انحصار پلتفرمهای نمایش خانگی دولتی نیست/ وظیفه ساترا توسعه رقابت است نه قیمتگذاری
تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۱۶۲۲۱
دکتر احمد ذوالفقاری گفت:«قبلا شاید پلتفرها انحصاری بودن، اما الان انحصاری نیستند. به این معنا اگر هم انحصاری، باشد تکنیکال است با این تحلیل علمی میتوان در سهم بازارشان بحث کرد که ریشه در یک انحصار قانونی ندارد بلکه قدرت بازاری را از سرمایه گذاری شخصی خودشان گرفتند.»
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- مژگان صلایی؛ افزایش قیمت¬های بی سابقه و بی ضابطه پلتفرمها در روزهای قرنطینه¬ کرونایی و خانه نشینی مردم باعث نگرانی¬های زیادی شده که اگر همین منوال را طی کند بسیاری از مخاطبین به دلیل مسائل مالی از تماشای سریال¬های شبکه نمایش خانگی چشم خواهند پوشید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ساترا (به عنوان نهاد تنظیم گر) در انحصار به وجود آمده در شبکه نمایش خانگی چه نقشی دارد؟
ریشه به وجود آمدن انحصار دو مسئله است؛ یکی مقام قانونگذار مانند دستگاه حاکمه در قالب مصوبه مجلس یا هیئت دولت یا موارد دیگر مثلا دستور یک وزیر یا هر مقامی که صلاحیت مجوز دهی را دارد که مجوز فعالیت یک رگولاتور را می¬دهد. آن مجوز کسب و کار را فقط برای یک فرد یا دو وسه نفر مشخص صادر کند نه بیشتر که به آن انحصار قانونی می¬گویند.
نوع دیگر انحصار، انحصار تکنیکی است بعضی از بازیگران برای دستیابی به یک تکنولوژی برتر در آن حوزه که می¬تواند یا ریشه در دانش خودشان داشته باشد یا در سرمایه گذاری شان که احتمالا سرمایه گذاری زیادی کردند و به یک دست برتر و قدرت بیشتر در بازار رسیدند این نوع، انحصار تکنیکال است یعنی به خاطر قدرت تکنیکی خودش نه قدرت انحصاری که دولت می¬دهد بازار را قبضه کرده است. حالا باید ببینم اولا انحصار وجود دارد یا نه که باید سهمشان را در ایجاد انحصار بسنجیم.
بنده اظهارات مختلفی شنیدم مثلا پلتفرمی ادعا می¬کند که ۹۹ درصد بازار را در دست دارد بعد رسانه¬های مقابلشان میگویند که نهایتا با هم ۵۰ درصد را دارند برخی آمار دیگر ارائه می¬دهند و پلتفرمها را از هم جدا می¬کنند. در مورد محتوا هم که یا خودشان تولید می¬کنند یا محتوای تولیدی را از تهیه¬کنندهها می¬خرند و یا برخی می¬گویند آنها در محتوای تولیدی قوی اند، اما در محتوای دوبله شده نهایتا ۵۰ درصد بازار هستند این تحلیلها یعنی وی اوی دیهای دیگر سهمی از بازار دارند.
وقتی می¬گوییم انحصار بازار، از کدام ملاک صحبت می¬کنیم؟ به فرض بپذیریم که اینها انحصار دارند با چه ملاکی انحصار دارند؟ اما بحثی که مطرح می¬شود این است که این انحصار را فقط از صدور مجوز انحصاری از طریق ساترا به دست آوردند و مثلا اعلام کردند که فقط برای دو پلتفرم صادر می¬کنیم و برای پلتفرم دیگری صادر نمیکنم در این صورت ساترا مقصر بود یا هر نهاد دیگری که مجوز صادر می¬کند. کما اینکه الان ما در خودرو سازی انحصار داریم، انحصار قانونی هم داریم مثلا وزارت صنعت به غیر از دو خودرو سازی به خودرو سازی دیگری مجوز کارخانه اتومبیل صادر نمی¬کنند یعنی اجازه نمی¬دهند قطب سومی به وجود بیاید، اما ساترا می¬گوید هر کسی که بخواهد در این عرصه فعالیت کند مجوز دریافت خواهد کرد.
پلتفرم دیگری که موفق است به دلیل حجم بالای سرمایه گذاری و کیفیت برجستهتر خدمات محتوایی¬ اش است. پلتفرمی به صورت انحصاری و اختصاصی چند سریال دارد که فقط می¬توان در آن پلتفرمها دیدو یا با برخی از تهیه کننده¬ها قرارداد اختصاصی می¬بندند و سرمایه گذاری بیشتر سود بیشتر را در پی دارد. در نتیجه انحصار تکنیکی دارند نه انحصار قانونی و، چون این مسئله نیست نمی¬توان ساترا و یا نهاد دیگر را متهم کرد.
ما مطلع نیستیم مگر اینکه اینها از رانتها و حمایتها خاصی برخوردار شده باشند و آن سبب بزرگ شدنشان شود مثلا در عرصه تامین مالی به این¬ها وام¬های بزرگ داده شده باشد. مقولهای داریم به نام کمک¬های دولتی این یکی از مواردی است که به ایجاد انحصار کمک میکند همین مسئله است که وامی به یکسری از فعالین بازار داده شود و به یکسری دیگر داده نشود این به ایجاد انحصار خواهدکرد و قدرت بازاری پیدا می¬کند، اما به این صورتی که بازار هست نمی¬توان متهم کرد.
بله بعضی از اپراتورها ارائه دهنده پهنای باند آمدند و به برخی از پلتفرمها حق انحصاری را داده بودند که بدون خرید عضویت اگر کسی میخواست محتوای اینها را ببیند با اینترنت اپراتور مورد نظر حق اشتراک نمی¬داد به جایش هزینه اینترنت تمام بها حساب می¬شد مردم فکر می¬کردند که من فقط اندازه دیدن یک فیلم اینترنت مصرف میکنم و حق اشتراک برای ماهها نمی¬خرم. این مسئلهای بود که مردم را راغب می¬کرد از این دو پلتفرم استفاده کنند تا از پلتفرم¬های دیگر.
قبلا شاید پلتفرها انحصاری بودن، اما الان انحصاری نیستند. به این معنا اگر هم انحصاری، باشد تکنیکال است با این تحلیل علمی میتوان در سهم بازارشان بحث کرد که ریشه در یک انحصار قانونی ندارد بلکه قدرت بازاری را از سرمایه گذاری شخصی خودشان گرفتند.
گویا دولت سایتهای فیلم را برای موفقیت بیشتر پلتفرها فیلتر کرده بود این موضوع برای این پلتفرمها انحصار ایجاد نمی¬کرد؟
فیلترهایی که وزارت ارتباطات و ساترا انجام داده بودند در راستای حمایت از کپی رایت تولید کننده بود سایتهای دانلود فیلم غیر قانونی بودند و محتوا را با رعایت حق مالکیت ارائه نمی¬دادند، اما همه سایتهایی که به صورت قانونی محتوا را از صاحب اثر خریداری میکردند و با رعایت حقوق مالکیت او عرضه می¬کنند که تعدادشان زیاد است و فیلتر نشده اند سایتهای قانونی موجود است و تعدادشان هم کم نیست.
نکته دوم نکته درستی است رویه ضد رقابتی می¬توان از نوع حمایت ¬هایی دولتی باشد. مثلا هدیههای وزارت ارتباطات یکی از مصادیق حمایت دولت است که باعث ایجاد انحصار دولتی می¬شود در این صورت هر پلتفرمی مشتری بیشتری دارد بیشتر از هدیه وزارت ارتباطات بهرمند می¬شوند که پلتفرمهای کوچکتر کمتر برخوردار می¬شوند. به نوعی دو پینگی برای رسانههای بزرگتر است. در موارد جزئی و به صورت مصداقی رویه ضد رقابتی به وجود می¬آید؛ که شنیدم ساترا ورود کرد و موضع گیری کرد و قرارداد و امتیاز تمدید نشد. البته یک بحث انحصاری هم وجود دارد نسبت به اپراتور دیگر که باید بررسی شود؛ که امتیاز خاص نباشد.
نظارت ساترا بر شبکه نمایش خانگی چگونه است آیا بر قرار دادها و مبالغ هنگفت جابجا شده نیز نظارت دارند؟
نظارتی براین موارد نیست، اما اگربخواهیم از منظر رگولاتوری بسنجیم که آیا رگولاتور باید ورود کند یا خیر؟ اولا اینکه قیمت گذاری از حدود معمول بالاتر اعلام شده باشد، اما با یک ملاحظاتی می¬تواند تبدیل به رفتار ضد رقابتی شود ابتدا قرار داد با مجموعه تولیده کننده که هزینه زیادتر از حد معمول می¬خواهد بپردازد که اینجا رگولاتور باید ورود و مقابله کند و البته کیفیت ورود هم محل بحث است که اطلاعات دقیقی می¬خواهد که بسیار سخت است.
وقتی که در بازار قیمت بالاتر از حد معمول را یکی از پلتفرمها وضع کند عوامل فیلمها اعم از کارگردان و بازیگر و... جذب آن پلتفرم می¬شوند فرصت برای فیلم سازی و سریال سازی از بقیه که ندارند این حجم از دستمزد را بدهند گرفته می¬شود پس فیلمهای خوب را این می¬سازد و بقیه هم فیلم خوب ندارند در نتیجه بقیه از بازار خارج می¬شوند و دست برتر رقابتی پیدا می¬کند و می¬شود تنها رسانهای که فیلم قوی داردو قدرت انحصاری پیدا می¬کند وقیمت را افزایش می¬دهد.
این یک نوع رفتار ضد رقابتی است منتها تشخیص این قیمت گذاری تحت تاثیر چند فضاست گاهی می¬گوییم هزینه بازتولید یا تولید ملاک قیمت گذاری است و از طرف دیگر این نهاد و بازیگر و کالا و خدمت و... آیا جایگزین دارند؟ جایگزینهایش چه قیمتی هستند که این نمی¬تواند چندان قیمتی با جانشین خود داشته باشد. مثلا در بازار موبایل دو تا گوشی همراه که یکی جانشین دیگری اگر قیمت را بالاببرد مردم سراغ جانشین آن می¬روند بنابراین آن موبایل را گرانتر نخواهد کرد، زیرا بازار را از دست خواهد داد.
بنابراین قیمت جایگزین اهمیت دارد، اما در موارد هنری ویژگی دارند که لزوما نمی¬توان جانشین برایش انتخاب کرد. اگر جانشین نداشته باشد به راحتی قیمت را بالا می¬برد فعالیتهای هنری تا حدودی از یکسری ابعاد جنبه جانشینی ندارد یعنی یک مدل هنر خاص است مثلا فقط فلان بازیگر هنر خاص به خودش را دارد. به خاطر همین می¬گویند برخی خدمات هنری جانشین پذیر نیستند که در این موارد قیمت گذاری برای رگولاتور سخت است.
با توجه به اینکه هزینه¬ها را برخی از پلتفرمها در مدت گذشته بسیار بالا بردند ساترا حمایت مادی و معنوی از مخاطب داشت؟
به لحاظ قانونی قیمت گذاری یکی از ابزارهای رگولاتور است در واقع نهادی که مجوز صادر می¬کند می¬تواند قیمت گذاری را انجام دهد، اما اینکه ساترا این کار را انجام دهد من بحث دارم. کار رگولاتور آزاد سازی است که در زمان شکست بازار باید ورود بکند تا بازار به نظم سابقش بازگردد و تنظیم گری کند. نظم سابق بازار فضای رقابتی است. منظور از بازار: فرآیند چانه زنی طرف عرضه و تقاضا است که منجر به کشف یک قیمت تعادلی می¬شود. آیا قیمت گذاری در راستای بازار سازی است؟
وقتی قیمت را دیکته می¬کنیم بدون چانه زنی عرضه و تقاضا در واقع داریم بازار را تخریب می¬کنیم. پس قیمت گذاری می¬شود تخریب بازار الا در یک مورد، جایی است که انحصارگر از قدرت انحصاری استفاده می¬کند وقیمتی بالاتر از قیمت رقابتی ارائه می¬دهد یعنی اگر انحصار گر وجود نداشت قیمت کالا ۱۰۰ تومان بود، ولی انحصار گر آن را ۱۵۰ ارائه می¬دهد که رگولاتور اینجا ورود می¬کند و باید قیمت گذاری کند.
نکته دیگر قیمت گذاری مساوی است با تخریب بازار. در کشور ما به غلط رگولاتوری معادل شده با قیمت گذاری در حالی که این اشتباه است. قیمت گذاری را نه به عنوان راهکار رگولاتوری بلکه به عنوان راهکار رفاهی به آن انجام می¬دهیم. بنده اصطلاحی دارم که سیاستهایی تنظیم گرانه را از سیاستهای رفاهی باید جدا کنیم. اگر بخواهیم از مردم حمایت کنیم این حمایت وظیفه دولت است وظیفه بخش خصوصی نیست پلتفرمها بخش خصوصی هستند مگر این که بخش خصوصی از یک رانتی برخوردار باشد که در قبال منفعت عمومی هم وظیفه دارد.
آنها هم می¬دانند اگر از یک حدی خدماتشان را گرانتر کنند مشتریهای خود را از دست می¬دهد. وظیفه منفعت عمومی به عهده دولت است؛ که هزینه را به صدا و سیما می¬دهد و او تولید محتوا را بر عهده دارد. حق بهرمندی ازفیلم و سریال رایگان را تامین می¬کند اگر دولت در بخش خصوصی دنبال رفاه مردم است می¬تواند به آنان سوبسیت بدهد چرا بازار را خراب می¬کند؟
در دنیا هم تعرفه گذاری نمی¬کنند مگر سرویس پروایدری تعرفه گذاری می¬کنند که از رانت عمومی برخوردار است. به نظر من ساترا و هیچ رگولاتور دیگری نباید در قیمت¬ها دخالت کند این را بازار تعیین می¬کند. اگر پلتفرمی محصولاتش را گران و دیگری ارزان کند مردم سراغ آنها می¬روند، چون جنس با کیفیت و ارزان میخواهند. باید سرمایه گذاری در این عرصه صورت گیرد و در مدت کوتاه به موفقیت برسند؛ که این به نفع رقابت است.
در قضیه قیمت گذاری ساترا دخالت نکرد که بسیار اقدام پسندیدهای بود بالاخره دیدیم که یک رگولاتور نباید تخریب بازار کند. مسئولین ساترا مصاحبه کردند که اینها هیچ حق انحصاری ندارند و ساترا به توسعه رقابت می-پردازد هرکسی که می¬خواهد سرمایه گذای کند کما اینکه برای خیلیها مجوز صادر کردیم و هر سرمایه گذاری بخواهد بیاید مجوز برایش صادر خواهیم کرد. رقیب که زیاد شود قیمت پایین آورده می¬شود.
هیچ نقشی ندارد در این مسائل، بیشتر نقش زیر ساختی است. ساترا نظارت محتوایی و امور رگولاتورانه را دارد سازمان تنظیمات رادیویی بیشتر رگولاتور زیر ساختی است پهنای باند و نت که جنبه زیر ساختی است. کار قیمت گذاری و محتوا با ساتراست.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: ساترا نمایش خانگی فیلیمو نماوا وزارت ارشاد وزارت ارتباطات وزارت ارتباطات انحصار قانونی ایجاد انحصار سرمایه گذاری پلتفرم ها نمایش خانگی قیمت گذاری ضد رقابتی بخش خصوصی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۱۶۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
منع بکارگیری مشمولان غایب در واحدهای صنعتی، معدنی و صنفی
به گزارش خبرگزاری صداوسیمامرکز یزد، در اجرای مواد ۵۸، ۶۳ و ۶۳ مکرر قانون نظام وظیفه و وظایفی که به عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت گذاشته شده نشست مشترکی بین محمدکاظم صادقیان مدیرکل صنعت، معدن وتجارت و معاونت نظام وظیفه فرماندهی انتظامی استان یزد مبنی بر شناسایی مشمولین نظام وظیفه و عدم بکارگیری آنها در واحدهای صنعتی، معدنی و صنفی برگزار شد.
در این نشست مقرر شد ضمن بازدید مشترک از واحدهای مذکور مفاد قانونی مربوط به اطلاع صاحبان صنایع، بهره برداران معادن و متصدیان واحدهای صنفی رسانده شود.
کسانی که به نحوی مشمولان غایب را در موسسات دولتی و غیر دولتی از قبیل کارخانه ها، آموزشگاه ها، کارگاه ها، بنگاه ها، مغازهها و تعمیرگاه ها، به کارگیری کنند، توسط نیروی انتظامی، وزارتخانههای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت شناسایی و به محاکم قضایی معرفی میشوند.
بر اساس ماده ۶۳ مکررقانون نظام وظیفه عمومی، مجازات به کارگیری مشمولان غایب نظام وظیفه برای بار اول، هزینه سالانه یک سرباز و برای بار دوم و بیشتر، هزینه سالانه ۳ سرباز است.