ردپای ولیعهد سعودی در کودتای اردن
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۴۸۵۰۱۷
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، خیابان‌های شهر امان در ساعات پایانی روز شنبه شاهد یکی از حساس‌ترین تحولات تاریخ معاصر اردن بود؛ تحولاتی که اخبار آن در سایه سکوت رسانه‌های رسمی، به‌تدریج از طریق شبکه‌های اجتماعی و مشخصا برنامه «واتساپ» در میان شهروندان منتشر شد.
اطلاعات اولیه؛ بیانگر شکست کودتا علیه ملک عبدالله، پادشاه اردن و دستگیری تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و اطلاعاتی عالی رتبه، ازجمله شاهزاده حمزه، ولیعهد سابق این کشور توسط نیروهای امنیتی بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به موازات اطلاع‌رسانی قطره چکانی رسانه‌های رسمی اردن، روزنامه واشنگتن‌پست و پایگاه آمریکایی اکسیوس جزئیات ویژه‌ای را به نقل از منابع آگاه درباره کودتای ناکام شنبه شب در اردن به انتشار رساندند. براساس این گزارش‌ها، ولیعهد سابق اردن به‌دلیل برنامه‌ریزی برای کودتا علیه پادشاه در حصر خانگی قرار گرفته است. واشنگتن‌پست می‌نویسد: «مجموعه مشترکی از گارد سلطنتی و سازمان اطلاعات با نظارت مستقیم رییس ستاد ارتش اردن در ساعات پایانی روز شنبه وارد قصر شاهزاده حمزه شده و تمامی ارتباطات خارجی او را قطع کرده‌اند». در این گزارش‌ها همچنین اسامی برخی از شخصیت‌های بازداشت شده توسط نیروهای امنیتی منتشر شد که نشان از جدیت و عمق بحران سیاسی در امان داشت.
ارتش اردن در واکنش به این گزارش‌ها با انتشار بیانیه‌ای تأمل برانگیز اعلام کرد: «اخبار منتشر شده در رسانه‌های خارجی مبنی بر بازداشت یا حصر خانگی شاهزاده حمزه صحیح نیست، اما رییس ستاد ارتش مستقیما از وی خواسته به اقدامات ضد‌امنیتی خود علیه ثبات و استقرار اردن خاتمه دهد!» سرانجام سریال تحولات غافلگیر‌کننده اردن در شامگاه شنبه با انتشار پیامی تصویری از شاهزاده حمزه توسط شبکه بی‌بی‌سی به پایان رسید. او در این پیام که با تلفن همراه ضبط شده و مشخص نیست به‌رغم قطع شبکه ارتباطات، به چه ترتیب در اختیار یک رسانه خارجی قرار گرفته، خطاب به مردم اردن گزارشی از آخرین شرایط خود ارائه داد.
ولیعهد سابق اردن در این پیام کوتاه می‌گوید: «من از ظهر روز شنبه با فرمان ستاد ارتش اردن در حصر خانگی قرار گرفته‌ام؛ درحالی‌که هیچ‌گونه مشارکتی در کودتا یا اقدام امنیتی علیه حکومت نداشته‌ام. من مسئول فساد، ناکارآمدی و فروپاشی اقتصادی که ظرف 15سال گذشته در کشور ما آغاز شده، نیستم. بی‌اعتمادی مردم نسبت به نهادهای حاکمیتی ارتباطی به من ندارد. شرایط کشور ما روزبه‌روز وخیم‌تر می‌شود، اما در مقابل، هرگونه اعتراضی نسبت به این وضعیت با تهدید، فشار و بازداشت روبه‌رو است».
شاهزاده حمزه طی سال‌های اخیر به یکی از چهره‌های منتقد وضعیت اقتصادی اردن تبدیل شده که با حضور مستمر در اجتماعات مردمی و مخصوصا قبایلی، محبوبیت ویژه‌ای نزد بخش‌هایی از جامعه این کشور به‌دست آورده است. او پیش از این در جریان اعتراضات مردمی سال 2019نسبت به افزایش چشمگیر نرخ مالیات‌ها گفته بود: «ما راهی جز اصلاح رویه حکمرانی خود نداریم؛ نمی‌توان تمام مشکلات و کمبودها را با رجوع به جبیب شهروند بی‌پناه جبران کرد.» برخی از تحلیل‌گران معتقدند طرح شایعه کودتا از سوی دولت با هدف تسویه حساب‌های داخلی و حذف شخصیت‌های جنجالی نظیر حمزه در خاندان سلطنتی اردن صورت گرفته است. در مقابل اما وجود نشانه‌های متعدد مبنی بر حمایت برخی کشورهای خارجی از تلاش برای کودتا علیه عبدالله، این فرضیه را به چالش می‌کشد.
بازداشت متحدان ریاضانتشار جزئیات دستگیری‌های شامگاه شنبه در امان توسط رسانه‌های آمریکا، علاوه بر تأیید شایعه کودتا در شبکه‌های اجتماعی معنای دیگری هم داشت؛ شخصیت‌های دستگیر شده توسط نیروهای امنیتی اردن، عمدتا از سیاستمداران نزدیک به عربستان سعودی و شخص محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور هستند. این نکته به‌ویژه درباره «باسم عوض‌الله»، رییس سابق دیوان پادشاهی اردن قابل ملاحظه است چرا که او طی سال‌های اخیر به‌عنوان مشاور اقتصادی ولیعهد عربستان در مجامع بین‌المللی حضور داشت. باسم همچنین ازجمله نیروهای پرنفوذ سازمان اطلاعات اردن بود که به‌دلیل انتشار شایعاتی مبنی بر پولشویی و فساد اقتصادی در دهه گذشته ناچار به ترک این سازمان شد.
به گزارش شبکه الجزیره، باسم عوض‌الله دارای تابعیت سعودی بوده و نقش مهمی در تدوین سیاست‌های اقتصادی ولیعهد، ازجمله چشم‌انداز 2030یا شهر تکنولوژیک نئوم داشته است. از سوی دیگر برخی منابع غیررسمی مدعی هستند که این سیاستمدار اردنی از حامیان صلح عربستان و اسرائیل بوده و تا پیش از پایان عمر دولت ترامپ برای تحقق این هدف تلاش فراوانی کرده است. علاوه بر عوض‌الله، نام شریف حسن بن زید نیز در لیست بازداشت‌شدگان به چشم می‌خورد؛ شریف نیز از جمله اعضای خاندان سلطنتی اردن است که روابط نزدیکی با دولت عربستان سعودی داشته و یک شرکت تجاری در شهر جده را مدیریت می‌کند.
روابط اردن و عربستان پس از روی کار آمدن ترامپ و آغاز موج توافق‌های عادی‌سازی با اسرائیل شاهد تنش‌های بی‌سابقه‌ای بوده است. بخش عمده این تنش‌ها به جزئیات «معامله قرن» بر می‌گردد؛ معامله‌ای که براساس آن عربستان سعودی در ازای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی، تولیت اماکن مقدس شهر قدس را بر عهده می‌گیرد. این در حالی است که اداره مساجد و کلیساهای شهر قدس بر مبنای توافقی تاریخی، حق خاندان هاشمی در اردن به شمار می‌رود.
روزنامه العربی‌الجدید در این‌باره می‌نویسد: عربستان و امارات طی سال‌های اخیر به‌دلیل امتناع ملک عبدالله از پذیرش معامله قرن، فشارهای اقتصادی شدیدی را با چراغ سبز آمریکا بر اردن اعمال کردند؛ فشارهایی ازجمله لغو سرمایه‌گذاری‌های کلان که نقش مهمی در تشدید نارضایتی‌های مردمی در اردن داشته، اما حالا با روی کار آمدن بایدن به‌نظر می‌رسد معادلات باز هم تغییر کرده است. پیش از این روزنامه هاآرتص نیز مدعی شده بود سفر انتخاباتی بنیامین نتانیاهو به امارات با تصمیم ملک عبدالله برای بستن حریم هوایی این کشور روی هواپیمای حامل نخست‌وزیر اسرائیل لغو شده است. آیا می‌توان تمام این تحولات را با شکست ترامپ و تضعیف موقعیت حامیان معامله قرن، ازجمله محمد بن‌سلمان و متحدان وی در اردن مرتبط دانست؟ حوادث هفته‌ها و ماه‌های آینده پاسخ این سؤال را روشن خواهد کرد.
پربیننده ترین وضعیتی نادر برای احیای برجام بوجود آمده است نخست وزیر کره جنوبی در راه ایران برجام در دور برگردان وین هواپیمای جاسوسی جدید تل آویو رونمایی شد مالی: ایران به برجام بازگردد تمامی تحریم‌های اعمالی ترامپ برداشته میشودمنبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: ولیعهد سعودی برجام نیروهای امنیتی شاهزاده حمزه منتشر شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۸۵۰۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا عادی سازی روابط ریاض و تل آویو قریب الوقوع است؟
با توجه به کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی در مسیر تشکیل دولت مستقل فلسطین، بسیار بعید است که بتوان از توافق عادی سازی قریب الوقوع میان ریاض و تل آویو سخن گفت. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رسانه‌های غربی همزمان با نشست داووس صحرا در ریاض و حضور آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در این نشست گزارش دادند که عربستان آماده عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی می باشد. این فضاسازی رسانه‌ای که با آغاز دور جدید گفتگوها برای توقف جنگ غزه در قاهره همزمان بود، این انگاره را مطرح نمود که در صورتی که بنیامین نتانیاهو از ایده حمله به رفح دست بکشد و توافق تبادل اسرا را منعقد نماید، می‌تواند در ازای آن روابط رسمی با عربستان را برقرار نماید.
از ابتدای تشکیل کابینه جدید رژیم صهیونیستی در نوامبر 2022، عادی سازی روابط با ریاض با الگو برداری از مدل روابط با امارات و بحرین به عنوان مهمترین دستور کار سیاست خارجی این رژیم روی میز قرار داشت. آمریکا برای متقاعد کردن نتانیاهو به منظور دست کشیدن از عملیات گسترده در رفح، تلاش کرد تا "دوراهی رفح یا ریاض" را در فضای رسانه‌ای منطقه‌ای و بین المللی شکل دهد.
دولت بایدن که از افزایش اعتراضات دانشجویی که از بدنه اجتماعی حزب دموکرات هستند، نگران است، تلاش دارد تا در سال منتهی به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سریع تر به جنگ غزه پایان دهد. از این رو می خواهد از جیب عربستان سعودی دستاوردی سیاسی برای نتانیاهو جفت و جور نماید تا وی به توافق تبادل اسرای پیشنهادی در قاهره و توقف جنگ تن بدهد.
اما واقعیت این است که با بررسی موضع گیری مقامات سعودی در نشست داووس صحرا، نشانه‌ای از تغییر جدی در موضع آنها در خصوص پرونده روابط ریاض با رژیم صهیونیستی قابل مشاهده نبود. مقامات عربستانی همچنان با تاکید بر سیاست سنتی شان مبتنی بر پافشاری بر روی گزینه تشکیل دولت مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 به پایتختی قدس شرقی که در سال 2001 در نشست بیروت تحت عنوان «ابتکار عربی» ارائه شده بود، نشان دادند که خبری از توافق قریب الوقوع در روابط با تل آویو نیست.
به نظر می‌رسد هیاهوی رسانه‌ای آمریکایی‌ها درباره توافق قریب الوقوع بیشتر برای جلب نظر نتانیاهو بود که البته موفق هم نبوده و دولت تندروی اسرائیل علاقه‌ای به توقف جنگ و کشتار در غزه ندارد.
در چنین شرایطی با توجه به آنکه افق روشنی برای تشکیل دولت فلسطین در چهارچوب راهکار دو دولتی مدنظر سعودی قابل دسترس نیست، بعید است که بتوان از توافق عادی سازی قریب الوقوع ریاض و تل آویو سخن گفت. مگر اینکه آمریکا موفق شود عربستان را متقاعد نماید که پیشنهاد ارائه شده برای انعقاد قرارداد راهبردی و امنیتی آنقدر با ارزش است که در ازای آن سیاست سنتی ریاض در قبال فلسطین را متحول نماید. در چنین شرایطی بر کسی پوشیده نیست که اعتبار سیاسی عربستان نزد افکار عمومی جهان عرب و کشورهای اسلامی خدشه دار خواهد شد به ویژه آنکه در نظر داشته باشیم که سعودی‌ها در مقایسه با امارات و بحرین جایگاه بالاتری در میان افکار عمومی عربی برای خودشان تعریف کرده‌اند.
هشدار عربستان به اسرائیل درباره حمله به رفحدرخواست عربستان بر ایجاد گذرگاه امن برای کمک به غزه
انتهای پیام/
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند