اعدام امیرعباس هویدا با حکم صادق خلخالی
تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۰۴۰۷۱
رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر ثبت شده در فروردین ماه سال ۱۳۵۸در تهران که انقلابیون جسد تیر خورده امیرعباس هویدا را به سردخانه منتقل کرده‌اند. هویدا با اصابت تیر به گردن به قتل رسید.
امیرعباس هویدا ۱۳ سال نخست وزیر ایران بود؛ طولانی‌ترین دوران ریاست دولت در ایران مدرن. در سال ۱۳۴۳ که طرفداران نواب صفوی، حسنعلی منصور را کشتند، هویدا مسئول تشکیل کابینه شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در اروپا تحصیل کرده بود و با روشنفکرانی چون صادق هدایت و ابراهیم گلستان دوستی نزدیک داشت و به خوبی با لزوم ورود مدرنیسم در عرصه فرهنگ ایران آشنا بود و به همین دلیل در این عرصه کمابیش کارنامه موفقی داشت.
موفقیت نسبی هویدا در امور اجرایی توام با بدبیاری بزرگی بود. زمانی که حرکات انقلابی بالا گرفتند و شاه متوجه خطر شد سعی کرد با باج دادن به انقلابیون فضا را آرام کند و دست به اقداماتی در همین راستا زد. یکی از اقدامات شاه برکناری هویدا و جایگزین کردن جمشید آموزگار به جای او بود. شاه هویدا را پس از برکناری وزیر دربار کرد و پس از مدتی دستور دستگیری او و تعدادی از سران رده بالای حکومت را داد. جرم هویدا مشخص نبود و این اقدام کاملا در جهت اهداف سیاسی شاه قرار داشت.
زمانی که انقلاب پیروز شد هویدا در زندان بود و شاه پیش از خرج از ایران نیز وی را آزاد نکرده بود. هویدا در روز‌های نخست انقلاب امکان فرار از زندان را نیز داشت چرا که نگهبانان زندان جمشید آباد فرار کرده بودند. اما هویدا که خود را مبری از هرگونه خیانت می‌دانست، فرار نکرد و خود را از طریق داریوش فروهر تسلیم انقلابیون کرد.
نحوه تسلیم شدن امیرعباس هویدابا تسلیم هویدا در بین انقلابیون دودستگی عظیمی ایجاد شد؛ آیت الله طالقانی و دولت موقت از یک طرف خواستار محاکمه قانونی وی شدند و معتقد بودند جرم سنگینی مرتکب نشده و از طرف دیگر خلخالی و همفکرانش می‌گفتند هویدا را باید به سرعت اعدام کنیم. هر دوی این گروه‌ها نیز در آن زمان روابط خوبی با آیت الله خمینی داشتند.
ابراهیم یزدی در این باره چنین می‌گوید: «وقتی هویدا را از پادگان جمشیدیه به مدرسه رفاه آوردند به من گفت که فلانی من حرفهای زیادی دارم که باید بزنم. این خیلی طبیعی بود فردی که ۱۴ سال نخست‌وزیری یک نظام را کرده، اطلاعات بسیار گسترده‌ای از درون نظام داشته باشد. پیش‌فرض من این است که می‌خواست راجع به نظام گذشته حرف بزند. من با توجه به اینکه اطرافیان شاه یک عداوت خاصی با هویدا پیدا کرده بودند و به همین دلیل او را به زندان انداخته بودند نگران بودم که در آن اتاقی که همه فرماندهان نظام قبل در آن بودند او را در آن اتاق خفه‌اش بکنند؛ بنابراین من در مدرسه رفاه یک اتاق دیگری را ترتیب دادم که هویدا را آنجا تنها نگهداری کنند. من به آقای خمینی گفتم که هویدا اسرار زیادی دارد. زمانی می‌شود که ما می‌گفتیم خاندان پهلوی فاسد بودند و روابط کثیفی داشتند، خب ما مخالف بودیم و می‌توانستیم هر حرفی را بزنیم. اما نخست‌وزیری که ۱۴ سال مسئول بوده است می‌خواهد حرف بزند. باید بگذاریم حرفش را بزند. آقای خمینی پیشنهاد من را پذیرفت. به خلخالی گفت همان جور که فلانی می‌گوید عمل کنید.»
بیشتر بخوانید: امیرعباس هویدا ؛ از تولد تا اعدام
چگونگی اعدام هویدابه گزارش رویداد۲۴ صادق خلخالی با دیدن پیام آیت الله خمینی به تکاپو افتاد پیش از اینکه دولت موقت مانعش شود، هر چه زودتر هویدا را اعدام کند؛ از این رو دادگاهی برگزار کرد و هویدا را در میان تنفس دادگاه به قتل رساند.
خود خلخالی در این مورد چنین می‌گوید: «هویدا هِی عنوان می‌کرد سیستم، سیستم! ما می‌گیم: آقا تو سیزده سال در صدارت بودی این جنایات مملکت مربوط به توست! و تو مسئول این جنایات بودی! تو باید جواب این‌ها رو بدی! و جواب نمی‌تونست بده ما هم اعدامش کردیم. این خیلی مسئلۀ ساده‌ای بود. ما سیستم غربی و حکومت و قضاوت غربی را ملاک قرار ندادیم. آقا تو فرمانده بود؟ بله. فرمانده چند نفر؟ فرمانده ۲۰۰ نفر که به جان مردم انداخته بودند، مردم رو کشتن... این رو اعدام کردیم، اون‌ها رو هم همین‌جور.»
خلخالی برای اینکه آیت الله خمینی مانع وی نشود به گفته خودش در‌ها را بست و تلفن‌ها را جمع کرد و در یخچال گذاشت تا پیام امام به وی نرسد.
نحوه قتل هویدا هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. عده‌ای می‌گویند هادی غفاری وی را کشته که البته برای این ادعا دلیلی ندارند. آنچه با قطعیت می‌توان گفت این است که قتل او با دستور خلخالی بوده و قتل در زمان تنفس دادگاه در جریان جلسه دوم محاکمه وی رخ داده است.
عباس میلانی می‌نویسد: «به محض آنکه پای هویدا به حیاط رسید، یکی از کسانی که در پشت سرش می‌آمد هفت تیری به دست گرفت و گلوی هویدا را نشانه رفت و دو تیر خالی کرد (در ترجمه فارسی که در ایران به چاپ رسیده نام هادی غفاری حذف شده‌است) هویدا به زمین افتاد و خون از رگ گردنش فواره می‌زد. هویدا که می‌دانست زخمی مهلک برداشته به شخصی به نام «کریمی» که در صف همراهان خلخالی بود رو کرد و به تمنا خواست که جانش را بستاند. کریمی هم، ظاهراً از سر لطف، هفت تیر را به دست گرفت و تیر خلاصی بر جمجمهٔ هویدا زد.» استناد این روایت مشخص نیست اما جای تیری که بر گلوی هویدا خورده، کاملا در تصاویر مشخص است و به همین دلیل روایت عباس میلانی مورد قبول قرار گرفته است.
قتل هویدا واکنش منفی سران کشور‌های غربی را در پی داشت. بیشترین واکنش‌ها به این رویداد را فرانسوی‌ها داشتند. ریمون بار نخست وزیر وقت فرانسه بیانیه‌ای منتشر کرد و اعلام کرد فرانسه دوست بزرگ خود را از دست داد. ادگار فورن رییس مجلس ملی فرانسه نیز اعلام کرد این ماجرا نه یک اعدام که یک قتل بود؛ سخنی که مسئولین جمهوری اسلامی نیز بعد‌ها کمابیش پذیرفتند.
لینک کوتاه: کپی در کلیپ بورد کپی لینک خبر های مرتبطمنبع: رویداد24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۰۴۰۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نه از یاران «ب. ز» می‌گویند نه مسائل مالی پرونده را شفاف می‌کنند
دبیرکل مجمع ایثارگران با اشاره به روند حقوقی پرونده یکی از محکومان مالی گفت: آیا مولفه‌هایی مثل نوسانات ارزی، تورم، عدم النفع و… را به این پرونده راه داده‌اند یا خیر؟ خوب است شفاف توضیح داده شود، روند بازگشت پول ملت پس از این همه فراز و نشیب چگونه خواهد بود؟ جواد امام درباره حکم عفو یکی از محکومان مالی و نجات وی از اعدام گفت: به نظر نمی‌رسد که هیچ انسان نوع‌دوستی از اعدام نشدن افراد یا عفو شدن‌شان ناخشنود باشد، اما درباره این پرونده سوالات و ابهاماتی نزد عموم جامعه وجود دارد که بهتر بود، مسوولان قبل از صدور حکم عفو، پاسخ‌های قانع‌کننده‌ای به آن‌ها می‌دادند.
به گزارش اعتماد، این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه یادآور شد: یکی از ابهامات اصلی این است که چه کسی یا بهتر است بگوییم چه کسانی چنین بستری را ایجاد و به این فرد در جرایم ارتکابی‌اش یاری رساندند، یا به تعبیر بهتر شرکای پشت‌پرده او که امکانات زیادی هم در اختیار داشتند، چه کسانی بودند؟ چرا هیچگاه درباره این پرونده اختلاس که در زمان خود رقمی قابل توجه بود، شفاف‌سازی نشد؟ کاش آقایان تحقیق کنند و ببینند که معطل‌سازی دو قوه برای سال‌ها و پخش اطلاعاتی ناقص از پرونده آقای «ز» در رسانه‌ها چه آثاری در افکار جامعه گذاشته است؟
او ادامه داد: امروز یک سوال دیگر این است که آیا مبلغ کلان ارزی که این فرد در حاشیه‌ای کاملا امن و با حمایت اشخاص و جریانی خاص برداشته و آن را سال‌ها در اختیار داشته، قرار است به صورت ملک و املاک به بیت‌المال بازگردد؟ آیا مولفه‌هایی مثل نوسانات ارزی، تورم، عدم‌النفع و… را به این پرونده راه داده‌اند یا خیر؟ خوب است شفاف توضیح داده شود روند بازگشت پول ملت پس از این همه فراز و نشیب چگونه خواهد بود؟
امام یادآور شد: ما در گذشته پرونده‌های زیادی در خصوص جرایم مالی داشته‌ایم که متهم ردیف اول آن را بدون هیچ مماشاتی اعدام کرده‌اند. به عنوان نمونه، می‌توان به پرونده‌هایی نظیر سلطان سکه و قیر اشاره کرد. لذا ممکن است این شائبه ایجاد شود که یا اعدام آن‌ها عجولانه و نادرست بوده، یا پشتوانه آقای «ز» آنقدر قوی بوده که او را از اعدام رهانیده است؛ مگر افراد نباید برابر قانون یکسان باشند؟ در هر صورت یکی از اصلی‌ترین مسائل در امر کشورداری، صداقت و شفافیت در قبال مردم است. نمی‌توان با اظهارنظرهایی ناقص و آشفته، به افکار پرسشگر پاسخ داد.
به‌ویژه در جامعه‌ای که میلیون‌ها تحصیلکرده دانشگاهی و اشخاص فرهیخته دارد. به باورم هیچ چیز به اندازه صداقت با مردم و محرم دانستن آن‌ها در خصوص پرونده‌های این‌چنینی، نمی‌تواند جامعه را از عادلانه بودن احکام مطمئن سازد. دبیرکل مجمع ایثارگران گفت: بدون تردید بخش مهمی از جامعه امروز درباره بخشی از پرونده‌های قضایی، پرسش‌های قابل تأملی دارند، اما متأسفانه پاسخ‌های قانع‌کننده‌ای به آن‌ها داده نمی‌شود. امام خاطرنشان کرد: آنچه در پایان می‌توان طلب کرد، درخواست از مسوولان قوه قضاییه جهت شفاف‌سازی هرچه بیشتر درباره پرونده‌های این‌چنینی است.
اینکه دقیقا چه ابعاد و ارقامی داشته و چه کسانی به بهانه دور زدن تحریم و صدور چنین مجوزهایی بسترساز این جرایم شدند و با او در ارتکاب این جرم بزرگ همکاری و مشارکت داشته‌اند؟ به نظر می‌رسد که حکمرانی خوب که واجد شاخص‌هایی نظیر حاکمیت قانون، شفافیت و پاسخگویی است، ایجاب می‌کند که مقامات و کارگزاران تصمیم‌ساز، نسبت به این شاخص‌ها توجه خاص داشته باشند. او گفت: باید اضافه کرد که در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی نیز پر واضح است که تغییر وضع موجود به وضع مطلوب دنبال شده است.
اندیشه و عمل بنیانگذار انقلاب در راستای شفافیت و پاسخگو کردن مقامات و کارگزاران حکومت بود و این مسیر به کارآمدی نظام و رضایتمندی عمومی رهنمون می‌شد و مشروعیت نظام را به‌دنبال داشت. مرجعیت رسانه‌ای در داخل کشور به شدت متزلزل شده و رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران حرفهای داخلی از نگرانی مواجه شدن با اتهام‌هایی چون «تشویش اذهان عمومی» یا «نشر اکاذیب» و «اقدام علیه امنیت ملی» نمی‌توانند به رسالت حرفهای خود به طور کامل و مطلوب عمل کنند.
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند