چرا کشورهای توسعه‌یافته به سمت مجتمع‌های پتروپالایشی رفته‌اند؟ / هیچ پالایشگاهی در دوره شیخ الوزرا ساخته نشد!
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۸۲۹۹۳
مدیرعامل اسبق شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت گفت: سیاست‌هایی که در وزارت نفت دنبال شده سنتی بوده و در راستای توسعه پالایش و پتروپالایش نبوده است، علی‌رغم اینکه آقای وزیر نفت بیشترین سابقه وزارت نفت را دا شته ولی در دوره ایشان هیچ پالایشگاهی ساخته نشده است.
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، چندین سال است که کشورهای پیشرو در صنایع نفتی به سمت ایجاد مجتمع‌های عظیم پتروپالایشگاهی رفته‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همچنین یکی دیگر از علل گرایش به احداث پتروپالایشگاه فروش آسان‌تر آن نسبت به نفت خام میباشد.یعنی به دلیل تعدد بازارهای مقصد به راحتی تحریم‌پذیر نیست.این ویژگی برای کشور ایران که همواره با تحریم های ظالمانه آمریکا درگیر است، بسیار مهم و حیاتی است.
مجموع این دلایل باعث شده تا کارشناسان حوزه نفتی و مالی اقدام به تدوین قانونی به منظور تسهیل تامین مالی پتروپالایشگاهها کنند. این قانون که به « قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی» موسوم شد در مجلس دهم تصویب شد. در این قانون برای حل مشکل تامین مالی طرح‌های پتروپالایشی ایده "تنفس خوراک" مطرح شده است. درواقع اعطای تنفس خوراک به پتروپالایشگاههای احداث شده نوعی مشوق اقتصادی برای سرمایه گذاری در این طرح‌ها ایجاد میکند .
در روش تنفس خوراک پتروپالایشگاههای احداث شده از شروع بهره‌برداری خوراک رایگان دریافت میکنند واین موضوع تا زمانی ادامه دارد که ارزش خوراک دریافت شده برابر هزینه‌ی سرمایه احداث پتروپالایشگاه شود. سپس مجریان طرح‌ها این مبلغ دریافتی در قالب تنفس خوراک را به صورت یک وام ۸ ساله به صندوق توسعه ملی بازپرداخت میکنند .
در این راستا برای بررسی دقیق‌تر لزوم احداث پتروپالایشگاه و بررسی توانمندی‌های داخلی در حوزه‌های تامین مالی طرح‌های پتروپالایشی، و فناوری این واحدها با فرهاد احمدی؛ مدیرعامل اسبق شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت به گفتگو نشستیم که در ادامه تقدیم می شود.
تعریف و اهمیت پتروپالایشگاه
به طور کلی تعریف پتروپالایشگاه چیست؟ آیا پالایشگاه های پیشرفته ای که در ایران وجود دارد را میتوان پالایشگاه به حساب آورد؟
پتروپالایشگاه همانطور که از معنی لغوی‌اش پیداست پالایشگاهی است که پشتش به محصولات و واحدهای پتروشیمی منتهی بشود.یعنی تلقی اینکه ما یک واحد پالایشی را با یک واحد پتروشیمی ادغام بکنیم یا دو واحد کنارهم بزنیم نیست. همانگونه که میدانید نفت خام ابتدا باید پالایش شود و پس از پالایش باید به واحدهای پتروشیمی ارسال شود.هدف از پتروپالایشگاه ها تکمیل زنجیره ارزش افزوده فراورده های پالایش و نفتی است. ما در کشورمان یک واحد پالایشگاه امام خمینی اراک هست که یک واحد پتروشیمی داره و پالایشگاه قدیمی آبادان که آن هم یک واحد پتروشیمی دارد. بنابراین، واحدهای پتروشیمی در کشور جدا است و بعضاً خوراکشان هم جداست و پالایشگاه‌هایمان صرفا به سمت ماهیت پالایشگاهی پیش رفته اند اما انشاء الله در طرح های پتروپالایشی که تعریف شده و قانون مصوب کرده حرکت به سمت احداث واحدهای پتروپالایشگاهی به منظور تکمیل زنجیره ارزش است.
اهمیت احداث پتروپالایشگاه ها در چیست؟چرا بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا به سمت احداث مجتمع های پتروپالایشی رفته اند؟
طبیعی است که دنیا به سمت سوخت‌های پاک میرود و بحث آلایندگی زیست محیطی جدی است و پیشرفت و تمرکز در بحث سوخت های فسیلی نخواهد بود.خب ما وقتی در برنامه‌مان توسعه سوخت های فسیلی مثل بنزین و گازوئیل و....نباشد، حرکت به سمت واحدهای پتروشیمی و محصولات پترو شیمیایی خواهد بود بنابراین ارزش آن هم از جهت اقتصادی و هم از جهت زیست محیطی بالاتر است. در دنیا محصولات پتروشیمیایی نزدیک به شش هزار محصول تولید شده است، در حالی که در ایران تنها هفتاد-هشتاد محصول تولید می شود، بنابراین پتروپالایشگاهها از دو جنبه حائز اهمیت هستند: اولا از جنبه زیست‌محیطی و سوخت های پاک و ثانیا از جهت صرفه اقتصادی. بنابراین ما باید به این سمت حرکت کنیم.
جایگاه ایران در صنعت پتروپالایشگاه چگونه است؟
متاسفانه ما در این بحث خیلی عقب افتاده‌ایم در حالی که در مجموع منابع نفت و گاز جایگاه اول را در دنیا داریم ولی از نظر حرکت به سمت تکمیل زنجیره ارزش و درآمدهای آن بسیار عقب هستیم. سیاست هایی که در وزارت نفت دنبال شده اولا سیاست‌های سنتی بوده و ثانیا در راستای توسعه پالایش و پتروپالایش نبوده است.علی‌رغم اینکه آقای وزیر نفت بیشترین سابقه وزارت نفت را دا شته است ولی در دوره ایشان هیچ پالایشگاهی ساخته نشده است.
دلیل تاکید ما هم بر ساخت پالایشگاه این است که اولین مرحله که بتوان از نفت خام استفاده کرد، منهای فروش نفت خام، صنعت پالایشگاه است.بنابراین پالایشگاه یک صنعت مادر است و باید به آن توجه شود. در مورد گاز هم ابتدا باید پالایش شود. بنابراین پالایشگاه باید نقطه شروع این صنعت باشد طبیعی است که شما هر صنعتی را تا نقطه انتهایی آن حرکت نکنید به ارزش افزوده بالایی دست پیدا نمی کنید.
شما کشورهای اطراف ما مثل عربستان را ملاحظه کنید، در رتبه دهم کشورهای صادرکننده محصولات پتروشیمیایی است. کشور ما اصلا در این رتبه بندی وارد نشده است. امیدواریم که در دولت بعد با طرح هایی که تصویب شده همتی شکل بگیرد که ما به رتبه و جایگاه خودمان در اقتصاد نفت برسیم.
توانمندی و فناوری ساخت پتروپالایشگاه در ایران
چه فناوری‌هایی برای ساخت پتروپالایشگاه در دنیا وجود دارد و استفاده می‌شود؟ آیا این فناوری ها در کشور وجود دارد؟
بله ما بعد از این همه پتروشیمی و پالایشگاهی که زدیم لایسنس و دانش فنی آن را در اختیار داریم. همانطور که عرض کردم، برخی از این فناوری ها را ما پیشتر در برخی پالایشگاه‌ها استفاده کردیم اما اخیرا یک فناوری جدیدی در دنیا استفاده می شود به نام crude oil to chemical یا همان COTC فرایند پتروپالایشگاه را تجمیع کرده و دستیابی به این فناوری هم خیلی مشکل نیست.
لایسنس و دانش فنی هیدروتریت یا تسویه کردن محصولات پالایشی وجود دارد و بدون کمک دیگران میتوانیم این کارو بکنیم. و واقعیت هم همین است که اگر ما پس از صد سال نتوانیم چنین کاری در صنعت نفت کنیم لایق بدترین ها هستیم. به نظر بنده اگر همت و اراده مسئولین بر این قرار بگیرد ما نیاز به هیچ کمکی از خارج از کشور نداریم .
به نظر شما توانمندی ساخت و مدیریت همزمان 8 ابرپروژه پتروپالایشی در کشوروجود دارد؟
پتانسیل برای این کار وجود دارد. همانطور که قبلا هفت پروژه پالایشی در دولت نهم و دهم کلید خورد و حتی تا مرحله انجام قرارد با لایسنسورها رفت و پس از عوض شدن دولت ، رویکردی بر تکمیل این پروژه ها نداشت و تنها یکی از آنهاکه ستاره خلیج فارس بود به نتیجه رسید.
ما هدفمان جلوگیری از خام‌فروشی است و بنابراین اولا باید سیاست افزایش تولید را پیش بگیریم و ثانیا به سمت ایجاد ارزش افزوده و فناوری‌های جدید حرکت کنیم. در مجموع مشکلی ازین جهت نیست فقط بحث مدیریت و گذاشتن نیروهای باتجربه در هر کاری لازم و ضروری است.
صحبت بنده به عنوان یک کارشناس نفتی این است که کار را بدهند به همان کارشناسان نفتی، همانطور که شما برای بیماری به پزشک متخصص مراجعه میکنید برای پروژه های نفتی هم باید به همان کارشناسان و حتی شرکت‌های نفتی مراجعه کنید. بنابراین اگر مجریان با سابقه نفتی باشند حتما پروژه ها با موفقیت به پایان می رسند.
تامین مالی و نقش قانون توسعه‌ی پتروپالایشگاهها
آیا توانایی تامین مالی این پروژه های نفتی در کشور وجود دارد؟ قانون مصوب مجلس و بازار سرمایه چه کمکی می تواند به این بحث بکند؟
ببینید این بحث تنفس خوراک که در قانون دیده شده و بیش از یک سال ونیم روی آن کار شد، وظیفه وزارت نفت به عنوان رگولاتور دیده شده و اگر این مشکلات قابل حل نبود اصلا به این هشت پروژه مجوز داده نمی شد. همین الان هم در شرایط فعلی اگر بتوانیم تضمین منابع مالی یا ساوارین گارانتی بدهیم حتی میتوانیم فاینانس خارجی رو هم داشته باشیم. با این روش استفاده از سرمایه مردمی که در قانون آمده، نقدینگی سرگردان که به گفته مسئولین خیلی زیاد هم هست به سمت تولید هدایت می شود. از طرف دیگر صندوق توسعه ملی در این قوانین دیده شده و به نظرم اگر مجری درستی برای این طرح ها گذاشته بشود انجام آنها کار سختی نیست.
بی توجهی دستگاههای مربوط به ساخت پتروپالایشگاه
با توجه به اینکه بیش از یک سال و نیم از تصویب این قانون می گذرد، دلیل این تعلل طولانی مدت را چه میدانید؟ چه اقداماتی باید انجام بشود که هرچه سریعتر ساخت پتروپالایشگاه در کشور شروع شود؟
بخشی از انجام این طرح مربوط به بخش خصوصی هست و بخش دیگر مربوط به بخش دولتی و وزارت نفت است.طبیعتا اگر وزارت نفت کار را تسهیل کند و موانع را بردارد خود بخش خصوصی باقی کار را جلو می‌برد و وزارت نفت به عنوان رگولاتور و تسهیلگر کارش را انجام میدهد.همانطور که پیش‌بینی هم میشد. مجموعه دولت به استقبال این طرح ها نرفت و حتی طرح را دیگران نوشتند و وزارت نفت آیین نامه اجرائی آن را نوشت و پس از مدتی هشت طرح را تصویب کردند اما هنوز مجوزها به طور کامل داده نشده و موانعی وجود دارد. امیدواریم با نامگذاری سال جدید به عنوان مانع زدائی، این مشکلات حل شود. گویا برخی مشکلات با صندوق توسعه هست که هنوز حل نشده و امیدواریم که هرچه زودتر حل بشود.همانطور که عرض کردم مجری اگر مجری درستی باشد و اهتمام کافی را دا شته با شد انجام این پروژه ها شدنی است ولی اگر درقالب تعاریف و از سر ناچاری باشد کار به موفقیت نمی‌رسد.
حرف آخر
در پایان لازم است دوباره تاکید کنم که ما باید از خام‌فروشی پرهیز کنیم پس باید به سمت تولید و پتروپالایشگاه سازی حرکت کنیم. از طرف دیگر سهم ما در اقتصاد نفتی نیا چقدر است؟ چقدر از حجم تولیدات نفتی دنیا را توانسته‌ایم به خودمان اختصاص دهیم؟ برخی کشورها که اصلا منابعی ندارند جایگاه خودشان را در این صنعت به دست آوردند.مثلا کره‌جنوبی و سنگاپور چه چیزی دارند که یکی از ده شرکت برتر اقتصاد نفتی را دارند.چرا ما نتوانسته‌ایم ازین نعمت خدادادی استفاده کنیم و کمک به اقتصاد و معیشت مردم کنیم؟ من از همین فرصت هم استفاده میکنم و میگویم برای یکبار هم که شده وزیر نفت را از خود نفتی ها بگذارید تا شاید کار بهتر انجام شود.بهر حال تخصص و تجربه کارگر است. بنابراین توصیه بنده این است که ما بتوانیم سهم خودمان را از اقتصاد نفت بدست بیاوریم چه در بحث محصولات،چه در بحث تجهیزات و چه در بحث درآمد نفتی. انشاءالله که در این قرن جدید کشور ما بتواند به این سمت حرکت کند.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: بیژن زنگنه وزارت نفت سوءمدیریت پالایشگاه نفت پتروپالایشگاه صنعت نفت احداث پتروپالایشگاه ساخت پتروپالایشگاه واحدهای پتروشیمی پتروپالایشگاه ها پالایشگاه ها اقتصاد نفت تنفس خوراک تامین مالی فناوری ها وزارت نفت پروژه ها رفته اند یک واحد نفت خام طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۸۲۹۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستگاهی برای غربالگری سرطان سینه با قیمت کم‌تر ساخته شد
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، صادق کاظمی فرد، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی درباره طراحی و ساخت دستگاهی با استفاده از تکنولوژی سنجش خازنی برای غربالگری سینه، به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، توضیح داد: نکته پر اهمیتی که در پروژه مورد توجه قرار گرفت رسیدن به محصول کارآمد و ارزان قیمت و با دقت تشخیص بالا بود که بتوان موضوع غربالگری را در تمام سطح جامعه از جمله مناطق محروم با هزینه خیلی پایین‌تر نسبت به روش‌های موجود پیاده سازی کرد.
کاظمی اضافه کرد: دستیابی به فناوری سنسورهای سنجش خازنی کمک شایانی در تولید ارزان قیمت این محصول نموده است و بعد از آمریکا ایران به دانش ساخت این تکنولوژی دست پیدا کرد و در بیوتکنولوژی، هوافضا و صنعت خودرو سازی کاربرد فراوانی دارد.
وی ادامه داد: روش شناسایی توده های سرطان سینه در حال حاضر از سوی آمریکا مورد تایید قرار گرفته و سازمان FDA آمریکا مجوز استفاده از تکنولوژی را صادر نموده است که به عنوان ملاک جهانی برای تشخیص سرطان سینه تلقی می‌شود.
وی با اشاره به عملکرد این دستگاه گفت: برای استفاده از این دستگاه نیازی به دستگاههای جانبی نیست و دقت تشخیصی آن ۸۳ درصد برآورد شده است.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، کاهش هزینه‌های غربالگری را از مزیت‌های این دستگاه دانست و گفت: این دستگاه با آنالیز با دقت بالای بافت سینه، بافت‌های مشکوک را شناسایی می کند و در نهایت از طریق نرم افزار که بر روی گوشی همراه نصب می‌شود نقاط مشکوک به وجود بافت سرطانی نمایش داده می‌شود.
کاظمی ادامه داد: امواج آلتراسونیک تولید شده قادر به تشخیص غیرتهاجمی بافت سرطانی است.
وی با اشاره به اهمیت این دستاورد برای کشور گفت: با توجه به اهمیت موضوع غربالگری سرطان سینه برای وزارت بهداشت و هزینه بالای این طرح، با دستاورد جدید میتوان با سرعت بالا و هزینه به مراتب پایین تر طرح غربالگری سرطان پستان را در کل کشور پیاده سازی کرد و سطح سلامت در کشور را ارتقا داد .
انتهای پیام/
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند