به نقل از «فارس»

گشت و گذار مجازی در استان زنجان/ از گنبد سلطانیه تا سرزمین کوه‌های رنگی+ فیلم

تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۴۱۹۳۳۷

به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، زنجان یکی از استان‌های شمالغرب کشور و شاهراه ارتباطی شرق و مرکز به غرب و شمالغرب کشور است، منطقه‌های که علاوه بر داشتن آب و هوای متنوع دارای آثار تاریخی تاریخ زیبا و منحصر بفردی است که این منطقه را متمایز کرده است.

قرار گرفتن در منطق کوهستانی و در عین حال وجود منطقه سرسبزی مثل طارم که به سبب شرایط خاص آب و هوایی این منطقه استان زنجان را به دلیل تنوع آب و هوایی و محصولات مختلفی که در آن به عمل می‌آید، هندوستان ایران می‌نامند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چشمه های آب معدنی، رودخانه های متعدد دایمی و فصلی، جنگل‌ها و آبشارهای زیبای داخل جنگل‌ها، روستاهای ییلاقی و زیبایی که در دره‌های ارتفاعات طارم واقع شده‌اند، طارم را به پر جاذبه‌ترین ناحیه طبیعی استان زنجان تبدیل کرده است.

اما در کنار بکرترین مناطق طبیعی استان، غار کتله‌خور نه تنها یکی از زیباترین جاذبه‌های زنجان بلکه از زیباترین‌های غارهای ایران محسوب می‌شود که با قندیل‌های زیبا در نزدیکی شهر گرماب در شهرستان خدابنده چشم‌ها را می‌نوازد.

غار کتله‌خور در دل کوه‌های آهکی جنوب استان زنجان در پنج کیلومتری بخش گرماب در 85 کیلومتری شهرستان خدابنده واقع شده و از شرق با استان همدان و غرب با استان کردستان هم‌مرز است.

غار کتله‌خور غاری خشکی - آبی است که در میان بومی‌های محلی به کتل کوتول معروف است، دارای هفت طبقه است و می‌گویند به غار علیصدر همدان متصل است هر چند انسان کنونی توان کشف راه‌های اتصال این دو را نیافته است.

قرار گرفتن در میان کوه‌ها و یا پستی و بلندی موجود در داخل غار از دلایل نامگذاری این غار با عنوان کتله‌خور است.

بخش‌های مختلف غار کتله‌خور حاصل تجمع‌های مختلف آهکی است که هرکدام بر اساس شباهتی که به یکی از اشیاء دنیای واقعی داشته‌اند به این اسامی خوانده می‌شوند.

از ویژگی‌های منحصر به فرد این غار می‌توان وجود ستون‌های آهکی عظیم اشاره کرد که حاصل به هم پیوستن استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌های آهکی هستند که باعث شده‌اند این غار خود نگهدارنده خود باشد یعنی اینکه این ستون‌های عظیم نقش نگهدارنده‌هایی را بازی می‌کنند که مانع از فرو ریختن سقف غار می‌شود.

 

طولانی‌ترین بازار مسقف ایران

بازار زنجان که از مجموعه‌ای تاریخی تشکیل شده است، در مرکز بافت قدیمی این شهر که روزگاری مشرف به دروازه قلتوق بود، قرار دارد.

بازار زنجان را طولانی‌ترین بازار مسقف ایران می‌نامند

 

بازار زنجان را طولانی‌ترین بازار مسقف ایران می‌نامند. این بازار که بر اساس اسناد تاریخی ساخت آن در سال ۱۲۰۵ قمری و در دوران آقامحمدخان قاجار آغاز شده، در سال ۱۲۱۳ قمری در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار به بهره برداری رسیده و بعدها چندین سرا، مسجد، گرمابه و... به مجموعه بازار بالا که مشتمل بر بازار قیصریه، بازار بزازها، حجت‌الاسلام، امامزاده و عبدالعلی بیک است، افزوده شد.

بازار زنجان از نظر تولید و نوع فعالیت به هشت راسته شامل راسته زرگرها، کفاش‌ها، بزازها، سراج‌ها و ... تقسیم می‌شود، این بازار دارای راسته‌ها، سراها، میادین، تیمچه‌ها، بازارها، دالان‌ها، مساجد، حمام‌ها، تکیه‌ها است و در خود هزار باب مغازه را جای داده است.

راسته اصلی بازار زنجان از خیابان سعدی شروع شده و پس از قطع آن توسط خیابان فردوسی، در خیابان اصغریه به پایان می‌رسد و در حدود یک کیلومتر درازا دارد. در بدو شروع بازار از سمت شرق، دو راسته به موازات یکدیگر شکل می‌گیرند که هر یک به سراهای مختلفی مرتبط می‌شوند این دو راسته، راسته امامزاده و راسته عبدالعلی بیک نام دارند.

تنوع مشاغل و گردش در جهت استقرار صنوف همسان باعث تشکیل راسته‌های تخصصی و فرعی در اطراف راسته اصلی می شود که در بیشتر موارد به عرضه نوع خاصی از اجناس یا خدمات اشتغال می‌یابند. راسته‌های حاج حسن، ترابی، حاج حیدر، انگورانی، صباغ‌ها، رستمخانی و آقا از جمله راسته های فرعی بازار زنجان محسوب می‌شوند. مهمترین شاخه فرعی بازار، راسته حجه الاسلام است که به موازات راسته اصلی بوجود آمده و به قیصریه متصل می‌شود.

 

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه در زنجان به عنوان بزرگترین گنبد تاریخی در ایران و بزرگترین گنبد آجری در جهان به ثبت رسیده است.

 گنبد سلطانیه یکی از منحصر به فردترین جاذبه‌های شهر سلطانیه محسوب می‌شود و با توجه به بررسی‌های صورت گرفته از نظر ارتفاع بعد از کلیسای «سانتا ماریای ایتالیا» و مسجد «ایاصوفیه» ترکیه به عنوان سومین گنبد جهان شناخته شده است.

گنبد زیبا و منحصر به فرد ایرانی در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است و جالب است بدانید که گنبد سلطانیه الهام بخش معماران در ساخت کلیسای سانتاماریا دلفیوره ایتالیا (کلیسای جامع فلورانس ) و تاج محل هند نیز بوده است.

گنبد سلطانیه یکی از منحصر به فردترین جاذبه‌های شهر سلطانیه محسوب می‌شود
 

 

از دیگر ویژگیهای این بنا که سبب اهمیت بالای آن شده وزن  یک هزار و ۶۰۰ تنی آن است که به مدت ۷۰۰ سال پابرجا بوده و که در گذر حوادث و بلایای طبیعی رخ داده در این منطقه تنها ۸ سانتی متر نشست کرده است.

این گنبد در شهر سلطانیه و در ۳۰۰ کیلومتری تهران قرار دارد و با نمای آبی رنگش مانند نگینی در دل صحرا می‌درخشد.

گفته می‌شود اولجایتو حاکم مغول در ابتدا مسلمان نبوده است اما در نیمه‌های ساخت گنبد سلطانیه مسلمان می‌شود و به زیارت حضرت علی(ع) در نجف می‌رود و سعی می‌کند تا قبر آن امام را از نجف به سلطانیه بیاورد که بعد از مخالفت عالم‌های شیعه، منصرف می‌شود، با این حال، کمی از خاک نجف را با خود به سلطانیه آورد و در ساخت گنبد از آن استفاده کرده است.

 

رختشویخانه زنجان، نمونه ای منحصر به فرد در جهان

رختشویخانه زنجان  در سال ۱۳۴۷ هجری قمری مصادف با ۱۳۰۷ هجری شمسی توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر و مشهدی اسماعیل ساخته شده است، مشهدی اکبر معماری ساختمان را بر عهده داشت و وظیفه مشهدی اسماعیل بنایی ساختمان بود.

رختشویخانه زنجان تنها بنا در ایران با این ویژگی است که به همین دلیل آنرا منحصر به فرد می‌کند

 

علی اکبر توفیقی (شهردار وقت زنجان) که رئیس بلدیه بود زمین مورد نیاز ساخت رختشویخانه زنجان را خرید و سپس فرمان ساخت آن را صادر کرد.

سبک و سیاق معماری این بنا را می ‌توان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. مجموعه‌‌ تاریخی‌ رختشویخانه‌، در فهرست‌ آثار تاریخی ایران‌ به‌ ثبت‌ رسیده‌ است‌.

از نظر نوع کاربری هیچ بنایی را نمی‌توان در ایران یافت که این گونه صرفا برای شستن رخت و لباس مورد استفاده قرار گیرد.

این بنا برای استفاده عموم ساخته شد و شبانه‌‌روزی دسترسی به آن امکان پذیر بود و بابت استفاده از آن هیچ پولی از شهروندان دریافت نمی‌شده ‌است.

شهر زنجان معمولا زمستان‌های سرد و سختی را پشت سر می‌گذارد. در آن زمان زنان وظیفه شستن لباس‌ها را بر عهده داشتند و دشواری این کار در چنین روزهایی برایشان چندین برابر می‌شد و به همین دلیل این بنا برای در امان ماندن بانوان زنجانی از سرمای طاقت‌فرسای این شهر ساخته شده است.

رختشویخانه مخزنی به طول ۱۷ متر، عرض ۵.۱ متر و ارتفاع ۸ متر دارد که با سه واحد پوشش طاق و تویزه بر روی جرزها و دیوارها سقف شده است.

از کف زمین تا ارتفاع چهار متری دیواره‌های داخلی بنا به نحوی پوشیده شده است که امکان پر کردن آب تا آن سطح وجود دارد که اگر این اتفاق روی می‌داد امکان گنجایش ۷۴۰ مترمکعب در آن وجود داشته است.

فضایی از این مخزن به ساخت یک تراس اختصاص داده شده است که هنگام ایستادن در آن می توان به محل شست و شوی رخت‌ها تسلط کامل داشت.

گفتنی است، رختشویخانه به اتاقی گفته می‌شود که برای شست ‌و شوی لباس از آن استفاده می‌‌شود. 

 

کاروانسرا سنگی

در زمان‌های گذشته به دلیل دوری شهرها از یکدیگر و طولانی بودن مدت زمان سفر، ایرانیان مکان‌هایی به نام کاروانسرا را در داخل و یا خارج از محدوده شهری می‌ساختند.

کاروانسرای سنگی زنجان تنها بنای باقیمانده از کاروانسراهای زنجان است که مردم زنجان آن را با نام داش(سنگ) کاروانسرا نیز می‌شناسند.

این کاروانسرا در جاده کمربندی زنجان به میانه و در بزرگراه خیام قرار دارد، کاروانسرای سنگی در خارج از بافت قدیم زنجان و از نوع کاروانسراهای برون شهری به شمار می‌آید.

داش کاروانسرا یکی از 999 کاروانسرایی در زمان صفویه بوده است که در مسیر جاده ابریشم ساخته بوده‌اند این کاروانسرا به دستور شاه عباس دوم صفوی بنا می‌شود و به سبب قرارگیری آن در موقعیت ارتباطی مهم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است.

کاروانسرای سنگی زنجان تنها بنای باقیمانده از کاروانسراهای زنجان است که مردم زنجان آن را با نام داش(سنگ) کاروانسرا نیز می‌شناسند.

کاروانسرای سنگی را با پلانی چهار ایوانی و در یک طبقه و با مصالح اصلی سنگ ساخته‌اند و از دیگر مصالح به کار رفته در ساخت بنا می‌توان به سنگ لاشه، ملات ساروج، آجر، ملات گچ و خاک و قلوه سنگ اشاره کرد.

 

آلا داغ لار، کوه‌های رنگی ماهنشان

آلا در زبان ترکی به معنای رنگارنگ است و داغ نیز به معنی کوه است، مسافرانی که در طول روز در مسیر زنجان از ماهنشان عبور می‌کنند می‌توانند از مشاهده کوه‌هایی که گویی با دست نقاشی شده‌اند بهره مند شوند 

مرتفع‌ترین نقطه آن‌ها کوه بلقیس است که ۳ هزار و ۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است و وسعت آن‌ها چیزی در حدود ۷۰ کیلومتر مربع است.

برخی از گفته‌ها و شنیده‌هایی که از گذشتگان نقل می شود، شهر ماهنشان مملو از مواد معدنی است و همین عامل سبب شده است که تعداد زیادی کارخانه با فعالیت‌های معدنی در آن احداث شوند. به گفته زمین شناسان علت این پدیده زیبا به ۱۵ میلیون سال قبل باز می‌گردد. در پروسه تشکیل کوه‌ها و حوضچه‌های قاره‌ای این منطقه رسوبات آهنی وجود داشت.

تغییر املاح و نوع آن‌ها در رنگ رسوبات تثبیت و موجب تشکیل تپه‌های آلا داغ لار یا کوه‌های رنگی شده است. در واقع می‌توان گفت هر یک از رنگ‌های آن نشانگر یک ماده معدنی خاص است، برای نمونه رنگ سبز نشان از وجود ماده معدنی مس است که به دلیل کربناته شدن این گونه دیده می‌شود.

رنگ قرمز آنها حاکی از شرایط اکسیدان و وفور اکسیژن به منظور ترکیب با اکسیژن است.

انتهای پیام/73002/ق

منبع: فارس

کلیدواژه: زنجان جهان گردشگری طارم الا داغ لار سبز معدنی کوه رختشویخانه زنجان کاروانسرای سنگی گنبد سلطانیه منحصر به فرد غار کتله خور استان زنجان بازار زنجان راسته ها کوه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۱۹۳۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

(ویدئو) مسعود فروتن؛ اولین کار رنگیِ تلویزیون را من کارگردانی کردم

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی