ضرورت توسعه مناسبات اقتصادی با اسلام‌آباد

ضرورت توسعه همه‌جانبه مناسبات با کشورهای منطقه، به‌ویژه همسایگان، امروزه به عنوان یک راهبرد مهم در سرفصل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. ایران در مجموع با ۱۵ کشور، مرز آبی - خاکی دارد و در حالی که آمریکا نوک پیکان اقدام‌های خصمانه خود علیه کشورمان را در قالب تحریم‌های اقتصادی قرار داده، افزایش همکاری تنها با همین کشورها با بازار بیش از ۶۰۰ میلیون نفری می‌تواند این رویکرد خصمانه را تا حد زیادی خنثی سازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این میان یکی از کشورهایی که به نظر می‌رسد ارتقای روابط با آن تا حد زیادی از دید تصمیم‌سازان ما مغفول مانده، جمهوری اسلامی پاکستان است. امروز در بخش‌های مختلف اعم از سیاسی، نظامی، دیپلماتیک و فرهنگی زمینه‌های بالقوه بسیاری برای همکاری بین تهران و اسلام‌آباد وجود دارد. در حوزه سیاسی اشتراک نظر در عرصه سازمان‌های بین‌المللی و همچنین مشارکت در حل پرونده‌های مهم منطقه‌ای از افغانستان گرفته تا یمن و حتی سوریه و عراق مهم و تأمین‌کننده منافع طرفین خواهد بود. در عرصه نظامی هم ایران و پاکستان از توان بالایی برخوردارند و به‌طور طبیعی همراهی در تولید محصولات نظامی مشترک می تواند وزن و اثرگذاری آن‌ها را در نظام بین‌الملل افزایش دهد. با این وجود امکان توسعه مناسبات میان دو طرف در حوزه اقتصادی در دسترس‌تر است. حجم مبادلات اقتصادی ما با عراق ۴۰میلیونی در سال گذشته نزدیک به ۷ میلیارد دلار، افغانستان ۳۸ میلیونی ۵ میلیارد دلار و ترکیه ۸۰ میلیونی هم حدود ۶ میلیارد دلار بود. این در حالی است که تجارت ما با کشور ۲۱۶ میلیونی پاکستان تنها یک میلیارد دلار بود که در صورت وجود پیش‌شرط‌هایی امکان افزایش سریع آن وجود دارد.

این روند پیش از هر چیز به توسعه زیرساخت‌هایی نیاز دارد که دسترسی تجار را به بازارهای طرفین آسان‌تر کند. در این چارچوب تهران و اسلام‌آباد در چند سال اخیر اقدام‌های خوبی مد نظر قرار داده‌اند. گذرگاه «پیشین – مند» در شهرستان راسک و در جنوبی‌ترین نقطه سیستان و بلوچستان که روز گذشته و همزمان با سفر شاه محمود قریشی وزیرخارجه این همسایه شرقی به ایران افتتاح شد، در همین چارچوب انجام گرفت. دو کشور ۲۹ آذر ماه سال گذشته نیز گذرگاه «ریمدان – گبد» را راه‌اندازی کردند و آغاز به‌کار سومین گذرگاه آن هم در کمتر از ۶ ماه نشان‌دهنده اهتمام آن‌ها برای افزایش مبادلات اقتصادی است.

اقدام‌های این‌گونه، فارغ از ارزآوری که برای کشور دارد برای مرزنشینان نیز منشأ خیر خواهد بود. قانونمندسازی مرز برای جلوگیری از ورود غیرقانونی مهاجران که بعضاً ممکن است در بین آن‌ها افراد خطرناکی هم وجود داشته باشند، یک مطالبه مهم از دولت و نهادهای نظامی است. از سوی دیگر مطالبه مردمان مرزنشین در افزایش مبادی قانونی مراوده اقتصادی نباید نادیده گرفته شود. پس افتتاح سومین گذرگاه مرزی مشترک با پاکستان بازی دو سر برد است؛ یعنی از یک طرف بر بهبود اوضاع اقتصادی مردم دو سوی مرز تأثیر خواهد داشت و با این رونق اقتصادی امنیت هم مستحکم‌تر خواهد شد.

تهران و اسلام‌آباد در شرایط کنونی از ظرفیت‌های بسیار خوبی برای توسعه مناسبات برخوردارند. حوزه صنعتی و کشاورزی آن‌ها مکمل یکدیگر است و می‌تواند نیازهای طرفین را تأمین کند. از سوی دیگر پاکستان به توسعه همکاری با ایران در زمینه انرژی علاقه‌مند است. آنچه از آن به عنوان خط لوله صلح نام برده می‌شود می‌توانست سنگ بنای این همکاری باشد. این خط لوله قرار بود گاز ایران را به پاکستان و از آنجا به هند منتقل کند، اما در این مسئله ملاحظات سیاسی بر همکاری‌ها تأثیرگذاشته است. البته یکی از مشکلات در شرایط تحریمی جمهوری اسلامی، موضوع نقل و انتقال مالی است. متأسفانه اکنون هیچ بانک ایرانی در پاکستان جای پای محکمی ندارد. همین مسئله سبب شده نقل و انتقال پول میان تجار بیشتر از مبادی غیر رسمی و یا بانک‌های طرف سوم و عمدتاً اماراتی صورت گیرد. این موضوع هزینه‌های جانبی بسیاری برای دو طرف ایجاد کرده است. با این حال افتتاح گذرگاه‌های مرزی و انجام مبادلات مستقیم میان دو طرف می‌تواند در این زمینه هم راهگشا و در تسهیل تجارت مؤثر باشد.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: اسلام آباد پاکستان توسعه اقتصادی میلیارد دلار اسلام آباد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۷۱۱۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا ساخت شهر فرودگاهی در ایران توجیه پذیر است؟

مفهوم شهر فرودگاهی در ایران با نمونه های واقعی تفاوت دارد. صرف احداث یک باند پروازی و ترمینال مسافربری را نمی توان شهر فرودگاهی نامید. 

به گزارش تین نیوز، سالهاست که واژه شهر فرودگاهی در ادبیات هوانوردی ایران مورد استفاده قرار گرفته است، به طوریکه علاوه بر شهر فرودگاهی امام خمینی تهران دیگر مناطق کشور نظیر قم و چابهار نیز مدعی ساخت چنین مجموعه ای شده‌اند.

اما آنچه که بر همگان مبرهن شده، عدم توفیق چنین پروژه هایی در کشور است به نحوی که صرفا طراحی پروژه به همراه تصاویری جذاب از پروژه ارائه شده و ضمن به کما رفتن ساخت فرودگاه نظاره گر احداث شهرهای فرودگاه هایی مدرن توسط همسایگان هستیم. 

تعریف اشتباه از مفهوم شهر فرودگاهی در ایران

عده ای در ایران بر این باورند که صرف احداث باند پروازی و یک ترمینال مسافری به همراه هتل مجاور و چند آشیانه تعمیر و نگهداری هواپیما می تواند شهر فرودگاهی قلمداد شود. در حالی که اینها نطفه شکل گیری شهر فرودگاهی به حساب می آیند و عملا در تمامی فرودگاه های جهان به عنوان زیرساخت های اولیه فرودگاهی وجود دارند.

مطابق با نظریه ابرشهر فرودگاهی جان دی کاسردا (aerotropolis)، شهر فرودگاهی شامل فرودگاه بزرگ بین المللی و مجموعه های تجاری، ورزشی، مالی، فرهنگی و اقامتی در جوار فرودگاه است و در واقع فرودگاه نقش محوری و مرکزی را ایفا کرده و موتور پیشران مجموعه به حساب می آید. اما در مورد نظریه کاسردا باید به دو نکته توجه شود:

نخست آنکه کاسردا این نظریه را بر اساس مولفه های اقتصادی بیان کرده و هدف او اقتصادی کردن فرودگاه هاست، چرا که همچنان بسیاری از فرودگاه های جهان با مشکل عدم سود دهی مواجه هستند که در جهت رفع این چالش راهکار های متعددی ارائه شده است که همچنان در حال آزمون و خطا توسط مدیران صنعت قرار دارد.

نکته دوم آنکه نظریه ابرشهر فرودگاهی در ایالات متحده مطرح شده که مهد هوانوردی جهان است و فرودگاه ها نقش اساسی را در جابجایی مسافران بین این کشور و دیگر نقاط جهان و همچنین مابین شهرهای آمریکا ایفا می کنند.

این کشور علی رغم آمار بالای پرواز و جابجایی مسافر، همچنان فرودگاه های غیر اقتصادی و فرسوده متعددی دارد که بودجه های چند صد میلیارد دلاری را برای بازسازی می طلبد. لذا ارائه چنین دست نطریاتی در پهنه گسترده آمریکا با آن اقتصاد قدرتمند می تواند امری محتمل و واقع گرایانه باشد که با اقتصاد ایالات متحده سنخیت دارد. 

آیا ایران می تواند شهر فرودگاهی داشته باشد؟

با ذکر سه دلیل هیچ امیدی نیست که کشورمان بتواند الگوی شهر فرودگاهی را به اجرا در بیاورد:

عدم توسعه مطلوب زیرساخت های فرودگاهی

    هر چند در سال های گذشته فرودگاه های جدید در مناطق مختلف کشور احداث شده اند، اما این فرودگاه ها نوعا مطامع افراد ذی نفوذ را پاسخ گفته و زیان ده نیز بوده اند.

 فرودگاه های بزرگ کشور نظیر فرودگاه امام خمینی و هاشمی نژاد مشهد ظرفیت کافی برای میزبانی از مسافران بسیار زیاد در یک واحد زمانی را ندارند (در قیاس با فرودگاه های بزرگ منطقه). همچنین هیچ فرودگاهی در ایران توانایی پذیرش هواپیمای غول پیکری همچون ایرباس A380 را ندارد که در دنیای امروز به عنوان یک معیار برای توان سنجی فرودگاه های بزرگ در میزبانی پروازهای دور برد به حساب می آید.

حال با این عملکرد ضعیف در توسعه زیرساخت های فرودگاهی قطعا انتظار نمی رود که یک شبه معجزه شود و هزاران میلیارد تومان سرمایه برای توسعه فرودگاه های اصلی کشور اختصاص یابد.

 تحریم های فلج کننده و عقب ماندگی ایران از سهم بازار هوایی

هوانوردی ایران از سال ۵۸ به این طرف و همزمان با اشغال سفارت آمریکا تحت شدیدترین تحریم های آمریکا و هم پیمانانش قرار گرفت، به طوریکه امروزه پیکر نیمه جان این صنعت آخرین نفس های خود را می کشد.

پرنده های فرسوده با چند واسطه و قیمت های گزاف وارد کشور می شوند که یکی از وظایف آنها انتقال مسافران کانکشن به فرودگاه های همسایه نظیر دبی و استانبول بوده که نهایتا سود اصلی را در جیب رقبا واریز می کنند.

از طرف دیگر، آمار دقیقی از هواپیماهای بر خط در هیچ مبدا رسمی وجود ندارد که بدانیم کجای کار ایستاده ایم. همچنین کشورمان برای پرواز به مقاصد اروپایی با مشکل تحریم بنزین طرف است که عملا بخش مهمی از پروازهای بین المللی ایران را به همسایگان واگذار می کند.

این در حالیست که رقبای منطقه ای ایران صدها فروند هواپیمای تازه نفس در اختیار دارند و صدها فروند دیگر نیز سفارش داده اند. در صورتی می توانیم یک ابرشهر فرودگاهی را در ایران داشته باشیم که ناوگان هوایی کشورمان بتواند از مبدا ایران پروازهای متعددی را به سرتاسر دنیا انجام دهد، به مانند ترکیه، قطر و دبی. وگرنه شهر فرودگاهی که در آن هواپیمایی پرواز نکند عملا کارایی نخواهد داشت و از اجنبی هم نمی توان انتظار داشت که ناوگان هوایی خود را برای پروازهای ایران به کار گیرد.

طرد شدگی اقتصادی ایران در نظام بین الملل

 کشورمان در طول ده ها سال گذشته رفته رفته با شدیدترین تحریم های بین المللی مواجه شده که تبعات اقتصادی آن به وضوح در زندگی ایرانیان قابل مشاهده است. عدم اقبال بسیاری از کشورهای جهان (از جمله کشورهای همسو با ایران در سیاست نظیر چین، روسیه و هند) برای سرمایه گذاری در ایران عملا کشورمان را به گوشه کنجی انداخته که ورود هر گونه سرمایه بین المللی را غیر ممکن ساخته است.

بنابراین بعید است حتی در صورت توسعه فرودگاه امام (ساخت ترمینال مسافربری جدید)، سرمایه گذاران خارجی برای توسعه دیگر بخش های شهر فرودگاهی امام خمینی وارد ایران شوند. کشورهای به اصطلاح دوست نیز در سال های اخیر در کلام خود را مشتاق سرمایه گذاری در ایران نشان داده اند، اما در عمل هیچ آبی از آنها گرم نشده است و اتفاقا همسایگان ایران را مقاصد امن تری برای خواباندن سرمایه هایشان دیده اند. 

کانال عصر ایران در تلگرام