واکسیناسیون کرونا در مراکز بهداشت طبق اولویتبندی
تاریخ انتشار: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۶۲۴۹۷
دکتر جعفرصادق تبریزی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به شعار امسال روز جهانی بهداشت مبنی بر «جهانی عادلانهتر و سالمتر»، گفت: این شعار برای امسال بسیار مناسب است زیرا در دنیا شاهد هستیم که کشورها در حال دور شدن از عدالت هستند. به عنوان مثال امروز ۸۶ درصد واکسن کرونا دنیا را فقط شش کشور در اختیار دارند و این نشان دهنده چهره کاملا غیر عادلانه دنیا است که نگاه تبعیض آمیزی به واکسن دارند و اگر چنین شعاری محقق شود به ارتقا سلامت جهانی هم کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
۱۲۰۰ مرکز ۱۶ و ۲۴ ساعته ارایه خدمات کرونا در کشور
وی با اشاره به آغاز شیوع کرونا در ایران در اسفند ۱۳۹۸، اظهار کرد: با شروع این اپیدمی در کشور وزارت بهداشت بویژه معاونت بهداشت تغییراتی را در ساختار ارائه خدمات خود اعمال کرد و حدود ۱۲۰۰ مرکز جامع خدمات سلامت را تحت عنوان مراکز منتخب کووید ۱۹ با ۱۶ یا ۲۴ ساعت فعالیت تجهیز کرد و به مردم اعلام کرد که از این مراکز برای علائم کرونا استفاده کنند ما هم در سیستم خود این مراکز را به عنوان سطح ارجاع برای سطوح بالاتر تعیین کردیم.
یک بهورز به ازای هر ۷۰۰ نفر در ۱۸هزار خانه بهداشت
تبریزی تاکید کرد: حدود ۱۸ هزار خانه بهداشت در سطح کشور داریم که در روستاها در حال خدمت رسانی هستند و به این ترتیب برای هر ۷۰۰ نفر یک بهورز در روستاها آماده به خدمت است و ۵۳۴۳ پایگاه سلامت شهری و ۲۵۶ پایگاه سلامت روستایی که خدمات فعال خود را ارائه میکنند.
غربالگری تلفنی کرونا از سوی ۳۲ هزار بهورز و ۲۴۵۰۰ مراقب سلامت
وی ادامه داد: حدود ۳۲ هزار بهورز و ۲۴۵۰۰ مراقب سلامت از روزهای آغازین کرونا کار غربالگری شفاهی جمعیت تحت پوشش خود را آغاز کردند. این افراد به جمعیت تحت پوشش خود زنگ میزنند علائمشان را میپرسند، اگر فردی علائم خفیف داشت مورد آموزش قرار میگیرد و اگر علائمش شدیدتر بود او را به مراکز منتخب کرونا ارجاع میدهند. پس از آن بهورزان و مراقبین سلامت کارهای بعدی پیگیری را انجام میدهند.
چهار خدمت مراکز منتخب کووید ۱۹
وی با اشاره به فعالیت حدود ۱۲۰۰ مرکز جامع خدمات سلامت تحت عنوان مراکز منتخب کووید ۱۹، اظهار کرد: این مراکز ۴ کار اصلی را انجام میدهند، یعنی غربال، ویزیت، دارودرمانی سرپایی و انجام تست تشخیصی کرونا توسط این مراکز صورت میگیرد. اگر فردی با علائم شدید بیماری به این مراکز مراجعه کرد نیز به بیمارستانهای منتخب کووید۱۹ ارجاع داده میشود و کسانی که در خانه امکان ایزولاسیون و جداسازی از سایرین را ندارند به اقامتگاههایی که برای این منظور در نظر گرفته شده است معرفی میشوند.
تبریزی با اشاره به قراگیری کشور در موج چهارم کرونا، ادامه داد: تاکنون ۴ گام بسیج ملی مقابله با کووید۱۹ را انجام دادیم که در هر گام ویژگیهای خاصی به اقدامات ما اضافه میشد برای مثال در گام اول غربالگری شفاهی را انجام دادیم و در گام دوم غربالگری آزمایشگاهی به غربالگری شفاهی اضافه شد و در گام سوم ارائه خدمات جا مانده به دو خدمت پیشین اضافه شد و در گام چهارم محله محوری به اقدامات قبل اضافه شد تا خدمات در محلها و بر خانوار متمرکز شود تا افرادِ در معرض تماس نزدیک با بیماران را با تیمهای رهگیری خود شناسایی کنیم و به کسانی که نباید از منزل و قرنطینه خارج شوند در خانه خدمات ارائه دهیم و حمایت و نظارت لازم را انجام دهیم.
گام پنجم بسیج ملی مقابله با کرونا؛ بزودی
وی افزود: گام اول با مشارکت بسیج مستضعفین و گام چهارم ما با مشارکت بسیج و سازمان هلال احمر و برخی سفیران سلامت داوطلب ما صورت گرفت. با تشدید گام چهارم از ۱۸ اسفندماه ۱۳۹۹ تا ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ این گام به مرحله پایانی خود رسید که با تغییر چهره بیماری در کشور در شرف اجرای گام پنجم هستیم که به زودی اخبار آن منتشر میشود. علاوه بر تشدید شناسایی بیماران در تماس نزدیک و رهگیری آنها قرار است واکسیناسیون عمومی هم به عنوان یک فعالیت محوری به گام پنجم اضافه کنیم.
تست رایگان کرونا در مراکز جامع خدمات سلامت و خانههای بهداشت
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره اخذ تست کرونا در مراکز جامع خدمات سلامت و خانههای بهداشت، تصریح کرد: در نظام سلامت و مراقبت بهداشتی درمانی اولیه کلیه تستها رایگان بوده و همچنان هم رایگان خواهد ماند و این در حالی است که ما در نظام سلامت در طول یکسال گذشته با مشکلات مالی و تحریمهای ظالمانه روبرو بودیم. از اواسط فروردین ماه سال ۱۳۹۹ تست فقط در مراکز منتخب کووید۱۹ انجام شد زیرا با محدودیت کیت مواجه بودیم اما پس از تولید کیتهای داخلی تست در مراکز به وفور انجام پذیرفت. با شروع طرح محله محور مقابله با کرونا مزین به نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی انجام تست کرونا به تیمهای رهگیری و مراقبت در منزل هم توسعه یافت و این کار با استفاده از تستهای سریع تشخیصی کرونای تولید ایران صورت گرفت.
پاسخدهی ۱۵ دقیقه ای در تستهای سریع کرونا
وی افزود: کل تستهای PCR انجام شده در مراکز منتخب ما از فرودین سال قبل تاکنون حدود ۴ میلیون است اما از شروع طرح شهید سلیمانی و گام چهارم مقابله با کرونا تا ۱۸ فرودین ماه حدود ۵ میلیون و ۶۷۸ هزار تست در سیستم انجام دادیم که از این تعداد ۲ میلون و ۶۰۰ هزار تست PCR بوده و ۳ میلیون و ۷۳ هزار تست سریع است که ظرف ۱۵ دقیقه در همان جا پاسخ آن به فرد اعلام میشود. از حدود ۳ میلیون و ۷۳ هزار تست حدود ۲ میلیون و ۲۴۰ هزار تست توسط تیمهای رهگیری و مراقبت در منزل ما انجام شد. سیاست محوری ما این بود که روستاییان عزیز برای انجام تست مجبور به خروج از روستاها نباشند تا در راه فرد دیگری را به بیماری مبتلا نکنند. بنابراین تمام مراکز روستایی ما در کل کشور به تست سریع تجهیز کردیم.
چگونگی رهگیری بیمار کرونا مثبت در مراکز منتخب
وی افزود: زمانی که مراکز منتخب تشخیص قطعی دادند که فردی بیمار است در وهله اول داروی «کلروکین» به او میدهند که به مدت ۵ روز استفاده کند و سپس در صورت نیاز بیمار را به بیمارستان یا اقامتگاهها ارجاع میدهند. پس از این مراحل مسئولیت فرد بیمار با خانههای بهداشت و پایگاه سلامت است. آنها به مدت ۱۰ روز ۶ بار با آنها تماس تلفنی برقرار کرده و جویای احوال و شدت و ضعف بیماری از آنها میشوند. علاوه بر آن همکاران مراقب سلامت ما باید افرادی که تماس نزدیک با فرد مثبت داشته را شناسایی کنند که معمولا میگوییم ۶.۵ نفر (فرد نزدیک) به ازای هر یک بیمار بررسی و غربالگری شود.
خانههای بهداشت؛ ایمن در برابر کرونا
رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره سایر مراقبتهای روتینی که باید از سوی خانههای بهداشت ارائه شود، بیان کرد: ما سعی کردیم خانههای بهداشت و پایگاههای سلامت محل رفت و آمد افراد مشکوک یا محتمل کووید۱۹ نباشد و از طریق سامانههای اطلاع رسانی ۱۹۰ و ۴۰۳۰ مراکز ارائه خدمت کرونا را معرفی کردیم تا به این طریق خانههای بهداشت و پایگاه سلامت امن بمانند و آلوده نشوند اما در بررسی که در اردیبهشت ۱۳۹۹ انجام دادیم مشخص شد تقریبا بین ۳۰ تا ۱۰ درصد بسته به نوع خدمت افت ارائه خدمت را در مقایسه با سال قبل داشتهایم که حاکی از آن بود که یا مردم از ترس کووید۱۹ به ما مراجعه نمیکنند و یا خودشان مبتلا به بیماری هستند.
وی ادامه داد: بنابراین در گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید۱۹ ارائه خدمات جامانده را هدف خود قرار دادیم و در طول اردیبهشت و خرداد ماه سال قبل تمامی بستههای خدمتی مراکز را بازنگری کرده و به دو گروه تقسیم بندی کردیم، خدماتی که باید به شکل حضوری ارائه شود و خدماتی که میتوان به شکل غیر خضوری ارائه کرد. به حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر وقت دادیم و به حدود ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر هم خدمات غیرحضوری ارائه کردیم و این کار استمرار یافت و همچنان هم ادامه خواهد یافت. به عنوان مثال در مورد مادران باردار خدمات ارائه شد و ضریب دریافت خدمتشان به ۱۰۴ درصد رسید.
واکسیناسیون کرونا در مراکز بهداشتی طبق اولویت بندی
تبریزی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای ارائه واکسن در قالب شبکه بهداشت کشور نیز گفت: هم واکسن وارداتی در راه است و هم واکسن ایرانی از پایان خرداد ماه به سیستم اضافه خواهد شد و امیدواریم با سرعت بالا این اتفاق بیفتد. سند ملی واکسیناسیون کووید۱۹ مصوب ستاد ملی کرونا مبنای اقدامات ما است که در آن به ۴ فاز تقسیم بندی شده و بر آن اساس واکسن تزریق میشود. ما پیشبینی میکنیم در فاز اول ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر و در فاز دوم ۸.۵ تا ۹ میلیون نفر و در فاز سوم حدود ۴ میلیون نفر نیاز به واکسن داشته باشند. برای این افراد بر اساس اولویت بندی سند ملی واکسیسیون اقدام خواهیم کرد. ما سامانههای سطح یک را داریم که هر فردی پرونده الکترونیک خود را دارد و خدماتی که میگیرد در آنجا ثبت میشود و میتوانیم بر اساس سن و بیماریهای زمینهای افراد و .... مطابق با اولویت بندیها افراد را تفکیک کنیم و با آنها تماس گرفته و آنها برای واکسیناسیون مراجعه کنند.
حجم واکسیناسیون از تیرماه بالا میرود
وی افزود: چون حجم واکسیناسیون ما از تیرماه بسیار بالا خواهد رفت از تیرماه فضاهای دیگری را به فضاهای موجود نظام بهداشتی اضافه خواهیم کرد تا بر اساس پیشبینیهای صورت گرفته افراد بیشتری برای دریافت واکسن نزد ما بیایند. برنامهریزی و زمان بندی برای این گام انجام شده است. آنچه که دولت برای واکسیناسیون انجام خواهد داد. بر اساس سند ملی واکسیناسیون است که اولویت بندی تزریق هم بر اساس میزان احتمال ابتلا به بیماری انجام شده است. افرد مسن و کادر بهداشت و درمان میزان مرگ و میر بالایی داشتند و ما باید از کسانی مراقبت کنیم که احتمال مرگشان بالا است و یا برای مراقبت از دیگران به آنها نیازمندیم، مثل کادر درمان، سالمندان، بیماران زمینهای و...
تبریزی ادامه داد: در واکسیناسیون، سالمندان را به ۵ دسته تقسیم کردیم که دو گروه سالمندان پر خطر و بسیار پرخطر که ۳۰ درصد را شامل میشوند در اولویت اول قرار دادیم. اگر بخش خصوصی واکسن وارد کند آن شیوه واکسیناسیون هم در محلهایی که اعلام خواهد شد زیر نظر ما انجام میگیرد.
برای واکسیناسیون کرونا، پرونده الکترونیک سلامت خود را کامل کنید
رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره افرادی که اطلاعاتشان در پرونده الکترونیک سلامت نیست و به عبارتی پرونده الکترونیک سلامت ندارند، گفت: شاید اطلاعات ۱۰ درصد از جمعیت را نداشته باشیم که برای جمع آوری این اطلاعات هم اپلیکیشنی طراحی کردیم که افراد مشخصات خود را وارد کنند و پس از راستیآزمایی برای واکسیناسیون اقدام کنند. از طرفی احتمالا در روزهای آتی پیامکی برای مردم ارسال شود که به نزدیکترین خانه بهداشت خود مراجعه کنند و کسانی که پرونده الکترونیک سلامت ندارند، اطلاعات خود را تکمیل کنند.
منبع: الف
کلیدواژه: پرونده الکترونیک سلامت برای واکسیناسیون جامع خدمات سلامت خانه های بهداشت کرونا در مراکز وزارت بهداشت پایگاه سلامت اولویت بندی انجام دادیم مراکز منتخب گام چهارم انجام شد هزار تست بر اساس تست ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۶۲۴۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پدیده جدید و مشکوک « پاکدم » در مراکز تفریحی شهر
شلنگ قلیان در یکی از دستهایش است و روبهروی دوربین میگوید: «اکسیژن تراپی یا گاز خنده میدونی چیه؟ در دنیای مدرن پر از استرس گاز N۲O ما را به یک آرامش و گاهی خنده میرسونه!» چند وقتی است که شاید در فضای مجازی یا در میان رسانهها نام «قلیان اکسیژن» را شنیدهاید. مجری طرح قلیان اکسیژن؟ وزارت بهداشت! به گزارش فرهیختگان، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در گفتگو با تسنیم گفته است که طرح مطالعاتی دستگاه «پاکدم» یا «قلیان اکسیژن» در زمان حاضر بهصورت آزمایشی، تحت نظارت وزارت بهداشت حدود دو سال است که در ۱۰ استان کشور در حال اجراست. این وسیله ثبت اختراع شده و بعد از اینکه تاییدیه آن از سازمان غذا و دارو گرفته شد بهعنوان تجهیزات پزشکی ثبت شده و در سازمان غذا و دارو استانداردهایی برای آن در نظر گرفته شده است. در این وسیله از ترکیب گازهای اکسیژن و N۲O با رعایت حدود تعیینشده در سازمان غذا و دارو برای اطمینان از اینکه ضرری برای سلامتی افراد نداشته باشد، استفاده میشود. او همچنین توضیح داده است: «این طرح در مرحله آزمایشی قرار دارد و بعد از مشخص شدن نتایج مطالعه که تحت نظارت دانشگاههای علوم پزشکی مرتبط انجام میشود، در صورت اثبات اثربخشی و تاثیر آن بر کاهش مصرف قلیان دخانی، بهصورت سراسری اجرا خواهد شد. وزارت کشور نیز به استانهای مجری طرح، این موضوع را ابلاغ کرده و نمونهبرداریها از استانهای تحت پوشش این طرح در حال انجام است. در مرحله اولیه مطالعه، شاخصهای سلامتی هنگام استفاده از این دستگاه مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد براساس شاخصهای مدنظر، استفاده از دستگاه پاکدم یا قلیان اکسیژن ضرری برای سلامتی افراد ندارد.» بهزاد، ولی زاده درباره ترکیب موجود در این قلیان گفته است: «در این دستگاه گاز N۲O بهعنوان گاز خنده و شادیآور در ترکیب با اکسیژن مورد استفاده قرار گرفته و احتمال میرود که این ترکیب بتواند جایگزین اعتیاد به نیکوتین و تنباکو باشد. شواهد تاکنون نشان داده افرادی که این وسیله را مصرف کردهاند پس از مصرف قلیان اکسیژن تمایل چندانی به مصرف مواد دخانی ندارند. البته باز هم باید نتایج آزمایش بهطور قطعی مشخص شود. انتظار داریم که با پایان یافتن مرحله آزمایشی این طرح، علاوهبر مشخص شدن اثرات مرتبط با سلامتی، درباره بحث جایگزینی آن با مواد اعتیادآوری مانند نیکوتین و تنباکو نیز به نتیجه برسیم.» مخالفان و مجریان طرح قلیان اکسیژن هر دو از یک نهادند! علیرغم تایید این طرح توسط یکی از مقامات وزارت بهداشت، اما ظاهرا همه مسئولان وزارت بهداشت موافق قلیان اکسیژن نیستند. حسن آذریپور، عضو کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره خطرات قلیان اکسیژن گفته: «با توجه به اینکه اکسیژن خالص در حد مشخصی بهلحاظ پزشکی عوارضی را برای فرد بههمراه دارد، باید مصرف آن تحتنظر کارشناسان و مقدار اکسیژن آن مشخص باشد، چون بههرحال اکسیژن خالص منجر به مسمومیت میشود و در فرد استعمالکننده سردرد ایجاد میکند همچنین منجر به اتساع عروق مغزی میشود و برای فرد مشکلات چشمی بههمراه میآورد.» بهدنبال استعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره استفاده از قلیان اکسیژن، مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان این وزارتخانه طی نامهای به معاونت سلامت دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی خواستار بررسی کارشناسانه و علمی این مورد شد. در پاسخ به این استعلام دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی و ایران طی نامههایی به مضرات استفاده از قلیان اکسیژنی اشاره و مخالفت علمی خود را اعلام کردند. احساس سرخوشی، خلسه و خنده پس از استنشاق گاز یکی از مصرفکنندگان قلیان اکسیژن میگوید که حس استفاده از این گاز تداعیکننده احساس فصد خون بود! یعنی همانگونه که فصد خون، فشار خون را به میزان قابلتوجهی پایین میآوردف ظاهرا استفاده از این ترکیب گاز شیمیایی نیز فشار خون فرد را تا حدی پایین میآورد. ناگفته نماند این مساله مورد تایید پزشکانی بود که در رابطه با این ترکیب گاز با آنها گفتگو کرده بودیم. طبق مشاهدات در یکی از کافههای عرضهکننده این قلیان در مرکز شهر تهران، تفاوت قلیان اکسیژن با قلیانهای سنتی این است که دود ندارد؛ چراکه اقتضای شکل و سیاق عرضه کردن آن گاز به فرد، دقیقا همین بدون دود بودن آن است. البته شکل قلیان هم تفاوت دارد و شیشه قلیان متصل به تجهیزات اصلیای است که گاز را وارد قلیان میکند. در کنار شیشه پایینی قلیان، لولههای پلاستیکی کوچکی وصل است که گاز را وارد محفظه میکند. به قسمت بالایی نیز یک بادکنک وصل است که هنگام استنشاق خالی و بعد پر میشود. آنگونه که مشاهده شد، قلیان اکسیژن دوز دارد و بستگی به خواسته افراد، دوز آن سبک و سنگین میشود. گروهی از جوانانی که درحال مصرف این گاز بودند، در هنگام مصرف خندههای عجیب و قابل توجهی داشتند. آنگونه که پزشکان متخصص بیهوشی میگویند، این گاز به میزان قابل توجهی احساس سرخوشی میدهد. یعنی فرد در هنگام مصرف، حالت شادی دارد و تا حدودی به زیادهگویی مبتلا میشود. اما باز هم این حالت آنقدرها در فرد ماندگار نیست و وقتی از کشیدن یا استنشاق این گاز دست میکشد، آن حالت سرخوشی از بین میرود که همین موضوع هم در میان مصرفکنندگان قلیان اکسیژن قابل مشاهده بود. گاز مخصوص اتاق عمل در ریههای جوانان عادی تعدادی از متخصصان بیهوشی میگویند که معمولا N۲O در اتاقهای زایمان و برای کاهش درد زایمان، اما بهطور کنترل شده استفاده میشود. همچنین در برخی مراکز تخصصی دندانپزشکی کودکان نیز برای ایجاد یک حالت نیمهبیهوشی در کودکان و البته با مجوز وزارت بهداشت مورد استفاده قرار میگیرد و مراکز خصوصی اجازه استفاده از این گاز را ندارند. یکی از متخصصان بیهوشی تاکید میکند که استفاده از گاز N۲O خالص باعث کاهش اکسیژن در خون و پس از چند ساعت مرگ فرد خواهد شد، بنابراین مصرف این گاز یا باید ترکیب شده با اکسیژن باشد یا با دوز کنترل شده مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین اکسیژن خالص نیز همین حالت سرخوشی را ایجاد میکند، اما باز هم استنشاق اکسیژن خالص باعث فیبروز ریه خواهد شد و امکان عرضه آن به صورت عمومی وجود ندارد؛ بنابراین ایده متخصصان بیهوشی این است که N۲O که در حال عرضه توسط کافیشاپها و قهوهخانههاست، قاطی شده با اکسیژن یا هوای فشرده است. ترکیبات قلیان اکسیژن چیست؟ در بررسیهای صورت گرفته این روزنامه به این نتیجه رسیده در مراکزی که در ایران عرضه میشود، عموما N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده است. در کشورهای دیگر به صورت کپسول است که این کپسولها را مستقیم استنشاق میکنند یا اینکه این کپسولها را داخل بادکنک آزاد میکنند و سپس بادکنک را استنشاق میکنند. نسبت آن نیز ۲۵ به ۷۵ است. آنگونه که سایر پزشکان دیگر نیز به «فرهیختگان» گفتهاند، گاز N۲O برای حالت نیمهبیهوشی در دندانپزشکی اطفال هم استفاده میشده، اما وزارت بهداشت استفاده آن را محدود کرده و تنها مراکز دولتی این گاز را برای ایجاد حالت نیمه بیهوشی استفاده میکنند. جهانپور: باید از زیرزمینی نشدن طرح استقبال کرد کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت معتقد است این موضوع جدیدی نیست. او گفت: «گاز N۲O بهصورت اسپری دستی و کپسولهای استنشاقی در خیلی از کشورها برای مصارفی غیر از مصارف پزشکی شروع شده بود و میتوان گفت این ماجرا مدتهاست شروع شده و حتی در یکدسته از مکانها تفریحی، کلابها و مکانهایی با عنوان اکسیژن پارتی چنین چیزی را ارائه میدهند. بعضی کشورها رویکرد مخالفت با موضوع را داشتند و بهنوعی ممنوع کردند. برخی کشورها هم این دارو را محدود و در زمره داروهای تحتکنترل قرار دادند. برخی ایالتهای آمریکا نیز مصرف شخصی آن را آزاد اعلام کردهاند. در کشور ما نیز جدید نیست و حداقل چندسالی میشود که در قالب الگوی مصرفی با عنوان قلیان، مصرف آن شروع شده است.» جهانپور در ادامه توضیح داد: «ظاهرا بهدنبال اینکه در کافیشاپها بعضا استفاده میشد، تا جایی که شنیدم وزارت بهداشت نیز نوعی طرح آزمایشی به اجرا گذاشته تا بررسی کنند این طرح آیا میتواند رفتارهای پرخطرتری مانند استعمال دخانیات را کمتر یا اصلاح کند؟ یا این امر را که رفتاری کمخطرتر از استعمال دخانیات باشد، بهدنبال دارد؟ بهنظر میرسد بیشتر جنبه آزمایشی داشته است. اما بههرحال نمیتوان به آن واژه مطالعه بالینی یا کارآزمایی اطلاق کرد.» سخنگوی سابق وزارت بهداشت، اما احتمال داد وزارت بهداشت رویکرد بهتر یا درستتری را اتخاذ کند. او ادامه داد: «من جزئیات طرح را نمیدانم. قطعا خود دوستان در وزارت بهداشت باید اطلاعرسانی کنند. اما باید از این رویکرد استقبال کرد. بههرحال با هر پدیدهای با واژه ممنوعیت یا غیرقانونی قلمداد داشتن یا حتی بزه و جرمانگاری مواجه نشدهاند؛ چراکه در دنیا مطالعاتی وجود دارد که احتمال میدهند عوارض این نوع گاز از دخانیات و مواد روانگردان به نسبت کمتر است. اما همین هم نباید بهگونهای اطلاق یا نامگذاری شود که در نوع خود، تبلیغ این محصول باشد. دقیقا مانند همین نامی که به آن دادهاند، یعنی قلیان اکسیژن. بهعبارتی تبلیغات مثبت آن موجب ترویجش میشود. انتخاب بین بد و بدتر! جهانپور تاکید کرد این طرح ممکن است تغییر رفتاری از رفتار پرخطرتر نسبت به رفتار کمخطرتر باشد، اما تبلیغ آن نباید صورت بگیرد. او تصریح کرد همین قلیان اکسیژن هم بیعارضه نیست و آنچه باید در این رابطه گفته شود، این است که عارضه کمتری دارد.» ممنوعیت مطلق و زیرزمینی کردن این موارد تنها موجب میشود ایمنی و استانداردهای استعمال آن رعایت نشود و گاهی ممکن است خطرات آن بیشتر هم باشد. باید از این رویکرد و سیاست استقبال کرد، ولی درمورد اینکه صرفا در کافیشاپها عرضه میشود و با یک فرمول خاص، این مساله قابلبررسی است و باید با دیدگاهی جامعنگر به موضوع نگاه کرد. بههرحال سیگار هم یک فرآورده آسیبرسان به سلامت است، اما هم به کشور وارد و هم مصرف میشود.» جهانپور همچنین معتقد است میتوان برای استفاده از سیگار در جامعه محدودیت گذاشت، مثلا برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع باشد یا اینکه عوارض و مالیات اعمال شود یا استانداردهای استفاده از سیگار در اماکن عمومی وضع شود. او درباره استعمال قلیان اکسیژن نیز گفت: «درباره این مساله بههرحال پاک کردن صورتمساله مثل برخورد قانونی یا ممنوعیت استعمال، برخورد درستی نیست و ظاهرا تا جایی که من شنیدهام، وزارت بهداشت تا الان درباره این موضوع چنین رویکردی نداشته است.» عوارض مصرف قلیان اکسیژن؟ جهانپور، اما معتقد است N۲O عوارضی به این شدت ندارد، اما بههرحال میتواند عوارضی هم داشته باشد که باید احتیاط کرد، ولی بهصورت کلی عارضه مرگ را بهدنبال ندارد. پیش از این در دنیا بهصورت استنشاقی مصرف شخصی این گاز را داشتهایم، حتی در صنایع غذایی و شیمیایی نیز کاربردهایی دارد. او ادامه داد: «بههرحال میتوان با رویکرد یک کالای آسیبرسان سلامت با آن برخورد کرد، یعنی اجازه تبلیغ نباید داده شود. واژهای مانند قلیان اکسیژن را نباید نشر داد؛ چراکه قلیان اکسیژن این شبهه را ایجاد میکند که افراد ماده مفیدی مانند اکسیژن را مصرف میکنند، درحالی که چنین امری نیست و بههرحال اینگونه نیست که مصرف شدید آن مرگبار باشد یا رفتار پرخطرتری نسبت به برخی دیگر از دخانیات داشته باشد.» جهانپور همچنین در رابطه با عوارض گزارششده از استنشاق این گاز گفت: «تا امروز عوارضی که در جهان گزارش شده، یکی از بارزترین آن این است که موجب دفع و کاهش ویتامینها ازجمله B۱۲ میشود و قاعدتا در درازمدت برای سیستم عصبی و حتی اعصاب محیط مرکزی مشکلاتی ایجاد میکند. همچنین کمخونیهایی- ناشی از کمبود B۱۲- یکی دیگر از عوارض آن است. این البته جزء هشدارهایی است که فرد مصرف مکرر و مزمن داشته باشد و بهصورت حاد با توجه به این گاز، حالت خنده یا خلسه، یک ضعف عمومی ایجاد کند. آنچه بیشتر گزارش شده، امکان کاهش فشار خون است که این امر موجب سرگیجه میشود.» مطالعات طرح آزمایشیتان را در اختیار عموم قرار دهید با توجه به گفتگوهای صورتگرفته توسط متخصصان بیهوشی، آنچه مورد مطالبه این روزنامه است، این است که وزارت بهداشت طرح مطالعاتی انجامشده برای استنشاق این گاز را در دسترس مردم یا رسانهها قرار بدهد تا استدلالات علمی طرح شفاف و ابهامات در رابطه با عوارض این طرح، برای متخصصان و مردم برطرف شود. مساله مورد انتقاد دیگر که در جریان و حاشیه گزارش میدانی تهیهشده به آن رسیدیم، این است که وزارت بهداشت از طریق چه مکانیسمی بر عرضه استاندارد و صحیح این گاز نظارت دارد؟ اینکه درصد عرضهشده در هر دستگاه به چه میزان است و مصرفکننده قلیان اکسیژن چند درصد N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده دریافت میکنند؟ در صورت تخلف در عدم اعمال استانداردهای ابلاغی و تحتالشعاع قرار گرفتن سلامتی افراد مصرفکننده چه کسی پاسخگو است؟ خود مرکز ارائهدهنده یا مجری طرح یعنی وزارت بهداشت؟ تمام اینها ابهامات و تناقضاتی است که وزارت بهداشت، با وجود موج رسانهای بهوجود آمده علیه این طرح، اما حاضر به شفافسازی آن نیست. کانال عصر ایران در تلگرام