برنامه راهبردی چه جایگاهی در مدیریت شهری ایران دارد؟
تاریخ انتشار: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۰۹۴۹۵
کشور ایران دارای بیش از ۶۰ سال سابقه رسمی برنامه ریزی است، برنامه ریزی در خلال این مدت به تبعیت از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور همواره با تغییرات و دگرگونیهای فراوانی همراه و فراز و فرودهای بسیاری را شاهد بوده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، تهیه طرحهای جامع و تفصیلی به منظور برنامه ریزی برای شهرها از جمله نخستین رویکردهایی بود که در تمامی جهان و از جمله ایران مورد توجه قرار گرفت، اما ناکارآمدی این طرحها در برخورد با شرایط متحول مناطق شهری در دهههای گذشته، انتقادات صاحب نظران مسائل شهری را برانگیخت و زمینه را جهت گسترش و توسعه دیدگاه سیستمی در برنامه ریزی شهری فراهم کرد که حاصل آن ظهور الگوی جدید و پویای در برنامه ریزی شهری با عنوان برنامه ریزی شهری راهبردی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شهرهای پیشرو در امر برنامه ریزی شهری، سالها است که از این رویکرد در تهیه برنامه برای شهرهای خود استفاده میکنند. مزیتهای رویکرد برنامه ریزی راهبردی، به خصوص ویژگیهای منحصر به فرد آن در ایجاد یک فرایند ساده و پویا برای استفاده نهادها، ارگانها و سازمانهای درگیر با مدیریت شهرها، سبب شده که در کشور ایران نیز این رویکرد به شدت مورد استقبال متولیان مدیریت شهر قرار گیرد، اما متأسفانه به رغم این سابقه نسبتاً طولانی، نتایج تدوین و اجرای برنامههای راهبردی در شهرهای کشور علی رغم برتری نسبت به پیاده سازی طرحهای جامع، نتایج مثبت قابل توجهی را به ارمغان نیاورده است.
شیوه تدوین و اجرای بسیاری از برنامهها در حوزه شهر و مدیریت شهری«سمیه احمدی نژاد» دکترای برنامهریزی شهری در این باره به ایمنا میگوید: شیوه تدوین و اجرای بسیاری از برنامهها در حوزه شهر و مدیریت شهری به ویژه در کشور ما نشان میدهد در بیشتر موارد برنامههایی به انجام رسیده یا در حال انجام است که صرفاً در لفظ راهبردی بوده و در عمل نتوانسته چندان موفقیتآمیز باشد، به نظر میرسد نظام برنامه ریزی شهری هنوز از جنبه نگرش و درک ماهیت برنامه راهبردی و چه از جنبه اجرایی ظرفیت پیاده سازی در شهرهای کشور را نیافته است.
وی با اشاره به هدف بررسی و چالشهای تدوین برنامه راهبردی در شهرهای کشور با تمرکز بر نقش شهرداریها در تهیه طرحهای توسعهای تدوین شده، اظهار میکند: تا حدود دهه ۱۹۶۰ معمولاً چنین تصور میشد که شهر و مسائل آن مثل هر پدیده دیگری به کمک تعقل و علوم مختلف قابل شناخت و در نتیجه قابل نظارت و هدایت است و فقط باید از علوم و فنون مختلف در این راه کمک گرفت؛ اما تجارب و تحولات بعدی، تردیدهای جدی در نحوه نگرش به شهر و برنامه ریزی در آن به وجود آورد.
این کارشناس ادامه میدهد: در این موضوع معلوم شد که اولاً ماهیت شهرها بسیار پیچیدهتر از آن است که گمان میرفت، دوم اینکه امکانات شناخت و مداخله ما در روند تحولات شهرها بسیار محدود بوده و دیگر اینکه میزان و نوع مداخله در ساختار و عملکرد شهرها امری بسیار حساس است و احتمالاً با عوارض پیش بینی نشده همراه خواهد بود.
وی تصریح میکند: در نتیجه این تحولات و تغییر دیدگاهها نسبت به شهر و انتقادات وارد بر طرحهای جامع و تفصیلی الگوی جدیدی مبتنی بر نگرش سیستمی در برنامه ریزی شهری مطرح شد.
احمدی نژاد میافزاید: به طور کلی در برنامه ریزی سیستمی اعتقاد بر این است که شناخت همه جانبه شهر از طریق تمام اجزا و زیر سیستمهای تشکیل دهنده آن امکان پذیر نیست، بلکه شهر و مسائل آن به عنوان یک کل، چیزی فراتر از اجزای خود دارد، بر اساس تئوری سیستمها، کوتاهترین راه شناخت یک سیستم پیچیده انسانی مانند شهر، شناخت ساختارها و نظامهای حاکم بر آن سیستم بوده و تنها از این طریق است که کنترل آن امکان پذیر میشود، نگرش سیستمی در برنامه ریزی، خود ساخت مایه نوع دیگری از برنامه ریزی با نام برنامه ریزی راهبردی قرار گرفت.
برنامهریزی راهبردی یکی از شیوههای برنامه ریزی و رویکرد نوینوی خاطرنشان میکند: برنامهریزی راهبردی یکی از شیوههای متعدد برنامه ریزی و رویکرد نوینی در مدیریت شهری است که بر ترسیم چشمانداز، تدوین اهداف پیشرفت و توسعه، رویارویی همه جانبه با مسائل اساسی شهر، استفاده بهینه و اثربخش از منابع کمیاب (حفاظت و اعتلای کیفیت محیط) و دستیابی به نتایج مناسب برای عموم (تأکید بر اجرا و مشارکت) استوار است و جهت توسعه یک شهر را با استفاده از وضع موجود آن و تحلیل عوامل محیطی مشخص میکند، برنامه ریزی راهبردی سازمان را ملزم میکند دوباره آنچه انجام خواهد داد و یا آنچه انجام نخواهد دارد دست به انتخاب بزند.
احمدی نژاد ادامه میدهد: مفاهیم مربوط به مدیریت و برنامه ریزی راهبردی چند سالی است که در فضای مدیریتی کشور مطرح شده تا حدی که در دهههای اخیر مقوله تدوین و اجرای برنامههای راهبردی یکی از بحث برانگیزترین مباحث مدیریتی شده است و تعداد قابل توجهی از سازمانها و ارگانهای دخیل در مدیریت شهری از جمله بسیاری از شهرداریهای کشور سعی کردهاند تا با استفاده از رویکرد راهبردی به تدوین برنامههای توسعه شهری خود اقدام کنند.
وی تاکید میکند: البته مرور اجمالی این طرحها گویای آن است که این برنامهها در لفظ راهبردی بوده و از محتوای تفکر راهبردی بی بهره است، از آنجا که با شناخت و رفع عوامل مؤثر در شکست یک برنامه میتوان به اجرای درست آن میتوان امیدوار بود.
کد خبر 489355منبع: ایمنا
کلیدواژه: شهرهاي ايران شهر برنامه ریزی شهری مدیریت شهری برنامه راهبردی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق برنامه ریزی راهبردی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی تدوین و اجرای مدیریت شهری مدیریت شهر برنامه ها طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۰۹۴۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رکورد شاخصهای آب و هوایی جهان ۲۰۲۳ شکسته شد
به گزارش خبرگزاری مهر، احد وظیفه نماینده رسمی سازمان هواشناسی کشور، گفت: دگرگونیهای بی سابقه در زمین در حال وقوع است. محتوای گرمای اقیانوسها و سطح دریاها به بالاترین حد مشاهده شده رسیده و وسعت یخچالهای قطب جنوب نیز به کمترین حد مشاهده شده تا کنون رسیده است
وی با بیان اینکه بحران آب و هوا بزرگترین چالش بشریت است، ادامه داد: گرمای شدید، سیل، خشکسالی، آتش سوزی جنگلها و طوفانهای حارهای ویرانیهای زیادی به بار آورده و سبب بروز خسارتهای اقتصادی و اجتماعی هنگفتی شده است.
نماینده رسمی سازمان هواشناسی کشور در تدوین گزارش اقلیمی سال ۲۰۲۳ قاره آسیا تصریح کرد: سازمان جهانی هواشناسی با هدف افزایش آگاهی بخشی آحاد جامعه نسبت به تغییرات در حال وقوع روی زمین، یک گزارش سالانه اقلیمی با مشارکت سازمانهای هواشناسی سراسر جهان تهیه و تدوین میکند که بخشی از گزارش امسال با مشارکت سازمان هواشناسی ایران تدوین شده است.
وظیفه خاطرنشان کرد: بخشی از این گزارش به تغییرات گسترده در پارامترهای اقلیمی ایران به ویژه در حوزه بارش و دما اشاره شده است که پیامدهای زیادی داشته است. با توجه به اینکه غلظت گازهای گلخانهای همچنان در حال افزایش، باید منتظر تکرار رویدادهای شدید آب و هوایی در اکثر مناطق جهان و ایران بود.
نماینده رسمی سازمان هواشناسی کشور در پایان عنوان کرد: سازمان هواشناسی و آب و هواشناسی کشورها برای مقابله با وسعت و بزرگی این چالش همکاریهای خود با جامعه بینالمللی را افزایش دادند.
کد خبر 6097913 زهره آقاجانی