به نقل از «ایسنا»

نگاهی به جایگاه «صلاة» در دوران جاهلیت

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۵۱۹۳۴

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به جایگاه «صلاة» در دوران جاهلیت، گفت: واژه «صلاة» قبل از اسلام نیز معنای دینی داشته و این‌گونه نبوده است که واژه پیش از اسلام فقط معنای لغوی داشته باشد و پس از اسلام معنای دینی و شرعی پیدا کرده باشد.

علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص موارد استفاده واژه «صلاة» در عرب جاهلیت، اظهار کرد: یزدگرد سوم در نامه‌ای که به عمر نوشته، تصریح می‌کند که ما نیز مانند شما پنج وعده نماز به جا می‌آوریم و امروزه نیز زرتشتیان پنج وعده نماز خود را به سمت نور می‌خوانند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اعراب جاهلی در اشعار خود به طور متعدد از «صلاة» سخن گفته‌اند و حتی «جوادعلی» در تاریخ عرب جاهلی خود مبحث مفصلی در این باره بیان می‌کند.

وی ادامه داد: یکی از منابع ما برای شناخت دین عرب جاهلی، کتاب چند جلدی جوادعلی است که تاریخ جاهلیت را بیان می‌کند. بسیاری از آموزه‌های نیکوی قرآن را زمانی خواهیم شناخت که فرهنگ جاهلی را شناخته باشیم. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که عرب جاهلی خدا را قبول نداشته است، در حالی که خداوند در قرآن بیان می‌کند «وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ ۚلله» که به این معناست که «اگر از آن‌ها بپرسید که چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده است [کفار قریش] در جواب می‌گویند خدا». در واقع بت‌پرستی به این معنی نبود که بت‌پرستان خدا را قبول نداشته باشند.

استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی بیان کرد: با این حال سئوالی که ایجاد می‌شود این است که مشکل آن‌ها چه چیزی بوده است؟ عمده مشکل آن‌ها توحید افعالی بود و خداوند را فاعل من یشاء و عامل در جهان نمی‌دانستند. امروزه این عقیده را «خدای ساعت‌ساز» می‌نامند و در مباحث فلسفه دین در خصوص آن سخن گفته می‌شود. بنابراین با دانستن افعال، تفکر و رفتار عرب جاهلی، هدف و مقصد هدایت خداوند را خواهیم فهمید.  

آزاد با بیان این‌که «از جمله این موارد «صلاة» است»، خاطرنشان کرد: اعراب جاهلی بت را در مکانی قرار داده و به شکل خورشید به رنگ سرخ‌ رنگ‌آمیزی کرده بودند و این مکان را «بیت‌ الشمس» می‌نامیدند. آن‌ها در برابر این بت نماز می‌خوانده‌اند. نماز آشنای فرهنگ عرب بوده است، اما همانند بسیاری از امور دیگر مانند حج، طهارت، صوم و... اسلام آمد و جهت این موارد را تغییر داده و اصلاحات مختصری در شیوه انجام آن‌ اعمال ایجاد کرد. عمدتاً اسلام جهت رفتارها را تغییر داده است و نه این‌که به طور کلی رفتار و یا اعمال جدیدی را تأسیس کند.

وی افزود: دکتر نکونام در مقاله خود درباره حقیقت شرعیه صحبت می‌کند. واژه «حقیقت شرعیه» در فقه و اصول مبحث مفصلی به حساب می‌آید. موضوع این است که آیا عرب «صلاة» را صرفاً در معنی لغوی آن به معنی فراخواندن مورد استفاده قرار می‌داده است و یا معنای آداب عبادی این واژه را در نظر داشته است؟ آقای نکونام در این مقاله تصریح می‌کند که «صلاة» در میان عرب جاهلی و قبل از اسلام در معنای شرعی به کار می‌رفته است. در واقع صلاة، عمل و رویکردی عبادی بوده و صرفاً به معنای لغوی مورد استفاده قرار نمی‌گرفته است.

استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی عنوان کرد: به عنوان مثال آیت‌الله خویی می‌گوید «وجود حقیقت شرعی در زمان پیامبر اکرم(ص) ثابت‌ شده نیست» به تعبیری مشخص نیست که اعمالی مانند صوم، صلاة، حج و... که امروزه در معنای خاص شرع اسلام به کار می‌بریم، در زمان پیامبر(ص) نیز به همین معنی به کار می‌رفته یا نه؟ ممکن است گاهی به همین معنا بوده و گاهی نیز ممکن است با این معنی کاربردی نداشته است و هنوز حوزه معنایی خود را پیدا نکرده بود.

آزاد تصریح کرد: مرحوم بهبهانی نیز به طور صریح بیان می‌کنند که «حقیقت شرعی در واژگان دینی در دوره امام باقر(ع) و امام صادق(ع) به بعد به وجود آمده است». به عبارتی دیگر از آن زمان تاکنون این واژه‌ها دقیقاً در معانی فقهی امروزی به کار می‌رود؛ در حالی که در قرآن و روایات نبوی این‌گونه نیست.

وی اضافه کرد: علاوه بر اشعار جاهلی این موضوع در پژوهش‌هایی که مستشرقان و باستان‌شناسان انجام داده‌اند نیز قابل توجه است. به عنوان مثال گلوساریوم می‌گوید «واژه «سالو» که به معنای دعا و نماز است در برخی از سنگ‌نوشته‌هایی که پیش از اسلام و در عربستان جنوبی کشف شده وجود داشته و به کار رفته است». به علاوه تصویر این نوشته‌های کهن نیز در مقاله قرار دارد.

استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی افزود: آتور جفری نیز در کتاب معروف «واژگان دخیل» بیان می‌کند که «صلوت» به معنای نمازخانه و عبادتگاه بوده و تأکید می‌کند که این موضوع در یکی از سنگ‌نوشته‌های پیدا شده در باستان‌شناسی عربستان جنوبی کشف شده است. به این ترتیب واژه «صلاة» قبل از اسلام نیز معنای دینی داشته و این‌گونه نبوده است که واژه پیش از اسلام فقط معنای لغوی داشته باشد و پس از اسلام معنای دینی و شرعی پیدا کرده باشد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری قرآن کريم نماز علیرضا آزاد قرآن معنای دینی عرب جاهلی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۵۱۹۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گران شدن ورزش به معنای تحمیل هزینه های بیشتر درمانی در آینده است

به گزارش خبرگزاری مهر، علی سلامت در خصوص وجود تعارض و افزایش روز افزون مقررات مهاجم بر کسب و کارهای ورزشی‌ بویژه باشگاه داران گفت: در حالی که تورم بانک مرکزی بر اساس آمار رسمی بیش از ۵۰ درصد تعیین شده و بسیاری‌ از کارفرمایان و بویژه کارفرمایان دولتی، اجاره بهای اماکن ورزشی خود را با پنجاه درصد افزایش بها همراه کرده اند، از آن طرف نرخ افزایش تعرفه خدمات ورزشی تنها ۲۰ درصد تعیین شده و این امر زمینه افزایش فشار بر باشگاه داران بخش خصوصی را افزایش داده است.

سلامت در ادامه افزود: در صورتی که همگان بر اساس اعلام رسمی بانک مرکزی بر افزایش تورم پنجاه درصدی تاکید دارند، دلیل تاکید متولیان حوزه ورزش بر افزایش ۲۰ درصدی تعرفه که با نظارت سازمان نعزیرات حکومتی نیز همراه است چیست؟

رئیس کمیته باشگاه های فدراسیون ورزش های همگانی اظهار داشت: خروجی نهایی این وضعیت گرانتر شدن خدمات ورزشی باشگاه ها و کسب و کارهای ورزشی است و در حالی که انتظار می رود بخش های دولتی نسبت به کاهش هزینه های ورزش به عنوان عامل مهمی برای پیشگیری از بیماری های غیرواگیر اقدام کنند، هر روزه شاهد تصویب یک مقررات جدید برای گران شدن ورزش هستیم.

سلامت در پایان افزود: موضوع و چالش امروز جامعه باشگاه داران افزایش تعرفه نیست، ما معتقدیم باید هزینه باشگاه داران با محوریت ارایه سوبسیدهایی کاهش یابد، نه اینکه هر روز شاهد تحمیل یک هزینه جدید به این صنعت پیشگام پیشگیری و سلامت باشیم.

کد خبر 6092283