به نقل از «جماران»

مذاکرات ایران و عربستان چه زمانی به نتیجه می رسد؟/ مهمترین مسائل میان دو کشور چیست؟

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۴۴۶۷۹

به گزارش جماران؛ قاسم محبعلی، مدیر کل سابق خاورمیانه وزارت خارجه، در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: خبر مذاکره ایران و عربستان هنوز از سوی مقامات رسمی دو طرف تأیید نشده‌، اما شکل آن به‌گونه‌ای است که می‌تواند صحت داشته باشد. طبق گزارش روزنامه انگلیسی، طرف مذاکره عربستانی در عراق، رئیس اداره اطلاعات این کشور بوده و قاعدتا طرف ایرانی هم نباید مقامی از وزارت خارجه باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینگونه پیدا است که اگر مذاکراتی در جریان باشد، در سطح سازمان‌های اطلاعاتی دو کشور است.

ابتدا باید این نکته را مدنظر داشت که مذاکرات در این سطوح پیش‌تر هم بین ایران و عربستان وجود داشته است، اما مذاکرات هنگامی نتیجه‌بخش خواهد بود که در سطوح بالای سیاسی انجام شود. تجربه نیز نشان داده رابطه ایران و عربستان تا زمانی که مقامات عالی با یکدیگر گفت‌وگو نکنند، چندان دچار تحول نمی‌شود. در چنین مذاکراتی معمولا تبادل نظر یا ارزیابی ابتدایی از نظرهای طرفین انجام می‌شود و کمتر منتج به نتیجه خواهد شد؛ چراکه در ساختار حاکمیت عربستان تصمیم‌گیری در سطوح بالا اتفاق می‌افتد و در ایران نیز سیاست‌های خاورمیانه خارج از دولت و در سطوح بالاتری تعیین می‌شود. 

در چنین شرایطی مهم‌ترین مسئله بین دو کشور از نگاه عربستان موضوع یمن است.

البته مسائل بسیاری بین ایران و عربستان وجود دارد، اما اکنون حادترین و مهم‌ترین آن‌ مسئله یمن محسوب می‌شود. اتفاق مهمی هم که در جنگ یمن رخ داده، تغییر رویکرد دولت آمریکا نسبت به این موضوع پس از روی کار آمدن جو بایدن است. از این پس قرار نیست که آمریکا از عربستان حمایت لجستیکی داشته باشد و طبیعی است که عربستان همانطور که سیاست خود را در برابر قطر تغییر داد، علاقه‌مند باشد که مناسبات خود با ایران را هم دستخوش تغییراتی کند.

از سوی دیگر عراق نیز علاقه‌مند است که توازنی بین رابطه خود با ایران و عربستان ایجاد کند و خودش را از کانون منازعات دو کشور خارج کند. به این ترتیب، عراقی‌ها می‌خواهند هنگامی که در پی بهبود روابط با عربستان و دیگر کشورهای عربی هستند، مجادله ایران با این کشورها در عراق ادامه پیدا نکند. بنابراین تلاش عراق از گذشته در این مسیر بوده و در دولت آقای الکاظمی هم شدت پیدا کرده است.

البته باید توجه داشت که میانجی‌گری بین ایران و عربستان چندان معنا نخواهد داشت. عراق فقط می‌تواند شبیه وین یا عمان محل و اتاقی برای مذاکرات مهیا کند و منطقه بی‌طرف باشد. اما نمی‌تواند طرفین را برای رسیدن به نقطه‌ مشترک ترغیب و آنها را به هم نزدیک کند. 

بنابراین عراق می‌تواند میزبان مذاکرات بین ایران و عربستان باشد اما میانجی به‌معنای دقیق کلمه نیست.

در میانه مذاکرات ایران و ۱+۴ اصل مذاکره بین ایران و عربستان پیامدهای بین‌المللی هم خواهد داشت؛ چراکه یکی از دستورکارهای آمریکا در حاشیه و ادامه برجام تحولات خاورمیانه و سیاست‌های منطقه‌ای ایران است. این موضوع جزو ۴ مسئله‌ای است که آمریکایی‌ها تمایل دارند پس از برجام درباره آن با ایران گفت‌وگو کنند. از طرفی ایران و عربستان نمی‌خواهند طرف سومی مثل اسرائیل از منازعه میان آنها استفاده کند. آنها می‌خواهند بین ایران و عربستان تنش و درگیری ایجاد کنند و ماهی خود را از آب گل‌آلود شده بگیرند. به این ترتیب فکر می‌کنم طبیعتا باید سیاست ایران چنین باشد و عربستان نیز به‌تدریج با توجه به تغییراتی که در سیاست دولت آمریکا ایجاد شده، به این سمت پیش می‌رود. آنها در چنین شرایطی اگر به وضعیت بحرانی با ایران ادامه دهند، مجبور هستند امتیازهای زیادی به اسرائیل بدهند. درحالی‌که پیشینه عربستان به‌راحتی اجازه نمی‌دهد که از سیاست‌های گذشته درباره اسرائیل عدول و با اسرائیل رابطه برقرار کند.

با این همه، تا وقتی مذاکرات در سطوح امنیتی و غیررسمی است کاربرد ارزیابی خواهد داشت، اما وقتی مذاکرات به سطوح رسمی برسد و شخصیت‌های سیاسی در سطح وزیرخارجه و بالاتر مقابل یکدیگر بنشینند، می‌توان گفت که سیاست‌های ۲ کشور تغییر کرده است. اما مذاکرات امنیتی حتی در زمان جنگ نیز ممکن است وجود داشته باشد و برای شناسایی و ارزیابی حریف به‌کار می‌رود. هرچند اعلام اینکه سیاست رسمی کشور مذاکره است، می‌تواند نشانه‌ای باشد که ایران علاوه بر مذاکره با اروپا و آمریکا، می‌تواند با عربستان هم وارد مذاکره شود.

منبع: جماران

کلیدواژه: سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 ایران و عربستان رژیم صهیونیستی عربستان سعودی عراق و عربستان اسرائیل مذاکرات ایران و عربستان قاسم محبعلی مصطفی الکاظمی سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 بین ایران و عربستان دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۴۴۶۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین وضعیت مذاکرات آتش‌بس میان حماس و اسرائیل در قاهره

رسانه‌های بین‌المللی ادعا کرده‌اند که انتظار می‌رود در چند ساعت آینده توافق آتش‌بس و تبادل اسرا اعلام شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، وبگاه شبکه خبری المیادین نوشته است که یک مقام ناشناس رژیم اسرائیل، اظهارات رسانه‌ها در مورد توافق با حماس در مورد آتش‌بس و تبادل اسرا را تکذیب کرد. در ساعات ابتدایی شنبه، رسانه‌های سعودی گزارش دادند که جنبش مقاومت حماس طی چند ساعت آینده موافقت خود را با آتش‌بس و معامله اسرا اعلام خواهد کرد.

بر اساس گزارش‌ها، حماس اعلام کرده است که آمریکا در مرحله سوم توافق به آن تضمین آتش‌بس و خروج کامل نظامیان اشغالگر اسرائیل از غزه داده است.

این مقام ناشناس رژیم صهیونیستی در گفتگو با کانال خبری اسرائیلی i24News گفته است که هنوز درباره بسیاری جزئیات از جمله اسامی اسرای فلسطینی‌ها باید مذاکره شود. وی ضمن پرداختن به خروج نیروهای ارتش اشغالگر رژیم صهیونیستی از غزه این مورد را رد کرد و گفت که رژیم صهیونیستی تضمینی نداده است و تضمین‌ها فقط از طرف واشنگتن هستند.

به نقل این مقام اسرائیلی، نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی در غزه خواهند ماند، زیرا مردم اسرائیل واقعیت متفاوتی را نمی‌پذیرند. بنا به گزارش‌ها، هیئتی از حماس شنبه به قاهره رفت تا مذاکرات میانجی‌گری در مورد آتش‌بس و تبادل اسرا را ادامه دهد.

بر اساس خبرگزاری آکسیوس، ویلیام برنز، رئیس سازمان جاسوسی سیا در سوم ماه مه وارد قاهره شد تا به میانجی‌گران مصری در مذاکره درباره توافق اسارت و آتش‌بس کمک کند. بر اساس این گزارش، سفر برنز فوریت دولت بایدن برای دستیابی سریع به توافق را نشان می‌دهد و این را لحظه‌ای حساس در مذاکرات می‌داند.

آکسیوس پیشتر گزارش داده بود که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در روزهای اخیر تلاش‌های گسترده‌ای را برای تضمین آتش‌بس و توافق اسرا انجام داده است که به عقیده او بخش حیاتی یک طرح بسیار بزرگ‌تر در داخل و خارج از کشور است. در داخل کشور تظاهرات دانشجویی و مسئله انتخابات ریاست جمهوری و در خارج ادامه طرح عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با رژیم صهیونیستی اولویت‌های دولت بایدن هستند.

جان کربی، سخنگوی کاخ سفید در ۳۰ آوریل گفت بایدن کاملاً روی این موضوع متمرکز است و با اشاره به اینکه آتش‌بس احتمالاً راه را برای عادی‌سازی بین رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی هموار می‌کند افزود که این عادی‌سازی «باید با یک توافق شروع شود.»

رئیس دفتر سیاسی حماس به مصر اطلاع داد که هیئت مذاکره‌کننده جنبش مقاومت فلسطینی به زودی وارد مصر می‌شود و قصد دارد «مذاکرات جاری را با هدف دستیابی به توافقی که خواسته‌های مردم فلسطین را برآورده و جنگ را متوقف کند ادامه دهد.»

به گفته مقامات آمریکایی، یک معامله آتش‌بس و تبادل اسیر ممکن است شعله‌های تنش دیگر در اطراف، از جمله حملات نیروهای مسلح یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ، خاموش کند. دستیاران ارشد بایدن گفته‌اند که این توافق ممکن است به مقاومت لبنان و حزب الله اجازه دهد تا از مرز شمالی عقب نشینی کنند.

المیادین در پایان نوشته است که آتش‌بس موقت ممکن است دائمی شود و به دولت بایدن اجازه دهد گفتگو را برای یک توافق کلان با عربستان سعودی از سر بگیرد، که مقامات آمریکا امیدوارند باعث شود نتانیاهو با تشکیل دولت فلسطین موافقت کند.

جزئیات توافق پیشنهاد شده به حماس؛ سه مرحله در ۱۲۴ روز

روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارنوت اعلام کرد که پیش‌نویس توافق پیشنهاد شده به جنبش حماس شامل آزادی ۲۰ اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد در مقابل هر نظامی زن اسرائیلی است.

بر اساس این توافق، جنبش حماس ۳ الی چهار نظامی زن اسرائیلی را نزد خود نگه می‌دارد و در مرحله اول ۶۰ الی ۱۰۰ اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد آزاد می‌شوند.

در این گزارش آمده است، توافق مطرح شده سه مرحله‌ای بوده و ۱۲۴ روز طول خواهد کشید.

در مرحله اول به مدت ۴۰ روز آتش بس ایجاد می‌شود، ۳۳ اسیر اسرائیلی در مقابل ۸۰۰ اسیر فلسطینی آزاد می‌شوند و مردم غزه به خانه‌های خود در شمال غزه باز می‌گردند.

در مرحله دوم به مدت ۴۲ روز آتش بس فوری ایجاد می‌شود، بقیه اسرای اسرائیلی از جمله چند سرباز آزاد می‌شوند، تعدادی اسیر فلسطینی آزاد می‌شوند که تعداد و هویت آن‌ها هنوز مشخص نیست.

در مرحله سوم به مدت ۴۲ روز آتش‌بس ایجاد می‌شود، اجساد تمام اسرای کشته شده اسرائیلی بازگردانده می‌شود، پیکر تمام شهدای اسیر فلسطینی پس داده می‌شود و ارتش اسرائیل از نوار غزه خارج می‌شود.

در این گزارش همچنین آمده است که رژیم صهیونیستی آماده پایبندی به پایان جنگ در این مرحله نیست.

در آخرین جزئیات مربوط به مذاکرات قاهره برای تبادل اسیران و آتش‌بس در غزه رسانه‌های مصری تاکید کردند پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات بر سر آتش‌بس و توافق تبادل اسیران در نوار غزه حاصل شده است.

پیش از این کانال خبری قاهره به نقل از یک منبع بلندپایه گزارش داد که هیئت امنیتی مصر که در روند مذاکرات اسرائیل و حماس میانجی‌گری می‌کرد در مورد بسیاری از موارد اختلاف نظر به یک چارچوب توافقی دست یافته است.

این منبع به این کانال گفت که هیئت حماس وارد مصر شده و پیشرفت محسوسی در مذاکرات حاصل شده است.

در این راستا منابعی به «عربی ۲۱» گفتند که مذاکرات آتش‌بس در غزه شاهد تحولات جدید و بی‌سابقه‌ای است که ممکن است به توافقی قریب الوقوع منجر شود، در حالی که اطلاعاتی در مورد تضمین‌های آمریکا برای متقاعد کردن حماس به امضای آن وجود دارد.

یک منبع به «عربی ۲۱» گفت: دور اول مذاکرات بعد از ظهر شنبه در مقر اطلاعات مصر در قاهره با حضور هیئت حماس و هیئت‌های قطری، مصری و آمریکایی آغاز شد.

این منبع تاکید کرد که در صورت پیشرفت، هیئت اسرائیلی به طور مستقل برای تکمیل توافق مورد انتظار که شامل مبادله اسرا و بازداشت شدگان در چارچوب سه مرحله متوالی است، فراخوانده خواهد شد.

کد خبر 750581