به نقل از «فرارو»

بدهی ۱۳ رقمی دولت آینده

تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۱۰۵۳۲

تقریبا از ۳ ماه دیگر، موعد بازپرداخت اصل و سود بدهی دولت بابت انتشار اوراق مالی و اسلامی در سال گذشته فرا می‌رسد و با توجه به کسری شدید بودجه‌ای مشخص نیست که رقم ۱۷۷ هزار میلیارد تومان اوراق که در سال گذشته منتشر شده، قرار است چگونه و با چه پولی تسویه شود. گفته می‌شود که دولت برای بازپرداخت تعهدات ناشی از بازپرداخت اصل اوراق ۸۰ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان همچنین ۴۹ هزار میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برای بازپرداخت تعهدات بازپرداخت سود اوراق و هزینه‌های انتشار در بودجه امسال پیش‌بینی کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اعتماد در ادامه نوشت: اما در شرایطی که بودجه سال ۱۴۰۰ برای تحقق در بسیاری از بخش‌ها نیاز به «انتشار اوراق» و جمع‌آوری پول و نقدینگی از سطح جامعه دارد؛ تعهدات قبلی، بار سنگینی است که به عهده دولت بعدی خواهد بود. به گفته مسوولان دولتی، ساز وکار عمده برای تامین مالی پروژه‌های مختلف در سال ۹۹ استفاده از منابع اوراق مالی اسلامی بوده است. این اوراق به شدت متنوع هستند و طیف وسیعی از قرارداد‌ها (عقود) اسلامی را در بر می‌گیرند. به طور مثال تا پایان سال گذشته ۱۲۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق مرابحه عام و ۵۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اسناد خزانه منتشر شده است.

اوراق مالی و اسلامی چیست؟

مطابق احکام شرعی، عقود مشارکتی بین دو نفر باید بر اساس شراکت در «سود و زیان» باشد. از آنجا که اوراق مشارکت این دغدغه شرعی را برطرف نمی‌کرد؛ نظام مالی و پولی کشور از میانه‌های دهه ۸۰ با تغییر قوانین به سمت انتشار اوراق «مالی و اسلامی» رفت. در شرایط کسری بودجه‌ای دولت، اوراق مالی و اسلامی راهکار جایگزین تامین مالی پروژه‌هاست. چرا؟ چون معمولا دولت‌ها با کسری بودجه در شرایط تنگنای مالی نیازمند چاپ پول و فشار به منابع پولی هستند؛ بنابراین راهکار جایگزین استفاده از نقدینگی سیالی است که در جامعه وجود دارد.

دولت‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف با مجوز مجلس دست به انتشار اوراق بهاداری می‌زنند که اصل و سود آن را تضمین کرده‌اند. این روش در نگاه اول مشکلی ندارد و خیلی هم خوب است. نقدینگی از سطح جامعه جمع شده و به بخش‌های مورد نیاز تزریق شده است. اما وقتی فروشنده این اوراق با ورشکستگی مالی وکسری بودجه مواجه است چطور؟

خلق پول و پاسخ‌ها

اوایل ماه فروردین، رییس کل بانک مرکزی به صراحت اعلام کرده که برای جبران کسری بودجه دولت اقدام به چاپ پول کرده است. عبدالناصر همتی در این باره گفته است: «بگذارید با مردم شفاف باشیم. در سال ۹۸و ۹۹ بخش‌هایی از بودجه دولت از طریق درآمد‌های تسعیر صندوق توسعه ملی تامین شد که به زبان ساده‌تر به معنای چاپ پول است و نتیجه‌اش تورم خواهد بود، اما در بانک مرکزی با توجه به کسری‌های بودجه کاری غیر از این نمی‌توانستیم انجام دهیم.» این درحالی است که فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی بلافاصله پس از این اظهارات عنوان کرد که «دولت یک ریال برای اجرای بودجه سال ۹۹ از بانک مرکزی استقراض نکرده و بانک مرکزی تنها برای ایفای تعهدات برخی از اجزای بودجه، ارز را خریداری کرده و در مقابل پول تزریق کرده است.»

عبور از چاپ پول و یک مشکل بزرگ

به نظر می‌رسد که دولت با انتشار بیش از ۱۷۷ هزار میلیارد تومان اوراق مالی و اسلامی در سال گذشته توانست بخش بزرگی از منابع مالی مورد نیاز خود را بدون چاپ پول تامین کند. از طرف دیگر گفته می‌شود که بیش از ۲۳۹ هزار میلیارد تومان نیز از طریق بورس برای دولت درآمدزایی شده است. با این حال نگرانی بزرگ سر جای خود باقی می‌ماند. این درست است که دولت توانسته با ابزار انتشار اوراق، بخشی از کسری بودجه خود را بپوشاند و پروژه‌های مختلف را تامین مالی کند؛ اما تقریبا ۳ ماه دیگر سررسید این اوراق فرا می‌رسد و علاوه بر اصل پولی که به دولت داده شده، سود آن نیز باید به خریداران اوراق پرداخت شود.

فشار به دلار یا حامل‌های انرژی؟

به نظر می‌رسد که پاسخ اولیه تیم اقتصادی دولت به این دغدغه بزرگ، انتشار اوراق جدید و تامین مالی برای پرداخت بدهی‌های پیشین باشد. در جدول پیوست این گزارش ببینید که در بودجه ۱۴۰۰ سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی، وزارتخانه و حتی خود دولت تا چه میزان مجوز انتشار اوراق مالی و اسلامی را گرفته‌اند. اما نکته مهم این است که برای هر یک از مجوز‌ها مصرف خاصی پیش‌بینی و فقط ۱۰ هزار میلیارد تومان انتشار اوراق برای بازپرداخت اصل و سود اوراق منتشر شده در سال قبلی گنجانده شده است.

در سال ۱۴۰۰ قرار است طبق موارد گنجانده شده در بودجه بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شود؛ اما به دلیل افزایش قابل توجه هزینه‌ها و ناتوانی در افزایش درآمد‌های مالیاتی و بیش برآورد درآمد‌های نفتی، انتشار حجم به مراتب بیشتر اوراق دور از انتظار نیست. بنابراین به نظر می‌رسد که تداوم روند انتشار اوراق بدهی، سهم «پرداخت بدهی» از کل هزینه‌های دولت در بودجه را با سرعت قابل توجهی افزایش خواهد داد و چالش بزرگی در سال جاری ایجاد خواهد کرد. به گفته حسین راغفر، اقتصاددان در قانون بودجه ۱۳۹۹ نسبت هزینه پرداخت اصل و سود اوراق بدهی به کل درآمد‌ها حدود ۸ درصد بود و این نسبت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ به حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است.

در عین حال نسبت پرداخت اصل و سود اوراق بدهی به درآمد‌های مالیاتی از حدود ۲۰ درصد در قانون بودجه ۹۹ به بالای ۵۰ درصد در لایحه بودجه ۱۴۰۰ افزایش یافته است. این آمار و ارقام به این معناست که در سال جاری و با روی کار آمدن دولت سیزدهم، کل درآمد‌های مالیاتی نیز کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و برای جبران این کسری بودجه سناریو‌هایی مانند بالا نگه داشتن نرخ دلار، افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حتی چاپ پول، گزینه‌های در دسترس دولت آینده هستند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: بدهی دولت اقتصاد ایران میلیارد تومان اوراق اوراق مالی و اسلامی هزار میلیارد تومان پرداخت اصل و سود انتشار اوراق بانک مرکزی کسری بودجه تامین مالی سود اوراق سال گذشته درآمد ها هزینه ها چاپ پول

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۱۰۵۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آینده ارزهای دیجیتال: چگونه بلاکچین صنایع مختلف را متحول می‌کند؟

مقدمه

فناوری بلاکچین، که اولین بار به عنوان زیربنای بیت کوین، نخستین ارز دیجیتال، مطرح شد، اکنون به عنصری تاثیرگذار فراتر از حوزه مالی تبدیل شده است. این فناوری انقلابی نه تنها دیدگاه‌ها درباره پول و پرداخت‌ها را دگرگون کرده، بلکه توانایی‌های خود را در صنایع گوناگونی نظیر بهداشت و درمان، تولید، حمل‌و‌نقل، و زنجیره تأمین نشان داده است. بلاکچین با ایجاد دفترهای کل توزیع‌شده و غیرمتمرکز، امکان ثبت و نگهداری اطلاعات بدون نیاز به نهاد مرکزی یا واسطه‌ها را فراهم آورده است.

این فناوری به شفاف‌سازی فرایندها کمک شایانی می‌کند زیرا هر تراکنش یا داده ثبت شده در بلاکچین برای همه شرکت‌کنندگان قابل مشاهده و قابل ردیابی است. این ویژگی، تقلب و دستکاری اطلاعات را به شدت دشوار می‌سازد و از این رو به کاهش فساد و تقلب در سیستم‌های مالی و اداری کمک می‌کند. علاوه بر این، بلاکچین از طریق خودکارسازی فرآیندها به واسطه قراردادهای هوشمند، که شرایط قراردادها را بر اساس کدنویسی اجرا می‌کنند، به افزایش کارایی و کاهش زمان و هزینه‌های مرتبط با معاملات کمک می‌کند.

این توانایی‌ها بلاکچین را به یک ابزار قدرتمند در تحول دیجیتالی بسیاری از صنایع تبدیل کرده‌اند و این تکنولوژی همچنان در حال پیدا کردن راه‌های جدید برای تحول و بهبود عملکردها در سراسر جهان است. این تحولات نه تنها باعث بهبود دقت و کارآمدی می‌شوند، بلکه از طریق دموکراتیزه کردن دسترسی به اطلاعات و فرآیندها، عدالت و برابری بیشتری را در دسترس قرار می‌دهند.

بخش اول: تأثیر بلاکچین بر صنعت مالی

بلاکچین به عنوان یک فناوری انقلابی، ساختار صنعت مالی را به طور گسترده‌ای دگرگون کرده است. این فناوری از یک دفتر کل توزیع‌شده استفاده می‌کند که تراکنش‌ها را به صورت غیرمتمرکز ثبت می‌کند، به این معنی که داده‌ها در چندین نقطه ذخیره می‌شوند و نه تنها در یک مکان مرکزی. این رویکرد نه تنها امنیت داده‌ها را به شدت افزایش می‌دهد، بلکه مقاومت بالایی در برابر تغییرات غیرمجاز و دستکاری‌ها ایجاد می‌کند. هر تراکنش قبل از ثبت نهایی باید توسط شبکه تأیید شود، که این فرآیند تأیید تضمین می‌کند تمامی اطلاعات دقیق و قابل اعتماد هستند.

ارز دیجیتال بیت کوین و ارز دیجیتال اتریوم، که بر پایه بلاکچین ساخته شده‌اند، نه تنها فرصت‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری ارائه داده‌اند بلکه تحولات قابل توجهی در نحوه انجام معاملات مالی به وجود آورده‌اند. این ارزها نیاز به واسطه‌های مالی سنتی مانند بانک‌ها را از بین برده‌اند، که این امر به کاهش قابل توجه هزینه‌های تراکنش و افزایش دسترسی به خدمات مالی کمک کرده است. به علاوه، سرعت تراکنش‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته، زیرا تراکنش‌ها می‌توانند تقریباً در زمان واقعی انجام شوند.

از سوی دیگر، تتر، که یکی از معروف‌ترین استیبل کوین‌ها است، به عنوان پلی بین ارزهای دیجیتال و ارزهای سنتی عمل می‌کند. تتر با ارزشی ثابت که معمولاً به دلار آمریکا متصل است، نوسانات قیمتی که اغلب در سایر ارزهای دیجیتال دیده می‌شود را کاهش داده و استحکام بیشتری به معاملات مالی می‌بخشد. این ویژگی آن را به ابزاری مطلوب برای معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی تبدیل کرده که به دنبال پایداری در سرمایه‌گذاری‌های خود هستند، در حالی که همچنان از مزایای بلاکچین بهره می‌برند.

در نتیجه، بلاکچین نه تنها نحوه انجام معاملات مالی را تغییر داده است بلکه به پایه و اساسی برای نوآوری‌های آتی در این عرصه تبدیل شده است. این فناوری در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین پیشران‌های تغییر در دیجیتالی‌سازی خدمات مالی به شمار می‌رود و انتظار می‌رود که تأثیرات آن در آینده بیش از پیش آشکار شود.

همچنین بخوانید: نوسانات نهفته: تأثیر هاوینگ بیت کوین بر قیمت‌ لایت کوین و ریپل

بخش دوم: تحولات بلاکچین در صنایع دیگر

علاوه بر صنعت مالی، بلاکچین در صنایع دیگر نیز انقلابی ایجاد کرده است:

بهداشت و درمان

 بلاکچین با ایجاد دفاتر کل توزیع‌شده، امکان ثبت و محافظت از داده‌های پزشکی را در محیطی امن فراهم می‌کند. این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده که تغییر یا دسترسی به اطلاعات تنها با تأیید شبکه امکان‌پذیر است، که امنیت و حریم خصوصی بیماران را تضمین می‌کند. استفاده از بلاکچین به پزشکان اجازه می‌دهد تا به سرعت و به طور مؤثر به سوابق بیماران دسترسی پیدا کنند، بهبود کیفیت مراقبت‌های درمانی و کاهش هزینه‌های مدیریت داده‌ها.

زنجیره تأمین

 بلاکچین به شرکت‌ها امکان می‌دهد که با استفاده از دفتر کل توزیع‌شده‌ای که هر مرحله از تولید تا توزیع محصولات را به صورت دیجیتالی ثبت و ردیابی می‌کند، فرآیند زنجیره تأمین خود را شفاف‌تر و قابل نظارت‌تر کنند. این تکنولوژی با ایجاد یک سیستم ردیابی غیرقابل تغییر، امکان تقلب و دستکاری در اطلاعات را به شدت کاهش می‌دهد، زیرا هر گونه تغییر در داده‌های ثبت شده نیازمند تأیید کل شبکه است.

از طرفی، این سیستم ردیابی مستمر و دقیق تمامی جنبه‌های زنجیره تأمین—از مواد اولیه تا محصول نهایی—به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با دقت بیشتری نظارت داشته باشند و در نتیجه، کارایی عملیاتی خود را افزایش دهند. این امر به کاهش هزینه‌های تولید، مدیریت زمان بهینه‌تر و ارتقاء کیفیت محصولات کمک می‌کند. به علاوه، شفافیت ایجاد شده توسط بلاکچین اعتماد مصرف‌کنندگان را افزایش می‌دهد، زیرا آن‌ها قادر خواهند بود تاریخچه کامل محصولاتی که خریداری می‌کنند را مشاهده کنند و اطمینان حاصل کنند که محصولات به صورت اخلاقی و بدون استفاده از کار اجباری یا در شرایط نامناسب تولید شده‌اند.

املاک و مستغلات

 بلاکچین تسهیلاتی برای انجام معاملات املاک با کارمزد پایین‌تر و بدون نیاز به واسطه‌های سنتی مانند دفاتر اسناد رسمی فراهم آورده است. این امر موجب شده تا فرآیندهای مربوط به خرید و فروش املاک سریع‌تر و شفاف‌تر از پیش انجام پذیرد.

بخش سوم: چالش‌ها و موانع

علی‌رغم مزایای فراوان، استفاده از بلاکچین و ارزهای دیجیتال با چالش‌هایی نیز همراه است:

چالش‌های قانونی و تنظیمی

 وضعیت نظارتی و قانونی در زمینه بلاکچین و ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورها هنوز در حال توسعه است. به دلیل فناوری نوظهور بودن بلاکچین و سرعت تحولات در این حوزه، بسیاری از دولت‌ها تا به حال نتوانسته‌اند قوانین جامع و کاملی را برای مدیریت و نظارت بر این فناوری‌ها تدوین کنند. این خلأ قانونی می‌تواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید: کاهش هزینه‌ها و افزایش سود: فواید معاملات کریپتویی بدون کارمزد

نبود چارچوب‌های قانونی مشخص و روشن، موجب ایجاد نااطمینانی‌های حقوقی می‌شود. سرمایه‌گذاران و کاربران ممکن است نتوانند حقوق و مسؤولیت‌های خود را در قبال استفاده یا سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و دیگر کاربردهای بلاکچین به درستی درک کنند، که این مسئله می‌تواند به اختلافات حقوقی و دعاوی قضایی منجر شود.

علاوه بر این، فقدان قوانین ممکن است برای فعالیت‌های مجرمانه مانند پولشویی و تأمین مالی تروریسم، محیطی مطلوب فراهم آورد، زیرا این فناوری‌ها بر پایه ناشناس ماندن و غیرمتمرکز بودن شکل گرفته‌اند. بنابراین، بسیاری از کشورها در تلاش هستند تا قوانین را به روز رسانی کنند تا هم مزایای بلاکچین و ارزهای دیجیتال حفظ شوند و هم اطمینان حاصل شود که این فناوری‌ها به صورت قانونی و امن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مسائل امنیتی

 بلاکچین به دلیل استفاده از رمزنگاری پیشرفته و دفتر کل توزیع‌شده خود به عنوان یکی از امن‌ترین فناوری‌های موجود شناخته می‌شود. با این حال، مانند هر سیستم دیگری، بلاکچین نیز کاملاً در برابر حملات سایبری نفوذ ناپذیر نیست. این آسیب‌پذیری‌ها به ویژه می‌تواند در صرافی‌های ارز دیجیتال که به عنوان نقطه تبادل ارزهای دیجیتال و سایر دارایی‌ها عمل می‌کنند، نمایان شود.

صرافی‌های ارز دیجیتال به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها و نگهداری کلیدهای خصوصی کاربران در سیستم‌های مرکزی، هدف اصلی حملات هکرها هستند. حملات سایبری می‌توانند به شکل‌های مختلفی انجام شوند، از جمله فیشینگ، نصب بدافزار، یا حتی حملات مستقیم به زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری صرافی‌ها. این حملات می‌توانند منجر به سرقت دارایی‌های دیجیتال، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس کاربران، و حتی از دست دادن کامل سرمایه‌ها شوند.

برای مقابله با این تهدیدات، صرافی‌ها ملزم به اجرای پروتکل‌های امنیتی پیشرفته هستند، از جمله استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای، رمزنگاری داده‌ها، و ایجاد سیستم‌های نظارتی که به طور مداوم فعالیت‌های مشکوک را رصد می‌کنند. همچنین، توصیه می‌شود که کاربران برای حفظ امنیت دارایی‌های خود، استفاده از کیف پول‌های سخت‌افزاری یا سایر روش‌های امن نگهداری کلیدهای خصوصی را در نظر بگیرند.

بنابراین، در حالی که بلاکچین از امنیت بالایی برخوردار است، مهم است که کاربران و صرافی‌ها(صرافی‌ ارز دیجیتال: موتور محرکه‌ای برای پیشرفت اقتصاد دیجیتال) نیز تدابیر لازم را برای محافظت از خود در برابر حملات احتمالی اتخاذ کنند تا از این تکنولوژی به نحو احسن استفاده کنند.

نتیجه‌گیری

فناوری بلاکچین پتانسیل دارد تا به یک عنصر اساسی در آینده‌ی اقتصاد جهانی تبدیل شود. با توجه به تأثیرگذاری آن بر صنایع متنوع، آینده‌ای روشن برای این تکنولوژی پیش‌بینی می‌شود، به شرطی که چالش‌های مربوط به امنیت و مقررات حل و فصل شوند. در این میان، همکاری میان صنعتیان، سیاستگذاران و متخصصان فناوری اطلاعات می‌تواند به حل این چالش‌ها کمک کرده و مسیر استفاده از این فناوری را هموار سازد.

با توجه به پیشرفت‌های جاری و نوآوری‌های مداوم در فناوری بلاکچین، توجه به این تکنولوژی نه تنها برای فعالان صنعت مالی بلکه برای هر کسی که در جستجوی درک بهتری از آینده‌ی دیجیتال است، ضروری می‌نماید. از این رو، آگاهی از تحولات این حوزه و اثرات آن بر جنبه‌های مختلف زندگی و کسب‌وکار امری حیاتی به شمار می‌رود.(درباره بلاکچین بیشتر بدانید!)