نظام‌سازی مبتنی بر فقه
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۵۳۷۹۰
مسئله نظام سازی مبتنی بر فقه، مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی برای اندیشه و تفکر اسلامی است و غفلت از آن زمینه‌ساز حذف دین از عرصه اجتماع و زندگی بشر و بوجود آمدن مشکلات عدیده‌ای در جامعه خواهد شد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمد حسین نصرالله پور؛ براساس آموزه‌های قرآنی و روایی، دین اسلام، دینی منطقه‌ای و مختص به یک زمان نیست؛ بلکه به تعبیر شایع، دینی است، زمان و جهان شمول که پاسخگوی تمامی نیازهای بشری است به عبارت دیگر احکام و آموزه‌های اسلامی این ظرفیت را دارد که بتواند بر اساس شرایط و زمان‌های مختلف نیازهای بشر را پاسخ دهد که تعبیر رایج و شایع آن فقه پویاست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای نمونه از آیات ۹ سوره صف، ۲۸ سوره فتح، ۳۳ سوره توبه و ۱۰۵ سوره انبیاء و همچنین روایات در خصوص حکومت جهانی امام زمان (عج) زمان و جهان شمول بودن اسلام بدست می‌آید. لازمه فراگیری و گسترش ارزش‌ها وآرمان‌های اسلامی، تشکیل حکومت اسلامی است که بنای آن توسط پیامبر اکرم (ص) گذاشته شد؛ در نتیجه رویکرد حکومتی و نظام سازی سبقه‌ای به قدمت تاریخ اسلام دارد و منحصر به دوران کنونی نیست.
البته در دوران بعد از پیامبر اکرم (ص) به دلیل اینکه شیعه در راس حکومت نبوده است، نگاه کلان و حکومتی نسبت به فقه نیز وجود نداشته یا بطور حداقلی بوده است، بر همین اساس فق‌های شیعه موضوع علم فقه را افعال مکلفین دانسته اند که بیانگر نگاه فردی و جزئی به فقه است. با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) رویکرد حکومتی و نظام ساز به فقه و آموزه‌های اسلامی احیا و تحول بزرگی دراین زمینه نسبت به ادوار گذشته ایجاد شد، در واقع ایشان با توجه به خصیصه جهان شمول بودن اسلام و اینکه اسلام پاسخگوی تمامی نیازهای بشر(اعم از نیازهای فردی و اجتماعی) است اقدام به نظام سازی کردند، اما به تعبیر مقام معظم رهبری (حفظه الله) " نظام سازی یک امر دفعی و یکباره نیست بلکه امری جاری است"، به عبارت دیگر در درون یک سیستم حاکمیتی نظامات مختلفی مانند نظام اقتصادی و مالی، نظام قضایی و دادگستری، نظام فرهنگی و تربیتی و ... وجود دارد که باید متناسب با آن سیستم حاکمیتی، شرایط زمانی و نیازهای جامعه، ترسیم و تبیین شود.
با توجه به تراث و منابع ارزشمند اسلامی این امکان و ظرفیت وجود دارد که نظامات مورد نیاز جامعه برمبنای آموزه‌های اسلامی طرح و پی ریزی شود، لکن، تاکیدات فراوان مقام معظم رهبری (حفظه الله) در خصوص ضرورت نگاه کلان به مسائل و تبیین نظامات تعلیم و تربیت، اقتصادی و سیاسی و... بر مبنای تفکر اسلامی بیانگر این مطلب است که هنوز این نگاه و رویکرد آنطور که باید عملیاتی نشده است و هنوز در موارد مختلفی مشاهده میشود که نگاه حاکم همان نگاه فردی و جزئی است که متاسفانه مشکلاتی را نیز برای جامعه بوجود آورده است.
به عنوان نمونه در خصوص مسائل کیفری فق‌ها و اندیشمندان اسلامی با استنباط از منابع جرایم و مجازات‌ها را مشخص نموده وبرای اعمال هر مجازات ضوابط و شرایطی را در نظر گرفته اند، قانونگذار نیز با تبدیل این جرایم و مجازات‌ها به قانون مجازات اسلامی آنها را وارد ساختار ونظام قضایی کشور کرده است و آنچه که بیشتر مورد توجه فق‌ها و قانونگذار بوده است نحوه جرم انگاری و اعمال مجازات بوده است.
در حالی که این دو، بخشی از فرایند و سیاست کیفری است، بخش مهم مربوط به جرم شناسی و روش‌های پیشگیرانه از جرم است که در منابع فقهی به آن توجهی نشده است که البته همانطور که پیشتر گفته شد این به دلیل در راس حکومت نبودن فق‌های شیعه است در واقع در آن زمان این مسائل برای آنان مطرح نبوده است، اما در حال حاضر با تشکیل نظام اسلامی فقدان مباحث جرمشناسانه و پیشگیرانه از جرم و عدم ارائه یک نظر و دیدگاه مشخص که برگرفته از منابع و آموزه‌های اسلامی باشد، در فرآیند و سیاست کیفری نظام جمهوری اسلامی ایران احساس میشود.
در واقع نگاه سزاگرایانه و صرف واکنش به جرایم در قالب مجازات ناشی از همان نگاه جزئی به مسائل کیفری است. در هر حال مسئله نظام سازی مبتنی بر فقه، مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی برای اندیشه و تفکر اسلامی است و غفلت از آن زمینه ساز حذف دین از عرصه اجتماع و زندگی بشر و بوجود آمدن مشکلات عدیده‌ای در جامعه خواهد شد.
محمد حسین نصرالله پور- کارشناسی ارشد فقه وحقوق جزا دانشگاه شهید مطهری(ره)
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: فقه نظام سازی جمهوری اسلامی ایران یادداشت دانشجویی آموزه های اسلامی نظام سازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۵۳۷۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاه ویژه شورای ششم به فعالیت‌های فرهنگی در مشهدالرضا
انجام فعالیت‌های فرهنگی در شهری که سالانه میزبان میلیون‌ها زائر امام هشتم (ع) است، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و باید نگاه ویژه‌ای نسبت به اختصاص اعتبار و پیگیری برای به ثمر نشستن این برنامه‌ها داشت؛ عضو شورای اسلامی شهر مشهد در گفت‌وگو با ایمنا از رویکرد شورای ششم در این خصوص می‌گوید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام حسن منصوریان از ابتدای شورای ششم سکان‌دار کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت و گردشگری شورای اسلامی شهر مشهد بوده است، کمک به توسعه کیفی و کمی زیارت و فرهنگ میزبانی در مدیریت یکپارچه شهری پیشگیری، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و افزایش چشم‌گیر اعتبارات فرهنگی به خصوص در حاشیه شهر مشهد از جمله اقداماتی است که در این دوره از شورا با هدف توجه ویژه به مقوله فرهنگ و زیارت پیگیری شده است.
بررسی سیاست‌ها و شاخص‌های حوزه فرهنگی اجتماعی و زیارت بررسی و اعلام نظر درباره شناسایی فرصت‌ها، بررسی تهدیدها و نقاط قوت و ضعف شهر مشهد در حوزه‌های فرهنگی اجتماعی و زیارت به منظور ارائه پیشنهادهای اصلاحی با توجه به فرهنگ ناب ایرانی اسلامی و ارزش‌های انقلاب اسلامی، برنامه‌ریزی درباره تقویت مشارکت مردم در امور فرهنگی اجتماعی و زیارت از جمله وظایف کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای اسلامی شهر مشهد است، با حجت‌الاسلام منصوریان در خصوص کارنامه شورای ششم در حوزه فرهنگی و اجتماعی به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل آن در ادامه می‌آید:
ایمنا: تقریباً بیش از نیمی از عمر شورای ششم سپری شده، مصوبات مهم شورای ششم در حوزه فرهنگی در این مدت چه بوده است؟
منصوریان: تدوین رویکردها و سیاست‌های فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر و پیگیری ساختار فرهنگی اجتماعی شهرداری با هدف تقویت حوزه فرهنگی در شهرداری و پیگیری وضعیت منابع انسانی سازمان فرهنگی اجتماعی و نوع قراردادهای کارکنان آن با هدف ایجاد عدالت بین کارکنان و بهره‌مندی هر چه بیشتر از خدمات تشکیل کارگروه‌های تخصصی و پژوهشی با حضور فرهیختگان، بازنگری و اصلاح آئین‌نامه شوراهای اجتماعی محلات با هدف افزایش مشارکت شهروندان در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها، تصویب زیست بوم هنر و رسانه، تصویب و اجرای طرح مسجدمحوری، بازنگری و اصلاح آئین‌نامه نام‌گذاری و تغییر نام خیابان‌ها معابر و اماکن عمومی از جمله اقدامات مؤثر در این دوره بوده است، به طور کلی نگاه شورا بازنمایی هویت دینی تاریخی و فرهنگی مشهدالرضا بوده است، همچنین بررسی سند فرهنگی دوره چهارم شورای اسلامی شهر و بهره‌گیری از محتوای آن در سیاست‌ها و رویکردها، پیگیری و تعیین تکلیف روز ملی مشهد در شورای اسلامی شهر و ارسال آن به شورای فرهنگ عمومی، استان توجه و اهتمام ویژه به پیوست فرهنگی به عنوان یکی از رویکردهای مهم و مورد مطالبه در پروژه‌ها تغییر رویکرد در مدیریت بوستان‌های شهر با هدف اجتماعی شدن بوستان‌ها و بازنگری در رویکرد فرهنگ سراها و مناطق شهرداری مشهد از دیگر اقدامات مهم کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای ششم بوده است.
ایمنا: بودجه فرهنگی شهرداری مشهد در این دوره از شورا برای پروژه‌های عمرانی فرهنگی چه تغییری داشته است؟
منصوریان: بودجه فرهنگی شهرداری مشهد در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۲,۰۲۰ میلیارد تومان بود که از این مبلغ ۱,۵۰۰ میلیارد سهم پروژه‌های عمرانی فرهنگی و ۵۷۰ میلیارد هزینه‌های جاری بود، بودجه فرهنگی شهرداری مشهد در سال ۱۴۰۳ با افزایش ۱۸۵ درصدی معادل ۵۷۰۰ میلیارد که از این مبلغ ۴,۵۰۰ میلیارد سهم پروژه‌های عمرانی فرهنگی و ۱۲۰۰ میلیارد هزینه‌های جاری است.
ایمنا: رویکرد اصلی شورا در مناسبت‌های مختلف چیست و چه سیاست‌هایی را به مدیریت شهری تکلیف می‌کند؟
منصوریان: شفاف‌سازی فرایندهای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری و اجرای فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی ارتقای اخلاق حرفه‌ای کارکنان شهرداری مشهد با آموزش و ارائه خدمات فرهنگی مطلوب به خانواده آنها بوده است، همچنین ارتقای روحیه هم‌گرایی تعاون، اخوت، صداقت نظم و قانون‌گرایی مسئولان و آحاد مردم، نهادینه‌سازی و عملیاتی کردن پیوست فرهنگی و اجتماعی در فرآیندها و در کلان پروژه‌های شهری عدالت‌محوری، یکپارچگی و هدفمندی مشارکت‌های اثر بخش با نهادها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی خانواده محوری و محله مبنایی با محوریت مساجد و تشکل‌های مردمی در مهندسی فرهنگی و توسعه شهری از دیگر مواردی است که در شورای ششم پیگیر آن بوده‌ایم.
همچنین زمینه سازی و تسهیلگری نظارت و مشارکت حداکثری مردم، نخبگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی، واسپاری اجرای رویدادها و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی هدفمند به تشکل‌های مردمی مؤمن و انقلابی، ارتقای هنر متعهد و مترقی با حمایت از هنرمندان بومی مبتنی بر ارزش‌های انقلاب اسلامی، ارتقای سلامت فردی و اجتماعی در ابعاد جسمی، روانی، روحی و معنوی زائران و مجاوران کمک به تأسیس و توسعه تشکل‌ها و مؤسسات تخصصی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، کمک به حل مسائل فرهنگی و اجتماعی نوجوانان جوانان زنان و توان‌یابان با اولویت حاشیه شهر از جمله سیاست‌های اصلی شورای ششم بوده است.
ایمنا: فرهنگ شهروندی یکی از مباحثی است که به ویژه برای شهر زیارتی مشهد و حضور میلیون‌ها زائر در سال انتظار می‌رود کارهای ویژه‌ای در خصوص آن انجام شود، در این‌باره شورای ششم چه گام‌هایی برداشته است؟
منصوریان: در این حوزه آموزش‌هایی ویژه آتش‌نشان‌های داوطلب، اعضای گروه دوام ثامن، تاکسی‌ران‌ها و اتوبوس ران‌ها صورت گرفت و ۱۴۱ هزار نفر در این حوزه آموزش دیدند، در این زمینه سرفصل‌های اولویت‌دار سازمان اتوبوسرانی از جمله حفظ کرامت مسافران سالمند و کودک، حفظ وسایل نقلیه عمومی، حفظ آرامش عمومی در اتوبوس نیز فرهنگ‌سازی شد، همچنین در قطار شهری پاتوق‌های شهروندی، اکران‌های فرهنگی، برپایی غرفه‌های مناسبتی به ویژه در محرم و صفر و دهه فاطمیه برپا شد.
ایمنا: دیدگاه شورای ششم در خصوص نام‌گذاری معابر چه بوده است و با چه هدف و رویکردی این نام‌گذاری‌ها انجام میشود؟
منصوریان: این نام‌گذاری‌ها با هدف زنده نگه داشتن نام یاد ایثار و از خودگذشتگی شهدای عزیز صورت می‌پذیرد و در این دوره تاکنون ۶۰ لایحه شهدا در کمیسیون فرهنگی بررسی شده و ۷۰۰ معبر به نام شهدای گران‌قدر نام‌گذاری شده است، در عین حال باید اعلام کنیم که تغییر نام‌ها هم طبق آئین‌نامه نام‌گذاری با اولویت تغییر نام‌های تکراری انجام میشود.
ایمنا: با توجه به اینکه حاشیه شهر مشهد زیر ساخت‌های فرهنگی کم دارد، در این‌باره چه اقداماتی انجام شده و چه رویکردی داشته‌اید؟
منصوریان: توسعه زیرساخت‌های فرهنگی در حاشیه شهر از جمله اهداف مهم شورای اسلامی شهر مشهد در دوره ششم است و اقداماتی مانند ساخت چهار مجموعه قرائت‌خانه و فرهنگ‌سرا، ساخت سه مورد سوله‌های خانه سبز و مرکز فرهنگی چهار برج و ایجاد ۳۵ ایستگاه بدن‌سازی پارکی از جمله اقدامات در زمینه فراهم کردن زیر ساخت‌های فرهنگی بوده است، علاوه بر این در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۶۸ مسجد، در سال ۱۴۰۱ تعداد ۲۸۸ مسجد و در سال ۱۴۰۲ تعداد ۴۸۵ مسجد، مورد بهسازی و مرمت و تجهیز قرار گرفتند.
همچنین در سال‌جاری، ۴۴۰ پروژه عمرانی فرهنگی با موضوعات، احداث زمین‌های ورزشی و روباز، تأمین مراکز اجتماعی و سلامت، تأمین و تجهیز مراکز فرهنگی و پارک موضوعی، تأمین و احداث آرایه‌ها و منظر شهری، احداث زیرساخت‌های زیارتی و خدمات و به زائران در بودجه عمرانی فرهنگی ۱۴۰۳، توسط کمیسیون فرهنگی مصوب شده است.
کد خبر 748583
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل