، وجود ابر، اقمار، هستهشناسی، کلاهک یخی قطبی و فصول مختلف سال درخواست میکنند که پلوتو باید به عنوان یک سیاره در نظر گرفته شود.
بیشتر بخوانید
حقایقی جالب و خواندنی درباره دورترین سیاره منظومه شمسی که نمیدانستید
کوههای یخی غول پیکری در پلوتو وجود دارد
این قلههای یخی میتوانند به ارتفاعات ۲-۳ کیلومتر برسند. در برخی موارد، گازهای یخزده مانند متان این کوههای یخی را پوشانده است. علاوه بر این، برخی از درههای عمیق پلوتو میتوانند تا ۶۰۰ کیلومتر امتداد داشته باشند.
پلوتو یک یخچال طبیعی به شکل قلب به نام تامبا ریگو دارد. با توجه به اینکه کمابیش از قمر زمین کوچکتر است، اندازه تامبا ریگو را میتوان تقریباً به اندازه طول ایران (فاصله از کرمانشاه تا مشهد حدود ۱۲۰۰ کیلومتر) دانست. تامبا از نام کلاید تامبا کاشف این سیاره برگرفته شده و ریگو در لاتین به معنی منطقه است. پلوتو علاوه بر داشتن آسمان آبی، از چندین قمر و کوههایی به بلندی رشته کوه البرز و زاگرس برخوردار است. همچنین در این سیاره کوتوله برف میبارد که به رنگ قرمز است.
کوتولهای با اتمسفر
پلوتو تنها سیاره کوتوله شناختهشدهای است که در آن اتمسفر وجود دارد. با این حال جو پلوتو برای تنفس انسان بسیار رقیق و سمی است. وقتی پلوتو در حالت اوج خورشیدی قرار میگیرد (یعنی وقتی در دورترین فاصله از خورشید قرار دارد) در آنجا برف میبارد. سرمای شدید در پلوتو وجود حیات در این سیاره کوتوله منتفی کرده است. آب در چنین دمای پایینی تنها به یخ تبدیل میشود. از این رو امکان وجود حیات در پلوتو بعید به نظر میرسد. اما همچنان برخی از دانشمندان در مورد احتمال وجود اقیانوس در اعماق پلوتو گمانهزنی میکنند. شدت نور خورشید در پلوتو برابر با شدت نور مهتاب روی زمین است. دلیل اصلی این امر فاصله دور آن از خورشید است. فاصله زمین تا خورشید ۱۴۹،۵۹۷،۸۷۰ کیلومتر است، اما فاصله پلوتو تا خورشید ۵،۹۴۵،۹۰۰،۰۰۰ کیلومتر است.
پلوتو در جهت مخالف مسیر زمین میچرخد
به عبارت دیگر، خورشید پلوتو از غرب طلوع میکند و غروب آفتاب از شرق رخ میدهد! سیارات دیگری که مانند این سیاره کوتوله مسیر گردشِ برعکسِ زمین دارند عبارتند از اورانوس و ناهید. بزرگترین قمر پلوتو شارون نام دارد که تقریباً به اندازه نصف اندازه این سیاره کوتوله است. در برخی منابع پلوتو و شارون را سیارهای دوتایی مینامند. با این وجود این اصطلاح توسط اتحادیه بینالمللی اخترشناسی (IAU) به رسمیت شناخته نشده است و از این رو نوعی طبقهبندی رسمی محسوب نمیشود. در تعریف سیاره دوتایی، نزدیک بودن جرم دو سیاره عامل مهمی است. در عین حال پذیرش پلوتو و شارون به عنوان سیاره دوتایی مستلزم این است که در وهله اول پلوتو را به عنوان یک سیاره بپذیریم.
اقمار عجیبوغریب پلوتو
شارون در واقع رفتاری عادی به عنوان یک قمر دارد. اما عرض چهار قمر دیگر پلوتو کمتر از ۱۵۰ کیلومتر است. ضمناً آنها برخلاف شارون کروی نیستند و اشکال نامنظمی دارند. همچنین به طور کل از دیگر اقمار منظومه شمسی متفاوت هستند و هیچ قفل گرانشی میان آنها و پلوتو وجود ندارد. علاوه بر این، این ۴ قمر از یک سمت ثابت به دور پلوتو نمیچرخند (یعنی به دور خود نیز میچرخند).
فضاپیمای بشر در مدار پلوتو
نیو هورایزنز اولین سفینهای است که با هدف مطالعه پلوتو به فضا پرتاپ شد. این فضاپیمای روباتیک با وجود هزینه تقریبی ۷۰۰ میلیون دلار، تنها به اندازه یک پیانوی بزرگ است و ۴۵۰ کیلو وزن دارد. نیو هورایزنز در ژانویه ۲۰۰۶ به فضا پرتاب شد و در ژوئیه ۲۰۱۵ به پلوتو رسید. این فضاپیما نزدیکترین عکس را از فاصله دو کیلومتری این سیاره کوتوله گرفت. این فضاپیما تا ۲۰۲۲ به مطالعه سایر اجرام کمربند کویپر خواهد پرداخت.
منبع:آنا
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: منظومه شمسی پلوتو علم نجوم سیاره کوتوله منظومه شمسی عنوان یک سال ۲۰۰۶ یک سیاره
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۹۵۵۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حقایق پنهان درباره ماه
ماه یکی از سیارههای نزدیک به کره زمین میباشد که این کره دارای قطر حدودی ۳۵۰۰ کیلومتری میباشد و شبها با انعکاس نور خورشید به سطح کره زمین، منجر به روشنایی این کره میشود. با این حال کره ماه دارای حقایق پنهان و بسیار جالبی است که بی شک شاید هر یک از ما اطلاعات کافی و زیادی نسبت به این کره نداشته باشیم.
ماه بوی باروت میدهد
به گفته فضانوردان آپولو ۱۱، ماه بویی دارد که به لباسهای فضایی، تجهیزات و نمونههای جمعآوریشان چسبیده بود و وقتی یکی از اینها در محیط قرار میگرفت دوباره بوی ماه قابل تشخیص بود. فضانوردان این فضاپیما اولین کسانی بودند که پا روی کره ماه گذاشتند. آنها این بو را فلزی توصیف کردند، چیزی شبیه بوی باروت سوخته یا بوی هوا پس از خاموششدن ترقه. به احتمال زیاد منشأ این بو یک واکنش شیمیایی بین مادهای در غبار ماه و اکسیژن موجود در هواست. البته نمونههای ماه روی زمین بو ندارند و پژوهشگران میگویند این باید به دلیل یک واکنش موقت باشد.
ماه هم «ماهلرزه» دارد
همانطور که مناطقی از سیاره ما با زلزله تکان میخورند، ماهلرزههایی هم اتفاق میافتد. البته مدت آنها طولانیتر و شدت آنها ضعیفتر از زلزلههای روی زمین است. دانشمندان میگویند این لرزشها میتواند دلایل مختلفی مانند برخورد شهابسنگها، تغییرات دما، گرانش زمین و ... داشته باشد. آنها ماهلرزهها را در چهار طبقه دستهبندی کردهاند: عمیق، حرارتی، شهابی و سطحی. لرزههای حرارتی معمولترین لرزهها هستند و شدت زیادی ندارند. لرزههای حرارتی به دلیل اختلاف دمای شب و روز ایجاد میشود، لرزههای شهابی هم به دلیل برخورد شهابسنگها اتفاق میافتد. اما لرزههای شدید و طولانی زیر سر لرزههای سطحی ماه هستند.
محصول یک برخورد غولپیکر است
نظرات مختلفی درباره شکل تولد ماه وجود دارد، اما پذیرفتهترین توضیح درباره چگونگی شکلگیری ماه، نظریه برخورد بزرگ نامیده میشود. طبق این نظریه سیارهای به اندازه مریخ با زمین اولیه برخورد کرده و ابری از این برخورد تشکیل میدهد که در نهایت بعد از چندین میلیون سال به ماه تبدیل میشود. به گفته موزه تاریخ طبیعی لندن شواهدی از این برخورد را میتوان در نمونههای گرفتهشده از ماه در ماموریتهای آپولو پیدا کرد. این یافتهها نشان میدهد ترکیب ماه شباهتها و تفاوتهایی با ترکیب زمینشناسی زمین دارد که این به دلیل همان برخورد و جداشدن بخشی از زمین قدیمی است.
ما همیشه یک طرف ماه را میبینیم
شاید برایتان عجیب باشد ولی ما فقط یک طرف ماه را میبینیم، زیرا ماه دقیقا با همان سرعتی که به دور خود میچرخد به دور زمین هم میچرخد و اینطوری ما فقط یک طرف آن را میبینیم. از همینجا اصطلاح «نیمه تاریک ماه» گرفته شده که در واقع درست نیست، زیرا سمت دور ماه همان مقدار نور خورشید را دریافت میکند که قسمت نزدیک و سمت زمینِ آن دریافت میکند. ماه به طور دایم رو به سطح زمین است. به این معنی که یک روز کامل ماه (مدت زمانی که طول میکشد تا ماه یک بار به دور خودش بچرخد) حدود ۴ دقیقه است؛ بنابراین اگر ماه اصلا نمیچرخید میتوانستیم طرفهای دیگر ماه را ببینیم.
منبع: روزنامه خراسان
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی خواندنیها