مغفول ماندن ظرفیت دانشگاه در مقابله با کرونا
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۸۲۳۷۲
پیک چهارم کرونا برای جامعه دانشگاهی هم بسیار نگران‌کننده است چرا که در این پیک میزان نارضایتی مردم و خستگی آنها برای اجــــرای پروتکل‌هــای بهداشتی بیشتر از پیک‌های گذشته شده است و به نظر می‌رسد در حال حاضر باید مسئولان از جامعه دانشگاهی و صاحبنظران اجتماعی برای عبور از این بحران کمک بگیرند چرا که آثار بحران کرونا فقط به مسأله سلامت و درمان ختم نمیشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هرچند معتقدم مسئولان وزارت بهداشت بویژه کادر درمان در این یک سال گذشته تلاش بسیاری کردند و همه باید قدردان آنها باشند اما مسائل اجتماعی دیگری هم بر اثر این بحران ایجاد شده که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از آن مسائل این است که مسئولان در بحران کرونا از همه ظرفیت‌های کشور استفاده نکردند. موضوع مهم در بحران کرونا ارتباط با مردم بوده است که ما به‌عنوان مسئول در این زمینه ضعیف عمل کرده‌ایم. در جلساتی که با استادان علوم پزشکی داشتم بارها مطرح کردم که ارتباط با مردم امری تخصصی است و باید در این بحران برای بهبود حال مردم از افراد متخصص در حوزه روانشناسی و کارشناسان اجتماعی هم بهره‌مند شویم تا آنها با مردم ارتباط برقرار کنند.
این متخصصان می‌توانند مردم را نسبت به تصمیماتی که گرفته می‌شود مطمئن کنند. کارشناسان اجتماعی می‌توانند پشتیبانی مردم را از تصمیمات گرفته شده افزایش دهند. ما وقتی فعالیت صاحبنظران اجتماعی را در بحران سیلاب و همچنین زلزله بررسی کردیم متوجه شدیم این افراد در مواجهه با مردم بسیار موفق عمل کردند. در همین بحران سیل دستگاه‌های دولتی نمی‌توانستند مردم را برای یک تصمیم قانع کنند اما ما به‌عنوان مسئولان دانشگاه ورود کردیم و با مردم صحبت کردیم. مردم حرف‌های ما را راحت‌تر قبول می‌کردند. از آن طرف هم اگر حس می‌کردیم تصمیمی به نفع مردم نیست به دولت می‌گفتیم این موضوع را مطرح نکند. در بحران کرونا هم فکر می‌کنم دانشگاه باید از طرف مردم یک گفتمانی را با ستاد ملی مقابله با کرونا برقرار کند. این را از آن جهت می‌گویم که گفتمان ثابت و تکراری در بحران برای مردم عادی می‌شود. ما باید شیوه گفت‌و‌گو و فرایند متناسب با شرایط را متفاوت انجام دهیم. اینجاست که کارشناسان اجتماعی باید ورود کنند. بحران کرونا فقط فعالیت پزشکی نمی‌خواهد. البته که ستون اصلی مبارزه با این بیماری را پزشکان و کادر درمان تشکیل می‌دهند اما این بیماری تبعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هم دارد. ما باید مردم را قانع کنیم لذا اگر این اتفاق نیفتد مردم توجهی به پروتکل‌ها و سیاست‌های ستاد ملی مقابله با کرونا نمی‌کنند. در اینجا لازم است به گزارش بحران سیلاب اشاره کنم که فقط برای این بحران تدوین نشد بلکه الگویی برای بحران‌هایی است که کشور با آن روبه‌رو می‌شود. مسئولان هم می‌توانند از آن برای مسأله کرونا استفاده کنند. در این گزارش بحران را به قبل از بحران، حین بحران و بعد از بحران تقسیم کردیم و گفتیم برای هر بخش چه روش‌هایی باید به کار بگیریم. برخی از بحران‌ها مثل سیلاب اتفاقش دو یا سه روز رخ می‌دهد و بعد ما وارد بحران می‌شویم که همان تخریب‌ها است.بعد از آن هم بازسازی را داریم. درباره بیماری کرونا موضوع فرق می‌کند. ورود به بحران کند است اما دوران بحران طولانی است و بعد از آن هم مسئولان درگیر مسائل اجتماعی، روحی و آسیب‌های اقتصادی مردم می‌شوند. در گزارش نوشتیم که وقتی مسأله‌ای در کشور ایجاد می‌شود به لحاظ سازماندهی، مدیریت بحران، بسیج امکانات، وظایف دستگاه‌ها و تأمین منابع چگونه باید عمل کرد تا یک‌صدایی در جامعه باشد و دستگاه‌ها موازی کاری نکنند.آن گزارش می‌توانست مورد استفاده قرار گیرد و هنوز هم می‌شود از آن استفاده کرد. موضوع دیگر شفافیت در واکسیناسیون مردم است. مردم منتظر واکسن هستند و نسبت به تأمین واکسن و شیوه تأمین آن به هیچ عنوان توجیه نشدند. این سؤال مردم است تا کی فقط باید مردم رعایت کنند و وظیفه مسئولان چیست؟ با این حال ما دانشگاهیان می‌توانستیم در بحث‌های اجتماعی به مسئولان بهداشتی کمک کنیم و رضایت مردم را به‌دست آوریم اما از ظرفیت دانشگاه بخوبی استفاده نشد.
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: بحران کرونا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۸۲۳۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ضرورت افزایش ظرفیت دکتری جمعیت شناسی در دانشگاه‌ها/ تعامل ستاد جمعیت و فضای دانشگاهی کشور+فیلم
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ـ زهره سعیدی: بحث جوانی جمعیت از آن مقوله‌های سیاستی جمعیت شناختی است که طبق گفته پژوهشگران و اساتید جمعیت شناسی در این دوره می‌بایست مورد توجه قرار بگیرد تا در سال‌های آتی دچار مشکلات به لحاظ جوانی جمعیت نشویم. در همین راستا و در آستانه روز جمعیت (۳۰ فروردین ماه) نشستی با دکتر شکیبا محبی تبار، دبیر ستاد ملی جمعیت، متخصص حوزه جمعیت و خانواده به دلیل برپایی جایزه جوانی جمعیت در خبرگزاری آنا برگزار کردیم که مشروح آن را می‌خوانید:
*در ارتباط با آغاز به کار دبیرخانه جایزه جوانی جمعیت قدری برایمان توضیح بفرمایید.
دبیرخانه دائمی جایزه جوانی جمعیت از آبان سال گذشته آغاز به کار کرد. این جایزه ملی است و بنا به ماده ۱۹ قانون جوانی جمعیت دبیرخانه ستاد باید هر ساله این جایزه را با حضور رییس جمهور اهدا کند و طبق نص قانون این جایزه باید در هفت بخش اعطا شود. زمانی که جایزه در سطح ملی تعریف می‌شود، قطعا مقدمات مفصل می‌خواهد که واجدین شرایط اطلاعاتشان داوری شود و به مرحله اهدای جایزه برسد.
بخش‌های خانواده‌های موفق، سازمان‌های مردم نهاد، نخبگان، دستگاه‌های دولتی، شرکت‌های خصوصی، مدیران و رسانه جایزه خواهند گرفت. سایت جشنواره پیش از نوروز طراحی و بالا آمده و سیاست‌گذاری‌هایش انجام و شاخصه‌های ارزیابی هم نسبت به دوره اول بازخوانی و با اعضای کمیته ملی جایزه بازخوانی و اصلاح شد و به دستگاه‌ها و مجموعه‌های عهده دار جمعیت اطلاعات گروه‌ها ابلاغ شد. الان نزدیک به روز ملی جمعیت ۳۰ اردیبهشت این جایزه کارهایش با شتاب انجام می‌شود.
*هدف و اولویت برپایی این جایزه چه بود؟
هدف اصلی از اعطای جایزه ایجاد یک شور و نشاط و رقابت سالم بین افرادی است که به صورت هوشیارانه و عاقبت اندیشانه به این مسئله جمعیت فکر می‌کنند. مسئله جمعیت پیچیده و دارای وجوه مختلفی است و از آن دست مسائلی است که مثل مشکلات حاد خود را نشان نمی‌دهد و در سایه مباحث حادتر اجتماعی و اقتصادی ممکن است به محاق رفته و به فراموشی سپرده شود، اما مسئله کلیدی و آینده ساز است.
جمعیت یعنی تعداد نفرات و تک به تک انسان‌هایی که در یک جامعه زندگی می‌کنند و این مهمترین عنصر تشکیل دهنده هر کشور و جامعه است که باید به دقت وضعیت جمعیتی آنها رصد و پایش شود، کمااینکه در همه کشور‌های دنیا و حال با دقت بیشتر در کشور‌های توسعه یافته مراکز علمی و دانشگاهی تصمیم گیرنده منسجمی برای رصد تحولات جمعیتی و اتخاذ راهکار‌ها و سیاست‌گذاری‌ها حول مسئله جمعیت شکل گرفته و در کشور ما هم انتظار این است که این اتفاق رقم بخورد.
حال این جایزه جمعیت هدفش این است که فضای شور و نشاط و رقابت سالم را بین هفت گروه ایجاد کند، از جمله نخبگان یکی از گروه‌هایی هستند که در این بخش وارد می‌شوند این دوستان بنا به رشته‌های مختلفی که دارند در این حوزه تولید مقاله و پژوهش کردند و حتی فناوری‌های عرصه جمعیت مثل درمان ناباروری و حمایت از نوزادان نارس که در این عرصه جایزه می‌توانند وارد رقابت شوند.
*چه میزان اثر برای دبیرخانه ارسال شده و ارتباط با فضای دانشگاهی چطور شکل گرفته؟
استقبال که خداراشکر خیلی خوب است کمااینکه هرچه نزدیکتر به تاریخ جایزه می‌شویم گزارش‌هایی که به دستمان می‌رسد و مواردی که در وبگاه منتشر می‌شود آمارش به سرعت بالا می‌رود. ما طبق اعلام قبلی دیگر فرصت ارسال اثر نداریم و بعد باید وارد فاز داوری شویم، اما برای چند روز دیگر نیز دریافت داده‌ها تمدید می‌شود.
در عرصه دانشگاهی و نخبگان هم از پیش از عید از سوی وزارت علوم و وزارت بهداشت شاخصه‌های تخصصی را ابلاغ کردیم و در آن زمین هم داده‌ها و اطلاعات مفصلی به دستمان می‌رسد. بهرحال استقبال دانشگاهیان چه در عرصه‌های تخصصی و چه رشته‌های مرتبط هنوز ادامه دارد. پس فعلا آمار نمی‌دهم، چون هنوز حجم کار‌ها در حال زیاد شدن است و در همه بخش‌ها فعال هستیم.
*در ارتباط با میزان جوایز بفرمایید؟
جوایز خوب و قابل توجه است ما نفرات برتر هر کدام از هفت گروه را که جایزه ملی را می‌خواهند با حضور رییس جمهور تجلیل می‌کنیم، نفر اول ملی ۵ سکه دریافت می‌کند، از هر بخش یک نفر ملی و دو برگزیده دیگر هم تقدیر خواهند شد.
*نسبت به سیاست‌های تشویقی دولت در سال‌های اخیر فکر می‌کنید این جایزه چقدر می‌تواند اثر گذار باشد؟
جایزه یک حرکت نمادین است، برای اینکه یک انرژی مضاعفی در بین موثرین ایجاد کند، کار اصلی به عهده خود خانواده‌ها و مردم است که انجام دهند. همین اعطای تسهیلات اقتصادی، از وام تا خودرو و زمین که کار دولت است رفع موانع است کار اصلی تشکیل خانواده و حفظ کیان خانواده و اتخاذ سبک زندگی درست و ازدواج بهنگام است چیزی که خود مردم باید آزادانه با یک تشخیص و تصمیم درست نسبت به آن اقدام کنند. بحث تشکیل خانواده فقط هم جنبه اقتصادی ندارد اینکه مدام تسهیلات اقتصادی را مطرح کنیم این موضوع چندین وجهی است که به اندازه خصوصیات و مختصات فکری و روانی انسان پیچیده است، بهرحال موضوع جمعیت موضوع انسان با همه پیچیدگی‌هایش است.
قانون عمده مفادش حمایت‌های اقتصادی است مشوق‌ها اعطا و پارسال همین موقع ۳۵ قطعه زمین به مردم اعطا شد، اما همین الان بالغ بر ۷۵ هزار قطعه برای خانواده‌های بالای سه فرزند و به بالا اهدا شده و مردم درباره آن می‌توانند تصمیم گیری کنند، بسته‌های حمایتی و وام هم بوده و همچنان هم ادامه خواهد داشت و اینها ملزومات این قضیه است. دولت هم موظف است که این روند ادامه دهد کمااینکه تا به حال هم انجام داده است. بهرحال همینطور که گفتیم اینها فقط رفع موانع است و کمکی که دولت به مردم می‌کند قطعا داشتن یک نگاه و برداشت دقیق از زندگی و سبک زندگی موثرترین مقوله در بحث فرزندآوری است.
ما دبیرخانه جایزه را دائمی طراحی کردیم و در شورای سیاست گذاری جایزه تصمیم براین شد که این فعالیت‌ها قوام و دوام داشته باشد و قطعا یکی از فعالیت‌هایمان امتیازات پژوهشی در گروه نخبگان است. مقوله جمعیتی در همه جای دنیا دانشگاهی است و خیلی اندیشگاه‌ها و تولید اندیشه در این عرصه وجود دارد، در کشور ما هم نیاز است که این اتفاق بیافتد، ما مراکز دانشگاهی و اندیشگاهی‌مان در این موضوع محدود است.
شاید بتوان گفت تنها در چند سال اخیر کار‌هایی شده مثلا دکتری جمعیت شناسی و ارشد محدود داشتیم و رشته‌های دکتری که اصلا به عدد انگشتان دست هم نمی‌رسد و این نقص برای جامعه دانشگاهی محسوب می‌شود و جای چنین رشته و فضایی در دانشگاه خالی است من از این فرصت استفاده می‌کنم و در جامعه دانشگاهی با حضور فعال وارد برنامه ریزی در این عرصه شویم چرا که این از عرصه‌هایی است که ما در آن وارد چالش‌هایی می‌شویم و قطعا نیاز داریم راهبرد‌های علمی و نخبگانی به حل مسائل انسانی کمک کند.
این پنجره جمعیتی که مطرح می‌شود ما چند سال برای آن بیشتر فرصت نداریم، چیست؟
پنجره جمعیتی یک ترم علمی است منتها اینکه ما چند سال برای آن فرصت داریم باید با یک رویکرد دقیق علمی و محاسباتی درباره‌اش صحبت کنیم عدد‌های مختلفی برایش روایت می‌شود من صلاح نمی‌دانم واردش شوم. ما عبارت تله یا چاله جمعیتی که در برخی رسانه‌ها هم کار شده هویت علمی ندارد تله باروری داریم، اما باز هم خیلی در عرصه جمعیت مطرح نیست.
وقتی ترکیب سنی جمعیت به هم می‌خورد در یک ترکیب متعادلی ما قرار نمی‌گیریم و جمعیت نوجوان و جوان در سنین کار و میانسال و کهنسال یک تعادلی با هم باید داشته باشند ولی اگر این چرخه معیوب شود آن زمان نسبت ترکیبات سنی به هم می‌خورد و در جامعه‌ای که ازدواج کم شود و تعداد فرزندان کم شود، اکثریت جمعیت آن کشور سالخوردگان خواهند بود ما الان در این شرایط نیستیم. هنوز الحمدلله امکان حفظ جوانی جمعیتمان را داریم ولی باید بهرحال هوشمندانه جلو برویم تا نرخ جوانی جمعیت را به همان ۲.۱ برسانیم که البته در برنامه هفتم جمهوری اسلامی ۲.۵ تعیین شده و اگر ما به آن دست یابیم، می‌توانیم بگوییم این تهدید بالقوه را پشت سر گذاشتیم.
*در بحث فناوری‌های ناباروری ستاد جمعیت در این عرصه چه ورودی کرده است؟
ما حدود ۳.۵ میلیون زوج نابارور در کشور داریم که براساس قانون جمع بندی خرد جمعی باید کمک کنیم به این زوج‌ها که خانواده تشکیل دادند و میل به فرزندآوری هم دارند، اما دچار مشکل شدند ما طبق قانون موظف هستیم از طریق معاونت علمی ریاست جمهوری برای حمایت از دارو‌ها و تکنولوژی‌های کمک باروری کمک کنیم و به طور مشخص در دستور کار و تکالیف قانونی هست که کار انجام دهیم و در همه دانشگاه‌اه به موضوع جمعیت در رشته‌ها و موضوعات این عرصه اختصاص داده شود و در ستاد ملی جمعیت هم موظف هستیم که اولویت‌های پژوهشی را احصاء و به دانشگا‌ها ابلاغ کنیم.
در ستاد ملی جمعیت اقدام خوبی که در شش ماه گذشته انجام شد، کلیت نظام مسائل جمعیت کشور در تمام ابعادش در پژوهش‌های مختلف احصا شد و اینها همه به صورت مدون تنظیم و در اختیار جامعه دانشگاهی و نخبگان قرار خواهیم داد.
بالاخره درمان ناباروری در همه جای دنیا جزو اولویت‌های جوانی جمعیت هر کشوری است یک زمان زوجی اگاهانه تشکیل خانواده داده و امکانش را دارند و مسائل درمانی و پزشکی به کمکشان می‌آید و درمان ناباروری جزو اولویت‌های ما در ستاد ملی جمعیت است. ما به لحاظ فرهنگی برایمان خیلی موضوعیت دارد که خانواده‌هایمان با فرزند قوام و دوام داشته باشند.
طبق پژوهش‌ها این انگاره‌های ذهنی افراد است که مانع فرزندآوری می‌شود تا موانع اقتصادی مثل همین القا شعار فرزند کمتر زندگی بهتر، اینها سال‌ها فرهنگ سازی شد و الان هم مطالعاتی که هست نشان می‌دهد که عمده موانع اصلی همین مباحث گره‌های ذهنی است که نیاز هست جامعه نخبگان و دانشگاهی فعالانه کمک کنند تا این اقناع و گره گشایی ذهنی باز شود.
*در بحث ارتباط و همکاری با رسانه ملی چقدر فعال هستید؟
هنوز رسانه ملی نقش خود را کامل ایفا نکرده، جسته گریخته برنامه‌هایی تولید می‌شود، اما هنوز نقش و حس اصلی ایجاد نشده و انتظارمان از صدا و سیما این است که در بازنگری به ماموریت‌ها و اولویت‌های خود این مبحث را در اولویت خود قرار دهد. گروه‌های مردم نهاد هم خیلی خودجوش در فضای مجازی فعال هستند و انواع کمک رسانی‌ها را به هم می‌رسانند و در جایزه جوانی جمعیت هم ظرفیت خوب فضای مجازی را دوستان پایه گذاری کردند که الان هم دسترسی‌ها از سوی مردم بدان خیلی خوب است. سیاستمان هم خوب است که همین ظرفیت را توسعه دهیم و جلو برویم.
ما همین هفته گذشته موفق شدیم که دکتری جمعیت شناسی را در دانشگاه جامع امام حسین (ع) تعریف و در دفترچه کنکور اضافه کنیم، این اقدامی بود که در چند ماه اخیر خیلی پیگیر بودیم و خداراشکر به نتیجه رسید و در واقع جزو ضروریات است که با نگاه آینده نگرانه حتما رشته‌های دانشگاهی حول این مسئله تعریف و مراکز اندیشگاهی توسعه یابند و کمک به این کنند که جزییات و موضوعات مسئله کلان جمعیت به صورت علمی بررسی شود و به راه حل برسد و ما باید به دنبال این باشیم که ظرفیت‌های دکتری و ارشد و ظرفیت‌های اندیشگاهی را توسعه دهیم.
جایزه جمعیت قرار است هر ساله برگزار شود و دبیرخانه هم که دائمی تعریف شده است.
در ارتباط جزئیات برپایی مراسم اختتامیه توضیح دهید؟
مراسم اختتامیه سی اردیبهشت روز ملی جمعیت با یک برنامه مفصل هنری و فرهنگی به احتمال زیاد در سالن اجلاس سران برپا خواهد شد. این مراسم یک وجه بین‌المللی خواهد داشت و دوستان در حال ارتباط گیری هستند میهمان ویژه هم خود رییس جمهور هستند و در قانون تعریف شده که خود رییس جمهور جایزه را اعطا کنند.
نکته پایانی؟
جمعیت جوان یک کشور که انرژی، پتانسیل و مغز فعال هوشمند برای توسعه یک کشور هستند و به نظر می‌رسد که یکی از لوازم اصلی پیشرفت آن کشور و داشتن آینده روشن داشتن جمعیت جوان و پویای آن کشور است که ما از این نعمت برخورداریم و فرصت این را هم داریم که نسبت جمعیتی جوان را حفظ کنیم و تمام مردم و اقشار و ارکان حاکمیت نظام به کمک بیایند تا از این فرصت به بهترین نحو استفاده شود، مسئله جوانی جمعیت استراتژیک و در سطح کلان مسئله‌های تمدنی است انتظار من این است که سایر قوا از مقننه و قضاییه و مراکز تصمیم ساز و امنیتی و دفاعی و علمی کشور به کمک بیایند.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت