به نقل از «ایمنا»

جلیل ضیاء پور؛ مرد هنر مرداب انزلی

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۹۷۳۳۲

پنجم اردیبهشت ماه سال ۱۲۹۹ در شمال ایران زمین پسری متولد شد که ساعت‌ها در کنار مرداب انزلی می‌نشست و به مجسمه سازی می‌پرداخت. آن زمان کسی تصور نمی‌کرد که مجسمه ساز مرداب، پدر نقاشی مدرن ایران شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، جلیل ضیاءپور تحصیلات هنری خود را از نوجوانی آغاز کرد و پس از به پایان رساندن تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۱۷ به تهران آمد، برای آهنگ‌سازی به هنرستان موسیقی وارد شد و از عهده آزمون‌های ورودی برآمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ادامه این ماجرا را از زبان خود وی بخوانیم:

"در مدت نه چندان طولانی از زمان شروع کارم در هنرستان موسیقی و فراگیری رشته آهنگسازی، بنا به تصمیمات دولت وقت، اساتید بلژیکی مدیریت هنرستان را رها کردند و عازم کشور خود شدند؛ پس مسئولیت به عهده «کلنل وزیری» واگذار شد و چون دیگر رشته آهنگسازی در هنرستان وجود نداشت، علی‌رغم میل درونی، موسیقی را رها کردم و به سراغ هنرهای تزئینی سنّتی رفتم."

ضیاءپور پس از ورود به مدرسه صنایع مستظرفه قدیمه و فراگیری تذهیب، نقش قالی، مینیاتور، کاشیکاری و نگارگری در سال ۱۳۲۰ با هدف فراگیری رشته‌هایی از جمله تزئینات داخلی، دکوراسیون، نقاشی و مجسمه‌سازی به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت.

در سال ۱۳۲۴ با کسب مقام اول و دریافت مدال فرهنگی درجه یکم، تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع لیسانس به پایان رساند. در همان سال از طریق بورس دولت فرانسه و از سوی دانشگاه تهران برای انجام تحصیلات عالیه تکمیلی، عازم این کشور شد.

روزها شب و شب‌ها روز می‌شود. زمین و زمان می‌چرخد و در این چرخش، روزگار نو می‌شود؛ هنر نیز از این تجدد در امان نمی‌ماند و دست‌خوش تغییر می‌شود، اما در ایران اوضاع کمی متفاوت است؛ هنر بی اندازه خاک می‌گیرد، کهنه می‌شود و درجا می‌زند تا اینکه در سال ۱۳۲۷، جوان پویای مرداب انزلی به ایران باز می‌گردد.

ضیا پور پس از بازگشت به وطن درباره رکود هنر ایران می‌گوید:

"پس از آمدنم به ایران متوجه شدم که هنر ما از دنیا خیلی دور است و تصویرسازی و نقاشی ما یک تقلید بی‌محتوا است. پس می‌بایست مبارزه‌ای انجام می‌گرفت، مبارزه میان کهنه پرستی و سنّت گرایی به دور از واقعیات زمانه و این موضوع نیاز به برنامه‌ریزی دقیقی داشت. پس انجمنی تأسیس کردم و نام انجمن را خروس جنگی گذاردم به این دلیل که هیبت زیبا و رنگین خروس به نقاشی نزدیک است و خودش نیز مظهر جنگ و مبارزه است و شعاری را نیز برای انجمن برگزیدم که از شعر فرخی سیستانی بود. آن شعار این بود:

فسانه گشت و کهن شد حدیث اسکندر / سخن نو آر که نو را حلاوتی است دگر"

جلیل ضیاءپور با هم‌فکری دوستان و همکاران خود یعنی کسانی چون جواد حمیدی و حسین کاظمی در سال ۱۳۲۸، انجمن هنری "خروس جنگی" را پایه گذاری می‌کنند.

انجمنی که با قصد به جریان انداختن برکه راکد هنر ایران، شکل می‌گیرد و در زمینه طرح عرصه‌های هنر نو مانند ادبیات، تئاتر، موسیقی و نقاشی به فعالیت می‌پردازد. این گروه مجله‌ای هنری را نیز با همین نام منتشر می‌کنند.

ضیاءپور با این کار به نوعی برکه راکد هنر کشور را به چشمه‌ای جوشان تبدیل کرد. چشمه‌ای زلال که هنرمندان زیادی تا به امروز با خیره شدن به آن ناگفته‌های درون خود را دیده و آثاری پدید آوردند. هنرمندانی که همه جلیل ضیاءپور را به پاس مقالات و تالیفات، مقام‌های دولتی و ده‌ها خدمت دیگر، "پدر نقاشی مدرن ایران" می‌خوانند. نقاشی‌های جلیل ضیاءپور دارای شیوه‌ای شخصی است و به دور از تقلید است. به اذعان بزرگان این رشته از هنر هر کدام از آثار او نه تنها پشتوانه ملی فرهنگی بلکه ثروت ملی محسوب می‌شود.

او استادی هنرمند و پویا بود که به نسل جدید روحیه‌ای تازه و عشق هدیه می‌داد. در همین راستا سال ۱۳۳۲ به درخواست اداره کل هنرهای زیبای کشور، اقدام به تأسیس هنرستان‌های هنرهای تجسمی دختران و پسران تهران کرد. وی همچنین مقدمات تأسیس دانشکده هنرهای تزئینی را فراهم کرد.

ضیاءپور بیش از نیم قرن را برای تحرک هنر کشور، نوگرایی، قیام و جنگ علیه تقلید کورکورانه و توجه به الهام گیری از چشمه هنر کوشید. از طرفی وی نگرش فعالان حوزه‌های مختلف هنری را نیز وسعت بخشید. او در سال‌های کهولت نیز همواره در تلاش بود تا با علم و دانش روزگار جدید، همگام شود و علی‌رغم بیماری و کهولت سن، همچنان با انرژی و قدرتی غیرقابل وصف در دانشکده و دانشگاه‌های بسیاری از جمله دانشکده‌های دراماتیک و هنرهای تزئینی، مجتمع دانشگاهی هنر، دانشگاه تربیت مدرس و دانشکده‌ی الزهرا (س) تدریس می‌کرد و راهنمایی و هدایت دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را برعهده داشت.

این هنرمند فرزانه که وجودی ارزشمند و گرانقدر برای اهالی هنر داشت در شب یلدایی سرد و طولانی ۳۰ آذرماه ۱۳۷۸، در سن ۷۹ سالگی، دار فانی را وداع و به دنیایی که همچون روح خود او بی کران است سفر کرد.

کد خبر 489076

منبع: ایمنا

کلیدواژه: هنر نقاشی نقاشی تابلو نقاشی هنرمندان جلیل ضیاءپور هنر مدرن هنر ایرانی نقاشی مدرن ضیاءپور نقاشی روی بوم شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق جلیل ضیاءپور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۹۷۳۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برپایی نمایشگاه نقاشی «افکار» در نقش جهان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی این رویداد، آیین گشایش نمایشگاه انفرادی «افکار» شامل نقاشی‌های مریم نامدار، ساعت ۱۶ روز جمعه ۱۴ اردیبهشت‌ در نگارخانه «نقش جهان» برگزار می‌شود.

مریم نامدار متولد ۱۳۶۱ و فارغ‌التحصیل رشته هنرهای تجسمی است. او پیش از این آثارش را در برخی نمایشگاه‌های گروهی نظیر منتخب آثار گالری اکنون (اصفهان)، منتخب آثار گالری آرتیبیشن، گالری هفتا، داوودی و زرنا به نمایش گذاشته بود.

این هنرمند درباره آثار به نمایش‌درآمده در نمایشگاه «افکار» گفت: قطعاً به عنوان یک نقاش انتزاعی، خود را در دنیایی از رنگ‌ها و فرم‌های غیرطبیعی می‌بینم. داستان‌ها در ذهنم با استفاده از این عناصر و رنگ‌ها تداعی می‌شوند. بوم نقاشی من به صحنه‌ای تبدیل می‌شود که در آن احساسات، تجربیات و افکار آشکار می‌شوند و من به دنبال انتقال این مناظر درونی از طریق کارم هستم. دغدغه همیشگی من نپذیرفتنِ آثارم در جامعه‌ای‌ است که گالری‌دارها هنر را کالایی برای کسب درآمد می‌دانند و عملاً نقاشی انتزاعی یا آبستره جایی در این روند ندارد. تمایل گالری‌دارها به هنر روایتی باعث به انزوا کشیده‌شدن این‌گونه سبک‌ها شده است. با امید به روزهایی که هنر در کلیه سبک‌ها پذیرفته شود.

همچنین نامدار در بخشی از استیتمنت نمایشگاه انفرادی خود نوشته است: «افکار» به تفکر دعوتت می‌کند. یک قدم نزدیک‌تر شوید و صدای تپش رنگ‌ها را بشنوید؛ صدای نبض وجود. رنگ‌ها شما را وادار به حرف‌زدن می‌کنند و در عین حال به درون‌نگری دعوتت می‌کند. چه چیزی فراتر از شکل نهفته رنگ‌ها است؟ آیا آشفتگی می‌تواند هماهنگی داشته باشد؟ آیا در انتزاع آرامش وجود دارد؟ این تفسیر شما را به چالش می‌کشاند.

۲۰ تابلو در این نمایشگاه به نمایش درمی‌آیند که با تکنیک اکلرولیک روی بوم و در سبک آبستره (انتزاعی) اجرا شده‌اند.

آثار نقاشی مریم نامدار در نمایشگاه انفرادی «افکار»، از روز ۱۴ تا ۱۹ اردیبهشت‌ در نگارخانه نقش جهان روی دیوار قرار خواهند داشت.

علاقه‌مندان به تماشای این آثار تجسمی می‌توانند طی روزهای یادشده از ساعت ۱۶ تا ۱۹ به نگارخانه «نقش جهان» به نشانی خیابان نیاوران، خیابان باهنر، همایونفر، کوچه سعدی، خیابان محمودی ۲، پلاک ۹ مراجعه کنند. گالری شنبه‌ها تعطیل است.

کد خبر 6094368