مسجد جامع ورامین؛ نمونه‌ای منحصر به‌فرد از تجلی معماری اسلامی ایرانی
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۳۸۴۰۵۹
مسجد جامع ورامین یکی از نمونه‌های عالی معماری اسلامی قلمداد می شود، این مسجد با نوع معماری‌اش جامع ترین شاخصه‌های اثر هنری معماری ایرانی اسلامی را در خود جای داده است.
به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد جامع ورامین یکی از بناهای منحصر به فرد تاریخی در جنوب شرق استان تهران است که نقوش موجود بر روی آن چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اهمیت اثر از آنجا مشخص می شود که این مسجد در سال 1310 که بسیاری از بناهای مهم کشور به ثبت ملی نرسیده بود، ثبت ملی شد و به عنوان میراثی گرانبها در تاریخ ایران برای همیشه به یادگار ماند.
مشهور است که ماهرترین معماران و نقاشان مسلمان ایرانی برای ساختن مسجد ورامین جمع شده‌اند و مسلم است که این مسجد باید هم یکی از نمونه‌های عالی معماری اسلامی قلمداد شود. این مسجد با نوع معماری‌اش جامع ترین شاخصه‌های اثر هنری معماری ایرانی اسلامی را در خود جای داده است.
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به مسجد جامع ورامین توجه چندانی نمی شد و به دلیل مشکلاتی که وجود داشت مردم به این مسجد نمی رفتند و این بنای تاریخی به مخروبه تبدیل شده بود، به طوری که ژان دیولافوا در سفرنامه تاریخی خود می نویسد: «پس از تعارفات معموله و کمى استراحت به تماشاى مسجد جامع ورامين رفتيم، اين بنا در قديم بسيار عالى و با‌شکوه بوده ولى اکنون ويرانه‌اى بيش نيست و مومنين هم از ترس فرود آمدن طاق براى عبادت به آنجا نمى‌روند.»
اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ایجاد نماز جمعه در شهرستان ورامین به این مکان توجه ویژه ای شد و این مکان به محل اجتماع فرهنگی مردم متدین ورامین تبدیل شده است.همچنین در طول سال نیز برنامه های فرهنگی در این مکان تاریخی برگزار می شود که به خاطر ویژگی های محیطی مسجد جامع اغلب با استقبال مردم مواجه می شود.
در زمان مغول اگر چه بسیاری از شهرهای ایران ویران شد اما ورامین به دلیل رونق کشاورزی در آن، رشد چشمگیری پیدا کرد و از قریه به شهر ارتقا یافت. در دوران سلطان محمد خدابنده کار ساخت مسجد جامع ورامین آغاز و در سال 726 به پایان رسید ولی سلطان محمد دیگر در زمان اتمام این مسجد زنده نبود و به همین خاطر نام ابوسعید بهادر بر روی کتیبه مسجد جامع ثبت شد که اکنون نیز از آن کتیبه اثری در مسجد نیست.
مسجد جامع ورامین یک بنای چهار ایوانی است که ضلع شمالی که ورودی مسجد است از طریق ایوان‌های شرقی و غربی به ضلع جنوبی که نمازخانه در آن قرار گرفته، می‌رسد و ضلع شرقی هم نقش ورودی - خروجیِ فرعی را داشته و امروز اطراف مسجد خالی است و معلوم نیست در گذشته، معماری اطراف آن چگونه بوده است.
از ویژگیهای گچبری این بنا، وجود نقشهای تزئینی و ترکیبی متنوع و بینظیری است که از ترکیب نقشهای گیاهی، اسلیمی و هندسی با یکدیگر به وجود آمدهاند. همچنین داخل هر نقش با نقشهای تزئینی دیگری پر شده‌اند و به همین دلیل نقشهای به کار رفته بسیار متعدد و متنوعاند. در تزئین این بنا تنها از نقشهای دوره اسلامی استفاده نشده است؛ بلکه کهنترین و باستانیترین نقشهای تاریخ هنر ایران، مانند صلیب شکسته (چلیپا)، در ترکیب با نقشهای دورهی اسلامی نیز به کار رفتهاند.
ساختمان مسجد جامع ورامین در دوران حکومت سلطان محمد خدابنده (الجایتو) که یکی از معروف‌ترین ایلخانان مغول است آغاز شد. دوران الجایتو دوران نسبتا آرامی بود. الجایتو برخلاف مغولان چنگیزی فکر آبادانی ایران بود. او مسلمان شد و فرهنگ مردم ایران را رعایت کرد.
مسجد جامع ورامین، مستطیلی است به طول حدود 66متر و عرض تقریبا 43 متر. در ساختمان آن از آجر استفاده شده. این آجرها در قسمت‌های مختلف به شکل‌های مختلف کنار هم قرار گرفته‌اند و جنبة تزئینی دارند. سبک معماری مسجد، ایلخانی است که در حقیقت ادامة سبک سلجوقی بوده است.
این مسجد یک بنای چهار ایوانی است. ضلع شمالی که ورودی مسجد است از طریق ایوان‌های شرقی و غربی به ضلع جنوبی که نمازخانه در آن قرار گرفته، می‌رسد. ضلع شرقی هم نقش ورودی - خروجیِ فرعی را داشته. امروز اطراف مسجد خالی است و معلوم نیست در گذشته، معماری اطراف آن چگونه بوده است.
ساخت مسجد در سال726 تمام شده. در آن سال الجایتو زنده نبود. دوران، دورانِ حکومت ایلخانی دیگر، به نام ابوسعید بهادر بود. اگرچه این ابوسعید بهادرخان از جوانانِ نیک روزگار نبود، اما به هرحال در کتیبة مسجد نام او را ثبت کردند. البته آن کتیبه حالا دیگر وجود ندارد.
پایان پیام/40
منبع: شبستان
کلیدواژه: مسجد جامع ورامین مساجد ماندگار مسجد تراز اسلامی مسجد جامع ورامین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۸۴۰۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) گامی به سوی یکپارچگی در معماری
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، به همت انجمن علمی معماری و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان، همایش «آینده معماری، هوش مصنوعی در معماری + BIM» با حضور رئیس و اعضای هیئت رئیسه، استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان در سالن فرهیختگان این واحد دانشگاهی برگزار شد.
استاد گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان در این نشست با تشریح «نقش هوش مصنوعی در معماری آینده» گفت: هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری نوآورانه، می‌تواند به معماران در زمینه بهبود فرآیند طراحی با خودکارسازی وظایف تکراری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، به تسریع و ارتقای دقت فرآیند طراحی کمک کند.
محمد امان‌زادگان متذکر شد: هوش مصنوعی با شبیه‌سازی عملکرد ساختمان در شرایط مختلف و ارائه راه‌حل‌های جایگزین، به طراحی ساختمان‌هایی هوشمندتر، پایدارتر و سازگارتر با محیط زیست منجر می‌شود.
وی، بهینه‌سازی مصرف انرژی را یکی دیگر از کاربرد‌های هوش مصنوعی در معماری یاد کرد و افزود: هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل الگو‌های مصرف انرژی و ارائه راه‌حل‌های مناسب، به کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها کمک می‌کند.
استاد گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان در بخش دیگری از سخنان خود به معرفی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) به عنوان گامی به سوی یکپارچگی در معماری پرداخت و توضیح داد: BIM با ایجاد مدل‌های سه‌بعدی دقیق از ساختمان، مدیریت اطلاعات مربوط به مصالح، تجهیزات و سیستم‌های ساختمانی، شبیه‌سازی عملکرد ساختمان در شرایط مختلف، هماهنگی بین بخش‌های مختلف پروژه و کاهش دوباره کاری و خطا، تحولی شگرف در صنعت معماری رقم خواهد زد.
این استاد دانشگاه، ترکیب هوش مصنوعی و BIM را طلوع دورانی نو در دنیای معماری را نوید نامید و ادامه داد: با اتکا به این فناوری‌های نوین، می‌توان شاهد طراحی ساختمان‌هایی ایمن‌تر، پایدارتر، سازگارتر با محیط زیست، با مصرف بهینه‌تر منابع، فضایی دلنشین‌تر و فرآیند ساخت‌وسازی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر بود.
وی به کاربرد‌های مختلف AR و VR در معماری اشاره و تبیین کرد: واقعیت مجازی و افزوده، دو فناوری نوظهور هستند که انقلابی در نحوه تجربه و درک معماری ایجاد می‌کنند که با استفاده از VR، معماران و طراحان می‌توانند مدل‌های سه‌بُعدی کاملاً واقعی از ساختمان‌ها را ایجاد کنند که به مشتریان امکان می‌دهد قبل از ساخت، در داخل و خارج ساختمان قدم بزنند و با آن تعامل داشته باشند و AR نیز به کاربران اجازه می‌دهد تا اطلاعات دیجیتال را بر روی دنیای واقعی خودروی خود اعمال کنند و می‌تواند برای تجسم چگونگی قرارگیری مبلمان یا عناصر طراحی در یک فضا بسیار مفید باشد.
استاد گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان به نقش هوش مصنوعی در BIM، کاربرد هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف معماری و چالش‌ها و چشم‌انداز‌های استفاده از هوش مصنوعی در معماری اشاره کرد.
سعید پرهوده مدیر گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های این گروه آموزشی به تشریح عملکرد علمی و عملی استادان و دانشجویان این گروه پرداخت.
در این مراسم با اهدای لوح سپاس توسط مهدی زارع رئیس و اعضای هیئت رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان به استادان گروه معماری و دانشجویان برتر این رشته از آنان تجلیل شد.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است