به نقل از «فارس»

پارادوکس اصلاحات در فهم جمهوریت و اسلامیت

تاریخ انتشار: ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۳۷۰۵۷۵

به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، مهدی سعیدی، تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: در دوران حاکمیت اصلاحات در سال 1377 بود که هفته‌نامه‌ای با عنوان "راه نو" توسط اکبر گنجی آغاز به کار کرد. راه نو پیشگام تحقق پروژه سکولاریزاسیون سیاسی در جامعه بود. مطلب اصلی آن در هر شماره، گفتگویی تفضیلی بود که اکبر گنجی با یکی از چهره‌های شناخته شده فرهنگی، سیاسی انجام می‌داد و صفحه اول ماهنامه نیز مزین به عکس بزرگ مصاحبه شونده می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به یاد دارم یکی از شماره‌های آن (شماره ۲۰، ۱۴شهریور۱۳۷۷) به گفتگو با محسن آرمین عضو شناخته شده سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی اختصاص یافته بود. بحث در نیمه راه به سمت چالشی جدی کشیده شد و گنجی، آرمین را متهم کرد که وی و دوستانش در سازمان مجاهدین پروژه روشنفکری را تا آخر طی نکرده‌اند! آرمین نیز با تعصب جواب داد که بله! و ما همچنان به عقل منقطع از وحی معتقد نیستیم و جایگاه عقل را در ذیل آموزه های دینی فهم می‌کنیم! سالها از آن ایام گذشته است و احتمالا آقای آرمین و دوستانش با تاخیر فازی نسبت به اکبر گنجی، پروژه روشنفکری را تا آخر طی کرده‌اند!

تعبیر اکبر گنجی درست بود! مبتنی بر مبنای او اردوگاه اصلاح‌طلبان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. اصلاح‌طلبانی که پروژه روشنفکری را تا آخر طی کرده‌اند! و آنهایی که هنوز به منازل آخر نرسیده‌اند! پروژه روشنفکری مدنظر گنجی پروژه عبور از "اسلامی سیاسی" به "اسلام سکولار" است. پروژه‌ای که باید با بازاندیشی در مبانی فکری گذشته جریان چپ که در دهه 1360 معتقد به اسلام سیاسی بود (اسلامی که هم الگوی سیاست داشت و هم اقتصاد و هم فرهنگ)، کلید خورده و تا رسیدن به اسلام سکولار (اسلامی که نه الگوی سیاست دارد، نه اقتصاد و نه فرهنگ!) ادامه یابد. آن هم با تکرار این گزاره بنیادین سکولاریسم که "خدا" تنها آدمی را خلق کرده و امور زندگی اش را به او سپرده است، و انسان در جایگاه خدا نشسته و با عقل منقطع از وحی اش در حال تدبیر امور زندگی است!

اکبر گنجی در آن سالها خیلی زود با انتشار مقاله‌ای با عنوان "مانیفست جمهوری خواهی" سکولار شدن خود را فریاد زد و اعلام نمود که از نگاه او جمهوریت و اسلامیت تناقض‌نمایی هستند که با هم قابل جمع نبوده و باید اسلامیت را به نفع جمهوریت کنارگذاشت. مابقی اصلاح طلبان اما در طول این سالها با التقاط زیسته‌اند! و جرات بیان حرف آخر را همچون گنجی نداشته اند! اما واقعیت آن است که بنیانهای استحاله شده گفتمان اصلاح طلبی در نهایت به همانجایی ختم خواهد شد که گنجی پیش از این رسیده بود.

در طول این سالها به تدریج بخشی از بدنه جریان اصلاح طلب تکلیف خود را یکسره کرده و از پوسته نفاق گونه خود بیرون آمده و سکولاریسم را برگزیده‌اند. آخرین نمونه از این قبیل افراد "علیرضا علوی تبار" است که در مردادماه سال 1399 در گفتگو با سایت اعتمادآنلاین رسما اعلام کرد که اعتقادی به ولایت فقیه ندارد، و نهایتا التزام عملی به قانون دارد، «به همان اندازه که یک مسیحی دارد. یعنی در حد یک ارمنی که به هر حال باید قانون را در ایران رعایت کند.»

وی که خود را یک "اصلاح‌طلب رادیکال" معرفی کرده که به دنبال "اصلاحات ساختاری" است و به واقع تلاش دارد تا ساختار نظام ولایی را سکولار کند، اعتراف می‌کند که: «به لحاظ شکل حکومت کاملاً به جمهوریت معتقدم. به لحاظ محتوا کاملاً به دموکراسی و همه لوازمش. حکومت را هم فرادینی دنبالش هستم. یعنی من معتقدم که حکومت حق ندارد به دلیل ایمان یا اعتقادات دینی یا دانش دینی برای کسی از شهروندان حق یا امتیاز بیشتری نسبت به بقیه قائل باشد.»

در این میان بخشی از اصلاح طلبان همچنان غرق در مبانی التقاطی شان، دست و پا می ‌زنند تا تکلیف خود را با تناقضات درون گفتمانی شان حل نمایند! آقای سیدمحمدخاتمی لیدر برجسته جریان اصلاح طلب از جمله این افراد است که تکلیفش با خودش هنوز مشخص نشده است. از یکسو تلاش دارد تا مرزهای اردوگاه گسترده اصلاح طلبی را آنقدر فراخ تعریف کننده که سکولارها و ضدانقلابیون چون اکبر گنجی و محسن سازگارا و ... را نیز، همچنان در این اردوگاه نگه دارد، از دیگر سو خود را همچنان پایبند به خط امام و نظرات سیاسی ایشان بداند و آن را دستمایه فعالیت سیاسی در آستانه انتخابات قرار دهد!

خاتمی به تازگی اظهارات مختلفی در باب جمهوریت و اسلامیت نظام کرده است که حکایت از تداوم آشفتگی نظری وی دارد. او طی پیامی به دومین کنگره ملی مجمع ایثارگران اصلاح طلب چنین می نویسد: «شناخت و شناساندن پایه‌ها و مایه‌های جمهوریت و نیز اسلامیت سازگار با آن در عرصه حیات اجتماعی برای جلوگیری از این تحریف و انحراف و وظیفه ایثارگران در این امر بیش از دیگران است... انتخابات آزاد، نماد جمهوریت است که مشروعیت ارکان قدرت و همه  حکومت را مشخص و حاکمیت مردم بر سرنوشت را متجلی می‌کند.»

در مورد اظهارات خاتمی در مورد "انتخابات آزاد" که این روزها در آستانه انتخابات مجددا به کلیدواژه پرتکرار اصلاح طلبان بدل شده و تدارکی برای هجمه‌ی سنگین به شورای نگهبان در هفته‌ای آتی محسوب می‌شود، باید به این نکته توجه کرد که در نظریه سیاسی اسلام دال مرکزی توزیع قدرت "صلاحیت" است. در این رویکرد هیچ مسند قدرتی نیست که صاحب آن بدون داشتن صلاحیت، مشروعیت تکیه زدن بر آن را داشته باشد. هر فرد در نظام اسلامی اگر به اندازه ذره‌ای از قدرت برخوردار باشد، باید به همان اندازه از صلاحیت برخوردار باشد، وگرنه حق اعمال آن قدرت را ندارد و قدرت مذکور نامشروع خواهد بود. به واقع صلاحیت رمز مشروعیت به حساب می‌آید و این منطق جاری در  نظام اسلامی است که حاصل آن شایسته‌سالاری و تکیه زدن صاحبان صلاحیت بر مسند قدرت است.

در این میان مسئله آن است که صلاحیت‌ها برای نامزدهای کسب قدرت در عرصه‌های مختلف چگونه احراز می‌شود؟  در یک تقسیم‌بندی معقولانه برای تحقق شایسته‌سالاری، فرایندی دومرحله‌ای طرح‌ریزی شده است. شورای نگهبان نهاد مرجعی است که مطابق با قانون اساسی بررسی صلاحیت‌ها در انتخابات مختلف کشور را بر عهده دارد. شورای نگهبان با استعلام از نهادهای قانونی اطلاعات، اعم از دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی، صلاحیت حداقلی نامزدها را مطابق با قانون نوشته‌شده کشور بررسی می‌کند. اما گام دوم احراز صلاحیت‌ها که از آن می‌توان به عنوان احراز  صلاحیت حداکثری یاد کرد، بر عهده مردم گذاشته شده است. آنچه از آن با عنوان انتخاب اصلح یاد شده است، به واقع مرحله تکمیلی و پایانی احراز صلاحیت‌هاست که تشخیص و انتخاب آن به مردم واگذار شده است نه مسئولان و نخبگان.

طراحان پروژه "انتخابات آزاد" به واقع هجمه به جایگاه نظارت شورای نگهبانی را هدف قرار داده اند و خواستار حذف این نظارت اند! و توجه ندارند که تاکید یک سویه بر "انتخابات آزاد" ، به واقع نفی منطق و معیار شایسته‌سالاری در نظام اسلامی است و این درست همان مرزی است که دموکراسی غربی را مردم سالاری اسلامی جدا می‌سازد. در دموکراسی غربی است که به بهانه انتخابات آزاد، هر فرد ناشایستگی می‌تواند به صرف داشتن رای حداکثری ملت بر مسند قدرت بنشیند. حتی اگر آن فرد، خودشیفته متوهم و جنایتکاری چون دونالد ترامپ باشد! اما در مردم سالاری دینی، رای اکثریت ملت آنگاه اعتبار دارد که به فردی شایسته تعلق گیرد، وگرنه فاقد اعتبار و مشروعیت خواهد بود!

آقای خاتمی خواسته یا ناخواسته با تاکید بر انتخابات آزاد و نفی جایگاه شورای نگهبان، در مسیر استحاله مردم سالاری دینی به دموکراسی سکولار غربی حرکت کرده است، و بازی های زبانی برای ارائه اسلامی سازگار با جمهوریت، و سخن گفتن از "اسلام رحمانی"و ... چیزی جز سکولاریزه کردن اسلام نخواهد بود!

همانطور که اکبر گنجی پیش بینی کرده بود، اصلاح طلبان گریزی جز اعتراف رسمی به سکولار شدن ندارند، مگر آنکه مجددا با بازاندیشی بنیادین در تفکرات و گفتمان خود، از نوعی بازگشت به خویشتن و رجوع به مبانی اسلام سیاسی حضرت امام سخن یگویند و آن را مبنای تحول در این اردوگاه و مرزبندی با جریان سکولار قرار دهند.

منبع: بصیرت

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: اصلاحات خاتمی انتخابات مهدی سعیدی تکرار خاتمی اصلاح طلبان جمهوریت و اسلامیت پروژه روشنفکری انتخابات آزاد شورای نگهبان اصلاح طلبان صلاحیت ها اصلاح طلب اکبر گنجی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۷۰۵۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مهلت انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ برای بار سوم تمدید شد

به گزارش خبرنگار مهر، پیرو انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته (دفترچه شماره ۲) آزمون ورودی مقطع دکتری (Ph.D) نیمه‌متمرکز سال ۱۴۰۳ در ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ و اصلاحات سری اول دفترچه راهنما در ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، اصلاحات سری دوم دفترچه راهنما در ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳، اصلاحات سری سوم دفترچه راهنما در ۸ اردیبهشت منتشر شده است.

اصلاحات سری چهام دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون دکتری تخصصی ۱۴۰۳ در ۱۰ اردیبهشت با اعلام رشته‌محل‌های جدید، تغییر ظرفیت و یا حذف برخی رشته‌محل‌ها در سایت سازمان سنجش آموزش کشور منتشر شده است.

به منظور فراهم کردن تسهیلات بیشتر برای آن دسته از داوطلبان مجاز به انتخاب رشته که تاکنون برای انتخاب رشته اقدام نکرده‌اند، ترتیبی اتخاذ شده است داوطلبان بتوانند تا پایان روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند.

داوطلبان باید در مهلت در نظر گرفته شده و پس از مطالعه دقیق دفترچه راهنمای انتخاب رشته‌های تحصیلی و مندرجات اطلاعیه به درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش مراجعه و نسبت به ثبت کدرشته‌محل‌های انتخابی در آزمون مذکور اقدام کنند.

در ضمن آن دسته از داوطلبانی که قبلاً نسبت به انتخاب کدرشته‌محل‌های تحصیلی اقدام کرده‌اند، می‌توانند در صورت تمایل تا پایان روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ نسبت به مشاهده یا ویرایش کدرشته‌محل‌های انتخابی خود اقدام کنند.

فایل اصلاحات سری چهارم مربوط به دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی دکتری (Ph.D.) نیمه متمرکز سال ۱۴۰۳ در اینجا قابل مشاهده است.

به گزارش مهر، از تعداد ۱۵۱ هزار و ۶۴۳ داوطلب شرکت کننده در آزمون دکتری ۱۴۰۳ تعداد ۱۲۵ هزار و ۱۷۴ نفر مجاز به انتخاب رشته شده اند و کارنامه نتایج اولیه آزمون دکتری از ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۳ در اختیار داوطلبان قرار گرفته است.

اسامی معرفی‌شدگان دارای حدنصاب به منظور شرکت در مرحله دوم شامل مصاحبه، بررسی سوابق علمی و پژوهشی و … در دهه اول خردادماه ۱۴۰۳ از طریق درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور منتشر خواهد شد.

کد خبر 6092298