ظریف: می‌گویند من توافق ۲۵ ساله با چین را نخوانده امضا کرده‌ام
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۴۸۴۸۱۱
آفتاب‌‌نیوز :
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در گفت‌و‌گو با عصر اندیشه درخصوص حواشی به‌وجود‌آمده در خصوص قرارداد همکاری 25 ساله ایران و چین گفته است: شما نباید توقع داشــته باشید دیپلمات کارکشته روسی و چینی جلوی شما بنشیند و نفهمد سیاست شما استفاده ابزاری از روسیه و چین است. اگر برخوردهای بنده و همکارانم در وزارت خارجه را بررسی کنید حتی یک نمونه پیدا نخواهید کرد که ما برخورد ابزاری با چین و روسیه کرده باشیم؛ امکان ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی همچنین در واکنش به انتقاد برخی که می‌گویند ظریف از مفاد این توافق بی‌اطلاع است(!) می‌گوید: بعد وقتی ما می‌رویم توافق بیست‌وپنج‌ساله با چین امضاء کنیم، از بالا تا پایین کشــور می‌گویند "ظریف توافق را نخوانــده امضاء می‌کند"! نمی‌فهمند که توافق را ما نوشــتیم، اصلاً متن این توافق را من پارسال به چینی‌ها دادم، اینها مشکلات ما هستند.
در متن زیر مشروح گفت‌وگوی وزیر امور خارجه را می‌خوانید:
*سؤال: شما در زمینه دوران گذار در روابط بینالملل نظریه‌پردازی و آن را تبیین کرده‌اید، در زمان حاضر رقابت میان مثلث قدرت‌های جهانی یعنی آمریکا و چین و روسیه تشدید شده است تا جایی که بایدن در ســخنرانی اخیرش هم از چین و هم از روسیه به‌عنوان رقبای خود یاد کرد.
به‌هرحال این رقابت یک نوع انعکاسی هم در منطقه ما پیدا خواهد کرد و فرصتها و تهدیداتی را برای جمهوری اسلامی ایران خواهــد آفرید، بفرمایید ایــن فرصتها و تهدیدها چه هستند؟ و چه باید بکنیم تا احیاناً زمین بازی این سه قدرت نشویم؟
ظریف: یکــی از مهمتریــن اتفاقاتی کــه در جابه‌جایی قدرت در دنیا افتاده در واقع تنوع منابع قدرت اســت. یکی از تلاش‌های آمریکا این است که اجــازه ندهد این تنوع منابــع قدرت در صحنه بین‌الملــل عملیاتــی شــود، اصــلاً کل تلاش آمریکا برای امنیتی‌سازی است، به این دلیل که می‌خواهد از مزیت نسبی خود برای تعدیل این اهرم‌های جدید استفاده کند، امنیتی‌سازی حتی در مورد چین هم هســت.
چینی‌هــا قاعده‌ای داشتند به‌نام برآمدن صلح‌آمیز؛ هر وقت با چین صحبت می‌کردید می‌گفتند "بیســت و پنج سال به مــا وقت بدهید."، حرف مرد هم یکی اســت و این بیســت و پنج سال‌شان هیچ‌وقت عوض نمی‌شد.
مدتی اســت آمریکا و به‌ویژه ترامپ کامــلاً درک کرده‌اند که ایــن برآمدن صلح‌آمیز یعنی چین بدون اینکه خود را در حوزه مزیت قطعی آمریکا که حوزه امنیت اســت قرار دهد، توانســته در حوزه‌های دیگر رشد کند و کم‌کم به حوزه امنیت هم وارد شود. چیــن کم‌کــم در حــال خودنمایــی در دریای چیــن جنوبــی و حوزه‌های دیگر اســت ولی از آن مســیر ورود نکــرده و از مســیر برآمدن صلح‌آمیز وارد شده اســت، لذا اگر می‌خواهیم از ایــن رقابت کنونی اســتفاده کنیم باید متوجه باشــیم روســیه و چیــن می‌خواهنــد در کدام حوزه رقابت کنند.
روسیه و چین نمی‌خواهند در زمین آمریکا رقابت کنند و وارد دعوای امنیتی با آمریکا شوند، چرا روسیه و چین در سال‌های گذشته خیلی مایل نبودند ایران وارد شانگهای شــود؟ چرا رئیس جمهور چین تا پس از انعقاد برجام به ایران ســفر نکرد؟ چرا رئیس جمهور روسیه تا یک هفته بعد از توافق برجام با سردار سلیمانی ملاقات نکرد؟ چرا این اتفاقات افتاد؟
باید بررســی کنیــم اینها در چــه حوزه‌هایی می‌خواهند رقابت کنند. اگر شما هنوز مفهوم جنگ سردی از رقابت داشته باشید پیشنهادهایی به اینها ارائه می‌دهید که طرف مذاکره تنها شــما را نگاه می‌کند! و می‌گوید "شــما دارید در مورد سال 2021 صحبت می‌کنید یا سال 1971؟"، ادبیات امروز روابط بینالملل، ادبیات ســال 1971 نیســت و مورگنتا دیگر نمی‌تواند برای ما تعریف کند در دنیا چه می‌گذرد.
بدون شک الآن در دنیا انتقال قدرت در حال انجام است؛ الآن چین در حوزه تکنولوژی از مرحله کپی‌برداری وارد مرحله رقابت در نوآوری شــده اســت. شما باید در حوزه‌هایی که او می‌خواهد رقابت کند وارد شوید نه حوزه‌هایی که او تصمیم ندارد رقابت کند. چین تصمیم به رقابت ژئواستراتژیک ندارد و وقتی ادبیات ژئواستراتژیک به‌کار ببرید برای او نامفهوم است.
ما باید متوجه شــویم؛ حوزه رقابت کجاست؟ چینی‌ها در چه حوزه‌هایی دوست دارند با ما کار کنند؟ چقدر حاضرند برای ما هزینه کنند؟ متوجه شــویم اگر بفهمند ما فقط به‌عنوان یک اهرم می‌خواهیم بــا آنها بازی کنیم، حتماً با ما بازی نمی‌کنند، چون چین آمادگی ندارد خود را وارد بازی امنیتی کند مگر اینکه برایش منافع درازمدت داشته باشد.
بعد وقتی ما می‌رویم توافق بیست‌وپنج‌ساله با چین امضاء کنیم، از بالا تا پایین کشــور می‌گویند "ظریف توافق را نخوانــده امضاء می‌کند"! نمی‌فهمند که توافق را ما نوشــتیم.
اصلاً متن این توافق را من پارسال به چینی‌ها دادم، اینها مشکلات ما هستند. می‌خواهیم با روســیه توافق اســتراتژیک داشته باشیم ولی حاضر نیســتیم راجع به کنوانسیون خزر صحبت کنیم، کنوانســیونی که من شــک ندارم اگر آن را سی سال پیش امضاء کرده بودیم، زیر بستر خزر را تقســیم نمی‌کردند و چه‌بســا اگر انجام نمی‌دادیم، در مورد روی خزر هم همین بلا را سر ما می‌آوردند.
ما اصلاً متوجه هستیم می‌خواهیم چه‌کار کنیم؟ راجع به چه‌چیزی بحث می‌کنیم؟ در چه دنیایی صحبت می‌کنیم؟ متوجه هســتیم عوامل قدرت متکثر شده است؟ متوجه هستیم خود ما یک عامل بزرگ قدرت داریم؟ ما در قدرت معنایی در دنیا بی‌نظیر هستیم. من دو بار در دولت گفتم تا ده سال آینده اتکای روابط خارجی ما به چین و روســیه است، در این زمینه تحلیل دارم و روی هوا سخن نمی‌گویم، شما نیازمند برقراری روابط متوازن با دنیا هستید.
اگر می‌خواهید چین و روسیه به شما اعتنا کنند باید چین و روســیه بدانند که تنها انتخاب شــما نیستند. اگر می‌خواهید غرب به شما اعتنا کند باید غرب بداند تنها انتخاب شما نیست، هیچ کس با آدم مضطر، خوب برخورد نمی‌کند.
من اعتقاد دارم روابط با شرق اصالت دارد، روابط با غرب هم اصالت دارد، بیشترین اصالت را هم روابط با همسایگان دارد، اما اگر به روابط با شرق نگاه ابزاری کنید، مردم می‌فهمند.
شما نباید توقع داشــته باشید دیپلمات کارکشته روسی و چینی جلوی شما بنشیند و نفهمد سیاست شما استفاده ابزاری از روسیه و چین است. اگر برخوردهای بنده و همکارانم در وزارت خارجه را بررسی کنید حتی یک نمونه پیدا نخواهید کرد که ما برخورد ابزاری با چین و روسیه کرده باشیم؛ امکان ندارد، زیرا اعتقاد ما این اســت که روابط خارجی با چین و روســیه و همسایگان اصالت دارد همان‌طور که رابطه با غرب اصالت دارد.
ما نمی‌توانیم بدون روابط متوازن، با هیچ‌کسی رابطه خوبی داشته باشیم اما یک مشکل داریم؛ نظام بوروکراتیک کشور ما نسبت به چین و روسیه مثبت نیست و تأثیرپذیری افکار عمومی کشور علیه روسیه و چین خیلی بالا است.
الآن برســاخته ظریف این است که غرب‌گراست، این قابی است که از من ساخته‌اند، خوب، وقتی یک دیپلمات روس می‌بیند محافل نزدیک به حاکمیت یا داخل حاکمیت بنده را متهم به غرب‌گرایی می‌کنند، می‌گوید "حتماً ظریف در جلســات خصوصی به ما فحش می‌دهد."، دیگر چه فکری می‌کند؟ آیا باورش می‌شود من در جلسات خصوصی می‌گویم "شریک اصلی ما روسیه اســت یا چین."؟ باور نمی‌کند.
این کار نقد نیست، تصویرسازی و قاب‌بندی اســت، این قاب‌بندی، سیاست می‌سازد، نتیجه این می‌شود که یک طرف می‌گوید "در داخل به شما اعتماد نیســت" و طرف دیگر می‌گوید "شــما در داخل علیه ما صحبت می‌کنید."، همین باعث می‌شود وزارت امور خارجه و دستگاه سیاست خارجی یک عنصر دست‌چندم شود.
منبع: آفتاب
کلیدواژه: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه سند همکاری ایران و چین روسیه و چین چین و روسیه حوزه هایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۸۴۸۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هسته‌ای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانه‌هایی وجود دارد که تماس‌های مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هسته‌ای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هسته‌ای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هسته‌ای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حق‌طلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هسته‌ای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هسته‌ای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلام‌شده توسط کشور، ممکن و قابل‌تصور است».
هم‌زمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس‌های آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هسته‌ای نیز ادامه داده است.
بن‌بست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایان‌دادن به اختلافات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنی‌سازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکه‌شده‌اش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنال‌هایی فرستاد که تحریم‌های نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگ‌هایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیک‌تر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیک‌تر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثی‌ها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنش‌ها میان آمریکا و گروه‌های مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنی‌سازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هسته‌ای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را می‌توان با روز اندازه‌گیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینه‌های غربهنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.
همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیت‌ها و هم فرصت‌های ایران و گروه‌های مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیق‌تری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، می‌تواند برای استفاده در مذاکرات هسته‌ای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو می‌تواند ادامه تعهدات تک‌ماده‌ای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خط‌قرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هسته‌ای و منطقه‌ای را رعایت کند. با درس‌گرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راه‌حلی متوازن برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای بر اساس فرآیندی گام‌به‌گام امکان‌پذیر است.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»