جرقه کوچک آتش در ذهن شاعران امروز/ پریسکه چیست؟

زهرا نادری مولف پنج جلد کتاب پریسکه، در گفت و گو با  خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اشعار پریسکه اظهار کرد: شعر پریسکه گونه‌ای از شعر است که در سال ۹۱ توسط استاد علیرضا بهروی، شاعر نوپرداز معاصر بنیان گذاری شده است. پریسکه واژه‌ای کهن و ایرانی است که هم اکنون در زبان لری و کردی مصطلح است و به معنای جرقه کوچک آتش است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وجه تسمیه این گونه شعر پریسکه، به دلیل کوتاه بودن شعر و جرقه‌ای است که یک آن در ذهن شاعر زده می‌شود و او را به تخیل و تصور وا می‌دارد. نام پریسکه، به جهت ممانعت از اطلاق نام هایکو بر اشعار کوتاه فارسی و جلوگیری از ظهور فرهنگ بیگانه بودایی و عرفان‌های نوظهور، براساس فرهنگ ملی و مذهبی ایجاد شده است.

وی درباره ویژگی های شعر پریسکه اظهار کرد: پریسکه تفاوت چشمگیری با هایکو دارد. پریسکه شعری است که در نهایت خلاصه نویسی نوشته می‌شود. محور اصلی شعر پریسکه، ایجاز ، کشف و تخیل است و تاکید بر تصویر سازی و ایهام افکنی دارد. در معنای لغوی به معنی شک انداختن و در معنای دیگر به معنی دور و نزدیک است. نه خیلی واضح و نه خیلی مبهم، به طوری که با کمی اندیشیدن، مفهوم دریافت می‌شود.

وی ادامه داد: پریسکه حداقل از دو و حداکثر از چهار بند یا فصل تشکیل شده است که این بند‌ها باید با هم ارتباط معنایی و موضوعی داشته باشند. این گونه شعر در عین کوتاهی و با وجود سادگی و استفاده از واژه‌های امروزی، پرمحتوا و منطقی بوده و مفهوم عمیقی را در بر دارد. شاعر با گوشه و کنایه و کشف ارتباط چند موضوع، حرف دلش را می‌زند.

بیشتر بخوانید

چه کتابی برای کودکانمان بخریم؟

نادری بیان کرد: تاکنون استقبال زیادی از این گونه شعری به عمل آمده به طوری که  کشور‌های همسایه نیز اقدام به چاپ شعر پریسکه کرده اند و در داخل کشور هم افراد از اقصی نقاط میهن عزیزمان به سرودن پریسکه و آموزش آن پرداخته اند.همچنین چندین هزار نفر شاعر فارسی زبان از کشور‌های تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، هندوستان، ارمنستان، و عراق، شاعر پریسکه هستند. حتی شاعرانی هستند که زبانشان فارسی نیست، اما به زبان ترکی و کردی، پریسکه می‌سرایند.

وی ادامه داد: از شاعران کشور همسایه حسین ساعدی از عراق با دکتری زبان و ادبیات فارسی، شاه ولی صبوری از افغانستان و فرهاد سجودی از بزرگان شعر پریسکه هستند. همچنین بانو زلاله زلال از افغانستان دو کتاب، بانو مژگان آذرخش و جناب نسیم الدین صدری هرکدام یک جلد کتاب منتشر کرده اند.

نادری در  انتها سه قطعه شعر از کتاب "زیر قدم‌های آفتاب، افتاده بود سایه" را برای مخاطبان مطرح کرد:

خورشید، دل شعله ور عاشقی است که
برای شکایت، به دادگاه آسمان رفته است

...

رنگین کمان
غزلی است که آسمان 
در وصف آفتاب می‌سراید

...

دست برکه
به ماه نمی‌رسد
به سینه می‌زند
قاب عکس او را.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: پریسکه شعر کتاب گونه های ادبی شعر پریسکه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۴۳۴۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (19 اردیبهشت)

در خرابات مغان نور خدا می‌بینم
این عجب بین که چه نوری ز کجا می‌بینم

جلوه بر من مفروش ای ملک الحاج که تو
خانه می‌بینی و من خانه خدا می‌بینم

خواهم از زلف بتان نافه گشایی کردن
فکر دور است همانا که خطا می‌بینم

سوز دل اشک روان آه سحر ناله شب
این همه از نظر لطف شما می‌بینم

هر دم از روی تو نقشی زندم راه خیال
با که گویم که در این پرده چه‌ها می‌بینم

کس ندیده‌ست ز مشک ختن و نافه چین
آن چه من هر سحر از باد صبا می‌بینم

دوستان عیب نظربازی حافظ مکنید
که من او را ز محبان شما می‌بینم

تفسیر :

به فکر آینده هستید و قبل از هر تصمیمی به عواقب آن فکر کرده و دوراندیشی را فراموش نمی کنید. این از خصلت های خوب شما می باشد که هیچ اقدامی از سر هوا و هوس انجام نمی دهید.

اگرچه اطرافیان به خاطر حساسیت شما به نتیجه کار، باعث رنجش تان شده اند اما به آن ها توجهی نکنید و مثل همیشه اگر مطمئن هستید کاری به صلاح است با وجود سختی های فراوانی که در مسیر وجود دارد، آن را انجام دهید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (18 اردیبهشت)