پوست خربزه «روانشناسنما»ها زیر پای افراد نیازمند به مشاوره و درمان
تاریخ انتشار: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۴۸۱۹۳
تجربههای اینچنینی مراجعهکنندگان به افرادی که خود را مشاور یا روانشناس جا میزنند، هر روز بیشتر میشود. برخی مورد سوءاستفاده مالی قرار گرفتهاند و برخی دیگر ضربههای جبرانناپذیری از نحوه درمان اشتباه خوردهاند تا جایی که نسبت به روانشناس و مشاور بدبین شدهاند و همه را به یک چشم میبینند.
۲۲ ساله بوده که برای اولین بار تصمیم میگیرد برای حل برخی از مشکلاتش به یک روانشناس مراجعه کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
رشد قارچگونه روانشناسان و مشاوران موجب رصد ۳۴۰۰ پیج، کانال، صفحه و سایر کانالهای ارتباطی غیرمجاز در فضای مجازی توسط معاونت انتظامی و رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفهای سازمان نظام روانشناسی شده است.
تمایل به تحصیل در رشته روانشناسی و مشاوره هم هر سال بیشتر از سال قبل میشود تا جایی که طبق آخرین اظهارات رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور - محمد حاتمی - در حال حاضر روانشناسی رقیب رشتههای پزشکی شده و ۳۰۰ هزار دانشجوی روانشناسی و مشاوره در این زمینه مشغول به تحصیل هستند. همچنین بزرگترین و مهمترین نهاد حمایتی، نظارتی، آموزشی و توانمندسازی جامعه روانشناسان و مشاوران کشور، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره است که بیش از ۳۲ هزار عضو دارد.
حالا با وجود حضور افراد کاسبکاری که خود را روانشناس یا مشاور معرفی میکنند چطور میتوان یک فرد معتمد و تحصیلکرده در این زمینه را شناخت و با خیال راحت برای درمان به او مراجعه کرد؟
دکتر مجتبی صداقتی فرد که در دو حوزه روانشناسی و جامعهشناسی تدریس و فعالیت میکند نظرش را در اینباره میگوید: «ویژگیهای روانشناس مناسب از دو منظر علمی و اخلاقی قابل بررسی است. به لحاظ علمی و در عصر مدرن که تخصصگرایی مطرح است، روانشناس هم باید صاحب تخصص و رویکرد در کار خود باشد. منظور از تخصص، فقط تحصیلات دانشگاهی خاص نیست بلکه منظر و رویکردی است که از آن استفاده میکند یعنی لازم است کار روانشناس بر اساس تئوری و مکتب خاصی باشد که آن را آموخته، در همان حوزه کار کرده و در حال افزایش دانش خود در همین زمینه است. روانشناسی که فاقد چنین رویکردی باشد نه تنها کار مفیدی برای مراجعان خودش نمیتواند انجام دهد بلکه ناگزیر است مراجعهکنندهاش را مثل تجربه عمومی که نزد همه مردم است نصحیت کند و آن را به شکل سطحی و شعاری توصیه کند. کما اینکه میبینیم صحبت روانشناس در جلسه درمانی با مردم عادی (به معنای غیرمتخصص) تفاوتی ندارد و متاسفانه این موضوع در فضای مجازی و نشریههای زرد و غیرعلمی نیز دیده میشود. چنین عملکردی نهتنها سازنده و مفید نیست بلکه موجب بدنامی و بیاعتمادی مردم میشود. پیامد چنین اتفاقی در طولانیمدت نیز سنگین است زیرا رواندرمانی و مشاوره صحیح از طرف یک روانشناس تضمینکننده سلامت جامعه است درست مثل اینکه تصور کنیم بیشتر پزشکان در حیطه کاری خودشان به شکل ناکارآمدی عمل کنند و پیامد چنین اتفاقی یک جامعه مملو از مردم بیمار، بیمارستانهای شلوغ و ناتوانی نیروی انسانی جامعه است. این موضوع درباره روانشناسی نیز صادق و حتی مهمتر است.»
به نظر او یک روانشناس خوب دارای این ویژگیهاست: «منظر اخلاقی مربوط به سلامت روانِ روانشناس است و به عقیده من روانشناسی تنها حیطه درمانی است که چنین اصلی درباره آن ضروری است حتی یک پزشک متخصص لازم نیست برای درمان بیمارانش از نظر جسمی سالم باشد اما روانشناسی حیطه حساسی است و با بهزیستی و کیفیت زندگی افراد سر و کار دارد. متاسفانه در سالهای اخیر غفلت از این اصل موجب شده آسیبها و بیاعتمادی بسیاری به مراجعان وارد شود. در نتیجه روانشناس و رواندرمانگری که به این دو ضرورت مجهز باشد توانایی کمک سازنده و مفید به مراجعان خود را دارد در غیر این صورت، نتیجه سردرگمی یا سطحینگری یا نادیدهگرفتن ملاحظات دقیق اخلاقی است که باید رواندرمانگر در کار خود داشته باشد.»
صداقتی فرد در پاسخ به این پرسش که یک مراجعهکننده بعد از چند جلسه میتواند اطمینان حاصل کند که به روانشناس معتمد و کاردرستی مراجعه کرده، پاسخ میدهد: «روانشناس خوب کسی است که ابتدا این دو نکته را مد نظر داشته باشد: یکی داشتن نگاه و رویکرد تخصصی که همیشه و به مرور زمان در حال افزودن و اصلاح باشد و دیگری داشتن سلامت روان نسبی و چارچوب اخلاقی تا توانایی همدلی صحیح با مراجعان را در کار و حیطه درمانگری خود داشته باشد. در عین حال در حیطه درمانگری باید با مراجعهکننده خود صاحب مرزهای روشن و پررنگی هم باشد که هرگز اجازه خارج شدن از خطوط را در جلسههای مشاوره و درمان به طرفین نمیدهد. روانشناس خوب شاخصهای دیگری هم دارد و باید صاحب هوش هیجانی بالایی باشد و صرف فارغالتحصیلشدن حتی در بالاترین مدارج آن، دلیل بر انجام کار رواندرمانی نیست. حتی در کشورهای صاحب نام دنیا هم کار روانشناسی چنین نیست که تمام فارغالتحصیلان این رشته به کار رواندرمانی و مشاوره بپردازند. شاخص دیگری که وجود دارد مسئولیتشناسی و اشتیاق به کار است که مشخصه اول یعنی مسئولیتشناسی موجب اشتیاق هم میشود. مثل همه کارها، روانشناس هم باید به شکل مسئولانه در کار خود رفتار و عمل کند و به کارش هم علاقمند باشد در غیر این صورت بازتاب بیعلاقه بودن آن به مراجعان هم منتقل میشود و به علم شریف روانشناسی آسیب میزند. از طرفی روانشناس باید از انسجام و نظم ذهنی و فکری مناسب برخوردار باشد که این عمل برای هر فردی محصول مطالعه و نوشتن است. روانشناس خوب کسی نیست که مثل یک کارمند به اتاق درمان رفت و آمد کند بلکه روانشناس خوب کسی است که دانش خود را با مطالعه، مدام بهروز کند و در حیطه دانش خود تولیدی داشته باشد.»
این روانشناس درباره باور بسیاری از مردم که معتقدند بسیاری از روانشناسان مشکل دارند و بیشتر به فکر درآمدزایی هستند، میگوید: «اعتماد مراجع به درمانگر وابسته به عملکرد تخصصی اوست. طبیعتا مراجعهکننده وقت و هزینه خود را برای این کار صرف کرده تا گرههایی از کار فروبستهاش باز شود و نسبت به شروع جلسات خود وضعیت مطلوبتری را تجربه کند. از نظر من کار متمرکز درمانگر روی مشکل مراجع از همان ابتدای جلسه، بالاترین سطح همدلی با بیمارش است و توانایی ایجاد حداکثری از اعتماد را در مراجعهکننده دارد. معنی این حرف آن است که اگر روانشناس کار خود را به خوبی انجام دهد و روی مشکلی که بیمار دارد متمرکز باشد، میتوانیم از لحاظ علمی اسم آن را همدلی با بیمار بگذاریم که به بالاترین درجه آن یعنی کمک به فرد برسد. جلسات اول و دوم و اینکه مراجع شاهد چه عملکردی در درمانگر باشد اهمیت بسیاری دارد. فراموش نکنیم مراجعان درمانِ روانشناختی با مکانیزمهای دفاعی بیشماری در جلسه حاضر میشوند و بخش ناسالم روان آنها گرایش شدیدی به گریز از کار متمرکز درمانی دارد اما همنوا شدن درمانگر با این بخش ناسالم و گریزناپذیر مراجع در عین حال بیاعتمادی زیادی را به او میدهد زیرا آن چیزی که مراجع را به جلسه درمان آورده بخش سالم اوست که نیاز به کمک و درمان به بخشهای ناسالم دارد. وقتی مراجعهکننده احساس میکند جلسات او تکراری شده و هیچ اتفاقی در روند درمان نمیافتد، به معنای این است که پروسه کار وارد یک دایره بسته شده است. البته این توضیحات به معنای این نیست که روانشناس باید شتابزده عمل کند اما آنچه مسلم است تسلط و تمرکز روانشناس روی کارش است تا بتواند در یک فرآیند علمی و با تکنیکهای خود که محصول رویکرد درمانی است، پیش برود و بیشترین اعتماد را ایجاد کند. از طرفی درآمدزایی درباره تمام علوم صادق است و به این پدیده در جامعهشناسی «تجاریشدن علم» هم گفته میشود که در مبحث علم پزشکی هم به چشم میخورد. متاسفانه صورتهای ناخوشایندی از رفتارهای تبلیغاتی برخی روانشناسان در فضای مجازی بیداد میکند تا جایی که رواندرمانگر به قید قرعه در ویزیت مراجعهکنندگان تخفیف یا جایزه میدهد و از بیان برخی از این کارهای تجاری در حوزه علم که یکی از شریفترینها محسوب میشود، معذورم. کارهای بیزنسی و تبلیغاتی اینچنینی چهره و نام روانشناسان را بشدت مخدوش میکند. من فکر میکنم کار یک روانشناس به درستی فقط در دنیای واقعی پیش میرود و اصلا قابل تقلیلدادن به بازار و تجاریکردن آن نیست. این کار شان روانشناسی و رواندرمانی را پایین میآورد.»
صداقتی فرد در پاسخ به این پرسش که به نظر شما چند درصد از روانشناسان در ایران شایستگی ویزیت یا مشاوره را دارند، توضیح میدهد: «اشاره به عدد، آمار و درصد نیازمند پژوهشهای علمی، دقیق و گسترده است. به عقیده من این حجم و درصد آنقدری هست که به شدت دغدغه ایجاد میکند و نیازمند رسیدگی همدلانهای برای کمک به روانشناسی و رواندرمانی است. البته این مشکل خاص کشور ما نیست اما در کشور ما در سالهای اخیر رشد فزاینده و بشدت نگرانکنندهای پیدا کرده است.»
47231
کد خبر 1509781منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: روانشناسی سلامت روان اختلال روانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۴۸۱۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارتقاء سواد سلامت روانی جامعه، راهی برای مبارزه با روانشناسنماها
ایسنا/خراسان رضوی رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره گفت: جلوگیری از فعالیت روانشناسان زرد یا روانشناسنماها تنها با نام بردن از آنها امکانپذیر نیست و سواد سلامت روانی جامعه باید آنقدر ارتقاء پیدا کند که مردم تشخیص دهند که به چه افرادی باید مراجعه کنند.
علی فتحی آشتیانی امروز، ۷ اردیبهشتماه در همایش روز روانشناسی و مشاوره با شعار «روانشناسی در خدمت جامعه» که در مرکز همایشهای شهدای سلامت مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در روانشناسی دو رویکرد عمده بیماریمحور و سلامتمحور داریم؛ رویکرد غالب در روانشناسی تا اواخر قرن بیستم رویکرد بیماریمحور بود و بر همین اساس رویکردهای درمانی مختلفی از جمله شناختیرفتاری، روانتحلیلگری و انسانگرایی را مشاهده میکنیم که ماحصل رویکرد بیماریمحور است و شاید علت آن نیز جنگ جهانی اول و بهویژه جنگ جهانی دوم بود.
وی افزود: از اوایل قرن ۲۱ تغییری در رویکرد ایجاد شده و به سمت رویکرد سلامتمحوری حرکت کردیم. در رویکرد سلامتمحوری و جامعهمحوری سرمایههایی از جمله اعتماد اجتماعی و سرمایه روانشناختی داریم که از اهمیت زیادی برخوردار است و وظیفه ما است که از این زاویه به مسئله بپردازیم.
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره گفت: در سرمایه روانشناختی ۴ مولفهٔ اساسی از جمله امید و تزریق آن به جامعه، خوشبینی، تابآوری و خودکارآمدی مطرح است.
فتحی آشتیانی بیان کرد: سازمان نظام روان شناسی و مشاوره در سال ۱۳۸۲ تاسیس و در ۹ اردیبهشت ماه قانون آن تصویب و به دولت ابلاغ شد. از حدود هفت ماه و نیم گذشته که این مسئولیت را برعهده گرفتیم، تعداد اعضا از ۵۷ هزار عضو به ۶۴ هزار عضو رسیده است.
وی با بیان اینکه پیش از شهریورماه سال گذشته که این مسئولیت را بر عهده گرفتیم، تنها ۸۷۵۵ نفر پروانه کار تخصصی گرفته بودند، عنوان کرد: ما رویکرد دادن پروانه را عوض کرده و با کمک سازمان سنجش آزمون صلاحیت حرفهای را در دیماه برگزار کردیم که ۱۶ هزار و ۳۷۱ نفر در آن شرکت کرده و از این تعداد ۸۰۴۱ نفر نمره قبولی را کسب کردند.
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره ادامه داد: بنا بر این گذاشته شد که در اردیبهشت ماه سال جاری تمام ۸۰۴۱ نفر قبول شده در آزمون صلاحیت حرفهای مورد مصاحبه قرار بگیرند. تمرکززدایی یکی از رویکردهای ما بوده و مصاحبه نیز توسط شوراهای استانی انجام میشود. تا انتهای اردیبهشت ماه به میزان ۲۰ سال گذشته پروانه کار تخصصی داده خواهد شد.
فتحی آشتیانی تصریح کرد: آزمون صلاحیت حرفهای بعدی با همکاری سازمان سنجش قرار بود در تیر ماه برگزار شود اما به تاخیر افتاده و احتمالا در شهریور ماه برگزار خواهد شد.
وی با اشاره به انتخابات شوراهای استانی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره گفت: این انتخابات سال گذشته پس از ۸ سال به صورت الکترونیک انجام و میزان مشارکت در استانها ۳۷.۵۴ درصد بود.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره تصریح کرد: جهت سامان دادن به کارگاههایی که افراد با صلاحیت یا بدون صلاحیت با هزینههای بالا برگزار میکردند، برنامه مدرسه مهارتآموزی و توانمندسازی تصویب شده و به زودی ابلاغ میشود.
فتحی آشتیانی خاطرنشان کرد: ارتقاء سواد سلامت روانی یکی از وظایف ما بوده که با کمک رسانهها باید در این مسیر گام برداریم. جلوگیری از فعالیت روانشناسان زرد یا روانشناسنماها تنها با نام بردن از آنها امکانپذیر نیست و سواد سلامت روانی جامعه باید آنقدر ارتقاء پیدا کند که مردم تشخیص دهند که به چه افرادی باید مراجعه کنند.
انتهای پیام