شایع ترین دلایل خلط خونی چیست؟
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۶۵۰۲۱
به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از وریول هلث، سرفه کردن خون که در اصطلاح دیگر به آن هموپتیز میگویند، میتواند بسیار ترسناک باشد. در ابتدا مشخص نیست آیا خون از ریههای شما واقعاً میآید یا ممکن است از بینی، مری یا معده شما باشد. اگر یک قاشق چای خوری یا بیشتر خون سرفه کرده اید، حتما با اورژانس تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هموپتیزی ممکن است در صورت خونریزی در گلو، نای، یا در مجاری تنفسی بزرگ یا برونشیولها وجود داشته باشد. خونی که سرفه میشود اغلب با بلغم مخلوط میشود و میتواند ظاهری حباب دار داشته باشد.
ضروری است که بین سرفه کردن خون و خونی که از طریق دهان از مناطق دیگر بدن شما خارج میشود، تمایز قائل شوید. پسودوهموپتزی اصطلاحی است که در آن خونی را که از ریهها یا لولههای برونش شما خارج نمیشود، توصیف میکند. هماتمزیس (استفراغ خونی) اصطلاحی است که به خونی که از مری و معده شما میآید گفته میشود.
علل سرفه خونی
اگر سرفه خونی دارید لزوماً به این معنی نیست که سرطان ریه دارید. عوامل بسیاری وجود دارد که میتواند باعث بروز این علامت شود و فقط یکی از این موارد سرطان ریه است. اما از آنجا که سرطان ریه بهتر است هرچه زودتر تشخیص داده شود، مهم است که در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید. هموپتیزی تنها علامت فقط ۷ درصد افراد مبتلا به سرطان ریه است.
مهمترین دلایل سرفه کردن خون، تحریک مجاری تنفسی ناشی از سرفه یا عفونت است. برخی از دلایل احتمالی خلط دارای رگه خون عبارتند از: التهاب و تحریک مجاری تنفسی در اثر سرفههای مکرر، برونشیت و برونشکتازی.
سرطان ریه: تقریباً ۲۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه در دورهای از بیماری خود دچار سرفه خونی میشوند و سرطانهای قفسه سینه (از جمله سرطان ریه) حدود ۲۵ درصد موارد هموپتیزی را دارند.
لخته شدن خون در ریهها (آمبولی ریه): با آمبولی ریوی، افراد اغلب به دلیل ترومبوز ورید عمقی دچار درد، قرمزی یا تورم در گوسالههای خود میشوند.
سل: شایعترین علت سرفه خون در سراسر جهان است.
اختلالات خونریزی: این موارد میتواند به صورت ارثی یا به دلیل داروها یا مکملهایی باشد که مدت زمان لخته شدن خون را افزایش میدهد.
علل سرفه خونی در کودکان
سرفه در کودکان علل متفاوتی نسبت به علائم مشابه در بزرگسالان دارد. شایعترین علل عفونتها ذات الریه، برونشیت و سل است. تقریباً در یک سوم موارد نمیتوان علتی را تعیین کرد و بدون یافتن علتی، علائم از بین میرود. چیزی که به آن ایدیوپاتیک (بیماری ناشناخته) میگویند. بیماری زمینهای قلب دومین علت شایع خون ریزی در کودکان است.
چه موقع باید به بیمارستان برویم؟
سرفه کردن خون میتواند به سرعت به یک وضعیت اضطراری تبدیل شود. سرفه بیش از یک قاشق چای خوری خون یک فوریت پزشکی محسوب میشود. سرفه کردن ۱۰۰ سانتی متر مکعب (سی سی) خون - فقط ۱/۳ فنجان- هموپتیزی عظیم نامیده میشود و میزان مرگ و میر ناشی از آن بیش از ۵۰ درصد است. در صورت احساس درد در سینه، تنگی نفس یا سبکی سر، بلافاصله باید با اورژانس تماس بگیرید، حتی اگر فقط یک رد خون سرفه کنید. سرفه کردن خون میتواند به سرعت باعث انسداد راه هوایی و وارد شدن خون به ریههای شما شود.
رو شهای تشخیص
حتی اگر مطمئن نباشید که خون را سرفه کرده اید، (حتی مقدار بسیار کمی نیز بسیار مهم است) تعیین وقت برای مراجعه به پزشک مهم است.
در صورت امکان، نمونهای از آنچه که سرفه کرده اید را در قرار ملاقات پزشک خود بیاورید. بسته بندی نمونه در بسته بندی پلاستیکی یا کاغذ مومی میتواند نمونه را بهتر از بسته بندی در پارچه حفظ کند.
پزشک علاوه بر انجام معاینه بدنی دقیق، چندین سوال از شما خواهد پرسید. برخی از این موارد عبارتند از:
چه مدت است که این اتفاق میافتد؟- چه زمانی آغاز شد؟- آیا هنگام غذا خوردن اتفاق افتاده است؟ - چه مقدار خون سرفه کردید؟ - آیا خون با مخاط مخلوط شده است؟ - چه علائم دیگری را تجربه کرده اید؟ به عنوان مثال، سرفه مداوم، علائم آلرژی، تنگی نفس، گرفتگی صدا، خس خس سینه، کاهش وزن بدون دلیل یا خستگی - آیا تاکنون سیگار کشیده اید؟ - چه داروهایی مصرف میکنید (از جمله مکملهای گیاهی یا داروهای بدون نسخه)؟ - آیا کسی در خانواده شما برونشیت، اختلالات خونریزی، مشکلات ریوی یا سرطان ریه داشته است؟
بسته به میزان خونی که سرفه میکنید، پزشک ابتدا میخواهد مطمئن شود که راه هوایی شما برای جلوگیری از آسپیراسیون، باز است.
آزمایش و تست
بعد پرسیدن سوالات مطرح شده، پزشک آزمایشاتی را برای تعیین علت توصیه میکند. آزمایشات احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تستهای آزمایشگاهی برای بررسی شمارش خون و جستجوی علت خونریزی
- رادیوگرافی قفسه سینه
- سی تی اسکن از قفسه سینه شما
- برونکوسکوپی برای بررسی وجود اجسام خارجی یا ارزیابی راههای هوایی شما برای وجود تومور (در برونکوسکوپی، یک لوله انعطاف پذیر از طریق دهان و به داخل برونشهای شما وارد میشود).
اگر به طور فعال خونریزی میکنید، سی تی اسکن آزمایشی تصویری برای ارزیابی خونریزی است. درمان شما به علائم و همچنین میزان خونی که سرفه میکنید بستگی دارد. به یاد داشته باشید که اگر فقط یکبار خون سرفه میکنید و حتی اگر مقدار کمی باشد، باز هم بسیار مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
حدود ۱۰ تا ۱۵ سرطان ریه درکسانی که هرگز سیگار نمیکشند، رخ میدهد. سرطان ریه در جوانان رخ میدهد و تقریباً در زنان مانند مردان شایع است. متأسفانه، میانگین زمان بین شروع علائم و تشخیص سرطان ریه ۱۲ ماه است. زمانی که در طی آن درمان میتواند اغلب نتیجه بیماری را تغییر دهد.
یک گام مهم در پرداختن به هموپتیزی یافتن و درمان علت اصلی آن است، اما گاهی اوقات حتی اگر علت کاملاً مشخص نباشد، علائم باید بلافاصله درمان شوند.
اولین قدم در مدیریت هموپتیزی اطمینان از محافظت از راه هوایی است. لوله گذاری (قرار دادن لوله تراشه) ممکن است ضروری باشد، به خصوص در کسانی که خونریزی گستردهتر است. هنگامی که خونریزی خفیف است، درمان ممکن است معطوف به مدیریت علت اصلی باشد. در غیر این صورت گزینههای زیر ممکن است در نظر گرفته شود.
گزینههای برونکوسکوپی
چندین روش وجود دارد که میتواند در طی برونکوسکوپی برای کنترل خونریزی مورد استفاده قرار گیرد، اما این موارد زمانی موثر است که خونریزی خفیف یا متوسط باشد. برخی از گزینهها عبارتند از:
آندوبرونشیال: تعدادی از مواد را میتوان از طریق آندوسکوپی وارد کرد تا خونریزی به صورت موضعی متوقف شود. برخی از موارد استفاده شده شامل فیبرینوژن و سلولز بازسازی شده اکسید شده است.
انعقاد با پلاسما گاز آرگون
الکتروکوتر (اندوبرونشیال)
قرار دادن استنت اندوبرونکیال (به ویژه با سرطان ریه)
آمبولیزاسیون شریان برونش
هنگامی که خونریزی بسیار قابل توجه است (هموپتیزی گسترده)، اقدامات برونکوسکوپی بسیار کمتر موثر است. در زمان فعلی، آمبولیزاسیون شریان برونش برای اولین بار در هموپتیزی گسترده توصیه میشود و میتواند کاملاً موثر باشد. اگرچه در مواردی که تشخیص غیر از سرطان باشد، میزان موفقیت بهتر است.
عمل جراحی
برای هموپتیزی کمتر از گذشته به جراحی نیاز است. جراحی ممکن است به روشی کم تهاجمی (رویکرد تراکوسکوپی با کمک فیلم) یا از طریق روش باز انجام شود. بیشترین خونریزی در مجاری تنفسی از عروق برونش ناشی میشود و آمبولیزاسیون شریان برونش اغلب یک درمان موثر است.
بیشتر بخوانید
۷ روش ساده و مؤثر برای پاکسازی ریهانتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: سرطان ریه سرفه خونی آمبولی ریه مجاری تنفسی سرفه خونی سرطان ریه سرفه خون خون سرفه ریه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۶۵۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نیاز روزانه به ۱۵۰۰ اهداکننده خون در تهران
به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، دکتر امیرمسعود ناظمی با حضور در استودیو خبر ایسنا و در گفتوگویی تفصیلی، با بیان اینکه در حال حاضر میزان ذخایر خون کشور از اهمیت فراوانی برخوردار است، اظهار کرد: اگرچه میزان ذخایر خون کشور در کانون توجه قرار دارد، اما این مولفه در استان تهران اهمیت ویژهای دارد. آمار و ارقام بیانگر این است بسیاری از عملهای جراحی کشور در مراکز درمانی پایتخت انجام میشود و با توجه به نیاز مبرم عملهای جراحی به خون، میزان ذخایر استان تهران به توجه ویژهای نیاز دارد.
وی ادامه داد: این احتمال وجود دارد بسیاری از بیمارانی که به عملهای جراحی نیاز دارند به مراکز درمانی شهر تهران مراجعه کنند. بازهم تاکید میکنم، میزان عملهای جراحی در استان تهران بسیار زیاد است و به همین دلیل باید به حفظ ذخایر خون در پایتخت اشاره کرد. حفظ میزان ذخایر خون پایتخت، یک رویکرد و نگاه استراتژیک است.
آخرین وضعیت مراجعات برای اهدای خون
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه میزان ذخایر خون در اواخر سال گذشته تحت تاثیر یک سری از عوامل محیطی کاهش یافت، خاطرنشان کرد: برخی عوامل محیطی مانند حجم انبوه کارهای پایان سال و تقارن آن با ماه مبارک رمضان سبب کم شدن تعداد مراجعه برای اهدای خون و در نتیجه کاهش میزان ذخایر خون شد. در حال حاضر، «پس از سپری کردن روزهای پایانی سال»، «اتمام ماه مبارک رمضان» و «پایان سفرهای نوروزی» میزان مراجعه برای اهدای خون افزایش یافته است. خوشبختانه، میزان ذخایر خون افزایش یافته و شرایط بحرانی را پشت سر گذاشتهایم.
ناظمی با اشاره به اهمیت حفظ ذخایر خون توضیح داد: نکته مهم و اساسی این است که میزان ذخایر خون به سرعت تغییر میکند. به طور قطع، «میزان ذخایر خون» وابسته به تعداد مراجعه برای اهدای خون است. گاهی بروز یک اتفاق یا شرایط خاص سبب کاهش مراجعه اهداکنندگان خون میشود؛ در نتیجه، میزان ذخایر موجود نیز کاهش مییابد.
تامین خون مورد نیاز بیش از ۱۷۰ مرکز درمانی در تهران
وی درباره توزیع خون و فرآوردههای خونی در مراکز درمانی تهران گفت: در حال حاضر، ادارهکل انتقال خون استان تهران بیش از ۱۷۰ مرکز درمانی را تحت پوشش دارد و بیش از ۳هزار واحد خون و فرآوردههای خونی در مراکز درمانی به صورت روزانه توزیع میشود؛ بنابراین اگر خواهان پاسخگویی به نیاز مراکز درمانی هستیم، باید تعداد مراجعهکنندگان در یک سطح قابلقبول باقی بماند.
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران در پاسخ به پرسش «۳هزار واحد خون و فرآوردههای خونی در مراکز درمانی استان تهران به صورت روزانه توزیع میشود. بررسی مقابلهای میزان خونهای اهدایی و توزیعشده چگونه است؟» گفت: «میزان اهدای خون» یک مولفه متغیر است و در روزهای سال تغییر میکند. تعداد مراجعه مردمی برای اهدای خون در ماههای فروردین و اردیبهشت افزایش مییابد؛ چرا که پیش از این دو ماه با رکود اهدای خون مواجه میشویم. هرگاه میزان اهدای خون دچار رکود میشود، پس از گذر از دوران رکود، با احتمال افزایش مراجعه اهدای خون روبرو میشویم. در حال حاضر، میزان مراجعه به نحوی است که نه تنها پاسخگوی نیاز روزانه مراکز درمانی هستیم، بلکه میتوانیم بخشی از خونهای اهدایی را ذخیر کنیم.
نیاز به مراجعه ۱۵۰۰ اهداکننده در روز
ناظمی با بیان اینکه نکته مهم و اساسی این است که از هر خون اهدا شده ۳ فرآورده خونی تولید میشود، افزود: با توجه به اینکه در مجموع ۳هزار واحد خون و فرآوردههای خونی در مراکز درمانی استان تهران توزیع میشود، میبایست بیش از ۱۵۰۰ نفر در طول روز به مراکز اهدای خون مراجعه کنند تا بتوان این تعداد واحد را تامین کرد.
وی درباره فرآوردههای تولیدی از خونهای اهدایی نیز به ایسنا گفت: به هنگام هر بار مراجعه برای اهدای خون، میتوان ۳ فرآورده «گلبول قرمز»، «پلاکت» و «پلاسما» از یک کیسه خون تولید کرد و محصولات تولید شده به مراکز درمانی مختلف ارسال میشوند.
عمر کوتاه پلاکت و اهمیت این فرآورده خونی
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران در پاسخ به این پرسش که «با توجه به کوتاهی عمر پلاکت خون و نقش این فرآورده بر حیات برخی بیماران، برنامههای شما برای افزایش تعداد اهداکنندگان مستمر چیست؟» اظهار کرد: عمر پلاکت خون حدود ۳ تا ۵ روز است و در شرایط بسیار خاص میتوان مدتزمان نگهداری این فرآورده را افزایش داد. فرآوردههای پلاکتی، یکی از دغدغههای اصلی سازمان انتقال خون ایران است؛ چرا که میتوان گلبولهای قرمز را به مدت ۳۵ تا ۴۲ روز ذخیره کرد اما در مورد پلاکت این طور نیست و موضوع تامین پلاکت برای مراکز درمانی به عنوان یکی از دغدغههای سازمان انتقال خون به هنگام کاهش میزان مراجعهها به حساب میآید. از طرف دیگر با توجه به اینکه عمر نگهداری گلبولهای قرمز بیش از ۳۰ روز است، نگرانی در مورد کاهش ناگهانی میزان مراجعهکنندگان کمتر است. با توجه به مدتزمان ذخیرهسازی گلبولهای قرمز، در صورت کاهش ناگهانی مراجعات به اقدام فوری نیاز نداریم.
ناظمی ادامه داد: پلاسما از دیگر فرآوردههای تولیدی خونهای اهدایی است که در فریزرهای با دمای بسیار پایین نگهداری میشود. باتوجه به شرایط و ویژگیهای پلاسما، این فرآورده به مدت ۲ تا ۳ سال قابلیت نگهداری دارد.
تلاش برای افزایش اهداکنندگان مستمر خون
وی گفت: اگر اهداکنندگان را به ۲ گروه «اولین بار» و «باسابقه و مستمر» تقسیم کنیم، به طور قطع، اهداکنندگان مستمر در زمینه تامین خون و فرآوردههای آن بیشتر کمک خواهند کرد. به دلیل اینکه اهداکنندگان خون باسابقه و مستمر از شرایط اهدای خون مطلع هستند و همچنین میدانند چه مواردی سبب معافیت در اهدای خون میشود. به همین دلیل، تلاش میکنیم که تعداد اهداکنندگان خون مستمر و سهم آنها از میزان خونهای اهدایی را افزایش دهیم. علاوه بر افزایش تعداد اهداکنندگان مستمر، با توجه به خارج شدن برخی اهداکنندگان از چرخه اهدا به دلایل مختلف مانند افزایش سن و محدودیت تعداد اهدای خون در هر سال، باید بخشی از فرآوردهای خونی را با جوانان و افرادی که برای اولین بار نسبت به اهدای خون اقدام میکنند، تامین کنیم.
ناظمی درباره حداقل و حداکثر سن اهدای خون توضیح داد: براساس استانداردهای فعلی سازمان انتقال خون، شرط سنی جزو الزامات و شروط اولیه به حساب میآید. پیش از اینکه اهداکننده به اتاق پزشک برای مصاحبه پزشکی فرستاده شود، سن آنها باید در بازه ۱۸ تا ۶۵ سال باشد. افرادی که به صورت مستمر اهدای خون انجام میدهند یعنی افرادی که طی ۱۲ ماه گذشته حداقل ۲بار اهدای خون داشته باشند، به شرط سلامت کامل میتوانند اهدای خون را تا ۷۰ سالگی تجربه کنند.
آمار پایین اهدای خون توسط زنان و جوانان
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران درباره وضعیت اهدای خون در میان زنان و جوانان گفت: آمار پایین اهدای خون توسط زنان و جوانان به عنوان یکی از دغدغههای سازمان انتقال خون طی سالهای اخیر به حساب میآید. نتایج تحقیقات بیانگر این است وضعیت سلامت خون زنان از شرایط خوبی برخوردار است اما میزان مراجعه زنان برای اهدای خون در استان تهران کمتر از ۵ درصد است. به عبارت دیگر، ۹۵ درصد اهدای خون در استان تهران توسط مردان انجام میشود.
وی ادامه داد: دلایل و عوامل مختلفی سبب نرخ پایین میزان مراجعه زنان برای اهدای خون میشود. سازمان انتقال خون در جهت رفع موانع علل کاهش مراجعه زنان برای اهدای خون گام برداشته و اقداماتی در این زمینه انجام دادهایم. تلاشکردهایم که شرایط در مراکز اهدای خون به نحوی باشد که میزان مراجعه زنان را افزایش دهیم. اقدمات انجام شده برای افزایش میزان مراجعه زنان به منظور اهدای خون به اقدمات انجام شده در مراکز محدود نمیشود، بلکه در اینباره فرهنگسازی و اطلاعرسانیهای مستمر انجام میدهیم.
ناظمی با اشاره به نقش باورهای نادرست بر میزان اهدای خون توسط زنان گفت: تلاش کردهایم که جامعه را نسبت به باورهای نادرست آگاه کنیم. اگرچه اقداماتی انجام دادهایم اما برخی از مولفهها مانند فرهنگسازی به گذر زمان نیاز دارد. اگر خواهان افزایش اهدای خون توسط زنان هستیم، میبایست در جامعه، آگاهی ایجاد کنیم و در جهت رفع موانع گام برداریم.
وی ادامه داد: شرایط اهدای خون در میان زنان و مردان یکسان است؛ فقط چند مورد با درنظر گرفتن جنسیت افراد مطرح میشود. به طور مثال، وزن اهداکننده باید حداقل ۵۰ کیلوگرم باشد؛ هیچ تفاوتی در ارتباط با وزن برای مردان و زنان وجود ندارد. اگر از ضرورت میزان فشار خون در یک محدوده خاص سخن به میان میآید، تفاوتی میان گروههای جنسیتی وجود ندارد.
ناظمی با اشاره به تفاوتهای جسمانی مردان و زنان گفت: زنان و مردان از نظر جسمانی با یکدیگر تفاوت دارند؛ به طور مثال، میزان هموگلوبین خون مردان نسبت به زنان بیشتر است اما بازهم تاکید میکنم تفاوتهای چندانی که مانع جدی اهدای خون توسط زنان باشد، وجود ندارد.
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران افزود: دو مولفه «بارداری» و «شیردهی» به عنوان موارد بازدارنده اهدای خون درمیان زنان به حساب میآید. زنان در دوران بارداری، ۶ هفته پس از زایمان و همچنین در دوران شیردهی نباید نسبت به اهدای خون اقدام کنند. تمام زنان نسبت به این محدودیتها آگاه هستند.
میانگین سنی اهدای خون کشور بیش از ۴۰ سال است
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه میانگین سنی اهدای خون کشور بیش از ۴۰ سال است، افزود: سازمان انتقال خون تلاش میکند میانگین سن اهدای خون را کاهش دهد و جوانان را برای اهدای خون ترغیب کند. سیاستهای متعددی با هدف کاهش سن خون اهداکنندگان انجام شده؛ به طور مثال افزایش مراجعه به دانشگاهها با توجه به میانگین سن دانشجویان را در برنامههای سازمان انتقال خون لحاظ کردهایم
وی درباره میزان مراجعه جوانان به مراکز اهدای خون گفت: به طور قطع، میزان مراجعه جوانان به مراکز اهدای خون کم است؛ رفع مراجعه کمتر نیاز به آگاهی و امور تبلیغاتی دارد. سازمان انتقال خون، پویشهایی را با هدف افزایش میزان مراجعه زنان و جوانان آغاز کرده؛ اگرچه این پویشها آغاز شده اما باید از نظری عددی افزایش یابند. پویشهایی که با هدف افزایش تعداد اهداکنندگان خون برگزار میشود، نباید به زنان یا یک گروه سنی خاص محدود شود، بلکه برای سایر گروههای اجتماعی مانند گروههای خونی خاص که ذخایر کمتری دارند برگزار شود.
وضعیت ذخایر گروههای خونی منفی
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه ۹۰ درصد از مردم ایران گروههای خونی مثبت دارند، اظهار کرد: هنگامی که فراخوانهای اهدای خون منتشر میکنیم به یک گروه خونی خاص اشاره نمیکنیم؛ چرا که تمام گروههای خونی مورد نیاز است. اگر فراوانی گروههای خونی مثبت در جامعه زیاد است، میزان نیاز مراکز درمانی به گروههای خونی مثبت نیز به همان مقدار افزایش مییابد. با توجه به فراوانی کمتر گروههای خونی منفی، میزان ذخایر این گروهها نسبت به گروههای خونی مثبت، کمتر است. وقتی میزان ذخایر خونی از منظر عددی کم باشد، کاهش میزان اهداکنندگان به صورت درصدی میتواند بر میزان ذخایر خون بسیار اثرگذار باشد.
وی ادامه داد: موضوع میزان ذخیره گروههای خونی منفی جزو چالشهای سازمان انتقال خون به حساب میآید. بازهم تاکید میکنم به یک گروه خونی خاص در فراخوانهای اهدای خون اشاره نمیشود، چرا که تمام گروههای خونی مورد نیاز است. هرچه میزان فراوانی گروههای خونی بیشتر باشد به همان میزان نیاز مراکز درمانی نیز افزایش مییابد.
ناظری ادامه داد: اگر بخواهیم به طور مشخص از نیاز درباره یک گروه خونی خاص سخن بگوییم باید به گروههای خونی منفی و همچنین مشکلی که در سال گذشته با آن مواجه بودیم یعنی کمبود گروه خونی A ، چه مثبت و چه منفی اشاره کنیم. در حال حاضر، تمام گروههای خونی از منظر ذخیره در وضعیت خوبی قرار دارند.
ثبت اطلاعات گروههای خونی نادر در کشور برای مواقع ضروری
وی درباره میزان ذخایر گروههای خونی نادر نیز به ایسنا خاطرنشان کرد: آزمایشگاههای سازمان انتقال خون در جهت گروههای خونی «خاص» و «نادر» فعالیت میکنند و این گروهها طی یک فرایند شناسایی میشوند. اطلاعات افرادی که دارای گروههای خونی خاص و نادر هستند، ذخیره میشود و اگر یک بیمار به یک گروه خونی خاص احتیاج داشته باشد، افرادی که دارای گروه خونی خاص هستند برای اهدای خون فراخوانده میشوند.
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران ادامه داد: برخی گروههای خونی بسیار نادر هستند؛ در چنین شرایط با استفاده از فرایند انجماد میتوان مدتزمان نگهداری فرآوردههای خونی را افزایش داد.
ناظمی درباره وضعیت سلامت خونهای اهدایی نیز گفت: اهدای خون از سال ۲۰۰۷ میلادی در کشور به صورت داوطلبانه و بدون چشمداشت مالی انجام میشود. سازمان بهداشت جهانی بر موضوع اهدای خون داوطلبانه تاکید دارد و از تمام کشورهای جهان میخواهد در مسیر اهدای خون داوطلبانه گام بردارند. آمار و ارقام بیانگر این است کشورهایی که اهدای خون کاملا داوطلبانه دارند، سلامت خون آنها افزایش مییابد؛ چرا که هیچ چشمداشتی برای اهدای خون وجود ندارند. به طور قطع، اهدای خون به صورت داوطلبانه جزو اهداف سازمان انتقال خون است و از زمان اجرای اهدای خون به صورت داوطلبانه حدود ۱۷ سال میگذرد.
تضمین سلامت خونهای اهدایی
وی با بیان اینکه اهدای خون به صورت داوطلبانه تنها ملاک سلامت خون به حساب نمیآید، افزود: تضمین سلامت خون برای دریافتکنندگان در لایههای مختلف انجام میشود. از زمان ورود اهداکننده به مرکز اهدای خون، افراد با مشاهده تابلو الزامات اهدای خون با شرایط اهدای خون آشنا میشوند. اگر داوطلب از شرایط لازم برخوردار نباشد وارد مراحل دیگر اهدا نمیشوند. پس از سپری کردن مراحل پذیرش، مصاحبه پزشکی آغاز میشود و اگر موردی وجود داشته باشد که سلامت خون را به خطر اندازد از روند خونگیری جلوگیری میشود. فردی که خواهان اهدای خون است و مراحل مصاحبه را سپری کرده است، برگهای در اختیارش قرار داده میشود که اگر موردی را به پزشک نگفته باشد در آن برگه میتواند گزینه «خون من استفاده نشود» را انتخاب کند. اگر موردی مانند مصرف یک داروی خاص وجود داشته باشد و اهداکننده پس از اهدای خون به یاد بیاورد، میتواند به صورت تلفنی موضوع را اطلاع دهد.
معاون فنی ادارهکل انتقال خون استان تهران با اشاره به ضرورت اهدای خون گفت: آزمایشهای خون نباید به دست فراموشی سپرده شود؛ چرا که معیار سلامت خون است. در حال حاضر، آزمایشهای غربالگری شامل HIV، هپاتیت سی، هپاتیت ب و سیفلیس بر روی تمام خونهای اهدایی استان تهران با بهرهگیری از دستگاههای خودکار انجام میشود. این آزمایشهای غربالگری از دقت بسیار بالایی برخوردار است.
حذف درصد پایین خونهای اهدایی در فرایند غربالگری
وی درباره حذف خونهای اهدایی در فرایند غربالگری گفت: درصد بسیار کمی از خونهای اهدایی در فرایند غربالگری حذف میشوند. اگر بخواهیم سلامت خونهای اهدایی کشور با سایرنقاط جهان را مقایسه کنیم باید گفت سلامت خونهای اهدایی کشور از وضعیت بسیار مساعدی برخوردار است.
ناظمی درباره روشهای نوین به منظور افزایش سطح سلامت خون گفت: سلامت خون از دو وجه میتواند بررسی شود. «سلامت خون از نظر بیماریهای منتقله از خون» یکی از وجوه ارزیابی سلامت خون به حساب میآید؛ مدتی است آزمایش «نوکلوئیک اسید» (نت) در مراکز انتقال خون استان تهران انجام میشود، آزمایش نت جزو آزمایشهای مولکولی است که نسبت به آزمایشهای «سرولوژیک» که روی سرم خون انجام میشود، دقت بیشتری دارند. همچنین مدت زمان پنجرهای بیماریها یعنی زمانی که عامل ایجادکننده بیماری وارد بدن میشود تا زمانی که نتیجه تست مثبت شود، بسیار کاهش یافته است. بهره گرفتن از آزمایشهای مولکولی قدرت تشخیص بیماریها را بسیار بالا میبرد و باعث افزایش تضمینکننده سلامت میشود
وی ادامه داد: «کاهش واکنشهای ناشی از تزریق خون»، وجه دیگر سلامت خون به حساب میآید. هنگامی که خون وارد بدن میشود مانند داروها میتواند سبب بروز واکنش احتمالی شود. برخی افراد به هنگام تزریق خون، بدن آنها واکنش نشان میدهد. سازمان انتقال خون به منظور کاهش واکنش های احتمالی اقدماتی انجام دادهاست. یکی از قداماتی که میتواند میزان واکنشهای احتمالی را کاهش دهد افزایش تعداد کیسههای خون فیتلردار است. میزان گلبول سفید در این کیسهها با عمل فیلتراسیون کاهش مییابد. هر چقدر تعداد گلبولهای سفید در خون کمتر باشد، میزان واکنشهای احتمالی نیز کاهش مییابد.
ناظمی ادامه داد: همچنین غربالگری پادتن از موارد دیگری است که در کشور راهاندازی شده، دستگاههای جدید به شبکه انتقال خون کشور اضافه شده و این آزمایشها به صورت خودکار انجام میشود که موجب افزایش ضریب سلامت و کاهش بروز واکنشهای ناخواسته میشود.